Kapitulo 7

Unsay Akong Himoon Kon Dili Ako Ganahan sa Akong Panagway?

Gilainan ka ba sa imong panagway?

□ Oo □ Wala

Nakahunahuna ka bang magparetoke pinaagig operasyon o magdiyeta aron maremedyohan ang depekto sa imong panagway?

□ Oo □ Wala

Unsang bahin sa imong lawas nga gusto nimong usbon kon mahimo? (Lingini ang imong tubag.)

Gitas-on

Korte sa lawas

Kutis

Timbang

Buhok

Tingog

 KON oo ang imong tubag sa unang duha ka pangutana ug nakalingin ug tulo o sobra pa diha sa ikatulong pangutana, palandonga kini: Tingali ang uban wala maglantaw kanimo sama sa imong paglantaw sa imong kaugalingon. Basig sobra ra kaayo kang nabalaka sa imong panagway. Sa tinuod lang, gipakita diha sa usa ka surbi nga ang mga batan-ong babaye mas mahadlok pa nga motambok kay sa mabiktima sa nukleyar nga gubat, magsakit ug kanser, o mamatay ang ilang ginikanan!

Segurado nga ang imong panagway makaapektar sa imong pagtamod sa kaugalingon​—ug sa pagtratar kanimo sa uban. “Sa nagdako ako, ang akong duha ka magulang nga babaye guwapa kaayo, apan ako tambok,” miingon ang 19 anyos nga si Maritza. “Kanunay akong sulogsulogon sa eskuylahan. Gani, gianggaan ako sa akong iyaan ug Chubs [o Tambokikay], nga maoy ngalan sa iyang gamay ug tambok nga iro!” Ingon usab niini ang naagian sa 16-anyos nga si Julie. “Gisulogsulog ako sa usa ka kauban nako sa eskuylahan nga ang akong ngipon parehas kono sa koneho. Gamay ra kadto nga butang apan wala ako makaangay niadto, ug bisan karon maulaw ako sa akong ngipon!”

Gikabalak-an o Gikabuangan?

Dili daotan nga mabalaka ka sa imong panagway. Gani, gidayeg sa Bibliya ang panagway sa pipila ka lalaki ug babaye sama ni Sara, Raquel, Jose, David, ug Abigail. Ang Bibliya nag-ingon usab nga si Abisag “hilabihan ka tahom.”​—1 Hari 1:4.

 Apan daghang batan-on nagkabuang paghunahuna bahin sa ilang panagway. Pananglitan, ang ubang mga babaye nagtuo nga tahom ka kon niwang ka, ug mosamot ang ilang pagtuo nga tinuod kana tungod sa niwang kaayong mga modelo nga ilang makita diha sa mga magasin. Wala sila maghunahuna nga kanang tahom kaayong mga letrato giretoke sa kompiyuter ug kanang niwang nga mga modelo halos dili na mokaon aron lang makapabiling niwang! Bisan pa niana, maguol ka gihapon kon itandi nimo ang imong kaugalingon nianang imong makita sa mga magasin. Unsay imong himoon kon wala gyod ka makaangay sa imong panagway? Una, kinahanglang magmatinud-anon ka sa paglantaw sa imong kaugalingon.

Sayop nga Panglantaw sa Panagway?

Nakasulay ka na bag tan-aw diha sa usa ka samin nga mohibat ang imong dagway? Mahimong mas tambok o mas niwang kang tan-awon kay sa imong aktuwal nga gidak-on. Bisan hain niini, ang imong nakita dili tinuod.

Sa susama, daghang batan-on sayop ug panglantaw sa kaugalingon. Tagda kini: Sa usa ka panukiduki, 58 porsiyento sa mga babaye nagtuo nga tambok sila, apan sa pagkamatuod 17 porsiyento lang ang tinuod nga tambok. Sa laing panukiduki, 45 porsiyento sa mga babayeng niwang nagtuo nga sila sobra ka tambok!

 Ang ubang tigpanukiduki nag-ingon nga ang kadaghanang batan-ong babaye nga nabalaka sa ilang timbang walay katarongang mabalaka. Siyempre, kini nga impormasyon dili makalipay kon tambok gyod ka. Kon ingon ka niana, unsa kahay hinungdan?

Tingali tungod sa imong kaliwat. Ang uban niwang ug maayog korte sa lawas tungod kay mao kanay ilang kaliwat. Apan kon kaliwat na nimo nga linginon kag lawas ug tambokon, dili ka gayod moniwang. Bisan pag husto kag timbang, tambok gihapon kang tan-awon ug wala ka nay mahimo niana. Ang ehersisyo ug pagdiyeta makatabang, apan kasagaran, dili ka gayod makausab sa imong napanunod nga korte sa lawas.

Ang laing hinungdan tingali mao ang normal nga kausaban gikan sa pagkabata ngadto sa pagkatin-edyer. Niining panahona, ang babaye madugangan ug mga 8 porsiyento ngadto sa mga 22 porsiyentong tambok sa lawas. Kasagaran, ang lawas mausab pagdagan sa panahon, ug ang tambokikay nga 11 o 12 anyos nga dalagita monindot ug lawas inigkatin-edyer. Sa laing bahin, komosta kon ang korte sa imong lawas maoy bunga sa dili hustong batasan sa pagkaon o kakulag ehersisyo? Komosta kon gikinahanglan gayod nga pakubsan nimo ang imong timbang tungod kay ang imong panglawas naapektohan na?

Usa ka Makataronganong Solusyon

Ang Bibliya taas kaayog pagtamod niadtong ‘makasaranganon ug batasan.’ (1 Timoteo 3:11) Busa paglikay sa paglab-ang ug kaon o sobrang pagdiyeta. Tingali ang labing maayong  paagi sa pagpakunhod sa timbang mao ang pagkaog balanse ug makapahimsog nga pagkaon ug kasarangang pag-ehersisyo.

Dili kinahanglang mosunod ka kon unsay uso nga diyeta. Pananglitan, ang mga pildoras para pagdiyeta temporaryong makawala sa imong gana sa pagkaon; apan ang lawas makapahiangay dayon niini, ug ang imong gana sa pagkaon mobalik. O ang imong metabolismo mohinay, ug motambok kag balik ug kini usab dunay dili maayong mga epekto, sama sa pagkalipong, pagtaas sa presyon sa dugo, pagkanerbiyoson, ug pagkaadik. Ingon usab niini ug epekto ang mga pildoras nga makapasigeg ihi o makapakusog sa metabolismo.

Sa laing bahin, ang makataronganong programa sa pagkaon duyog sa kasarangan apan regular nga ehersisyo, makatabang nga monindot ang imong panagway ug moayo ang imong panimati. Ang kasarangang pag-ehersisyo ug aerobics daghang beses sa usa ka semana makapahimsog sa imong panglawas. Usahay bisan ang paspas nga paglakawlakaw o ang pagsaka-saka ug hagdan igo na.

Pagbantay nga Dili Ka Magsakit ug Anorexia!

Tungod sa tinguha nga moniwang, ang ubang mga batan-on nabiktima sa anorexia​—usa ka sakit nga makamatay gumikan sa sobrang pagdiyeta tungod sa kahadlok nga motambok. Si Masami, nga upat ka bulan nga gitambalan sa iyang anorexia, miingon: “Kon may moingon nako nga maayo ron ang akong lawas, maghunahuna dayon ko nga basig mitambok na ko. Tungod niini mohilak ako ug moingong ‘Maayo untag moniwang akog balik sama niadtong wala pa ako matambali!’”

 Ang anorexia motakboy nga dili mamatikdan. Ang usa ka batan-ong babaye magsugod ug usa ka paagi sa pagdiyeta nga daw dili makadaot, tingali aron makuhaan ug pipila lamang ka kilo ang iyang timbang. Apan kon makab-ot na niya ang iyang gustong timbang, dili gihapon siya kontento. “Tambok gihapon kaayo ko!” siya moingon samtang wala ganahing nagtan-aw sa samin. Busa, gusto niyang pakubsan pag diyutay ang iyang timbang. Dayon diyutay pa. Ug diyutay pa gayod. Sa ingon niini magsugod ang anorexia.

Kon duna kay mga simtoma sa sakit nga anorexia o ubang sakit tungod sa pagdiyeta, nagkinahanglan kag tabang. Isulti kini sa imong ginikanan o sa laing kasaligang hamtong. Ang panultihon sa Bibliya nag-ingon: “Ang tinuod nga higala mahigugma sa tanang panahon, ug maoy usa ka igsoon nga natawo alang sa panahon sa kasakit.”​—Proverbio 17:17.

Ang Tinuod nga Katahom

Ang Bibliya wala kaayo maghatag ug dakong importansiya sa panagway o korte sa lawas. Hinunoa, ang personalidad mao  ang makapatahom o makapamaot sa tawo sa panan-aw sa Diyos.​—Proverbio 11:20, 22.

Palandonga si Absalom nga anak ni Haring David. Ang Bibliya nag-ingon: “Walay tawong ingon ka ambongan sa tibuok Israel nga dinayeg kaayo. Gikan sa lapalapa sa iyang tiil hangtod sa alimpulo sa iyang ulo walay-ikasaway diha kaniya.” (2 Samuel 14:25) Apan, kining batan-ona mabudhion. Tungod sa garbo ug ambisyon iyang giilog ang trono sa hari nga tinudlo ni Jehova. Busa dili maayog paghulagway ang Bibliya kang Absalom, hinunoa, siya gilarawan ingong tawo nga grabe ka mabudhion ug madumtanon.

Ang punto mao nga ‘si Jehova nagatan-aw sa kasingkasing’​—dili sa sukod sa hawak sa dalaga o sa braso sa ulitawo. (Proverbio 21:2) Busa, bisag dili daotan nga magtinguha kang moarang-arang ang imong panagway, mas importante ang imong personalidad kay sa imong panagway. Ang imong espirituwal nga mga hiyas makahimo kanimo nga mas matahom tan-awon kay sa nindot nga korte sa lawas!

BASAHA ANG DUGANG PA BAHIN NIINI NGA ULOHAN DIHA SA TOMO 1, KAPITULO 10

SA SUNOD NGA KAPITULO

Daghang batan-on masakiton o may depekto. Kon ingon ka niini, sa unsang paagi imong masagubang ang imong kahimtang?

TEKSTO

“Ang tawo nagatan-aw sa makita sa iyang mga mata; apan alang kang Jehova, siya nagatan-aw sa kasingkasing.”​—1 Samuel 16:7.

SUGYOT

Kon gusto kang magpa- niwang

● Pamahaw gayod. Kon dili ka mamahaw, mas daghan kag makaon kay sa imong naandan kay gigutom ka man.

● Inom ug daghang tubig sa dili ka pa mokaon. Makawala kini sa gana sa pagkaon ug dili ka makakaon ug daghan.

NAHIBALO KA BA . . . ?

Ang ubang mga espesyalista nagpasidaan nga kon pagutman nimo ang imong kaugalingon kay gusto kang moniwang, mohinay ang imong metabolismo, ug imbes moniwang ka, motambok hinuon ka!

ANG AKONG PLANONG HIMOON!

Mas matagad nakog maayo ang akong panglawas pinaagi sa ․․․․․

Akong timbang nga programa sa pag-ehersisyo ․․․․․

Kon unsay akong gustong ipangutana sa akong ginikanan bahin niini: ․․․․․

UNSAY IMONG HUNAHUNA?

● Kontento ka ba sa imong panagway?

● Unsa ang pipila ka makataronganong mga paagi nga imong mahimo aron moarang-arang ang imong panagway?

● Unsay imong isulti sa usa ka higala nga dunay sakit tungod sa sobrang pagdiyeta?

● Unsaon nimo pagtabang sa imong manghod aron dili siya maghinobra sa pagkabalaka sa iyang panagway?

[Blurb sa panid 69]

“Dugay-dugay nga gisulogsulog ako nga dako kog mata. Mokatawa na lang ko kay nahibalo man ko nga duna pod koy maayong mga hiyas. Nadawat na nako nga wala na koy mahimo sa akong panagway. Unsaon ta man nga ingon man ako niini.”​—Amber

[Hulagway sa panid 68]

Ang imong paglantaw sa imong kaugalingon walay kalainan sa makita nimo diha sa samin nga mohibat ang imong dagway