Asenapar
Kining ngalana makita diha sa usa ka bahin sa basahon ni Esdras (4:10) nga girekord sa Aramaiko ug dayag nga usa ka pinamubong hubad sa ngalan sa Asiryanhong hari nga si Ashurbanipal nga ang letrang l gipulihan ug r, sama sa Persianhong pinulongan nga walay letrang l. Ang mga molupyo sa Susa (kaulohan sa Elam) gibalhin ni Asenapar ngadto sa Samaria. (Itandi ang 2Ha 17:24-28.) Ang kasaysayan nagpakita nga si Ashurbanipal mao lamang ang Asiryanhong hari nga may katungod sa pagbuhat nianang butanga ngadto sa mga molupyo sa Elam.
Si Ashurbanipal maoy anak nga lalaki ni Esar-hadon (Esd 4:2) ug apo ni Senakerib. Katalirongan siya ni Haring Manases sa Juda (716-662 W.K.P.), kansang ngalan makaplagan sa usa ka prisma ni Ashurbanipal nga nagtala ug mga 20 ka hari ingong mga tighatag ug tributo sa Asirya. (Itandi ang 2Cr 33:10-13.) Ubos sa iyang pagmando, ang Asirya nakaabot sa kinapungkayan sa gahom niini. Lagmit nga natudlo ingong manununod nga prinsipe mga tulo o upat ka tuig una pa niana, si Ashurbanipal milingkod sa trono sa Asirya human mamatay ang iyang amahan, samtang ang iyang igsoong lalaki nga si Shamash-shum-u-kin mao ang hari sa Babilonya.
Nasumpo ni Ashurbanipal ang usa ka pag-alsa didto sa Ehipto, nga nagsakop ug naglaglag sa siyudad sa Thebes (No-amon; itandi ang Nah 3:8-10). Sa ulahi siya nalangkit sa usa ka dugay nga panagbangi sa iyang igsoon, ang hari sa Babilonya, ug human buntoga ang Babilonya, naglaglag sa Susa, ang kaulohan sa Elam. Kini nga pagpangdaog mao ang makasaysayanhong pasukaranan sa paglangkit kaniya kang Asenapar sa Esdras 4:9, 10.
Apan, si Ashurbanipal nailhan pag-ayo tungod sa iyang interes sa literatura, usa ka talagsaong hiyas taliwala sa gikahadlokang mga monarko sa Asirya. Sugod niadtong 1845 K.P., ang mga pagpangubkob nagpadayag nga dihay usa ka dakong librarya nga gitukod ni Ashurbanipal didto sa Nineve, nga adunay mga 22,000 ka kulonong mga papan ug mga teksto. Dugang pa sa mga orasyon, mga pag-ampo, ug mga himno, ang linibo ka sinulat nga cuneiform naglakip sa mga batbat sa kasaysayan, geograpiya, astronomiya, mga talaan sa matematika, medisina, gramatika, ingon man sa mga dokumento sa negosyo nga naglangkit sa mga kontrata, pagbaligya, ug mga pagpahulam. Giisip kini ingong mapuslanong tinubdan sa impormasyon bahin sa Asirya.