Laktaw ngadto sa video

Laktaw ngadto sa kaundan

Bethzatha

Bethzatha

Kining ngalana gigamit sa pagtawag sa usa ka linaw diin giayo ni Jesus ang usa ka tawo nga nagkasakit sulod na sa 38 ka tuig. (Ju 5:1-9) Sa Juan 5:​2, sa pipila ka manuskrito ug mga hubad (KJ, NE) kini mabasa nga “Bethesda.” Ang linaw gihubit nga adunay lima ka portiko, diin daghang masakiton, buta, ug bakol nga mga tawo ang magtapok, kay nagtuong ang tubig didto makaayog sakit, ilabina human gayod matugaw ang tubig. Ang kataposang pito ka pulong sa bersikulo 3 nga makaplagan sa King James Version ug sa bersikulo 4 niini nga kapitulo, nga nag-ingong usa ka manulonda ang nagtugaw sa tubig, dili makaplagan sa pipila ka labing karaan nga Gregong mga manuskrito ug giisip nga kini gisal-ot lamang. Busa ang Bibliya wala magbutyag sa hinungdan sa pagkatugaw sa tubig apan nagpakita lamang sa pagtuo sa katawhan nga ang tubig didto makaayog sakit.

Ang nahimutangan sa linaw gipakita pinaagi sa dayag nga paghisgot sa “ganghaan sa karnero” (bisan tuod sa orihinal nga Grego ang pulong nga “ganghaan” kinahanglang idugang), nga kasagarang gituohan nga kini nga ganghaan nahimutang sa amihanang bahin sa Jerusalem. Ang Nehemias 3:1 nagpakita nga kini nga ganghaan gitukod sa mga saserdote, ug busa gipangagpas nga kini maoy usa ka agianan duol sa templo. Dugang pa, ang ngalang Bethzatha nalangkit sa dapit nga gitawag ug Bezetha, ang seksiyon sa karaang Jerusalem nga nahimutang sa amihanan sa templo. Sa adlaw ni Jesus kini nga seksiyon nahimutang sa gawas sa mga paril sa siyudad, apan si Herodes Agripa I (nga namatay niadtong 44 K.P.) nagdugang ug ikatulo nga amihanang paril sa siyudad panahon sa pagmando ni Claudio (41-54 K.P.), ug tungod niana ang Bezetha nabutang sa sulod sa mga paril sa siyudad, mao nga si Juan tukmang nakaingon nga ang linaw anaa “sa Jerusalem,” kay siya suheto sa siyudad una pa kini malaglag niadtong 70 K.P.

Sa gihimong mga pagpangubkob sa A lamang sa templo niadtong 1888 dihay nakaplagang duha ka linaw nga giulang ug partisyon nga bato ug may katibuk-ang luna nga mga 46 por 92 m (150 × 300 p). Makita pa ang ebidensiya sa mga portiko ug ang usa ka lubad nga dibuho nga gitawag ug fresco nga adunay larawan sa usa ka manulonda nga nagkisaw sa tubig, bisan tuod kini nga dibuho lagmit nga gidugang na lang sa ulahi. Ang nahimutangan niini daw mohaom sa kahubitan sa Bibliya.