Buhat, Buluhaton
Ang paggamit sa pisikal nga kusog o sa mental nga katakos aron mapalampos ang usa ka katuyoan o mapatungha ang usa ka butang; ang buhat o paghago gidayeg diha sa Kasulatan. (Ecc 5:18) Usa ka gasa sa Diyos nga ang tawo mokaon, moinom, ug “magpahimulos ug maayo sa tanan niyang kahago,” ug maoy kabubut-on sa Diyos nga ang tawo “magmaya sa iyang mga buluhaton.” (Ecc 3:13, 22) Sa kahimtang sa tawo, ang pagbuhat o buluhaton wala magsugod human siya makasala, kay gihatag na ni Jehova sa hingpit ug walay sala nga lalaki ug babaye ang usa ka buluhaton sa dihang iyang gisugo sila nga gamhan ang yuta. (Gen 1:28) Hinunoa, misangpot ang kawang nga buluhaton tungod sa sala.—Gen 3:19; itandi ang Rom 8:20, 21.
Ilalom sa Moisesnong Balaod, gilagda ang mga yugto sa pagpahulay gikan sa pagtrabaho. Ang mga Israelinhon kinahanglang dili motrabaho sa senemanang adlaw nga Igpapahulay. (Ex 20:8-11) Dugang pa, “walay bisan unsang matang sa mahago nga buluhaton” ang pagabuhaton sa mga panahon sa balaang panagkatigom.—Lev 23:6-8, 21, 24, 25, 34-36.
Si Jehova ug ang Iyang Anak Maoy mga Magbubuhat. Si Jehova maoy usa ka magbubuhat kansang mga buhat naglakip sa paglalang sa mga butang sama sa mga langit, yuta, kahayopan, ug sa tawo. (Gen 1:1; 2:1-3; Job 14:15; Sal 8:3-8; 19:1; 104:24; 139:14) Tungod niini, angay gayong ilhon ang kabantog sa mga buhat ni Jehova, nga magahimaya ug magapasalamat kaniya. (Sal 92:5; 107:15; 145:4-10; 150:2) Ang mga buhat sa Diyos maoy matinumanon ug dili-ikatandi, gibuhat sa kaalam, ug maoy “kamatuoran ug paghukom.”—Sal 33:4; 86:8; 104:24; 111:7.
Si Jehova naghimo ug usa ka ‘dakong buhat’ sa pagpagawas sa mga Israelinhon gikan sa pagkaulipon sa Ehipto ug sa pagtugot kanila sa pagpanag-iya sa Canaan. (Huk 2:7) Ang iyang mga buhat usahay naglakip sa pagpahamtang sa iyang paghukom. (Jer 50:25) Busa, pinaagi kang Isaias, kini gitagna: “Kay si Jehova motindog . . . aron iyang buhaton ang iyang buhat—ang iyang buhat talagsaon.” (Isa 28:21) Ang maong ‘talagsaon nga buhat’ nahitabo niadtong 607 W.K.P. ug usab niadtong 70 K.P., sa dihang gipahinabo ni Jehova nga malaglag ang Jerusalem ug ang templo niini.—Hab 1:5-9; Buh 13:38-41; tan-awa ang GAHOM, GAMHANANG MGA BUHAT.
Ang kaalam nga gipersonipikar gihulagway nga tupad ni Jehova sa paglalang ingong iyang “batid nga magbubuhat.” (Pr 8:12, 22-31; itandi ang Ju 1:1-3.) Samtang dinhi pa sa yuta ingong usa ka tawo, ang maalamong Anak sa Diyos, si Jesu-Kristo, nagpakita nga siya usa ka magbubuhat ug nga, bisan tuod ang pisikal nga mga paglalang maylabot sa yuta natapos na, si Jehova nagpadayon pa sa pagbuhat, kay si Jesus miingon: “Ang akong Amahan nagpadayon sa pagbuhat hangtod karon, ug ako nagpadayon sa pagbuhat.” (Ju 5:17) Alang kang Jesus, ang pagbuhat sa buluhaton nga gihatag ni Jehova kaniya maoy makapahimsog, makapatagbaw, ug makapalagsik sama sa pagkaon. (Ju 4:34; 5:36) Ang mga buluhaton ni Kristo gibuhat sa ngalan sa iyang Amahan; ang maong mga buluhaton maoy gikan sa Amahan ug nagpakita nga siya “nahiusa sa Amahan.” (Ju 10:25, 32, 37, 38; 14:10, 11; 15:24; Buh 2:22) Si Jesus malamposong nagtapos sa iyang hinatag-sa-Diyos nga buluhaton dinhi sa yuta.—Ju 17:4.
Si Jesus miingon: “Siya nga magpasundayag ug pagtuo kanako, siya maghimo usab sa mga buhat nga akong ginahimo; ug pagahimoon niya ang mga buhat nga labaw pa niini, tungod kay ako moadto sa akong Amahan.” (Ju 14:12) Dayag, wala ipasabot ni Kristo nga ang iyang mga sumusunod magbuhat ug mga milagro nga labaw pa kay sa iyang gibuhat, kay walay rekord sa Bibliya nga ang bisan kinsa kanila naghimo ug milagro nga milabaw sa milagro nga gibuhat ni Jesus sa pagbanhaw kang Lazaro kinsa patay na sulod sa upat ka adlaw. (Ju 11:38-44) Apan, sanglit si Jesus moadto sa iyang Amahan, ug ang iyang mga sumusunod makadawat sa balaang espiritu aron mahimong iyang mga saksi “sa Jerusalem ug sa tibuok Judea ug Samaria ug hangtod sa kinalay-ang dapit sa yuta” (Buh 1:8), sila magkobre ug mas dakong luna ug magbuhat sulod sa mas taas nga panahon kay sa gihimo ni Jesus, niini nga diwa sila magbuhat ug mas dagkong mga buhat kay sa iyang gihimo.
Luc 10:7) Apan, ingon sa gipasiugda ni apostol Pablo ngadto sa mga taga-Tesalonica, ang tapolan nga tawo nga magdumili sa pagtrabaho dili takos pakan-on nga ang uban maoy nabug-atan, hinuon angay siyang magtuon sa pagtrabaho pinaagi sa iyang mga kamot aron sa pag-atiman sa iyang mga panginahanglan. (1Te 4:11; 2Te 3:10, 12) Sa susama, ang kawatan kinahanglan nga “dili na mangawat” kondili angay siyang “maghago.”—Efe 4:28.
Ang Kahinungdanon sa Pagbuhat. Si Jesu-Kristo miingon nga “ang mamumuo takos sa iyang suhol,” sa ingon nagpakita nga kadtong naghago maylabot sa espirituwal nga mga butang dili makabsan sa mga panginahanglan sa kinabuhi. (Kalidad sa Buluhaton sa mga Alagad sa Diyos. Sa dihang mobuhat ug bisan unsang buluhaton, ang alagad ni Jehova angayng maghinumdom sa iyang relasyon sa Diyos, nga magabuhat sa tanang butang nga “tibuok-kalag ingon nga alang kang Jehova, ug dili alang sa mga tawo.” (Col 3:23) Gikinahanglan ang pagkakugihan (Pr 10:4; 13:4; 18:9), pagkamatinud-anon, ug pagkamaunongon. Ang pagpasundayag sa maong mga buhat makahatag ug kahimayaan sa Diyos, sumala sa makita sa tambag nga gihatag ngadto sa Kristohanong mga ulipon: “Ang mga ulipon magpasakop sa ilang mga tag-iya diha sa tanang butang, ug magpahimuot kanila, nga dili magtubagtubag, dili mangawkaw, hinunoa magpakita sa bug-os nga pagkamaunongon, aron sila makadayandayan sa pagtulon-an sa atong Manluluwas, ang Diyos, sa tanang butang.”—Tit 2:9, 10; Efe 6:5-8; Heb 13:18.
Timbang nga Panglantaw sa mga Kabtangan. Ang mga Kristohanon angayng mapabilhong maglantaw sa Diyos sa iyang pagpanalangin sa ilang buluhaton ug dili sobrang magmabalak-on bahin sa ilang materyal nga mga panginahanglan. Gitambagan ni Jesus ang iyang mga sumusunod nga unahon pagpangita ang Gingharian. (Mat 6:11, 25-33) Siya usab nag-awhag: “Hagoi ninyo, dili ang pagkaon nga mahanaw, kondili ang pagkaon nga magpabilin alang sa kinabuhing walay kataposan.” (Ju 6:27) Busa, ang mga alagad sa Diyos maalamong mag-isip sa salapi ug materyal nga mga butang nga nabatonan tungod sa ilang paghago ingong segundaryo lamang kon itandi sa mas labing hinungdanong espirituwal nga mga bahandi. Gigamit usab nila ang materyal nga mga kahinguhaan nga nabatonan pinaagi sa paghago aron sa pagpauswag sa espirituwal nga intereses, ug sa ingon sila ‘nakighigala’ sa Diyos ug kang Kristo.—Ecc 7:12; Luc 12:15-21; 16:9.
Dili-hustong mga Buhat nga Pagalikayan. Si Jehova ang magtino kon unsay husto ug dili-husto nga mga buhat. “Pagadad-on [niya] ang tanang matang sa buhat ngadto sa paghukom maylabot sa tagsatagsa ka tinagong butang, maayo man kini o daotan.” (Ecc 12:13, 14) Ang Diyos magahukom usab sa matag tawo sumala sa iyang binuhatan. (Sal 62:12) Kini ug ilabina ang gugma kang Jehova nga Diyos maoy maayong mga katarongan sa paglikay sa dili-hustong mga buhat ug himoon ang mga buhat nga makapahimuot sa iyang panan-aw.—1Ju 5:3; Sal 34:14; 97:10; Am 5:14, 15.
Aron makapahimulos sa pabor sa Diyos, ang mga Kristohanon kinahanglang maglikay sa “mga buhat sa unod,” nga naglakip sa pakighilawas, malaw-ayng panggawi, idolatriya, pagbuhat sa espiritismo, mga pagdumtanay, mga pagsinta sa kasuko, ug mga paghuboghubog. Ang maong mga panggawi makababag sa usa ka tawo sa pagpanunod sa Gingharian sa Diyos ug dayag nga gilakip sa “dili-mabungahong mga buhat nga iya sa kangitngit,” mga buhat nga mosangpot sa walay kapuslanan.—Gal 5:19-21; Efe 5:3-14; 1Pe 4:3; itandi ang Ju 3:20, 21.
Hustong mga Buhat. Ang pagsalig kang Jehova nga Diyos maoy hinungdanon aron ang mga buhat sa usa ka tawo molampos. (Sal 127:1; Pr 16:3) Ang Diyos maoy mopaluyo ug mopalig-on niadtong naghago sa pagbuhat sa iyang kabubut-on. (2Co 4:7; Flp 4:13) Samtang ang mga kinabuhi sa mga tawo puno sa kakawangan (Ecc 2:10, 11), ang mga buhat may kalabotan sa matuod nga pagsimba dili kawang. Ang Hebreohanong mga Kristohanon gipasaligan: “Ang Diyos dili kay dili-matarong nga kalimtan ang inyong buhat ug ang gugma nga inyong gipakita alang sa iyang ngalan, sa pagkaagi nga kamo nag-alagad sa mga balaan ug nagpadayon sa pag-alagad.” (Heb 6:10) Ang maong buhat dayag nga naglakip sa paghatag ug materyal nga tabang o pagpakitag kalulot ngadto sa nanginahanglan o niadtong nakasinati ug pag-antos ug paglutos. (Itandi ang Efe 4:28; Flp 4:14-19; 1Ti 6:17, 18; San 1:27.) Ang ubang maayong mga buhat naglakip sa pagpakigbahin sa paghimog mga tinun-an (Mat 28:19, 20; 1Co 3:9-15) ug, bahin sa mga lalaki, sa pag-alagad ingong usa ka magtatan-aw diha sa Kristohanong kongregasyon ug sa pagtudlo sa mga isigkamagtutuo.—1Te 5:12, 13; 1Ti 3:1; 5:17.
Pagtuo ug mga Buhat. Ang mga buhat sa Moisesnong Balaod, nga naglakip sa mga halad, mga pagputli, ug pagtuli, wala makapahimong matarong sa usa ka tawo. (Rom 3:20; 4:1-10; Gal 3:2) Bisan pa niana, ang tinun-an nga si Santiago—kinsa wala maghisgot sa mga buhat sa Moisesnong Balaod—nag-ingon nga “ang usa ka tawo igapahayag nga matarong pinaagi sa binuhatan, ug dili pinaagi sa pagtuo lamang” (San 2:24), tungod kay kinahanglang aduna gayoy praktikal nga mga buhat nga magpasundayag sa pagtuo sa usa ka tawo, nga maghatag ug pamatuod bahin niini. (Itandi ang Mat 7:21-27; Efe 2:8-10; San 1:27; 2:14-17; 4:4.) Pananglitan, si Abraham adunay mga buhat nga nagpamatuod sa iyang pagtuo, sama sa iyang pagkaandam sa paghalad kang Isaac. Si Rahab nagpamatuod usab sa iyang pagtuo pinaagi sa iyang mga buhat sa dihang iyang gitagoan ang Israelinhong mga espiya.—Heb 11:17-19; San 2:21-25.