Sa iyang pagpakiglabot sa nasod sa Israel, si Jehova nga Diyos nagmando nga ang pipila ka butang, mga tawo, o bisan ang tibuok nga mga siyudad ipailalom sa sagradong pagdili, sa ingon nagdili niini gikan sa bisan unsang ordinaryo o mapasipalahong paggamit. Si Koehler ug Baumgartner nagbatbat sa cheʹrem ingong usa ka “butang o tawo nga gipahinungod o gitugyan (sa kalaglagan o sa sagrado nga paggamit ug busa gilain gikan sa mapasipalahong paggamit),” ug ang causative form sa berbo nga cha·ramʹ ingong “pagwagtang (pinaagig pagdili . . . paglain gikan sa katilingban ug sa kinabuhi, pagtugyan sa kalaglagan).” (Lexicon in Veteris Testamenti Libros, Leiden, 1958, p. 334) Busa, sa diwa ang maong gipahinungod o gitugyan nga mga butang nahimong “butang nga gidili” alang sa mga Israelinhon. Ang susamang pulong sa Arabiko nagbaton sa samang kahulogan hangtod karong adlawa. Alang sa mga Arabo nga Muslim, ang sagradong teritoryo sa Mecca ug Medina giisip nga haram; ug ang harim sa usa ka sultan maoy usa ka  dapit nga dugay nang gidili ngadto sa tanang tawo gawas sa tagdumala sa iyang mga asawa o sa iyang mga eunuko.

Ang sagradong pagdili unang gipahayag panahon sa paghatag sa Balaod. Sa Exodo 22:20 atong mabasa: “Ang maghalad ngadto sa bisan unsang diyos gawas kang Jehova lamang igatugyan ngadto sa kalaglagan [usa ka porma sa cha·ramʹ].” Kini nga mando gipadapat nga walay pagpihig ngadto sa mga Israelinhon, sama sa gihimong idolatriya didto sa Sitim nga misangpot sa pagkamatay sa mga 24,000 gikan sa maong nasod. (Num 25:1-9) Ang pagbaton sa usa ka butang nga gitugyan sa kalaglagan maghimo usab sa nagbaton niana nga mailalom sa maong pagdili o pagkatinugyan sa kalaglagan. Busa, labot sa relihiyosong mga larawan sa mga nasod sa Canaan, ang Diyos nagpasidaan sa mga Israelinhon: “Dili ka magpasulod sa imong balay ug usa ka dulumtanang butang [larawan] ug mahimo nga usa ka butang nga gikatugyan sa kalaglagan [cheʹrem] nga sama niini. Kalud-an mo gayod kini sa bug-os ug kasilagan mo kini sa hingpit, tungod kay kini gikatugyan ngadto sa kalaglagan.”​—Deu 7:​25, 26.

Ang sagradong pagdili dili kanunayng nagpasabot ug kalaglagan. Ang mga butang, mga hayop, ug bisan kaumahan mahimong ipahinungod kang Jehova ug sa ingon mahimong balaang mga butang alang sa sagradong paggamit sa mga saserdote o sa pag-alagad diha sa templo. Apan ang mga tawo nga nailalom sa sagradong pagdili pagapatyon gayod. Walay gipahinungod, hinalad, o gikatugyan nga butang ang mahimong tubson sa bisan unsang kantidad, ug kini maoy usa ka dakong kalainan tali sa gipahinungod nga butang ug sa usa ka butang nga gihimong sagrado.​—Lev 27:​21, 28, 29; itandi ang mga bersikulo 19, 27, 30, 31; Num 18:14; Jos 6:​18, 19, 24; Eze 44:29; Esd 10:8.

Canaanhon. Sa panahon sa pagsakop sa Canaan nga kining sagradong pagdili nailado pag-ayo. Sa wala pa ang aktuwal nga pagsulod sa Israel sa maong yuta, sa dihang ang Canaanhong hari sa Arad misulong kanila didto sa Negeb, giuyonan ni Jehova ang panaad sa mga Israelinhon nga ang mga siyudad sa gingharian sa maong Canaanhong hari itugyan sa kalaglagan. (Num 21:1-3) Human sa ilang pagsulong sa Israel, ang mga gingharian ni Sihon ug ni Og, sa S sa Jordan, sunod nga nailalom sa pagdili, nga misangpot sa pagkalaglag sa tanang tawo sa ilang mga siyudad ug sa pagtipig lamang sa binuhing mga hayop ug sa ubang mga inagaw. (Deu 2:31-35; 3:1-7) Sa ulahi, didto sa Kapatagan sa Moab, sa wala pa motabok ang mga Israelinhon sa Jordan, gipasiugda pag-usab ni Jehova ang panginahanglan alang sa mahinlo nga pagsimba ug sa paglikay sa tanang makapahugaw nga mga impluwensiya. Iyang gimando nga ang pito ka nasod sa Yutang Saad ipailalom sa sagradong pagdili ug ang ilang idolatrosong mga pumoluyo itugyan sa kalaglagan sa mga Israelinhon, nga molihok ingong iyang mga tigpahamtang ug silot. (Deu 7:1-6, 16, 22-26) Ang halayo nga mga siyudad lamang nga dili sakop niini nga mga nasod ang hatagag kahigayonan nga makigdait; apan kadtong mga nasod nga gitugyan sa Diyos sa kalaglagan pagalaglagon, “aron kamo dili matudloan nila sa pagbuhat sumala sa tanan nilang dulumtanang mga butang, nga ilang gibuhat sa ilang mga diyos, ug kamo sa pagkatinuod makasala batok kang Jehova nga inyong Diyos.” (Deu 20:10-18) Ang pagpalingkawas kang bisan kinsa kanila mosangpot gayod nga sila matakdan ug mahugawan sa ilang bakak nga mga relihiyon. Pinaagi sa pagpuo kanila matipigan ang mga kinabuhi sa mga Israelinhon; apan mas labawng hinungdanon, mahuptan niini ang kaputli sa pagsimba sa Unibersohanong Soberano, si Jehova nga Diyos. Ang samang pagdili gipadapat kang bisan kinsang nag-apostata nga membro sa ilang mga banay o sa umaabot nga mga molupyo sa bisan diin nga mga siyudad sa mga Israelinhon nga mahimong tukoron didto sa Yutang Saad.​—Deu 13:6-17.

Sa kasadpan sa Jordan, ang Jerico mao ang unang siyudad nga gitugyan sa kalaglagan, nga wala gayoy gitipigan gawas sa mga butang nga metal aron gamiton sa templo. Tungod sa iyang pagtuo, si Rahab ug ang iyang pamilya gipahigawas gikan sa maong pagdili o pagpinig ngadto sa kalaglagan. Bisan pa sa kusganong pasidaan ni Josue nga ang dili pagtuman sa pagdili mosangpot sa kalaglagan sa tibuok nasod, gikawat ni Acan ang pipila ka gidiling mga butang ug sa ingon naghimo sa iyang kaugalingon nga “usa ka butang nga gikatugyan ngadto sa kalaglagan.” Ang iyang kamatayon lamang ang nakapahigawas sa tibuok nasod gikan sa pagkailalom sa samang pagdili o pagkatinugyan niini sa kalaglagan.​—Jos 6:17-19; 7:10-15, 24-26.

Gabaonhon. Human niadto, daghang siyudad ang gitugyan sa kalaglagan. (Jos 8:​26, 27; 10:28-42; 11:​11, 12) Mahitungod sa maong mga siyudad, ang rekord nag-ingon: “Wala gayoy siyudad nga nakigdait sa mga anak sa Israel gawas sa mga Hivihanon nga nagpuyo sa Gabaon. Ang tanang uban pa ilang gikuha pinaagig gubat. Kay maoy paagi ni Jehova nga tugotang magmatig-a ang ilang kasingkasing aron sila makiggubat batok sa Israel, aron iyang ikatugyan sila sa kalaglagan, aron sila dili makabaton ug kaluoy, kondili aron nga iyang hutdon sila paglaglag, ingon sa gisugo ni Jehova kang Moises.”​—Jos 11:​19, 20.

 Pagkapakyas sa Asirya. Ang Asiryanhong si Senakerib nanghambog nga walay diyos nga nakaluwas sa mga nasod nga gitugyan sa kalaglagan sa iyang mga katigulangan. (2Cr 32:14) Apan, ang bakak nga mga diyos sa Asirya wala magmalamposon sa pagtugyan sa Jerusalem ngadto sa kalaglagan, ug ang matuod nga Diyos nga si Jehova nagpamatuod nga walay mahimo ang hulga ni Senakerib. Bisan pa niana, ang yuta sa Juda, tungod sa pagkagahian ug pagrebelde sa katawhan, sa kataposan nahimong usa ka yuta nga gitugyan sa Diyos sa kalaglagan, ug kini nakaagom ug pagkapayhag sa mga kamot ni Nabucodonosor. (Jer 25:1-11; Isa 43:28) Human niana ang Babilonya miabot aron sa pagtugyan niini sa bug-os nga kalaglagan.​—Jer 50:21-27; 51:1-3; itandi ang Pin 18:2-8.

Ubang Paghisgot. Sa dihang ang Israel nanimuyo na sa maong yuta, ang mga Israelinhon nga nagpuyo sa Jabes-gilead nailalom sa pagdili o pagpinig ngadto sa kalaglagan tungod kay wala kini mopaluyo sa hiniusang aksiyon batok sa tribo ni Benjamin ingong pagsilot sa pagkadaotan niini. (Huk 21:8-12) Wala tumana sa bug-os ni Haring Saul ang mga kondisyon sa pagdili batok sa Amalek ug sa hari niini, nga nagpasangil nga ang mga butang nga gitipigan itanyag ingong halad ngadto kang Jehova. Siya giingnan nga “ang pagsunod mas maayo pa kay sa halad” ug nga ang iyang pagkahari ihatag na ngadto sa laing tawo. (1Sa 15:1-23) Si Haring Ahab sad-an sa parehong buhat labot sa Siryanhong si Ben-hadad II. (1Ha 20:42) Ang mga molupyo sa Bukid sa Seir gilaglag sa mga Ammonhanon ug sa mga Moabihanon.​—2Cr 20:​22, 23.

Ang sagradong mga pagdili o pagtugyan sa kalaglagan gihisgotan sa daghang tagna. Ang Malaquias 4:​5, 6 nagtagna sa buluhaton ni “Elias nga manalagna sa dili pa moabot ang dako ug makalilisang nga adlaw ni Jehova,” aron si Jehova “dili moanhi ug maghampak sa yuta pinaagi sa pagtugyan niini ngadto sa kalaglagan.” (Itandi ang Mat 24:​21, 22.) Ang Daniel 11:44 naghubit sa simbolikong “hari sa amihanan” nga mogula nga may dakong kaaligutgot “aron sa pagpuo ug sa pagtugyan sa daghan ngadto sa kalaglagan.” Si Jehova, tungod sa iyang kasuko, gihubit ingong nagtugyan sa “tanang nasod” ngadto sa kalaglagan. (Isa 34:2; itandi ang Pin 19:15-21.) Ang madaogong “anak nga babaye sa Zion” gihisgotan nga magpahinungod, pinaagig pagdili, sa dili-minatarong nga ganansiya ug sa mga kahinguhaan sa kaawayng katawhan ngadto sa “matuod nga Ginoo sa tibuok yuta.” (Miq 4:13) Gitagna nga ang Jerusalem, nga giluwas gikan sa tanan niyang mga kaaway, pagapuy-an ug tungod niana mahitabo nga ‘wala nay pagpinig [o, pagdili] ngadto sa kalaglagan.’​—Zac 14:11; itandi ang Pin 22:3.

Kining mga tekstoha nagpasiugda gayod sa pahayag sa Diyos diha sa Deuteronomio 7:​9, 10: “Ug nahibalo ka pag-ayo nga si Jehova nga imong Diyos mao ang matuod nga Diyos, ang matinumanon nga Diyos, nga nagatuman sa pakigsaad ug sa mahigugmaong-kalulot niadtong nahigugma kaniya ug niadtong nagatuman sa iyang mga sugo ngadto sa usa ka libo ka kaliwatan, apan ang nagadumot kaniya iyang ginabaslan sa iyang nawong pinaagi sa paglaglag kaniya. Dili siya magpanuko sa nagadumot kaniya; iyang baslan siya sa iyang nawong.” Ang Anak sa Diyos, nga mihatag sa iyang kinabuhi ingong lukat, mipahayag: “Siya nga magpasundayag ug pagtuo sa Anak adunay kinabuhing walay kataposan; siya nga dili mosugot sa Anak dili makakita sa kinabuhi, apan ang kapungot sa Diyos magpabilin diha kaniya.” (Ju 3:36) Ang tinunglo nga “mga kanding” sa matagnaong sambingay diha sa Mateo 25:31-46 tataw nga mao ang mga tawo nga nganha kanila ang kapungot sa Diyos magpabilin ug busa sila gitugyan ngadto sa walay kataposang kalaglagan.

Diha sa Septuagint ang pulong nga cheʹrem sagad nga gihubad pinaagi sa Gregong pulong nga a·naʹthe·ma.​—Tan-awa ang TUNGLO; PANAAD.