Kini ug ang ubang mga mananap sa katubigan gipatungha sa Diyos sa ikalimang adlaw sa paglalang. (Gen 1:20-23) Bisan tuod wala itugot nga kaonon ang isda hangtod human sa Lunop, sukad sa sinugdan kini nga mga linalang gipailalom na sa tawo. (Gen 1:28; 9:​2, 3) Apan inay gamhan sa hustong paagi ang mga mananap, ang pipila ka tawo nahimong “walay buot” sa ilang mga pangatarongan ug nagsimba na hinuon sa linalang. (Rom 1:20-23) Pananglitan, ang Babilonyanhong si Ea, usa ka diyos sa katubigan, gihulagway ingong usa ka tawo nga ang lawas may bahin nga isda; ang Siryanhong si Atargatis maoy usa ka isdang diyosa; ug sa Ehipto may pipila ka matang sa isda nga giisip nga sagrado ug gipreserbar ingong mummy. Siyempre, ang maong pagsimba sa isda gidili sa balaod sa Diyos ngadto sa Israel.​—Deu 4:15-18.

Haom kaayo nga si Jesu-Kristo, “ang Anak sa tawo” (Mat 17:22), nga adunay pagbulot-an bisan sa mga isda, sa duha ka okasyon nagpasundayag sa iyang gahom pinaagi sa pagpuno sa mga pukot sa iyang mga apostoles pinaagig milagrosong kuha sa mga isda. (Sal 8:4-8; Heb 2:5-9; Luc 5:4-7; Ju 21:6) Kay gipabayad ug buhis sa templo, gipasundayag usab ni Jesus ang iyang paggahom sa dihang iyang gisugo si Pedro: “Adto sa dagat, pag-itsag pasol, ug kuhaa ang unang isda nga mokubit ug, sa imong pagbingat sa baba niini, makaplagan mo ang usa ka sensilyo nga estatero. Kuhaa kana ug ihatag kini kanila alang kanako ug kanimo.”​—Mat 17:24-27.

Isda Ingong Pagkaon. Ang isda, nga daghag sustansiya ug daling hilison nga pagkaon, dayag nga maoy usa ka hinungdanong bahin sa pagkaon sa mga Ehiptohanon ingon man sa naulipon nga mga Hebreohanon, kay didto sa kamingawan ang nagkasagol nga panon ug ang mga anak sa Israel nangandoy sa isda nga kanunay nilang gikaon didto sa Ehipto. (Num 11:5) Busa ang ekonomiya sa Ehipto nadaot pag-ayo sa dihang nangamatay ang mga isda sa Nilo tungod sa paghimo ni Jehova sa katubigan sa Ehipto nga dugo.​—Ex 7:​20, 21.

Ang isda usa gihapon ka hinungdanong pagkaon sa mga Israelinhon sa dihang sila mipuyo na sa Yutang Saad. Ang usa sa mga ganghaan sa Jerusalem gitawag ug “Ganghaan sa Isda,” nga nagpakitang may usa ka tiyanggihan sa mga isda didto o sa duol niini. (2Cr 33:14) Sa ulahing yugto, ingon sa gihisgotan ni Nehemias, ang mga taga-Tiro nagbaligyag mga isda didto sa Jerusalem bisan panahon sa Igpapahulay.​—Neh 13:16.

Ang isda sagad nga isugba o asinan ug ibulad, nga sagad kaonon uban sa tinapay. Lagmit nga binulad ug inasinan ang mga isda nga gigamit ni Jesus sa milagrosong pagpakaon sa 5,000 ka lalaki ug  sa ulahi sa 4,000 ka lalaki, gawas pa sa mga babaye ug mga bata. (Mat 14:17-21; 15:34-38) Human sa iyang pagkabanhaw, si Jesus mikaon ug sinugbang isda aron pamatud-an ngadto sa iyang mga apostoles nga dili usa ka espiritu ang ilang nakita, ug sa laing okasyon siya nag-andam ug pamahaw nga tinapay ug isda nga giluto ibabaw sa hinaling nga uling.​—Luc 24:36-43; Ju 21:9-12.

Isda sa Israel. Dagaya ang isda sa katubigan sa ilayang dapit sa Palestina, gawas lang sa Patayng Dagat. Lakip sa mga matang nga makaplagan didto mao ang bream, karpa, perch, ug ang talagsaong isda nga nagpadako sa iyang mga anak diha sa iyang baba sama sa Chromis simonis. Ang laki nga Chromis simonis magkuha sa mga bihod, mga 200 ang gidaghanon, ug ibutang kini sa iyang baba, ug ang gagmayng mga isda magpabilin didto sulod sa ubay-ubayng mga semana human ang mga bihod mapusa.

Ang pipila ka matang sa isda nagpuyo bisan sa parat nga mga tubod duol sa Patayng Dagat, apan kini sa dili madugay mamatay kon mahianha sa tubig sa dagat. Tungod kini sa daghang magnesium chloride diha sa Patayng Dagat. Ang kusog nga sulog sa Jordan, ilabina sa panahon sa pagbaha, mag-anod sa daghang isda ngadto sa Patayng Dagat, diin ang nalurong nga mga isda mahimong kalan-on sa mga langgam nga mandadagit o diin ang patayng mga isda mabanlas ngadto sa baybayon ug kaonon sa mga langgam nga tigkaon ug mga patayng hayop. Kasukwahi gayod niini, si manalagnang Ezequiel, diha sa panan-awon, nakakita ug usa ka sapa nga nagaagos gikan sa templo ni Jehova nga nag-ayo sa katubigan sa Patayng Dagat, nga nagpalambo sa industriya sa pangisda.​—Eze 47:​1, 8-10.

Mahinlo ug Mahugaw. Bisan tuod ang kaalam ni Haring Solomon naglakip sa natad sa kinaiyanhong kasaysayan, lakip na ang kahibalo sa mga isda (1Ha 4:33), wala nganli ang usa ka tinong matang sa isda diha sa Kasulatan. Bisan pa niana, gipakita sa Balaod ang kalainan tali sa mahinlo ug mahugaw nga mga mananap sa tubig. Kadtong mga mananap lamang sa tubig nga adunay mga kapay ug mga himbis maoy mahinlo sa seremonyal nga paagi ug mahimong kan-on; kini wala maglakip sa mga linalang sama sa bungotbungotan, ubod, bais, pagi, iho, ug sa mga crustacean (sama sa alimango, pasayan, ug uban pa), nga daghan niini mokaon ug mga hugaw ug nadunot nga mga butang ug sagad nga adunay mga kagaw nga maoy hinungdan sa tipos ug sa mga hilanat nga paratyphoid. (Lev 11:9-12) Tungod niana ilain sa mga mangingisda sa Israel ang maayong isda gikan niadtong dili angayng kan-on, usa ka punto nga gipasiugda sa sambingay ni Jesus maylabot sa baling.​—Mat 13:​47, 48.

Ang Isda nga Naglamoy Kang Jonas. Bisan pa sa kamatuoran nga ang Anak sa Diyos mismo nagpamatuod nga tinuod ang asoy mahitungod kang Jonas nga gilamoy sa usa ka “dakong isda,” kining hitaboa sagad nga gikuwestiyon aron pakamenoson ang pagkakasaligan sa Kasulatanhong rekord. (Mat 12:40) Siyempre, angayng hinumdoman nga ang Bibliya nag-ingon lamang nga “si Jehova nag-andam ug usa ka dakong isda aron molamoy kang Jonas,” nga wala hinganli ang matang sa isda. (Jon 1:17) Aduna gayoy mga linalang sa dagat nga makahimo sa paglamoy ug tawo, lakip niini mao ang puting iho ug ang sperm whale (usa ka matang sa balyena).​—Tan-awa ang Mammals of the World ni Walker, girebisar ni R. Nowak ug J. Paradiso, 1983, Tomo II, p. 901; Australian Zoological Handbook, The Fishes of Australia, ni G. P. Whitley, Sydney, 1940, Bahin 1​—The Sharks, p. 125.

Mahulagwayong Paggamit. Sa Kasulatan ang mga tawo usahay gipakasama sa mga isda. Ang magtitigom nagtandi sa mga tawo ngadto sa isda sa diwa nga sila mahimong ‘masikop sa malisod nga panahon’ sama sa isda diha sa pukot. (Ecc 9:12) Si Jesu-Kristo naghimo sa iyang mga sumusunod ingong mga mangingisda ug tawo, ug iyang gipakasama ang matarong nga mga tawo sa maayong mga isda ug ang daotan ngadto sa dili-maayong mga isda nga igasalibay.​—Mar 1:17; Mat 13:47-50; tan-awa ang PAGPANGAYAM UG PAGPANGISDA.