Kabos
Kulang sa materyal nga mga kabtangan o mga kinahanglanon sa kinabuhi; usab, makaluluoy tungod sa kakulang sa espirituwal.
Ang problema sa kakabos dugay na. Latas sa kasiglohan ang mga kabos sagad mas daghan kay sa mga adunahan. Sa dihang gipakitaan ug usa ka buhat sa pagkamahinatagon, giila ni Jesus ang mapait nga kamatuoran nga ang kakabos magpadayon taliwala sa mga tawo nga nagkinabuhi sa pagkadili-hingpit, nga nag-ingon ngadto sa iyang mga tinun-an: “Kay ang mga kabos kanunay nga anaa kaninyo, ug bisan kanus-a nga buot ninyo kamo kanunay nga makabuhat ug maayo kanila, apan ako dili kanunay nga ania kaninyo.” (Mar 14:7) Gipresentar sa Bibliya ang timbang nga panglantaw bahin niini nga problema, nga nagpahayag ug kaluoy niadtong nakaagom sa pagpanglupig, samtang nagbadlong usab niadtong kinsa, sa diwa, ‘mikaon sa ilang kaugalingong unod’ tungod sa kataspokan. (Ecc 4:1, 5; Pr 6:6-11) Gipasiugda niini ang espirituwal nga kauswagan ingong labaw kay sa materyal nga kauswagan (1Ti 6:17-19); busa, ang apostol misulat: “Kay kita walay gidalang bisan unsa nganhi sa kalibotan, ug kita walay madala nga bisan unsa sa atong paggawas niini. Busa, kon kita adunay makaon ug ikabesti, kita magmakontento na niining mga butanga.” (1Ti 6:7, 8) Apan ang Kasulatan wala usab maghubit sa kakabos sa materyal ingong usa ka dalayegong butang, ug kini nagpasidaan batok sa tentasyon sa pagpangawat, nga lagmit mahitabo tungod sa hilabihang kakabos.—Pr 6:30, 31; 30:8, 9; itandi ang Efe 4:28.
Ang mga Kabos sa Israel. Dili katuyoan ni Jehova nga ang bisan kinsa sa mga Israelinhon makaagom ug kakabos. Ang nasod gihatagan ug panulondon nga yuta. (Num 34:2-12) Ang tanang Israelinhong mga pamilya, gawas sa mga Levihanon, kinsa nakadawat ug ikapulo gikan sa abot sa yuta tungod sa ilang pag-alagad sa sangtuwaryo, nakaambit niana nga panulondon ug busa adunay kahinguhaan nga ikasustento sa ilang kaugalingon. (Num 18:20, 21) Ang napanag-iyang yuta adunay kasegurohan. Ang mga balaod sa panulondon nagtino nga ang yuta padayong mahuptan sa pamilya o sa tribo nga nanag-iya niini. (Num 27:7-11; 36:6-9; Deu 21:15-17; tan-awa ang PANULONDON.) Dili kini mahimong ibaligya hangtod sa kahangtoran. (Lev 25:23) Sa tuig sa Tinghugyaw ang tanang panulondong mga yuta nga nabaligya iuli ngadto sa orihinal nga mga tag-iya niini. (Lev 25:13) Busa bisan kon ang usa ka tawo magwaldaswaldas sa iyang kabtangan, ang panulondon dili mahimong mawala sa iyang umalabot nga kaliwatan hangtod sa hangtod.
Ang matinumanong pagsunod sa balaod sa Diyos dako untag ikatabang sa mga Israelinhon aron sila dili mahimong kabos. (Deu 15:4, 5) Apan kon dili-masinugtanon, sila dili makabaton sa panalangin ni Jehova, ug kini motultol sa kawalad-on tungod sa mga kalamidad sama sa mga pagsulong sa kaawayng mga kasundalohan ug sa grabeng hulaw. (Deu 28:22-25; itandi ang Huk 6:1-6; 1Ha 17:1; 18:17, 18; San 5:17, 18.) Ang mga indibiduwal, tungod sa pagkatapolan (Pr 6:10, 11; 10:4; 19:15; 20:13; 24:30-34), paghuboghubog, pagkaulitan (Pr 23:21), o sa pagkamahiligon sa paglipaylipay (Pr 21:17), maghimo nga kabos sa ilang kaugalingon ug sa ilang mga pamilya. Ug usab, ang wala damhang mga kahimtang mahimong motungha ug magpahitumpawak sa tawo ngadto sa kakabos. Tungod sa kamatayon ang mga ilo ug mga babayeng balo mao na lamay mahibilin. Ang mga aksidente ug sakit mahimong temporaryo o permanente nga makapugong sa usa ka tawo sa paghimo sa hinungdanong buluhaton. Tungod niini nga mga katarongan si Jehova nakaingon sa Israel: “Dili mawad-an ug kabos ang yuta.”—Deu 15:11.
Bisan pa niana, ang Balaod nakatabang ug dako aron ang mga kabos daling makasagubang sa ilang kahimtang. Sa panahon sa pagpangani sila adunay katungod nga manghagdaw sa kaumahan, prutasan, ug mga parasan ug, busa, dili kinahanglang magpakilimos ug tinapay o matukmod sa pagpangawat. (Lev 19:9, 10; 23:22; Deu 24:19-21) Ang usa ka kabos nga Israelinhon makahulam ug salapi nga dili kinahanglang mobayad ug tubo, ug ang espiritu sa pagkamahinatagon kinahanglang ipakita ngadto kaniya. (Ex 22:25; Lev 25:35-37; Deu 15:7-10; tan-awa ang UTANG, UTANGAN.) Aron makatigom ug pinansiyal nga mga kahinguhaan, siya makabaligya sa iyang yuta o makabaligya sa iyang kaugalingon ingong ulipon, nga temporaryo lamang. (Lev 25:25-28, 39-54) Aron ang mga kabos dili malisdan, ang Balaod nagtugot kanila sa pagtanyag ug dili kaayo dagkong mga halad didto sa sangtuwaryo.—Lev 12:8; 14:21, 22; 27:8.
Ang balaod sa Diyos naglatid ug patas nga hustisya alang sa dato ug kabos, nga dili magpalabi ni bisan kinsa kanila tungod sa iyang kahimtang. (Ex 23:3, 6; Lev 19:15) Apan sa dihang ang nasod sa Israel wala magmatinumanon, ang kabos nakaagom ug hilabihang pagpanglupig.—Isa 10:1, 2; Jer 2:34.
Sa Unang Siglo K.P. Mopatim-aw nga mikaylap ang kakabos taliwala sa mga Hudiyo niadtong unang siglo K.P. Ang langyawng pagmando sukad sa panahon sa pagkadestiyero sa Babilonya Neh 9:36, 37.) Ang relihiyosong mga pangulo, ilabina ang mga Pariseo, mas naghatag ug pagtagad sa tradisyon kay sa pagsilsil sa tiunay nga gugma sa silingan ug tukmang pagtamod sa mga tigulang ug kabos nga mga ginikanan. (Mat 15:5, 6; 23:23; itandi ang Luc 10:29-32.) Ang mahigugmaon ug salapi nga mga Pariseo wala kaayoy pagtagad sa mga kabos.—Luc 16:14.
sa walay duhaduha nakababag sa pagpadapat sa Moisesnong Balaod, nga naghatag ug proteksiyon sa panulondon nga mga kabtangan. (Itandi angApan, si Kristo Jesus ‘naluoy sa mga panon sa katawhan, tungod kay sila pinanitan ug nagkatibuagsa sama sa mga karnero nga walay magbalantay.’ (Mat 9:36) Ang iyang pagpahayag sa maayong balita ngadto sa mga kabos ug sa mga linupigan lahi ra kaayo sa tinamdan sa relihiyosong mga pangulo sa Judaismo nga tungod niana kini nahimong usa sa mga pamatuod nga siya mao gayod ang Mesiyas. (Mat 11:5; Luc 4:18; 7:22) Ngadto sa mga misanong, kini usab nagbukas sa mahimayaong pribilehiyo sa pagpanunod sa langitnong Gingharian.—Mat 5:3; Luc 6:20.
Sanglit nailalom sa usa ka pakigsaad uban sa Diyos, ang mga Hudiyo obligado sa pagtabang sa mga kabos nga isigka-Israelinhon. (Pr 14:21; 28:27; Isa 58:6, 7; Eze 18:7-9) Kay nagpabili niini, si Zaqueo, sa dihang midawat kang Jesus ingong Mesiyas, mipatugbaw: “Tan-awa! Ang katunga sa akong mga kabtangan, Ginoo, ipanghatag ko sa mga kabos.” (Luc 19:8) Tungod sa samang katarongan, si Kristo Jesus nakaingon: “Sa dihang maghikay ka ug usa ka kombira, dapita ang mga tawong kabos, mga baldado, mga bakol, mga buta; ug magmalipayon ka, tungod kay wala silay ikabalos kanimo.” (Luc 14:13, 14) Sa laing higayon siya nagdasig sa usa ka datong batan-on nga magmamando: “Ibaligya ang tanang butang nga imong nabatonan ug iapod-apod ngadto sa mga tawong kabos, ug makabaton ka ug bahandi sa mga langit; ug umari ka mahimong akong sumusunod.” (Luc 18:22) Tungod kay kining tawhana dili andam sa pag-apod-apod sa iyang mga kabtangan aron sa pagtabang sa uban, kini nagpakita nga siya walay tinuod nga kahingawa sa mga linupigan ug sa ingon wala makabaton sa mga hiyas nga gikinahanglan alang sa usa ka tinun-an ni Jesus.—Luc 18:23.
Ang pagdasig ni Jesus sa pagtabang sa mga kabos nahiuyon sa gibuhat niya mismo. Ingong Anak sa Diyos didto sa mga langit, nabatonan niya ang tanang butang. Apan “bisan tuod siya dato siya nahimong kabos.” Ingong usa ka kabos nga tawo dinhi sa yuta, siya nakahimo sa pagtubos sa tawhanong rasa, nga nagpaarang nga mabatonan ang kinadak-an sa mga bahandi, nga mao, ang paglaom sa iyang mga sumusunod nga mahimong mga anak sa Diyos. (2Co 8:9) Dugang pa, ang ubang dagkong espirituwal nga mga bahandi nabatonan nila.—Itandi ang 2Co 6:10; Pin 2:9; 3:17, 18.
Labot pa, samtang dinhi pa sa yuta, si Jesus personal nga nagpakitag interes sa mga kabos sa materyal. Siya ug ang iyang mga apostoles adunay komon nga pondo nga gikan niana sila nanghatag ngadto sa kabos nga mga Israelinhon. (Mat 26:9-11; Mar 14:5-7; Ju 12:5-8; 13:29) Ang samang mahigugmaong kahingawa alang sa mga kabos maoy gipasundayag sa mga Kristohanon sa ulahing mga katuigan samtang sila nagtagana ug materyal nga tabang alang sa ilang kabos nga mga igsoon. (Rom 15:26; Gal 2:10) Apan ang pipila nahikalimot, nga tungod niana kinahanglang badlongon sila sa tinun-an nga si Santiago tungod sa pagpakitag paboritismo sa mga dato ug sa pagpakamenos sa mga kabos.—San 2:2-9.
Siyempre, kadtong takos lamang ang makadawat ug materyal nga tabang. Wala gayod idasig ang pagkatapolan. Sumala sa gisulat ni apostol Pablo ngadto sa mga taga-Tesalonica: “Kon adunay dili buot magtrabaho, ayaw usab siya pakan-a.”—2Te 3:10; tan-awa ang MAKILILIMOS, PAGPAKILIMOS; GASA SA KALUOY.