Maldisyon
Sa literal, kini mao ang pagsultig dili-maayo o daotan batok sa usa ka tawo, ug busa, maoy kaatbang sa pagbendisyon o pagpanalangin. Ang Hebreohanong pulong nga qela·lahʹ sa paninugdan nagtumong niini nga maldisyon ug kanunayng gipalahi sa “panalangin” diha sa daghang teksto. (Gen 27:12, 13; Deu 11:26-29; Zac 8:13) Kini naggikan sa lintunganayng berbo nga qa·lalʹ, nga sa literal nagkahulogang “pagpagaan”; apan, kon gamiton sa mahulagwayong diwa, kini nagkahulogang “pagpanghimaraot,” “pagtamay.” (Ex 18:22; Lev 20:9; 2Sa 19:43) Kini mao ang pulong nga gigamit ni David sa dihang gisultihan niya si Mikal nga himoon niya ang iyang kaugalingon nga labi pang “tinamay” kay sa giakusar ni Mikal nga iyang gibuhat. (2Sa 6:20-22) Gigamit kini ni Jehova nga Diyos human sa Lunop sa pag-ingon nga dili na gayod niya “panghimaraoton pag-usab ang yuta gumikan sa tawo.”—Gen 8:21.
Katuyoan sa mga Maldisyong Gikan sa Diyos. Ang usa ka katuyoan sa mga maldisyong gikan sa Diyos mao ang pagtino kon kinsa ang inuyonan o dili-inuyonang mga alagad sa Diyos, sanglit ang mga maldisyon magpadayag sa dili pag-uyon sa Diyos, maingon nga ang iyang mga panalangin magpadayag sa iyang pag-uyon. Busa, sa pagsaad kang Abraham sa iyang panalangin, si Jehova miingon usab nga “siya nga magatunglo [usa ka participial form sa qa·lalʹ] kanimo akong pagatunglohon.” (Gen 12:3) Busa sa dihang ang tumong sa maldisyon wala hisgoti, ang maldisyon nagsilbing pasidaan ug panalipod usab niadtong buot nga makabaton o makapabilin sa pag-uyon sa Diyos. Ang Moisesnong Balaod naghisgot nga espesipiko sa daghang panalangin ug mga maldisyon, nga ang tanan mosangpot depende sa pagpadapat sa mga lagda ug mga ordinansa sa Balaod. (Deu 28:1, 2, 15) Sa wala pa mosulod sa Yutang Saad, gipasiugda ni Moises ang kamatuoran nga ang nasod, ingong mga indibiduwal ug sa kinatibuk-an, kinahanglang mopili tali sa panalangin ug sa maldisyon ug kini ilang buhaton pinaagi sa pagsunod o kaha sa dili pagsunod. (Deu 30:19, 20) Sa diwa, gisubli ni Josue kining mapanalipdanong tambag ug pasidaan didto sa Yutang Saad. (Itandi ang Jos 8:32-35; 24:.) Busa, ang mga indibiduwal makapaningkamot sa paglikay nga mailalom sa gipahayag nga mga maldisyon. 14, 15
Ang maldisyon magpamatuod usab nga dili mahimong ibalewala o yubiton ang mga prinsipyo ug ang gipahayag nga mga katuyoan sa Diyos. Ang Hataas nga Saserdoteng si Eli nahimong tumong sa usa ka espesipikong maldisyon tungod kay wala lang niya badlonga ang iyang mga anak nga lalaki, bisan tuod nga sila “nanghimaraot sa Diyos.” (1Sa 3:13) Gisulti ni Jehova kaniya ang lagda nga “silang nagpasidungog kanako akong pasidunggan, ug silang nagtamay kanako mahimong walay bili [gikan sa lintunganayng porma nga qa·lalʹ].” (1Sa 2:30) Busa ang makataronganong balos tungod sa sayop nga buhat maoy lakip sa maldisyong gikan sa Diyos. Kini mahimong ipahamtang dayon, sama sa nahitabo sa nagyagayaga nga delingkuwenteng mga kabataan nga gipanghimaraot ni Eliseo pinaagi sa ngalan ni Jehova (2Ha 2:24), o kini mahimong ipahamtang sa ulahi, sama sa dihang gipahibalo sa Diyos si Haring Josias labot sa katalagman nga modangat sa Juda. (2Ha 22:19, 20) Gipasidan-an ni Jehova ang nasod sa Israel nga ang paglapas sa iyang mga balaod mosangpot sa dili-malikayang mga kalisdanan, sa pag-ingon: “Kining tanang maldisyon tinong moabot kanimo ug mogukod kanimo ug modangat kanimo hangtod nga ikaw mapuo, tungod kay wala ka mamati sa tingog ni Jehova nga imong Diyos pinaagi sa pagtuman sa iyang kasugoan ug sa iyang mga lagda nga iyang gisugo kanimo.” (Deu 28:45) Bisan tuod nga iyang gitagna ang ilang pagkaawaaw ug pagkadestiyero sa tin-aw kaayong mga pulong, sila wala magpatalinghog niini, ug busa ang Jerusalem nahimong “usa ka maldisyon sa tanang nasod sa yuta.”—Jer 26:6; 24:9; Deu 29:27.
Paghiklin sa mga Maldisyon. Ang maldisyon mahimong ihiklin o ikanselar ni Jehova, apan kini himoon lamang sa dihang makab-ot sa hustong paagi ang iyang matarong nga mga kinahanglanon. Mopatim-awng ingon niini ang kahimtang sa unang maldisyon sa yuta nga dayag nga natapos pinaagi sa Lunop nga naghinlo sa pagkadaotan sa tibuok yuta. (Gen 8:21) Ang dili pagtuman sa pakigsaad sa Balaod misangpot sa maldisyon sa tibuok nasod sa Israel, bisan niadtong tim-os (bisan tuod dili-hingpit) nga naningkamot sa pagtuman niini. Gipakita ni apostol Pablo nga tungod niini nga katarongan nga si Kristo Jesus namatay sa paagi nga iyang nasinatian—diha sa estaka sa pagsakit. (Gal 3:10-13) Sa ingon si Jesus, bisan tuod iyang hingpit nga gituman ang Balaod, nagpas-an sa tunglo nga miresulta tungod sa maldisyon sa Balaod ug nga midangat kanilang tanan nga nailalom sa maong Balaod. Ang Deuteronomio 21:23 nag-ingon: “Tungod kay siya nga gibitay [diha sa estaka] tinunglo [sa literal, usa ka maldisyon] sa Diyos.” Si Jesus, pinaagi sa paglansang kaniya diha sa estaka ingong usa ka kriminal, gisilotan (bisan tuod dili makataronganon) sa Hudiyohanong korte sa mga saserdote, sa ingon nahimong ‘usa ka tunglo.’ Human niadto, sa dihang gitanyag ni Jesus ang bili sa iyang halad didto sa langit, ang Balaod gikanselar sa Diyos. Sa pagdawat sa halad, gilansang sa Diyos ang Balaod diha sa estaka sa mahulagwayong paagi, ug ang tunglo nga dala sa Balaod nawagtang sa legal nga paagi. (Col 2:14) Tungod kay ang lawas ni Jesus giisip ingong usa ka maldisyon, ug sa pagtuman usab sa kinahanglanon sa Balaod aron ang Igpapahulay dili mapasipalahan, ang mga Hudiyo matinguhaon nga ang patayng lawas ni Jesus ug niadtong sa mga kriminal makuha gikan sa ilang mga estaka sa dili pa mosalop ang adlaw.—Deu 21:23; Ju 19:31.
Unsay magtino nga matuman ang usa ka maldisyon?
Bisan tuod ang mga tawo mahimong makabungat ug mga maldisyon, ang pagkatuman niini bug-os nga nag-agad lamang sa Diyos, sa iyang mga prinsipyo, ug sa iyang mga katuyoan. Walay pulos nga si Goliat ‘nanghimaraot kang David pinaagi sa ngalan sa iyang bakak nga mga diyos.’ (1Sa 17:43) Gihimo ni Jehova nga panalangin ang maldisyon nga gilaraw ni Balaam. (Deu 23:4, 5; Jos 24:9, 10) Tungod kay nahibalo si David nga si Jehova lamang ang makapatuman sa usa ka maldisyon, wala niya uyoni ang masuk-anong hangyo ni Abisai nga tugotan siya sa pag-adto ug sa ‘paglunggo sa ulo’ ni Simei, kinsa maabusohong nanghimaraot kang David. Si David miingon: “Pasagdi lang siya nga manghimaraot, kay gisultihan siya ni Jehova sa pagbuhat niana! Tingali si Jehova motan-aw pinaagi sa iyang mata, ug ipasig-uli ni Jehova kanako ang kaayo inay ang iyang maldisyon niining adlawa.” (2Sa 16:5-12; itandi ang Sal 109:17, 18, 28.) Espesipikong gikondenar sa Pulong sa Diyos ang pagpanghimaraot batok sa kaugalingong ginikanan (Ex 21:17; Lev 20:9; Pr 20:20), batok sa Diyos (Ex 22:28; Lev 24:11, 14, 15, 23), o batok sa hari (Ecc 10:20), ug gibutyag niini kadtong nagpanalangin pinaagi sa ilang mga baba samtang ‘sa ilang kahiladman sila nanghimaraot.’—Sal 62:4.
Ingong tigpamaba sa Diyos, si Kristo Jesus samtang dinhi pa sa yuta sa diwa mibungat ug mga maldisyon batok sa relihiyosong mga tiggiya ug sa mga Pariseo tungod sa ilang kinabubut-ong pagsupak sa katuyoan sa Diyos. (Mat 23:13-33) Si apostol Pedro dayag nga ‘nanghimaraot’ kang Ananias ug Sapira tungod sa ilang pagpamakak sa Diyos, nga misangpot sa ilang dihadiha nga kamatayon. (Buh 5:1-11) Si apostol Pablo mibuhat ug susama niana batok sa mini nga manalagnang si Elimas, ang barangan, nga iyang gitawag nga “anak sa Yawa” ug “kaaway sa tanang butang nga matarong,” ug human niadto, kini temporaryong nabutaan. (Buh 13:6-12) Kini nga mga buhat adunay maayong epekto niadtong nakasaksi niini. Apan, ang maong apostolikanhong mga gahom wala maghatag ug awtoridad o katarongan sa uban sa pagbungat ug mga maldisyon. Si Santiago nagpasidaan batok sa mga Kristohanon nga naggamit sa ilang dila sa dili-maayong paagi sa pagtunglo sa mga tawo.—San 3:9-12; itandi ang Sal 109:17, 18 sa Col 3:8-10.
Bisan tuod ang kasaysayan nagrekord nga human sa mga panahon sa mga apostoles ug latas sa kasiglohan ang relihiyosong mga organisasyon nagpatik ug daghang “anathema” o mga tunglo ug “mga sugo sa pagdili” batok sa mga indibiduwal, mga siyudad, ug mga nasod, kini nagpakita usab nga ang gigamit sa pagpatuman sa maong mga maldisyon kanunay nga, dili ang gahom sa Diyos, kondili ang yutan-ong gahom sa simbahan o sa sekular nga estado. Sa kasukwahi, sa Salmo 37:3-9, 22 kita gitambagan nga maghulat kang Jehova, sanglit “sila nga ginapanalanginan niya magapanag-iya sa yuta, apan sila nga ginapanghimaraot niya pagalaglagon.” Kini nga “kalaglagan” maoy lakip sa maldisyon nga gibungat ni Jesus batok sa tinunglong “kanding” nga matang diha sa iyang matagnaong sambingay sa Mateo 25:31-46. May kalabotan sa “bag-ong mga langit ug usa ka bag-ong yuta,” ang mga makasasala gitagna usab nga panghimaraoton.—Isa 65:17, 20; tan-awa ang TUNGLO.