Nawong
Ang Hebreohanon ug Gregong pulong alang sa “nawong” (Heb., pa·nehʹ; Gr., proʹso·pon) gigamit sa lainlaing diwa, sama usab sa paggamit niini sa Cebuano.
Ang literal nga nawong, ang atubangan nga bahin sa ulo, mao ang sagad nga gipasabot. (Gen 50:1; Mat 6:16, 17; San 1:23) Sa susama, mahimong magpasabot usab kini sa atubangang bahin sa usa ka butang. (Ex 26:9; 2Sa 10:9; Eze 2:9, 10, diin ang Hebreohanong termino alang sa “nawong” gihubad nga “atubangan.”) O ang gitumong lagmit mao ang ibabaw (Isa 14:21; Job 38:30; Buh 17:26) o ang panggawas nga bahin sa usa ka butang.—Luc 12:56; San 1:11.
Tinamdan o Baroganan. Ang mga ekspresyon sa nawong maoy hinungdanong timailhan sa tinamdan o pagbati sa usa ka tawo. Busa ang “nawong” sagad nga gigamit sa paghubit sa tinamdan sa Diyos ug sa tawo ubos sa nagkalainlaing kahimtang o aron ipakita ang baroganan sa usa ka tawo sumala sa panglantaw sa Diyos o sa ubang tawo. Ania ang pipila ka kasagarang paggamit niini nga pulong:
Ang ‘pagpangita sa nawong’ nagpasabot sa tinguha nga makig-atubang sa lain, sama sa atubangan sa Diyos o atubangan sa usa ka yutan-ong magmamando, nga mangayog pabor o tabang. Sal 24:6; 27:8, 9; 105:4; Pr 29:26; Os 5:15) Ang mga Hebreohanon adunay panultihon nga ‘pagpahangad sa nawong sa laing tawo,’ nga nagkahulogang ‘pagpakita ug konsiderasyon alang’ sa maong tawo.—1Sa 25:35; tan-awa ang PAGKADILI-MAPIHIGON.
(Ang ‘paglukmay sa nawong sa lain’ nagpasabot sa pagpuypoy sa iyang kasuko o sa pagkabaton sa iyang pabor ug maayong kabubut-on.—Ex 32:11; Sal 119:58.
Ang ‘pagpasidlak sa nawong’ ngadto sa lain nagpasabot sa pagpahayag ug pabor (Num 6:25; itandi ang Sal 80:7), ug ang ‘pagpahimutang sa usa ka tawo sa atubangan [nawong] sa usa’ nagpasabot ug paborableng pagtagad.—Sal 41:12; itandi ang Sal 140:13.
Ang “nawong sa nawong” nagpasabot ug suod nga panag-ubanay o komunikasyon. Sa ingon, nakapribilehiyo si Moises nga makabaton sa maong suod nga relasyon uban sa Diyos ug sa gamhanang paagi gigamit siya sa Diyos nga tungod niana siya gihisgotan ingong usa ka manalagna “nga nailhan ni Jehova nawong sa nawong.” (Deu 34:10-12) Bisan tuod giingon nga si Moises nakakita “sa dagway ni Jehova” ug nga si Jehova nakigsulti kaniya “baba sa baba,” bisan pa niana si Moises wala gayod makakita sa nawong ni Jehova sa literal nga paagi. Hinunoa, sumala sa gipakita sa konteksto, ang pagpakigsulti sa Diyos kang Moises pinaagig tigpamaba nga mga manulonda diha sa dayag, binaba nga pagpakigsulti (imbes nga pinaagig mga panan-awon o mga damgo) mao ang pasukaranan niini nga ekspresyon. (Num 12:6-8; Ex 33:20; Buh 7:35, 38; Gal 3:19; itandi ang Gen 32:24-30; Os 12:3, 4.) Gipahinumdom ni Moises sa Israel nga ang Diyos nakigsulti kanila “nawong sa nawong,” sanglit nadungog nila ang kusog nga tingog didto sa Sinai, bisan tuod walay usa kanila ang aktuwal nga nakakita kang Jehova.—Deu 5:4; 4:11-15; Heb 12:19.
Sa kasukwahi, si Jesus, una pa siya maglungtad ingong tawo, personal nga nakauban sa iyang Amahan, ug siya miingon nga ang mga manulonda, ang espirituhanong mga anak sa Diyos nga nag-alagad diha sa iyang langitnong puloy-anan, nakakita usab “sa nawong” sa Diyos. (Ju 1:18; 8:57, 58; Mat 18:10; itandi ang Luc 1:19.) Busa, usab, kadtong gitawag aron mahimong kaubang mga manununod ni Kristo sa langit, sa takdang panahon, makakita kang Jehova nga Diyos.—1Ju 3:1-3.
Sa dihang gitandi ni apostol Pablo ang pagsabot nga nabatonan sa unang Kristohanong kongregasyon bahin sa katuyoan sa Diyos ug sa mas bug-os nga pagsabot nga ilang mabatonan sa dihang madawat na nila ang ilang langitnong ganti, ug dayon sa dihang ilang masabtan ang bug-os nga katuyoan sa Diyos sa dihang matuman na ang tagna, siya miingon: “Kay sa pagkakaron kita nagpakakita sa hanap nga dagway pinaagig metal nga salamin, apan unya kini maoy nawong sa nawong.”—1Co 13:12; itandi ang 2Co 3:18; 4:6.
Ang pagsulti o pagbuhat ug bisan unsa ‘ngadto sa nawong sa usa’ nagpasabot sa pagkaprangka o sa direktang komprontasyon (Deu 7:10; Job 21:31) ug, sa dili-paborableng diwa, mahimong magpasabot sa pagpangahas ug pagkawalay-tahod. (Job 1:11; Isa 65:3) Ang kaamgid nga ekspresyon mao ang ‘pagbadlong sa nawong.’—Sal 80:16.
Ang ‘pagtumong o pagpunting sa nawong’ nagpasabot sa paglantaw nga may tumong, katuyoan, o tinguha (Gen 31:21; 1Ha 2:15; 2Ha 12:17), ug may ideya kini sa kusganong intensiyon ug determinasyon. (2Cr 20:3; Dan 11:16-19; Luc 9:51-53) Si Daniel ‘nagtumong sa iyang nawong kang Jehova’ sa diwa nga siya tim-os nga nangita Kaniya, naglantaw kaniya alang sa tabang. (Dan 9:3; itandi ang 2Co 1:11.) Ang lig-ong determinasyon sagad nga mabanaag diha sa panagway pinaagi sa ugdang nga hitsura sa ngabil ug apapangig, ug ingon man sa padayon nga pagtutok. Si Isaias ‘naghimo sa iyang nawong nga sama sa usa ka santik’ tungod sa iyang determinasyon nga dili tugotan ang mga pagsulay sa kaaway nga magpatalikod kaniya gikan sa iyang tinudlong buluhaton. (Isa 50:7) Ang masukihong mga Judeanhon ‘naghimo sa ilang mga nawong nga gahi pa kay sa dakong bato’ tungod sa ilang pagkagahian ug sa ilang pagdumili sa pagdawat ug pagtul-id. (Jer 5:3) Sa laing bahin, ang ‘pagtumong ni Jehova sa iyang nawong batok’ sa mga malapason sa iyang matarong nga balaod nagpasabot sa pagsalikway ug sa paghukom kanila, nga mosangpot sa katalagman o kamatayon.—Lev 17:10; 20:3-6; Jer 21:10; itandi ang 1Pe 3:12.
Ang ‘pagtago sa nawong’ adunay nagkalainlaing kahulogan, depende sa kahimtang. Ang pagtago ni Jehova nga Diyos sa iyang nawong sagad nagpasabot sa pagbawi sa iyang pabor o sa iyang nagapalig-ong gahom. Lagmit nga kini maoy tungod sa pagkadili-masinugtanon sa indibiduwal o sa pundok sa mga tawo nga iyang gipakiglabotan, sama sa nasod sa Israel. (Job 34:29; Sal 30:5-8; Isa 54:8; 59:2) Sa pipila ka kahimtang, kini mahimong magpasabot nga si Jehova dili magpadayag sa iyang kaugalingon pinaagi sa paglihok o pagtubag, nga naghulat sa iyang takdang panahon. (Sal 13:1-3) Ang hangyo ni David, “Tagoa ang imong nawong gikan sa akong mga sala,” nagpasabot nga siya nangaliyupo sa Diyos nga pasayloon o ihiklin ang maong mga kalapasan.—Sal 51:9; itandi ang Sal 10:11.
Ex 3:6; 1Ha 19:13; Isa 6:2) Kini mahimong timaan usab sa pagbangotan. (2Sa 19:4) Sa kasukwahi, sayop nga gipasabot ni Elipaz nga ang kauswagan ni Job naghimo kaniyang mapasigarbohon, mao nga, tungod niana, iyang “gilukop ang iyang nawong sa iyang katambok.” (Job 15:27) Sama sa kahimtang ni Haman, ang pagtabon sa nawong sa laing tawo mahimong maghulagway sa kaulawan ug lagmit sa kaalaotan.—Est 7:8; itandi ang Sal 44:15; Jer 51:51.
Ang pagtago o pagtabon sa nawong sa usa ka tawo o sa usa ka manulonda mahimong magpasabot ug pagpaubos o matahaong kahadlok ug pagtahod. (Ang ‘paglingiw sa nawong’ mahimong magpadayag ug pag-insulto o pagtamay. (2Cr 29:6; Jer 2:27; 32:33) Gipasundayag sa Diyos ang iyang pag-ayad niadtong misalikway sa iyang tambag pinaagi sa pagpakita kanila sa ‘likod, ug dili sa nawong,’ sa adlaw sa ilang katalagman.—Jer 18:17.
Ang ‘pagluwa sa nawong’ sa laing tawo mao gayoy usa ka makahuloganong buhat sa pagtamay o pagpakaulaw.—Num 12:14; Deu 25:9; Isa 50:6; Mat 26:67.
Sa Persona o sa Presensiya sa Usa. Sanglit ang nawong mao ang labing dali nga mailhang bahin sa usa ka tawo, nga mas magpaila kaniya kay sa ubang bahin sa lawas ug ingon man mao ang kinalabwang magpadayag sa iyang personalidad, usahay ang pulong nga “nawong” gigamit sa paghawas sa persona mismo. Tan-awa, pananglitan, ang 2 Samuel 7:9; 17:11; ug Buhat 3:19, diin ang mga ekspresyon nga “imong atubangan” (diha sa prase nga “gikan sa imong atubangan”), “ikaw mismo,” ug “atubangan” naggikan sa orihinal nga Hebreohanon ug Gregong mga pulong alang sa “imong nawong” o “nawong.” Sa ubang mga kahimtang ang nawong mahimong magtumong sa presensiya o sa atubangan sa usa ka tawo, sama sa pagkahubad niini sa Buhat 3:13.
“Ang pasundayag nga tinapay” sa tabernakulo sa literal gitawag ug tinapay sa nawong diha sa Hebreohanon (Ex 25:30), buot ingnon, kadto maoy tinapay sa presensiya ni Jehova. Kini nga ekspresyon nagpasiugda sa iyang kasuod ngadto sa katawhan maingon sa gilarawan diha sa sangtuwaryo.
Uban Pang mga Paggamit ug mga Termino. Ang Gregong termino alang sa “nawong” (proʹso·pon) usahay nagpasabot sa “panggawas nga panagway” nga gipakita sa usa ka tawo tungod sa katigayonan o kakabos, taas nga ranggo o ubos nga posisyon, ug sa susamang mga butang.—Mat 22:16; 2Co 5:12; Gal 2:6.
Ang Hebreohanong pulong nga ʼaph (ilong; mga buho sa ilong) usahay nagtumong sa dapit nga nahimutangan sa ilong ug busa gihubad nga “nawong,” sagad nga kini maylabot sa pagyukbo. (Gen 3:19; 19:1; 48:12) Ang Hebreohanong ʽaʹyin (mata) gigamit maylabot kang Jehova sa dihang siya mahulagwayong nagpakita ngadto sa iyang katawhan “nawong sa nawong.”—Num 14:14, ftn sa Rbi8.