Pagkamapahitas-on
Talamayon nga garbo; pagkahambogiro; pagkagarboso. Ang pagkamapahitas-on mao ang kaatbang sa pagpaubos. Ang Grego ug Hebreohanong mga pulong nga gihubad nga “mapahitas-on” ug “pagkamapahitas-on” adunay pangunang kahulogan nga paghimo sa kaugalingon nga mopatim-awng “hataas,” “binayaw,” “halangdon.” Ang usa ka tawo nga mapahitas-on nag-isip sa iyang kaugalingon nga labaw, tinuboy ibabaw sa iyang isigkatawo. Tungod niana, ang maong tawo sagad mangayog dungog ug pagtagad nga labaw kay sa nahiangay ug magtratar nga walay tahod ug mapalabilabihon sa ubang mga tawo.
Usa ka Kahimtang sa Kasingkasing. Ang pagkamapahitas-on maoy usa ka daotang hiyas o kinaiya nga mas lalom pa kay sa gihunahuna sa usa ka tawo. Si Jesu-Kristo naglakip niini sa pagbuno, pagpangawat, pagpasipala, ug sa uban pang buhat nga daotan ug miingon nga “gikan sa sulod, gikan sa kasingkasing sa mga tawo,” ang maong mga butang mogula. (Mar 7:21, 22) Ang yutan-ong inahan ni Jesus nga si Maria miingon bahin kang Jehova: “Siya nagpatibulaag sa halayo niadtong mga mapahitas-on sa katuyoan sa ilang mga kasingkasing.” (Luc 1:51) Si David nangamuyo kang Jehova, nga nag-ingon: “Ang akong kasingkasing dili mapagarbohon [o mapahitas-on].”—Sal 131:1; Isa 9:9; Dan 5:20.
Bisan ang usa ka tawo kansang kasingkasing mapainubsanon sa pag-alagad sa Diyos mahimong mapahitas-on tungod sa pagkabaton ug bahandi o gahom o tungod sa iyang katahom, kalamposan, kaalam, o tungod sa pagdayeg sa ubang mga tawo. Ingon niana si Haring Uzzias sa Juda. Maayo ang iyang pagmando ug nagpahimulos sa panalangin ni Jehova sulod sa daghang katuigan. (2Cr 26:3-5) Hinunoa ang rekord sa Bibliya nag-ingon: “Apan, sa diha gayod nga nagmakusganon na siya, ang iyang kasingkasing nagmapahitas-on hangtod nga kini nagpahinabog kadaot, sa ingon siya milihok nga dili-matinumanon batok kang Jehova nga iyang Diyos ug misulod sa templo ni Jehova aron sa pagsunog ug insenso diha sa halaran sa insenso.” (2Cr 26:16) Nagmapahitas-on si Uzzias ug iyang gihimo ang mga buluhaton sa mga saserdote, usa ka pribilehiyo nga wala gayod itugot sa Diyos nga buhaton sa mga hari sa Israel, sa ingon nagpalahi sa pagkahari ug sa pagkasaserdote.
Sa usa ka panahon ang maayong hari nga si Haring Ezequias, sa makadiyot nagmapahitas-on sa kasingkasing, ug ang iyang pagkamapahitas-on dayag nga nakaapektar sa katawhan nga iyang gimandoan. Siya gibayaw sa iyang pagmando tungod sa panalangin ni Jehova, apan siya napakyas sa pagpabili ug sa pag-ila nga ang tanang pasidungog angay nga ihatag sa Diyos. Ang tigtala sa kasaysayan misulat bahin kaniya: “Apan sumala sa kaayohan nga gihimo kaniya, si Ezequias walay gibalos, kay ang iyang kasingkasing nagmapahitas-on ug dihay kasuko batok kaniya ug batok sa Juda ug Jerusalem.” Maayo gani kay siya napasig-uli ra gikan niining peligroso nga tinamdan. Ang asoy nagpadayon: “Ugaling lang, si Ezequias nagpaubos sa iyang kaugalingon bisan pa sa pagkamapahitas-on sa iyang kasingkasing, siya ug ang mga molupyo sa Jerusalem, ug ang kasuko ni Jehova wala modangat kanila sa mga adlaw ni Ezequias.”—2Cr 32:25, 26; itandi ang Isa 3:16-24; Eze 28:2, 5, 17.
Ang Diyos Maoy Batok sa Pagkamapahitas-on. Ang mga mapahitas-on dili lamang kay inayran sa mga tawong matinud-anon kondili, ang mas grabe pa, si Jehova nga Diyos nakigbatok kanila. (San 4:6; 1Pe 5:5) Ang pagkamapahitas-on maoy kabuangan ug usa ka sala (Pr 14:3; 21:4), ug si Jehova nakigbatok sa mga mapahitas-on aron sila ipaubos. (2Sa 22:28; Job 10:16; 40:11; Sal 18:27; 31:18, 23; Isa 2:11, 17) Kon dili biyaan, ang pagkamapahitas-on tinong magdalag kalaglagan. Gilaglag ang karaang nasod sa Moab nga nagmapahitas-on batok sa Diyos ug sa iyang katawhan. (Isa 16:6; 25:10, 11; Jer 48:29) Bisan ang napulo-ka-tribo nga gingharian sa Israel wala makalingkawas sa dihang kini nagmapahitas-on ug nagmapalabilabihon sa kasingkasing.—Isa 9:8-12.
Pagbantay Batok sa Pagkamapahitas-on. Busa ang usa ka tawo kinahanglang magbantay pag-ayo aron dili makasulod ang pagkamapahitas-on diha sa iyang kasingkasing. Siya kinahanglang magbantay ilabina kon siya nagmalamposon sa bisan unsang paningkamot o sa dihang siya hatagan ug hataas o mas bug-at nga katungdanan. Angay niyang hunahunaon nga “ang garbo nagauna sa pagkahagsa, ug ang mapahitas-ong espiritu nagauna sa pagkapukan.” (Pr 16:18) Kon iyang tugotan ang pagkamapahitas-on nga molambo, kini modominar kaniya hangtod nga isipon siya ni Jehova ingong kauban niadtong Iyang gitugyan sa dili-inuyonan nga kahimtang sa panghunahuna, ug kinsa maoy mga takos sa kamatayon. (Rom 1:28, 30, 32) Ang maong pagbantay nahiangay ilabina niining “kataposang mga adlaw,” sa dihang, ingon sa gipasidaan sa apostol, ang pagkamapahitas-on maoy usa sa kinaiyahan nga magpaila sa makuyaw nga mga panahon.—2Ti 3:1, 2.
Dugang pa, ang tawo nga nagtinguha sa pag-uyon sa Diyos kinahanglang molikay sa pag-ulog-ulog, nga magpalambo sa pagkamapahitas-on sa uban. Ang proverbio nag-ingon: “Ang usa ka tawo nga lig-on ug lawas nga nagaulog-ulog sa iyang isigkatawo nagabuklad ug pukot alang sa iyang mga lakang.” (Pr 29:5) Ang maulog-ulogon dili lamang magdaot sa iyang higala (“ang maulog-ulogon nga baba nagapahinabo ug pagkapukan”; Pr 26:28) kondili iyang madawat usab ang dili pag-uyon sa Diyos. Si apostol Pablo nag-amping aron malikayan ang pag-ulog-ulog ug pagkamapahitas-on.—1Te 2:5, 6.