Ang pagyuko, pagluhod, paghapa, o paghimog lain pang aksiyon ingong pagpakitag pagpasakop; o sa yano ang pagpakitag pagtahod. Kini tukmang naghubad sa Hebreohanong pulong nga hish·ta·chawahʹ ug sa Gregong pulong nga pro·sky·neʹo diha sa daghang teksto.

Ang hish·ta·chawahʹ pangunang nagkahulogan nga “pagyukbo.” (Gen 18:2) Ang maong pagyukbo lagmit himoon ingong usa ka buhat sa pagtahod o pagpasidungog ngadto sa laing tawo, sama ngadto sa usa ka hari (1Sa 24:8; 2Sa 24:20; Sal 45:11), sa hataas nga saserdote (1Sa 2:36), sa usa ka manalagna (2Ha 2:15), o sa laing tawo nga may awtoridad (Gen 37:​9, 10; 42:6; Ru 2:8-10), ngadto sa usa ka tigulang nga paryente (Gen 33:1-6; 48:​11, 12; Ex 18:7; 1Ha 2:19), o bisan ngadto sa mga estranyo ingong pagpasundayag sa matinahorong pagtamod (Gen 19:​1, 2). Si Abraham miyukbo sa Canaanhong mga anak ni Het nga gikan kanila siya mipalit ug usa ka lubnganan. (Gen 23:7) Ang panalangin ni Isaac kang Jacob nagpakitang ang nasodnong mga pundok ug ang kaugalingong “mga igsoong lalaki” ni Jacob moyukbo kaniya. (Gen 27:29; itandi ang 49:8.) Sa dihang ang mga tawo misugod sa pagyukbo sa anak nga lalaki ni  David nga si Absalom, siya migunit kanila ug mihalok kanila, lagmit aron sa pagpalambo sa iyang politikanhong mga ambisyon pinaagi sa pagpakita kunohay nga siya sama kanila. (2Sa 15:​5, 6) Si Mardokeo midumili sa pagyukbo kang Haman, dili tungod kay iyang giisip nga sayop ang maong buhat, kondili sa walay duhaduha tungod kay kining hataas nga Persianhong opisyal maoy kaliwat sa tinunglo nga mga Amalekanhon.​—Est 3:1-6.

Gikan sa mga pananglitan nga nahisgotan na, tin-aw nga kining Hebreohanong termino dili kanunayng adunay relihiyosong kahulogan o nagpasabot ug pagsimba. Bisan pa niana, sa daghang kahimtang gilangkit kini sa pagsimba, sa matuod nga Diyos (Ex 24:1; Sal 95:6; Isa 27:13; 66:23) o kaha sa bakak nga mga diyos. (Deu 4:19; 8:19; 11:16) Ang mga tawo mahimong moyukbo diha sa pag-ampo ngadto sa Diyos (Ex 34:8; Job 1:​20, 21) ug sagad nga mohapa sa dihang makadawat ug pinadayag gikan sa Diyos o kapahayagan o pamatuod sa iyang pag-uyon, sa ingon nagpasundayag sa ilang pagpasalamat, pagtahod, ug mapainubsanong pagpasakop sa iyang kabubut-on.​—Gen 24:23-26, 50-52; Ex 4:31; 12:​27, 28; 2Cr 7:3; 20:14-19; itandi ang 1Co 14:25; Pin 19:1-4.

Ang pagyukbo ngadto sa mga tawo agig pagtahod gitugotan, apan ang pagyukbo ngadto kang bisan kinsa ingong usa ka bathala, gawas kang Jehova, gidili sa Diyos. (Ex 23:24; 34:14) Sa susama, ang masimbahong pagyukbo ngadto sa relihiyosong mga larawan o ngadto sa bisan unsang linalang gikondenar gayod. (Ex 20:​4, 5; Lev 26:1; Deu 4:15-19; Isa 2:​8, 9, 20, 21) Busa, sa Hebreohanong Kasulatan, ang paghapa sa pipila ka alagad ni Jehova atubangan sa mga manulonda maoy pagpakita lamang nga ilang giila nga kini sila maoy mga hawas sa Diyos, ug sila wala magyukbo kanila ingong mga bathala.​—Jos 5:13-15; Gen 18:1-3.

Ang Pagyukbo Diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan. Ang Gregong pulong nga pro·sky·neʹo amgid kaayo sa Hebreohanong pulong nga hish·ta·chawahʹ nga nagkahulogang pagyukbo ngadto sa mga linalang ug pagsimba ngadto sa Diyos o sa usa ka bathala. Ang paagi sa pagyukbo lagmit dili kaayo tataw diha sa pro·sky·neʹo kay sa hish·ta·chawahʹ, diin ang Hebreohanong termino tatawng nagkahulogan ug paghapa o pagyukbo. Gikuha sa mga eskolar kini nga Gregong termino gikan sa berbong ky·neʹo, “paghalok.” Ang paggamit niining pulonga diha sa Kristohanon Gregong Kasulatan (ingon man usab sa Gregong Septuagint nga hubad sa Hebreohanong Kasulatan) nagpakita nga ang mga tawo, kinsa mibuhat niini nga aksiyon, mihapa o miyukbo.​—Mat 2:11; 18:26; 28:9.

Sama sa Hebreohanong termino, ang konteksto kinahanglang tagdon aron matino kon ang pro·sky·neʹo nagtumong ba lamang sa pagyukbo ingong halalom nga pagtahod o pagyukbo ingong relihiyosong pagsimba. Kon ang pagyukbo direktang gitumong sa Diyos (Ju 4:20-24; 1Co 14:25; Pin 4:10) o sa bakak nga mga diyos ug sa ilang mga idolo (Buh 7:43; Pin 9:20), dayag nga kini nga pagyukbo dili na ang sagad o naandang gihatag ngadto sa mga tawo ug nalangkit na niini ang pagsimba. Ingon man usab, kon ang tumong sa pagyukbo wala hisgoti, tataw nga kini gitumong ngadto sa Diyos. (Ju 12:20; Buh 8:27; 24:11; Heb 11:21; Pin 11:1) Sa laing bahin, tin-awng dili pagsimba ang gibuhat niadtong gikan sa “sinagoga ni Satanas” nga giingong ‘paanhaon ug payukboon’ atubangan sa mga tiil sa mga Kristohanon.​—Pin 3:9.

Ang pagyukbo ngadto sa usa ka tawhanong hari makaplagan diha sa sambingay ni Jesus sa Mateo 18:26. Lagmit nga kining matanga sa pagyukbo mao ang gihimo sa mga astrologo ngadto sa batang si Jesus, ang “natawong hari sa mga Hudiyo,” ug mao usab kining matanga sa pagyukbo ang buot himoon kunohay ni Herodes, ug ang matang sa pagyukbo nga gibuhat usab nga mabiaybiayon sa mga sundalo ngadto kang Jesus sa wala pa siya ilansang. Tin-awng wala nila lantawa si Jesus ingong Diyos o ingong usa ka bathala. (Mat 2:​2, 8; Mar 15:19) Bisan tuod gigamit sa pipila ka maghuhubad ang pulong nga “pagsimba” diha sa kadaghanang kahimtang diin ang pro·sky·neʹo naghubit sa gibuhat sa mga tawo ngadto kang Jesus, ang pamatuod dili motugot sa maong hingapin nga pagsabot niini nga pulong. Hinunoa, ang mga kahimtang nga maoy hinungdan sa maong pagyukbo kaamgid kaayo sa mga hinungdan kon nganong giyukboan ang unang mga manalagna ug mga hari. (Itandi ang Mat 8:2; 9:18; 15:25; 20:20 sa 1Sa 25:​23, 24; 2Sa 14:4-7; 1Ha 1:16; 2Ha 4:​36, 37.) Ang mga pahayag niadtong mga nalangkit niini sagad nagpakita nga, bisan tuod tin-aw nilang giila si Jesus ingong hawas sa Diyos, sila miyukbo kaniya, dili ingong Diyos o usa ka bathala, kondili ingong “Anak sa Diyos,” ang gitagnang “Anak sa tawo,” ang Mesiyas nga may awtoridad gikan sa Diyos. Sa daghang okasyon ang ilang pagyukbo gihimo agig pasalamat tungod sa mga butang nga gipadayag sa Diyos o tungod sa pamatuod sa pag-uyon sa Diyos sama niadtong gihimo sa unang mga panahon.​—Mat 14:​32, 33; 28:5-10, 16-18; Luc 24:50-52; Ju 9:​35, 38.

Bisan tuod ang pagyukbo gidawat sa unang mga manalagna ug sa mga manulonda, si Pedro nagpugong kang Cornelio sa pagbuhat niana ngadto kaniya, ug ang manulonda o mga manulonda diha sa panan-awon ni Juan kaduha nagpugong kang Juan sa pagbuhat niana, nga naghisgot sa iyang kaugalingon ingong “isigkaulipon” ug mihinapos uban  ang pag-awhag sa ‘pagsimba sa Diyos [toi The·oiʹ pro·skyʹne·son].’ (Buh 10:​25, 26; Pin 19:10; 22:​8, 9) Dayag nga ang pag-anhi ni Kristo nagpatunghag bag-ong mga relasyon nga nakaapektar sa mga sukdanan sa panggawi ngadto sa ubang mga alagad sa Diyos. Iyang gitudloan ang iyang mga tinun-an nga “usa ra ang inyong magtutudlo, samtang kamong tanan mga igsoon . . . usa ra ang inyong Pangulo, si Kristo” (Mat 23:8-12), kay diha kaniya nga ang matagnaong mga hulad ug mga larawan nangatuman, ingon sa gisulti sa manulonda ngadto kang Juan nga “ang pagpamatuod bahin kang Jesus maoy nagdasig sa pagpanagna.” (Pin 19:10) Si Jesus mao ang Ginoo ni David, ang mas dako pa kay kang Solomon, ang manalagna nga mas dako pa kay kang Moises. (Luc 20:41-43; Mat 12:42; Buh 3:19-24) Busa haom lamang nga si Pedro wala motugot nga si Cornelio moyukbo kaniya.

Busa, si Juan usab, tungod kay gipahayag nga matarong o gipakamatarong sa Diyos ingong dinihogang Kristohanon, nga gitawag ingong langitnong anak sa Diyos ug usa ka membro sa Gingharian, adunay lahi nga relasyon ngadto sa (mga) manulonda sa Pinadayag kon itandi sa relasyon sa mga Israelinhon ngadto sa mga manulonda nga nagpakita kanila kanhi. Ang (mga) manulonda dayag nga miila niini nga kausaban sa relasyon sa dihang gipugngan si Juan sa pagyukbo.​—Itandi ang 1Co 6:3; tan-awa ang IPAHAYAG NGA MATARONG.

Pagyukbo ngadto sa hinimayang si Jesu-Kristo. Sa laing bahin, si Kristo Jesus gibayaw sa iyang Amahan ngadto sa usa ka posisyon nga ikaduha lamang sa Diyos, aron nga “sa ngalan ni Jesus moluhod ang tanang tuhod nilang anaa sa langit ug nilang anaa sa yuta ug nilang anaa ilalom sa yuta, ug ang tanang dila magaila sa dayag nga si Jesu-Kristo maoy Ginoo alang sa kahimayaan sa Diyos nga Amahan.” (Flp 2:9-11; itandi ang Dan 7:​13, 14, 27.) Ang Hebreohanon 1:6 nagpakita usab nga bisan ang mga manulonda miyukbo ngadto sa nabanhawng si Jesu-Kristo. Ang daghang hubad niini nga teksto dinhi naghubad sa pro·sky·neʹo ingong “pagsimba,” samtang ang pipila naghubad niini pinaagi sa mga ekspresyong “pagyukbo sa atubangan” (AT; Yg) ug ‘pagpasidungog’ (NE). Bisan unsa man nga pulong sa Cebuano ang gamiton, ang orihinal nga Grego wala mausab ug ang pagsabot kon unsay gibuhat sa mga manulonda ngadto kang Kristo kinahanglang mahiuyon sa ubang bahin sa Kasulatan. Kusganong gipahayag mismo ni Jesus ngadto kang Satanas nga “si Jehova nga imong Diyos ang imong pagasimbahon [porma sa pro·sky·neʹo], ug siya lamang ang imong pagahatagan ug sagradong pag-alagad.” (Mat 4:8-10; Luc 4:​7, 8) Sa susama, ang (mga) manulonda miingon kang Juan nga “simbaha ang Diyos” (Pin 19:10; 22:9), ug kini nga sugo gihatag human sa pagkabanhaw ug pagbayaw kang Jesus, nga nagpakitang ang mga butang wala mausab labot niini. Tinuod, ang Salmo 97, nga lagmit gikutlo sa apostol diha sa Hebreohanon 1:​6, nagpunting kang Jehova nga Diyos ingong usa nga ‘pagayukboan,’ apan kini usab nga teksto gipadapat kang Kristo Jesus. (Sal 97:​1, 7) Apan, una pa niini gipakita na sa apostol nga ang nabanhawng Kristo mao ‘ang aninag sa himaya sa Diyos ug ang tukma nga larawan sa iyang pagkamao.’ (Heb 1:1-3) Busa, kon unsay atong gisabot ingong “pagsimba” nga daw gitumong sa mga manulonda ngadto sa Anak, kini sa pagkatinuod gitumong pinaagi kaniya ngadto kang Jehova nga Diyos, ang Soberanong Magmamando, “ang Usa nga maoy naghimo sa langit ug sa yuta ug sa dagat ug sa mga tuboran sa mga tubig.” (Pin 14:7; 4:​10, 11; 7:​11, 12; 11:​16, 17; itandi ang 1Cr 29:20; Pin 5:​13, 14; 21:22.) Sa laing bahin, ang mga hubad nga “pagyukbo sa atubangan” ug ‘pagpasidungog’ (inay nga “pagsimba”) dili gayod supak sa orihinal nga pinulongan, sa Hebreohanon man diha sa Salmo 97:7 o kaha sa Grego diha sa Hebreohanon 1:​6, kay ang maong mga hubad nagpasabot sa pangunang kahulogan sa hish·ta·chawahʹ ug pro·sky·neʹo.