Panahong Walay Tino
Ang Hebreohanong pulong nga ʽoh·lamʹ adunay ideya sa pagkawalay tino o dili-tino nga panahon. Ang leksikograpo nga si Gesenius naghubit niini ingong nagkahulogang “tinagong panahon, nga mao, dili tin-aw ug hataas, nga ang sinugdanan o kataposan dili tino o walay katinoan.” (A Hebrew and English Lexicon of the Old Testament, gihubad ni E. Robinson, 1836, p. 746) Busa, ang mga ekspresyon sama sa “panahong walay tino” (Sal 25:6), “mohangtod sa panahong walay tino” (Hab 3:6), “sa kakaraanan” (Gen 6:4), “dugay nang panahon kanhi,” “sa dugay na kanhi” (Jos 24:2; Pr 22:28; 23:10), ug ‘dumalayon’ (Ecc 12:5) haom nga nagpahayag sa ideya sa termino sa orihinal nga pinulongan.
Ang pulong nga ʽoh·lamʹ usahay gilangkit nianang molungtad sa walay kataposan. (1Ha 2:45, ftn sa Rbi8) Ang manalagnang si Isaias misulat: “Si Jehova, ang Maglalalang sa mga kinatumyan sa yuta, maoy Diyos hangtod sa panahong walay tino.” (Isa 40:28) Si Jehova maoy “gikan sa panahong walay tino hangtod sa panahong walay tino.” (Sal 90:2) Sanglit si Jehova imortal ug dili mamatay, siya magpadayon ingong Diyos sa walay kataposan. (Hab 1:12; 1Ti 1:17) Apan, ang Hebreohanong ekspresyon nga ʽoh·lamʹ wala gayod magkahulogang “hangtod sa kahangtoran.” Kini sagad nagtumong sa mga butang nga may kataposan, apan ang yugto sa paglungtad sa maong mga butang ikaingon nga ‘ngadto sa panahong walay tino’ tungod kay ang panahon sa pagkatapos niini wala pa matino. Pananglitan, ang pakigsaad sa Balaod nga molungtad “hangtod sa panahong walay tino” natapos pinaagi sa kamatayon ni Jesus ug sa pagpatungha sa usa ka bag-ong pakigsaad. (Ex 31:16, 17; Rom 10:4; Gal 5:18; Col 2:16, 17; Heb 9:15) Ug ang Aaronikong pagkasaserdote nga molungtad “hangtod sa panahong walay tino” sa samang paagi natapos.—Ex 40:15; Heb 7:11-24; 10:1.
Ang laing Hebreohanong termino nga ʽadh nagtumong sa walay-kinutoban nga umaabot nga panahon, pagkawalay-kataposan, o hangtod sa hangtod. (1Cr 28:9; Sal 19:9; Isa 9:6; 45:17; Hab 3:6) Usahay, sama sa Salmo 45:6, ang mga pulong nga ʽoh·lamʹ ug ʽadh magkauban ug mahimong hubaron nga “malungtaron, ug hangtod sa hangtod” (Yg), “mahangtoron ug saylo pa” (Ro), ug “sa panahong walay tino, bisan hangtod sa kahangtoran” (NW). Mahitungod sa yuta, ang salmista mipahayag: “Kini dili matarog hangtod sa panahong walay tino, o hangtod sa kahangtoran.”—Sal 104:5.
Ang Hebreohanong termino nga neʹtsach mahimong magkahulogan usab ug pagkawalay-kataposan. Mahimong hubaron kini nga “hangtod sa kahangtoran” (Job 4:20; 14:20; Isa 57:16) ug “kanunay” (Sal 9:18). Usahay ang neʹtsach ug ʽoh·lamʹ makita sa magkasunod nga teksto (Sal 49:8, 9), o ang mga termino nga neʹtsach ug ʽadh makita nga magkauban sa usa ka teksto. (Am 1:11) Kining tulo ka pulong makaplagan sa Salmo 9:5, 6: “Gibadlong mo ang mga nasod . . . Ang ilang ngalan gipala mo hangtod sa panahong walay tino [leʽoh·lamʹ], bisan hangtod sa kahangtoran [wa·ʽedhʹ]. Oh ikaw nga kaaway, ang imong mga kalaglagan midangat na sa walay-kinutobang [la·neʹtsach] kataposan.”
Sa Kristohanon Gregong Kasulatan, ang pulong nga ai·onʹ mahimong magkahulogan nga usa ka yugto sa panahon nga dili tino o sa dili matino nga gitas-on, usa ka yugto sa dili masukod, apan may kataposan nga panahon. Pananglitan, sa Lucas 1:70 ug Buhat 3:21 ang ai·onʹ mahimong hubaron nga “sa kakaraanan,” “sa karaang panahon,” “sa karaang kapanahonan.” (RS, NW, AT) Apan, sagad ang konteksto nagsugyot nga ang ai·onʹ pagasabton nga nagtumong sa usa ka yugto sa panahon nga dili tino ang gitas-on tungod kay ang maong yugto molungtad sa walay kataposan. (Luc 1:55; Ju 6:50, 51; 12:34; 1Ju 2:17) Sa susama, ang adhetibong ai·oʹni·os (kinuha gikan sa ai·onʹ), ingon sa ipakita sa konteksto, mahimong magkahulogan nga “dugay na” o “kanhi” (Rom 16:25; 2Ti 1:9; Tit 1:2) ug “walay kataposan.” (Mat 18:8; 19:16, 29) Ang laing Gregong adhetibo nga a·iʹdi·os espesipikong nagkahulogan nga ‘walay kataposan.’—Rom 1:20; Jud 6, NW, RS, AT; alang sa dugang paghisgot sa ai·onʹ, tan-awa ang EDAD, PANAHON; SISTEMA SA MGA BUTANG.