Ramot-gilead
[lagmit, Habog nga mga Dapit sa Gilead].
Usa ka estratehikong siyudad sa teritoryo sa Gad, sa S sa Jordan. Kini nga siyudad gitawag usab sa pinamubong ngalan nga Rama. (2Ha 8:28, 29; 2Cr 22:5, 6) Usa kini sa Levihanong mga siyudad niana nga tampi sa suba (1Cr 6:80), ug gipili kini ingong usa sa mga siyudad nga dalangpanan. (Deu 4:43; Jos 20:8; 21:38) Si Solomon nagtudlo ug usa ka luyoluyo didto sa Ramot-gilead aron moatiman sa pagtaganag pagkaon alang sa hari gikan sa mga siyudad sa Gilead ug Basan.—1Ha 4:7, 13.
1Ha 20:34) Busa, si Ahab sa Israel misulay sa pagbawi niini, uban sa tabang ni Haring Jehosapat sa Juda. Kini nga paningkamot, nga sukwahi sa gitambag ni Micaias, misangpot sa kamatayon ni Ahab.—1Ha 22:13-38.
Sa dihang giatake sa Sirya ang Israel, human mabahin ang gingharian, ang Ramot-gilead nagdulag hinungdanong papel sa kasaysayan sa Israel, nga dayag nga nagsilbing yawi alang sa teritoryo sa S sa Jordan. Dihay panahon nga nailog sa mga Siryanhon kini nga siyudad. Bisan pa sa saad ni Ben-hadad II nga iuli ang mga siyudad sa Israel nga nailog kanhi, mopatim-aw nga ang Ramot-gilead wala iuli. (Ang anak nga lalaki ni Ahab nga si Jehoram, duyog kang Ahazias sa Juda, nakig-away usab sa mga Siryanhon didto sa Ramot-gilead. Ang 2 Hari 9:14 nag-ingon: “Si Jehoram nagbantay sa Ramot-gilead . . . tungod kang Hazael nga hari sa Sirya.” Busa lagmit nga una pa niana nailog na ni Jehoram kini nga siyudad ug siya nagdepensa niini (dili kay giatake kini) sa dihang si Ahazias miduyog kaniya sa pagpakig-away batok kang Hazael. Sa mao nga pagpakig-away, nasamdan si Jehoram ug siya mipauli ngadto sa Jezreel aron magpaayo sa iyang mga samad.—2Ha 8:25-29; 9:14, 15; 2Cr 22:5-8.
Didto sa Ramot-gilead, ang tig-alagad ni Eliseo nagdihog kang Jehu nga pangulo sa kasundalohan aron mahimong sunod nga hari.—2Ha 9:1-14.
Ang tukmang nahimutangan sa Ramot-gilead dili matino. Ang usa sa daghang gisugyot nga mga dapit mao ang Tell Ramith, mga 45 km (28 mi) sa HS sa habagatang tumoy sa Dagat sa Galilea. Ang ngalan niini nga bungdo lagmit naggikan sa ngalan nga Ramot-gilead. Kini nahimutang sa ibabaw sa usa ka bungtod nga nag-umbaw sa usa ka kapatagan, nga nahiuyon sa posibleng kahulogan sa Ramot (Habog nga mga Dapit; gikan sa lintunganayng pulong nga nagkahulogang “pataas”). Kini nga lokasyon nahiangay gayod alang sa usa ka luyoluyo nga gitugyanan sa pagdumala sa Gilead ug sa Basan.—1Ha 4:13.