Usa ka tawo nga mopataliwala sa duha ka partido nga nagkasumpaki aron sa paghusay kanila; usa nga nangilabot; usa nga nagpatunga tali sa duha. Sa Kasulatan kini nga termino gipadapat kang Moises nga tigpataliwala sa pakigsaad sa Balaod ug kang Jesus nga tigpataliwala sa bag-ong pakigsaad.​—Gal 3:19; 1Ti 2:5.

Ang Dugo Gikinahanglan Alang sa Pagbalido sa Pakigsaad. Ang inspiradong magsusulat sa basahon sa Mga Hebreohanon naghisgot sa duha ka pangunang mga pakigsaad, ang pakigsaad sa Balaod ug ang bag-ong pakigsaad. Niini nga mga paghisgot siya nagtawag kang Kristo ingong tigpataliwala sa bag-ong pakigsaad. (Heb 9:15) Ang iyang mga pulong sa Hebreohanon 9:16 nahimong ulohan sa panaglantugi taliwala sa mga eskolar sa Bibliya. Busa, ang teksto gihubad sa mosunod nga mga paagi: “Kay diin adunay pakigtugon, gikinahanglan usab gayod ang kamatayon sa nakigtugon.” (KJ) “Kay diin nalangkit ang usa ka tugon, ang kamatayon sa usa nga mihimo niini kinahanglang palig-onon.” (RS) “Kay diin adunay pakigsaad gikinahanglan nga ipahinabo ang kamatayon nganha kaniya nga nakigsaad.” (Ro) “Kay diin adunay pakigsaad, ang kamatayon sa tawo nga naghimo sa pakigsaad kinahanglang itagana.” (NW) “Kay diin adunay pakigsaad, ang kamatayon sa biktima-sa-pakigsaad kinahanglang ipadangat.” (Yg) “Kay diin naglungtad ang usa ka Pakigsaad, ang Kamatayon sa nagratipikar niini kinahanglang ipahinabo.” (ED) “Kay diin adunay pakigsaad, gikinahanglan ang kamatayon sa nagpalig-on sa pakigsaad.”​—The New Testament in an Improved Version.

Ang literal nga hubad ingon sa gihimo sa interlinear nga mga hubad sa Gregong teksto maoy ingon sa mosunod: “Diin may pakigsaad, kamatayon ang kinahanglang maagoman sa usa nga mihimo ug pakigsaad sa kaugalingon.” (Heb 9:​16, Int) “Kay diin adunay pakigsaad, ang kamatayon kinahanglang itanyag sa usa nga mihimo sa pakigsaad.”​—The Interlinear Greek-English New Testament, gihubad ni Alfred Marshall.

Ang paghubad sa di·a·theʹke ingong “pakigsaad” hustong nagpahayag sa gipasabot sa magsusulat. Ang mga hubad nga “testamento” ug “tugon,” nga makaplagan sa daghang bersiyon, wala magkapareho sa paggamit niini nga termino diha sa Gregong Septuagint maingon man diha sa daghang teksto sa Kristohanon Gregong Kasulatan. (Luc 1:72; Buh 3:25; 7:8; Rom 9:4; 11:27; Heb 8:6-10; 12:24) Ang “tugon” ug “testamento” sukwahi usab sa kon unsay gihisgotan ni Pablo, kay diha sa konteksto siya naghisgot sa pakigsaad sa Balaod ug sa bag-ong pakigsaad. Ang pakigsaad sa Balaod ug ang bag-ong pakigsaad dili usa ka “tugon.”

Sa Hebreohanon 9:16 si apostol Pablo dayag nga naghisgot sa mga pakigsaad tali sa Diyos ug sa tawo (dili sa tawo ug sa tawo) ingong nagkinahanglan ug mga halad. Ug tingali mamatikdan nga ilabina alang sa mga Hebreohanon, ang pagduol ngadto sa Diyos ug ang mga pakigsaad uban sa Diyos kanunayng gipasukad diha sa mga halad, diin ang mga hayop nga gihalad usahay pikaspikason sa dihang mohimog usa ka pakigsaad. Dayag nga ang pakigsaad sa Balaod ug ang bag-ong pakigsaad nagkinahanglan ug pag-ula ug dugo aron nga kini magalihok o mahimong balido atubangan sa Diyos. Kay kon wala kini, ang Diyos dili moila niini ingong balido, ni siya makiglabot sa mga tawong nalangkit pinasukad sa relasyon nga may pakigsaad. (Heb 9:17) Aron sa pagbalido sa pakigsaad sa Balaod, ang halad nga gigamit mao kanang sa mga hayop​—mga torong baka ug mga kanding—​kini maoy kapuli sa dapit ni Moises, ang tigpataliwala. (Heb 9:19) Aron sa pagbalido sa bag-ong pakigsaad,  ang halad mao ang tawhanong kinabuhi ni Jesu-Kristo.​—Luc 22:20; tan-awa ang apendise sa Rbi8, p. 1584.

Ang Tigpataliwala sa Pakigsaad sa Balaod. Si Moises mao ang tigpataliwala sa pakigsaad sa Balaod tali kang Jehova nga Diyos ug sa nasod sa Israel. Si Jehova nakigsulti kaniya “baba sa baba” (Num 12:8), bisan tuod sa aktuwal ang manulonda ni Jehova ang nakigsulti ingong hawas sa Diyos. (Buh 7:38; Gal 3:19; Heb 2:2) Si Moises mao ang tigpamaba ni Jehova ngadto sa Israel. (Ex 19:​3, 7, 9; 24:9-18) Ingong tigpataliwala siya ‘gipiyalan sa tibuok balay ni Jehova.’ (Num 12:7) Pinaagi sa iyang pagpataliwala sa pakigsaad sa Balaod, gitabangan niya ang nasod sa Israel sa pagtuman sa pakigsaad ug sa pagdawat sa mga kaayohan niini.

Ang pagbalido sa pakigsaad sa Balaod. Si apostol Pablo miingon: “Karon walay tigpataliwala diin ang nalambigit usa lamang ka tawo, apan ang Diyos usa lamang.” (Gal 3:20) Diha sa pakigsaad sa Balaod ang Diyos maoy usa ka partido; ang nasod sa Israel mao ang laing ‘partido.’ Tungod sa ilang makasasala nga kahimtang, ang mga Israelinhon dili makaduol sa Diyos pinaagi sa usa ka pakigsaad. Sila nagkinahanglan ug usa ka tigpataliwala. Ang ilang kahuyangan gipadayag diha sa ilang hangyo kang Moises: “Pakigsulti kanamo, ug mamati kami; apan ayaw pasultiha ang Diyos kanamo kay basin kami mangamatay.” (Ex 20:19; Heb 12:18-20) Busa, si Jehova maluluy-ong nagtudlo kang Moises ingong tigpataliwala sa pakigsaad sa Balaod ug naglatid nga ihalad ang mga hayop aron sa pagbalido sa pakigsaad. Siyempre, si Moises dili hingpit ug makasasala usab; apan, siya nakabaton ug inuyonang baroganan atubangan sa Diyos, sama sa nabatonan ni Abraham una pa niana. (Heb 11:23-28; tan-awa ang IPAHAYAG NGA MATARONG [Kon sa unsang paagi “giisip” nga matarong].) Sa panahon sa inagurasyon sa pakigsaad, si Moises nagdumala ug nag-organisar sa paghalad sa mga hayop. Dayon iyang giwisik ang dugo niini diha sa linukot nga basahon o sa “basahon sa pakigsaad.” Iyang gibasa ang basahon ngadto sa katawhan, nga nagpresentar sa mga kondisyon niini, ug mitubag ang katawhan pinaagi sa pag-uyon nga tumanon kini. Dayon ang dugo giwisik ni Moises ngadto kanila (sa walay duhaduha ang hawas nga mga ansiyano), nga nag-ingon: “Ania ang dugo sa pakigsaad nga gihimo ni Jehova uban kaninyo labot niining tanang pulong.”​—Ex 24:3-8; Heb 9:18-22.

Inagurasyon sa pagkasaserdote. Ang tinudlong mga saserdote sa banay ni Aaron dili makasugod sa paglihok ingong mga saserdote sa ilang kaugalingon. Sila kinahanglang ipahiluna-sa-katungdanan ubos sa pagdumala sa tigpataliwala sa Diyos nga si Moises. Sa dihang gihimo kini, niadtong Nisan 1-7, 1512 W.K.P., gidihogan ni Moises ang tabernakulo ug ang mga kasangkapan ug mga kagamitan niini ug gidihogan usab si Aaron pinaagi sa lana nga may linaing sambog. Human mapuno ang mga kamot ni Aaron ug sa iyang mga anak nga lalaki sa mga butang nga ihalad, gitabyog ni Moises ang ilang napuno nga mga kamot atubangan ni Jehova, sa ingon gikonsagrar sila o ‘gipuno ang ilang mga kamot sa gahom’ alang sa pagkasaserdote. Human niana iyang giwisikan sila sa igdidihog nga lana ug sa dugo gikan sa halaran. Busa ang usa ka buluhaton ni Moises ingong tigpataliwala mao ang pagpahiluna ug pagpalihok sa pagkasaserdote, nga maoy usa ka bahin sa pakigsaad sa Balaod.​—Lev 8; Heb 7:11; tan-awa ang PAGPAHILUNA-SA-KATUNGDANAN.

Gibuhat usab ni Moises ang usa ka hinungdanong bahin maylabot sa unang mga pag-alagad nga gihimo sa bag-o lang napahiluna nga mga saserdote, niadtong Nisan 8, 1512 W.K.P., samtang iyang gihatag ang gilatid nga mga pamaagi maylabot sa paghalad, ug uban kang Aaron iyang gipanalanginan ang katawhan. (Lev 9) Sa tibuok nga panahon sa paglatid sa tanang butang maylabot sa pakigsaad sa Balaod, siya milihok pinaagi sa iyang opisyal nga katungdanan ingong tigpataliwala.

Ubang buluhaton ingong tigpataliwala. Ang usa ka hugpong sa kapin sa 600 ka balaod, lakip na ang mga lagda alang sa mga saserdote, gihatag ngadto sa Israel pinaagi kang Moises. Pinaagi sa gahom sa Diyos, si Moises mihimog daghang milagro alang sa katawhan. Siya nagpataliwala alang kanila, nga nangaliyupo kang Jehova sa pagluwas kanila tungod sa ngalan ni Jehova. (Ex 32:7-14; Num 14:11-20; 16:20-22; 21:7; Deu 9:18-20, 25-29; 10:8-11) Diha sa kasingkasing ni Moises ang kahingawa labot sa ngalan ni Jehova ug usab ang kahingawa alang sa katawhan nga gani mas labaw pa sa iyang kabalaka alang sa iyang kaugalingong kaayohan.​—Ex 32:30-33; Num 11:26-29; 12:9-13.

Mga Kaamgiran Ingong mga Tigpataliwala. Labot niadtong gidala ngadto sa bag-ong pakigsaad, atong makaplagan ang usa ka kahimtang nga susama nianang sa karaang Israel. Ang mga Kristohanon maoy mga makasasala usab. Sanglit ang dugo sa mga hayop dili sa bug-os makawagtang sa mga sala (Heb 10:4), gikinahanglan ang usa ka mas maayong halad. Si Jesu-Kristo mao kanang mas maayong halad. (Heb 10:5-10) Ang magsusulat sa Mga Hebreohanon nagpahayag sa maong butang niining paagiha. Human hisgoti ang mga halad nga gitanyag ubos sa Balaod, siya miingon: “Dili ba  labaw pa gayod nga ang dugo ni Kristo . . . magahinlo sa atong mga tanlag gikan sa patay nga mga buhat aron makahimo kitag sagradong pag-alagad ngadto sa buhi nga Diyos? Mao nga siya usa ka tigpataliwala sa usa ka bag-ong pakigsaad, aron nga, tungod kay nahitabo man ang usa ka kamatayon alang sa ilang pagkagawas pinaagi sa paglukat gikan sa mga kalapasan ilalom sa unang pakigsaad, ang mga gitawag makadawat sa saad bahin sa walay kataposang panulondon. Kay diin adunay pakigsaad, ang kamatayon sa tawo nga naghimo sa pakigsaad kinahanglang itagana. Kay ang usa ka pakigsaad mabalido tungod sa patay nga mga halad, sanglit dili man kini ikapatuman sa bisan unsang panahon samtang buhi pa ang tawo nga naghimo sa pakigsaad.”​—Heb 9:11-17.

Dayon gipasiugda ni Pablo nga ang naunang pakigsaad wala mainagurahi nga walay dugo. Si Moises, sa pag-andam niini, nakakita nga ang mga halad gihimo ug iyang giwisik ang dugo diha sa “basahon sa pakigsaad.” (Heb 9:18-28) Sa susama si Jesu-Kristo, ang Tigpataliwala sa Diyos alang sa bag-ong pakigsaad, human sa iyang paghalad, miatubang kang Jehova nga Diyos sa pagtanyag sa bili sa iyang dugo. Ang laing kaamgiran mao nga ang pakigsaad sa Balaod gihimo uban sa usa ka nasod, dili sa mga indibiduwal (Ex 24:​7, 8), ug busa, mao man usab, ang bag-ong pakigsaad gihimo uban sa “balaang nasod” sa Diyos, ang “Israel sa Diyos.”​—1Pe 2:9; Gal 6:​15, 16.

Kanila nga si Kristo Maoy Tigpataliwala. Gipahayag ni apostol Pablo nga adunay “usa ka tigpataliwala sa Diyos ug sa mga tawo, usa ka tawo, si Kristo Jesus, nga naghatag sa iyang kaugalingon ingong katugbang nga lukat alang sa tanan”​—sa mga Hudiyo ug mga Hentil. (1Ti 2:​5, 6) Siya nagpataliwala sa bag-ong pakigsaad tali sa Diyos ug niadtong gidala ngadto sa bag-ong pakigsaad, ang kongregasyon sa espirituwal nga Israel. (Heb 8:10-13; 12:24; Efe 5:25-27) Si Kristo nahimong Tigpataliwala aron nga ang mga tawo nga gitawag “makadawat sa saad bahin sa walay kataposang panulondon” (Heb 9:15); iyang gitabangan, dili ang mga manulonda, kondili ang “binhi ni Abraham.” (Heb 2:16) Iyang gitabangan kadtong pagadad-on ngadto sa bag-ong pakigsaad aron ‘sagopon’ ngadto sa panimalay sa espirituwal nga mga anak ni Jehova; kini sila sa kataposan mahiadto na sa langit ingong mga igsoon ni Kristo, nga mahimong bahin uban kaniya ingong binhi ni Abraham. (Rom 8:15-17, 23-25; Gal 3:29) Iyang gipadala ngadto kanila ang gisaad nga balaang espiritu, nga pinaagi niana nga espiritu sila gitimbrehan ug gihatagan sa timaan sa kon unsay moabot, ang ilang langitnong panulondon. (2Co 5:5; Efe 1:​13, 14) Ang bug-os nga gidaghanon niadtong sa kataposan ug sa permanente gitimbrehan gibutyag sa Pinadayag 7:4-8 ingong 144,000.

Inagurasyon sa Bag-ong Pakigsaad. Human mamatay ug mabanhaw si Jesus, siya misulod sa langit aron moatubang sa persona sa Diyos sa pagtanyag sa iyang halad, nga ang mga kaayohan niini unang nadawat niadtong gidala ngadto sa bag-ong pakigsaad. (Heb 9:24) Dinhi siya milihok ingong Hataas nga Saserdote ug Tigpataliwala. Nahiuyon sa sumbanan nga gisunod sa panahon sa inagurasyon sa pakigsaad sa Balaod, si Jesu-Kristo nagtanyag sa bili sa iyang halad atubangan sa Diyos didto sa langit (maingon nga giwisik ni Moises ang dugo nganha sa basahon sa Balaod [kay ang Diyos wala didto sa personal]). Dayon, sa adlaw sa Pentekostes, 33 K.P., gibubo ni Jesus ang balaang espiritu gikan sa Diyos ngadto sa unang mga gidala ngadto sa bag-ong pakigsaad, sa mga 120 ka tawo. Sa ulahi nianang adlawa mga 3,000 ka Hudiyo ug mga kinabig ang nadugang ngadto sa kongregasyon. (Buh 1:15; 2:1-47; Heb 9:19) Ug maingon nga gibasa ni Moises ang Balaod ngadto sa katawhan, sa ingon usab gipatin-aw gayod ni Jesu-Kristo ang mga kondisyon sa bag-ong pakigsaad ug ang mga balaod niini ngadto kanilang nakig-ambit niini.​—Ex 24:3-8; Heb 1:​1, 2; Ju 13:34; 15:14; 1Ju 5:1-3.

Kay gihuptan ang mga katungdanan ingong Tigpataliwala ug Hataas nga Saserdote, si Jesu-Kristo, tungod kay walay-kamatayon, maoy buhi kanunay ug makahimo sa pagpangaliyupo alang niadtong anaa sa espirituwal nga Israel sa pagduol sa Diyos pinaagi kaniya, aron nga siya makahimo sa pagpataliwala sa bag-ong pakigsaad hangtod nga kadtong mga tawo nga nakadawat sa iyang tabang ingong tigpataliwala bug-os nga maluwas. (Heb 7:​24, 25) Siya makahimo sa pag-atiman sa mga butang hangtod nga bug-os nga matuman ang bag-ong pakigsaad. Sa kataposan, kadtong anaa sa pakigsaad ipahiluna ngadto sa langitnong pagkasaserdote ingong luyoluyong mga saserdote uban ni Kristo, ang ilang dakong Hataas nga Saserdote.​—Pin 5:​9, 10; 20:6.

Mga Panalangin Alang sa Katawhan sa Katibuk-an. Bisan tuod ang pagpataliwala ni Jesus maoy alang lamang niadtong anaa sa bag-ong pakigsaad, siya usab mao ang Hataas nga Saserdote sa Diyos ug ang Binhi ni Abraham. Sa pagtuman sa iyang mga katungdanan maylabot niining duha pa niya ka posisyon, siya magdalag mga panalangin ngadto sa uban pa sa katawhan, kay ang tanang kanasoran kinahanglang panalanginan pinaagi sa binhi ni Abraham. Kadtong anaa sa bag-ong pakigsaad unang gipanalanginan ni Kristo, ang pangunang Binhi (Gal 3:​16, 29), kay sila mahimong kaubang mga membro sa binhi. Kay gihimong mga  hari ug mga saserdote tungod sa bag-ong pakigsaad nga iyang gipataliwad-an, sila makigbahin sa pagpaabot sa mga panalangin sa halad ni Jesus ug sa pagmando sa iyang Gingharian ngadto sa tanang kanasoran sa yuta. Busa, ang pagpataliwala ni Kristo, human mapalampos ang katuyoan niini sa pagdala sa “Israel sa Diyos” ngadto niini nga posisyon, magdalag mga kaayohan ug mga panalangin ngadto sa tanang katawhan.​—Gal 6:16; Gen 22:​17, 18.

Busa, adunay uban pa nga dili bahin sa 144,000 ka ‘tinimbrehan’ nga nag-ampo usab ngadto kang Jehova nga Diyos pinaagi sa ngalan ni Kristo, nga nagbaton ug pagtuo sa merito sa iyang halad lukat. Kini nga halad maoy dili lamang alang niadtong gipataliwad-an ni Jesus diha sa bag-ong pakigsaad kondili alang usab sa tanang katawhan nga nagpasundayag ug pagtuo kang Kristo. (1Ju 2:2) Kini sila nga dili bahin sa bag-ong pakigsaad miila usab nga “walay laing ngalan ilalom sa langit nga gikahatag taliwala sa mga tawo nga pinaagi niini kita gayod maluwas.” (Buh 4:12) Gilantaw usab nila si Jesu-Kristo ingong ilang dakong langitnong Hataas nga Saserdote, nga pinaagi kaniya sila makaduol sa Diyos ug pinaagi sa iyang pag-alagad sila makabaton ug kapasayloan sa sala. (Heb 4:14-16) Gipunting sa Pinadayag 21:22-24 nga ‘ang kanasoran managlakaw diha sa kahayag sa Bag-ong Jerusalem,’ diin si Jehova nga Diyos mao ang kahayag ug ang Kordero nga si Jesu-Kristo mao ang lampara.