Tipiganan sa Bahandi
Usa ka dapit, sagad nga usa ka tinukod o usa ka lawak, diin ang mga salapi o ubang bililhong mga manggad gibutang aron tipigan. Gipakita sa Numeros 31:54 nga sa mas sayong yugto ang “tolda nga tagboanan” gigamit ingong usa ka sagradong tipiganan sa bahandi diin didto gitipigan ang giamot nga bulawan. Ang bililhong mga butang gikan sa Jerico nga “iya ni Jehova” gihatag “ngadto sa bahandi sa balay ni Jehova,” nga nagpasabot nga dihay gihimo kaniadto nga usa ka matang sa tipiganan sa bahandi alang sa tabernakulo. (Jos 6:17, 24) Ang mga Levihanon gitudlo sa pagdumala sa mga bahandi nga giamot ug sa mga inagaw sa gubat nga gibalaan alang sa Diyos. (1Cr 26:20-28) Ang templo nga gitukod ni Solomon adunay tipiganan usab sa bahandi, diin didto gitipigan ang bulawan ug plata, maingon man usab ang mahalon nga mga galamiton sa templo.—1Ha 7:51; 2Cr 5:1.
Ubos sa monarkiya sa Israel, dihay gidugang nga tipiganan sa bahandi sa hari. (2Ha 20:13; 24:13; 2Cr 32:27, 28; Jer 38:11) Latas sa katuigan, ang bililhong mga manggad sa tipiganan sa bahandi sa hari maingon man usab sa tipiganan sa bahandi sa balay ni Jehova sublisubling gikuha sa mga kaaway ingong mga inagaw sa gubat o gigamit sa pagsuhol o paghiphip sa paganong mga nasod.—1Ha 14:26; 15:18; 2Ha 12:18; 14:14; 16:8; 18:15; 24:13.
Maylabot sa tipiganan sa bahandi sa Babilonya, ang Daniel 1:2 nag-ingon nga gidala ni Nabucodonosor ang bililhong mga galamiton sa balay ni Jehova ngadto “sa balay nga tipiganan sa bahandi sa iyang diyos.” Ang usa ka Babilonyanhong inskripsiyon naghubit kang Nabucodonosor nga naghisgot bahin sa templo ni Merodak: “Diha sa sulod gitipigan ko ang plata ug bulawan ug bililhong mga bato . . . ug gibutang didto ang balay nga tipiganan sa bahandi sa akong gingharian.” (Itandi ang Esd 1:8.) Ang mga Babilonyanhon lagmit aduna pay laing mga tipiganan sa bahandi diha sa nagkalainlaing mga dapit sa imperyo. (Dan 3:2) Ang mga Persianhon adunay sama usab niana nga mga tipiganan, diin gitipigan diha sa lokal nga mga tipiganan ang salapi nga nakolekta sa mga satrapa ingong mga buhis. (Esd 7:20, 21) Ang pangunang mga tipiganan sa bahandi sa Persia gigamit usab ingong tipiganan sa mga dokumento sa hari, nga naundan sa hinungdanong mga rekord gawas pa sa bulawan ug ubang mga manggad.—Esd 6:1, 2; Est 3:9.
Kristohanon Gregong Kasulatan. Sa dinhi pa si Jesus sa yuta, ang usa ka bahin sa templo sa Jerusalem gitawag nga “tipiganan sa bahandi.” (Ju 8:20) Lagmit kini nahimutang sa dapit nga gitawag nga Sawang sa Kababayen-an. Sumala sa rabbinikong mga tinubdan, diha niini nga templo nga gitukod pag-usab ni Herodes adunay 13 ka panudlanag bahandi libot sa paril niini nga sawang. (The Mishnah, Shekalim 2:1; 6:1, 5) Kini pormag mga trompeta, nga may gamayng buho sa ulohan niini, ug diha niini ang mga tawo maghulog ug lainlaing mga amot ug mga halad. (Mar 12:41) Ang mga saserdote midumili nga ihulog ngadto niini nga sagradong mga tipiganan sa bahandi ang mga pirasong plata nga gisalibay ni Judas diha sa templo, “tungod kay,” sila miingon, “kini mao ang bili sa dugo.” (Mat 27:6) Kining temploha usab gituohan nga adunay usa ka dakong tipiganan sa bahandi diin dad-on didto ang mga salapi gikan sa mga panudlanag bahandi.