1, 2. (a) Nganong ang mga polis nga gisugo sa pagdakop kang Jesus namalik nga wala makadakop kaniya? (b) Nganong si Jesus maoy talagsaong magtutudlo?

 NASUKO kaayo ang mga Pariseo. Didto si Jesus sa templo, nga nanudlo bahin sa iyang Amahan. Ang mga mamiminaw nabahin; ang daghan nagtuo kang Jesus, samtang buot sa uban nga ipadakop siya. Kay wala makapugong sa ilang kasuko, ang relihiyosong mga pangulo nagsugo ug mga polis aron dakpon si Jesus. Bisan pa niadto, namalik ang mga polis nga wala makadakop kaniya. Nangayog katin-awan ang pangulong mga saserdote ug mga Pariseo: “Nganong wala man ninyo siya dad-a dinhi?” Ang mga polis mitubag: “Wala pa gyoy tawo nga nakasulti ug sama niini.” Sila nahingangha pag-ayo sa pagpanudlo ni Jesus nga wala sila makahimo sa pagdakop kaniya. a—Juan 7:45, 46.

² Dili lang mga polis ang nahingangha sa pagpanudlo ni Jesus. Ang daghan kaayong mga tawo nagkatigom aron lang maminaw samtang siya nanudlo. (Marcos 3:7, 9; 4:1; Lucas 5:1-3) Nganong si Jesus talagsaon man nga magtutudlo? Sumala sa atong nasabtan sa Kapitulo 8, iyang gimahal ang mga kamatuoran nga iyang gipahayag, ug iyang gihigugma ang mga tawo nga iyang gitudloan. Batid usab siya kaayo nga mogamit ug mga paagi sa pagpanudlo. Atong hisgotan ang tulo sa epektibong mga paagi nga iyang gigamit ug kon sa unsang paagi makasundog kita niana.

3, 4. (a) Nganong si Jesus migamit ug yanong mga pulong sa iyang pagpanudlo? (b) Sa unsang paagi ang Wali sa Bukid usa ka pananglitan sa yano nga paagi sa pagpanudlo ni Jesus?

³ Mahanduraw mo ba ang nagkadaiyang mga pulong nga mahimo untang gamiton ni Jesus? Bisan pa niana, sa dihang nanudlo siya, wala gayod siya mogamit ug mga pulong nga lisod masabtan sa iyang mga mamiminaw, nga ang kadaghanan maoy “ordinaryong mga tawo ug dili edukado.” (Buhat 4:13) Mahunahunaon siya sa ilang mga limitasyon, nga wala gayod maghatag kanila ug labihan ka daghang impormasyon. (Juan 16:12) Ang iyang mga pulong yano, apan ang mga kamatuoran nga iyang gipahayag makahuloganon kaayo.

⁴ Pananglitan, tagda ang Wali sa Bukid, nga natala diha sa Mateo 5:3–7:27. Si Jesus mihatag diha sa maong wali ug tambag nga halalom ug tugkaronon. Walay komplikadong mga ideya o mga pamulong. Ngani, walay pulong nga dili masabtan dayon sa usa ka gamayng bata! Busa, dili katingad-an nga sa pagkahuman ug sulti ni Jesus, ang mga panon sa katawhan—nga lagmit naglakip ug daghang mag-uuma, mga magbalantay sa kahayopan, ug mga mangingisda—“nahingangha sa iyang paagi sa pagpanudlo.”—Mateo 7:28.

 5. Paghatag ug mga pananglitan sa mga panultihon ni Jesus nga yano apan makahuloganon kaayo.

⁵ Sa iyang pagpanudlo, kasagarang naggamit si Jesus ug yano, mugbong mga pamulong ug mga panultihon nga makahuloganon kaayo. Dugay na kaayo sa wala pay pinatik nga mga basahon, sa ingon nga paagi iyang gisilsil nga di mapala ang iyang mensahe diha sa mga kaisipan ug mga kasingkasing sa iyang mamiminaw. Tagda ang pipila ka pananglitan: “Ayaw na panghukom aron dili mo hukman.” “Ang mga tawong himsog wala magkinahanglag  doktor, apan kadto lang mga masakiton.” “Andam ang espiritu, apan luya ang unod.” “Ibayad ninyo sa Cesar ang iya sa Cesar, apan ngadto sa Diyos ang iya sa Diyos.” “Dunay labaw nga kalipay sa paghatag kay sa pagdawat.” b (Mateo 7:1; 9:12; 26:41; Marcos 12:17; Buhat 20:35) Duolag 2,000 ka tuig human sa unang pagpahayag niana, ang maong mga panultihon mahinumdoman gihapon.

6, 7. (a) Sa pagtudlo sa yano nga paagi, nganong hinungdanon nga atong gamiton ang yano nga mga pulong? (b) Sa unsang paagi atong malikayan ang paghatag ug labihan ka daghang impormasyon sa ginatun-an sa Bibliya?

⁶ Sa unsang paagi makapanudlo kita sa yano nga paagi? Ang usa ka hinungdanong kinahanglanon mao nga atong gamiton ang yano nga mga pulong nga masabtan dayon sa mga tawo. Dili man komplikado ang pangunang mga kamatuoran sa Pulong sa Diyos. Gipadayag ni Jehova ang iyang mga katuyoan ngadto sa mga tawo nga may sinsero  ug mapaubsanong mga kasingkasing. (1 Corinto 1:26-28) Ang yano nga mga pulong nga maayong pagkapili makapahayag sa epektibong paagi sa mga kamatuoran sa Pulong sa Diyos.

⁷ Aron makapanudlo sa yano nga paagi, magbantay kita nga dili hatagan ug labihan ka daghang impormasyon ang usa nga ginatun-an sa Bibliya. Busa, sa dihang magdumalag pagtuon sa Bibliya, dili kinahanglang ipatin-aw nato ang matag detalye; dili usab kinahanglang dalidalion pagkobre ang materyal nga daw ang pagkobreg tinong gidaghanon sa materyal maoy labing hinungdanon. Hinunoa, ang katulinon sa pagtuon angayng magdepende sa mga panginahanglan ug mga katakos sa ginatun-an. Ang atong tumong mao ang pagtabang sa ginatun-an nga mahimong sumusunod sa Kristo ug magsisimba ni Jehova. Tungod sa maong tumong, angayng mogahin gayod kitag igong panahon aron ang ginatun-an makasabot sa iyang gitun-an. Nianang paagiha lamang nga ang kamatuoran sa Bibliya makatandog sa iyang kasingkasing ug makatukmod kaniya sa pagpadapat sa iyang nakat-onan.—Roma 12:2.

8, 9. (a) Nganong migamit si Jesus ug mga pangutana? (b) Sa unsang paagi migamit si Jesus ug mga pangutana sa pagtabang kang Pedro nga makakab-ot sa hustong konklusyon bahin sa pagbayad sa buhis sa templo?

⁸ Migamit kanunay si Jesus ug mga pangutana, bisan pag mas gamay ra unta ang gikinahanglang panahon aron isulti sa mamiminaw ang punto nga buot niyang ipasabot. Busa, nganong migamit man siyag mga pangutana? Usahay, migamit siyag matukibong mga pangutana aron iyagyag ang mga motibo sa iyang mga magsusupak, sa ingon iyang napahilom sila. (Mateo 21:23-27; 22:41-46) Ugaling lang, daghang higayon nga migamit siyag mga pangutana aron dasigon ang iyang mga tinun-an sa pagpahayag  kon unsay diha sa ilang mga kaisipan ug sa pagpalihok ug pagbansay sa ilang panghunahuna. Busa, migamit siya ug mga pangutana sama sa, “Unsay inyong hunahuna?” ug “Motuo ba ka niini?” (Mateo 18:12; Juan 11:26) Pinaagi sa iyang mga pangutana, naabot ug natandog ni Jesus ang mga kasingkasing sa iyang mga tinun-an. Tagda ang usa ka pananglitan.

⁹ Usa niana ka higayon, ang mga tigkolektag buhis nangutana kang Pedro kon si Jesus nagbayad ba sa buhis sa templo. c Si Pedro mitubag dayon, “Oo.” Sa ulahi, si Jesus nangatarongan kaniya: “Unsay imong hunahuna, Simon? Kang kinsa gikan ang lainlaing buhis nga ginadawat sa mga hari sa yuta? Sa ila bang mga anak o sa mga estranyo?” Si Pedro mitubag: “Gikan sa mga estranyo.” Si Jesus miingon: “Kon mao, ang mga anak libre sa buhis.” (Mateo 17:24-27) Ang punto sa mga pangutana nadayag gayod kang Pedro, kay ang mga sakop sa pamilya sa mga hari nasayran man nga libre sa buhis. Busa, ingong bugtong nga Anak sa langitnong Hari nga gisimba didto sa templo, si Jesus dili obligado nga mobayad sa buhis. Matikdi nga imbes isulti lang kang Pedro ang hustong tubag, mataktikanhong migamit si Jesus ug mga pangutana sa pagtabang kang Pedro nga makakab-ot sa hustong konklusyon ug tingali makasabot nga sa sunod higayon gikinahanglan ang paghunahuna pag-ayo sa dili pa motubag.

10. Sa unsang paagi epektibo natong magamit ang mga pangutana sa dihang magsangyaw sa balay ug balay?

¹⁰ Sa unsang paagi epektibo natong magamit ang mga pangutana diha sa atong ministeryo? Diha sa pagsangyaw  sa balay ug balay, magamit nato ang mga pangutana aron mahaling ang interes, nga mahimong magbukas sa dalan nga atong ikapaambit ang maayong balita. Pananglitan, kon usa ka edarang tawo ang moanha sa pultahan, kita matinahorong makapangutana, “Unsay kausaban sa kalibotan sa panahon sa imong pagkinabuhi?” Human sa paghatag kaniyag panahon nga makatubag, kita makasukna, “Sa imong hunahuna, unsay gikinahanglan aron kining kalibotana mahimong mas maayong dapit nga puy-an?” (Mateo 6:9, 10) Kon usa ka inahang may gagmayng mga anak ang moatubang, kita makasukna, “Nakahunahuna ka ba kon unsay kahimtang niining kalibotana inigkadagko na sa imong mga anak?” (Salmo 37:10, 11) Pinaagi sa pagkahimong mapaniiron sa atong pagduol sa usa ka balay, kita makapilig pangutana nga nahiangay sa mga interes sa tagbalay.

11. Sa unsang paagi epektibong magamit nato ang mga pangutana sa dihang magdumalag pagtuon sa Bibliya?

¹¹ Sa unsang paagi epektibong magamit nato ang mga pangutana sa dihang magdumalag pagtuon sa Bibliya? Ang maayong pagkapili nga mga pangutana makatabang aron mapagawas nato ang mga pagbati sa kasingkasing sa ginatun-an. (Proverbio 20:5) Pananglitan, ibutang ta nga atong gitun-an ang leksiyon 43, “Unsay Angayng Panghunahuna sa mga Kristohanon sa Alkoholikong Ilimnon?,” sa libro nga Mabuhi Ka Hangtod sa Hangtod! d Ang maong  leksiyon naghisgot sa panglantaw sa Diyos bahin sa pagpalabig inom ug paghuboghubog. Ang mga tubag sa ginatun-an mahimong magpaila nga iyang nasabtan kon unsay gitudlo sa Bibliya, apan uyon ba siya sa iyang gitun-an? Kita makasukna, “Alang kanimo, makataronganon ba ang panghunahuna sa Diyos sa maong mga butang?” Makasukna usab kita, “Sa unsang paagi imong ikapadapat kining impormasyona sa imong kinabuhi?” Hinuon, hinumdomi nga kinahanglang magmataktikanhon, nga angayng tahoron ang ginatun-an. Dili gayod nato gustong mangutana sa paagi nga siya maulawan.—Proverbio 12:18.

12-14. (a) Sa unsang mga paagi gigamit ni Jesus ang iyang katakos sa pagpangatarongan? (b) Unsang epektibong paagi sa pangatarongan ang gigamit ni Jesus sa dihang ang mga Pariseo nag-ingon nga ang iyang gahom naggikan kang Satanas?

¹² Tungod sa iyang hingpit nga kaisipan, si Jesus batid sa pagpangatarongan sa uban. Usahay, migamit siyag epektibong paagi sa pangatarongan sa pagyagyag sa bakak nga mga sumbong sa iyang mga magsusupak. Sa daghang higayon, migamit siyag makapadani nga pangatarongan aron matudloan ang iyang mga sumusunod ug bililhong mga pagtulon-an. Atong susihon ang pipila ka pananglitan.

¹³ Human ayoha ni Jesus ang usa ka tawo nga nabuta ug naamang kay gidemonyohan, siya giakusahan sa mga Pariseo: “Kining tawhana makapalayas ug mga demonyo pinaagi lang sa gahom ni Beelzebub [Satanas], ang magmamando sa mga demonyo.” Ilang giila nga gikinahanglan ang labaw tawhanong gahom sa pagpalayas ug mga demonyo. Ugaling lang, ilang gipasangil ang gahom ni Jesus ingong gikan kang Satanas. Dili lang kay bakak ang maong sumbong apan kadto dili usab makataronganon. Aron iyagyag ang ilang sayop nga panghunahuna, si Jesus mitubag:  “Ang matag gingharian nga nagkabahinbahin mapukan, ug ang matag siyudad o pamilya nga nagkabahinbahin dili makabarog. Busa kon si Satanas nagpalayas kang Satanas, siya nakigbatok sa iyang kaugalingon; nan, unsaon pagbarog sa iyang gingharian?” (Mateo 12:22-26) Sa pagkatinuod, si Jesus nag-ingon: “Kon ahente pa ako ni Satanas, nga magbungkag sa gibuhat ni Satanas, nan masupak ni Satanas ang iyang mga tumong mismo ug siya mapukan sa dili madugay.” Unsaon nila pagpukan ang maong lig-ong argumento?

¹⁴ Wala pa mahuman ang pagpangatarongan ni Jesus kanila. Kay siya nahibalo nga ang pipila sa mga tinun-an sa mga Pariseo nagpalayas man ug mga demonyo, siya misuknag yano apan puwersadong pangutana: “Kon nagpalayas kog mga demonyo pinaagi ni Beelzebub, nan kinsay naghatag ug gahom sa inyong mga sumusunod sa pagpalayas ug mga demonyo?” (Mateo 12:27) Ang argumento ni Jesus, sa usa ka diwa, mao kini: “Kon ako nagpalayas sa mga demonyo pinaagi sa gahom ni Satanas, nan ang samang gahom gigamit gayod sa inyong mga tinun-an.” Unsay ikasulti sa mga Pariseo? Dili gayod sila moangkon nga ang ilang mga tinun-an nagpalayas gumikan sa gahom ni Satanas. Busa gigamit ni Jesus ang ilang sayop nga pangatarongan aron mapugos sila sa pagkab-ot sa konklusyon nga nakapikal pag-ayo kanila. Dili ba makapahinam bisan ang pagbasa lamang sa paagi sa pagpangatarongan ni Jesus kanila? Apan, handurawa ang mga panon sa katawhan nga nakadungog sa personal kang Jesus, kay ang iyang presensiya ug iyang paningog sa walay duhaduha nakahatag ug dugang nga gibug-aton sa iyang mga pulong.

15-17. Iasoy ang usa ka pananglitan kon giunsa paggamit ni Jesus ang paagi sa pangatarongan nga “labaw na gyod” aron ikatudlo ang makapadasig nga mga kamatuoran bahin sa iyang Amahan.

¹⁵ Migamit usab si Jesus ug maayo, makapadani nga  pangatarongan aron ikatudlo ang makapalig-on, makapadasig nga mga kamatuoran bahin sa iyang Amahan. Kasagarang gihimo niya kana pinaagi sa paggamit sa pangatarongang “labaw na gyod”—nga nakatabang sa iyang mga tigpatalinghog sa pag-uswag gikan sa sinating kamatuoran ngadto sa mas lig-on pang pagtuo. e Kon ibase sa panag-atbang, kining matanga sa pangatarongan lalom ug dulot. Atong susihon ang duha lang ka pananglitan.

¹⁶ Sa dihang gitubag ang hangyo sa iyang mga tinun-an nga tudloan sila kon unsaon pag-ampo, gibatbat ni Jesus ang kaandam sa dili hingpit nga tawhanong mga ginikanan sa ‘paghatag ug maayong mga gasa’ sa ilang mga anak. Unya siya miingon: “Busa kon kamo, bisan tuod daotan, mahibalong mohatag ug maayong mga gasa sa inyong mga anak, labaw na gyod ang inyong Amahan sa langit. Siya mohatag ug balaang espiritu niadtong nagapangayo kaniya!” (Lucas 11:1-13) Ang punto nga gipahayag ni Jesus gibase sa panag-atbang. Kon ang makasasala nga tawhanong mga ginikanan nagtagana sa mga panginahanglan sa ilang mga anak, labaw na gyod nga ang atong langitnong Amahan, nga hingpit ug matarong sa tanang paagi, mohatag ug balaang espiritu ngadto sa iyang maunongong mga magsisimba nga mapainubsanong moduol kaniya diha sa pag-ampo!

¹⁷ Gigamit ni Jesus ang susamang pangatarongan sa dihang siya mihatag ug maalamong tambag bahin sa pagsagubang sa kabalaka. Siya miingon: “Matikdi ang mga uwak: Wala sila magpugas o mag-ani, wala sab silay kamalig, apan ginapakaon sila sa Diyos. Dili ba labaw pa man mog bili kay sa mga langgam? Matikdi ang pagtubo sa mga lirio: Wala sila maghago o magtahig sinina . . . Kon  ingon niana ang pagbesti sa Diyos sa mga tanom sa kapatagan, nga karon ania pa ug ugma isalibay sa hurno, labi na gyod nga iya mong bestihan, kamo nga gamay ug pagtuo!” (Lucas 12:24, 27, 28) Kon si Jehova nag-atiman sa kalanggaman ug kabulakan, labaw na gyod nga siya mag-atiman sa mga tawo nga nahigugma ug nagsimba kaniya! Pinaagi sa maong pangatarongan, walay duhaduha nga natandog ni Jesus ang mga kasingkasing sa iyang mga mamiminaw.

18, 19. Sa unsang paagi kita makapangatarongan sa usa nga moingon nga siya dili motuo sa Diyos nga dili niya makita?

¹⁸ Sa atong ministeryo, buot natong gamiton ang maayong paagi sa pangatarongan sa pagpukan sa bakak nga mga pagtuo. Buot usab natong gamiton ang makapadani nga pangatarongan aron ikatudlo ang makapalig-ong mga kamatuoran bahin kang Jehova. (Buhat 19:8; 28:23, 24) Kinahanglan bang atong tun-an ang komplikadong paagi sa pangatarongan? Dili gayod. Ang pagtulon-an nga atong nakat-onan gikan kang Jesus mao nga ang makataronganong mga argumento nga gipahayag sa yano nga paagi maoy labing epektibo.

¹⁹ Pananglitan, unsaon nato pagtubag kon may moingon nga siya dili motuo sa Diyos nga dili niya makita? Makapangatarongan kita pinasukad sa kinaiyanhong balaod sa cause and effect o adunay epekto kay adunay hinungdan. Inigkakita natog usa ka epekto, kita nahibalo nga may hinungdan gayod kana. Kita makaingon: “Kon atua ka sa usa ka hilit nga dapit ug makakita kag balay nga maayong pagkatukod ug adunay pondo nga daghang pagkaon (epekto), dili ba makahinapos ka dayon nga adunay usa (hinungdan) nga responsable niana? Kon kita usab makakita sa dayag nga disenyo sa kinaiyahan ug sa daghang pagkaon nga gipondo diha sa ‘mga tipiganan’ sa yuta (epekto), dili ba makataronganon ang pag-ingon nga adunay  Usa (Hinungdan) nga responsable niana? Ang Bibliya mismo nangatarongan niining paagiha: ‘Ang matag balay dunay nagtukod, apan ang nagtukod sa tanang butang mao ang Diyos.’” (Hebreohanon 3:4) Hinuon, bisan pag unsa ka maayo ang atong pangatarongan, dili kita makakombinsir sa tanan.—2 Tesalonica 3:2.

20, 21. (a) Sa unsang paagi mahimo natong gamiton ang paagi sa pangatarongang “labaw na gyod” sa pagpasiugda sa mga hiyas ug mga paagi ni Jehova? (b) Unsay atong hisgotan sa sunod nga kapitulo?

²⁰ Sa atong pagpanudlo, diha sa ministeryo sa kanataran o sa kongregasyon, mahimong gamiton usab nato ang paagi sa pangatarongang “labaw na gyod” sa pagpasiugda sa mga hiyas ug mga paagi ni Jehova. Pananglitan, sa pagpadayag nga ang doktrinang walay kataposang pagsakit diha sa impiyernong kalayo nagpasipala gayod kang Jehova, kita makaingon: “Kinsa ba ang mahigugmaong amahan nga magsilot sa iyang anak pinaagi sa pagdangdang sa kamot sa iyang anak sa kalayo? Labaw na gyod  nga ang ideya mismo sa impiyernong kalayo mangil-ad alang sa atong mahigugmaong langitnong Amahan!” (Jeremias 7:31) Sa pagpasalig sa isigkamagtutuo nga may depresyon nga siya gihigugma ni Jehova, kita makaingon: “Kon si Jehova nag-isip nga adunay bili bisan ang usa ka gamay kaayong goryon, labaw na gyod nga siya nagtagad ug nahigugma sa matag usa sa iyang mga magsisimba sa yuta, apil ka mismo!” (Mateo 10:29-31) Ang maong pangatarongan makatabang kanato sa pagtandog sa kasingkasing sa uban.

²¹ Human sa pagsusi ug tulo lamang ka paagi sa pagpanudlo nga gigamit ni Jesus, atong masabtan dayon nga kadtong mga polis nga wala modakop kaniya wala magpasobra sa pagsulti sa dihang sila miingon: “Wala pa gyoy tawo nga nakasulti ug sama niini.” Sa sunod nga kapitulo, atong hisgotan ang paagi sa pagpanudlo nga niana nailhan pag-ayo si Jesus, nga mao ang paggamit ug mga ilustrasyon o sambingay.