Gihisgotan sa Ebanghelyo ni Lucas nga gibuksan ni Jesus ang linukot nga basahon ni Isaias, gibasa kini, ug gilukot pag-usab. Sa kataposan sa Ebanghelyo ni Juan, gihisgotan usab ni Juan ang usa ka linukot nga basahon, nga nag-ingong wala niya masulat niini ang uban pang ilhanan nga gihimo ni Jesus.—Lucas 4:16-20; Juan 20:30; 21:25.

Giunsa paghimo ang linukot nga basahon? Gidugtong pinaagig papilit ang mga materyales nga sama sa panit sa hayop, pergamino, o papiro aron makahimog usa ka palid, o linukot. Ang tumoy niini dunay kahoy ug diha ilukot ang palid diin anaa sa sulod ang nasulatan nga bahin. Ang mga sinulat niini gibahinbahin sa mugbo nga mga kolum. Kon taas ang linukot, butangag kahoy ang isigkatumoy niini aron kini ang hawiran sa magbabasa dihang iyang bukharon ang tumoy niini ug lukoton ang pikas tumoy, hangtod nga iyang makita ang dapit nga gusto niyang basahon.

“May bentaha ang linukot nga basahon [nga sagad mga 10 metros] ang gitas-on kay masulat niini ang tibuok basahon diha sa gamay lang nga rolyo kon kini lukoton,” matod sa The Anchor Bible Dictionary. Pananglitan, gibanabana nga ang Ebanghelyo ni Lucas nagkinahanglag rolyo nga ang gitas-on mga 9.5 metros. Dunay ubang linukot nga mga basahon nga ang mga kilid gitabasan, gipahamis pinaagig bato nga gikan sa bolkan, ug gikoloran.

Sukad pa sa pagkatukod sa pagkasaserdote sa Israel, usa lang sa matag higayon ang gitudlong hataas nga saserdote, nga sa sinugdan maoy tibuok kinabuhing responsabilidad. (Numeros 35:25) Si Aaron ang unang hataas nga saserdote. Ug kini nga katungdanan gipasa sa amahan ngadto sa iyang kinamagulangang anak nga lalaki. (Exodo 29:9) Daghan sa lalaking kaliwat ni Aaron ang mga saserdote, pero pipila lang ang nahimong hataas nga saserdote.

Dihang ubang nasod ang nagmando sa Israel, ang mga magmamando nga dili Israelinhon maoy nagbuot kon kinsay itudlo ug tangtangon ingong hataas nga saserdote sa mga Hudiyo. Apan, mopatim-awng halos pirmeng naggikan sa piniling mga pamilya ang bag-ong gitudlo, nga sagad sa linya ni Aaron. Posibleng ang ekspresyong “pangulong mga saserdote” nagtumong sa pangunang mga membro sa pagkasaserdote. Lagmit lakip kanila ang mga pangulo sa 24 ka dibisyon sa mga saserdote; iladong mga membro sa pamilya sa hataas nga saserdote; ug kanhing hataas nga mga saserdote nga natangtangan, sama kang Anas.—1 Cronicas 24:1-19; Mateo 2:4; Marcos 8:31; Buhat 4:6.