SA TUNGA sa ilang kuwarto, si Sara nagtindog samtang nagtan-aw sa palibot. Handurawa ang usa ka babayeng nagpuyo sa Tungang Sidlakan nga may nindot nga mga mata. Pero morag dunay makitang kaguol diha sa iyang mga mata. Dili kini ikatingala kay daghan kaayo siyag mahinumdoman niining balaya. Siya ug ang iyang bana, si Abraham, daghan ug malipayong kasinatian dinhi. * Dinhi sila nagpuyo sulod sa taastaas nga panahon.

Nagpuyo sila sa Ur, usa ka datong siyudad nga daghag hanas nga trabahante ug mga negosyante. Segurado nga daghan silag kabtangan. Para kang Sara, ang ilang balay dili kay butanganan lang ug gamit. Sulod sa daghang tuig, dinhi sila nakasinatig kalipay ug kasub-anan. Dinhi sila kanunayng nag-ampo sa ilang minahal nga Diyos, si Jehova. Daghag rason si Sara kon nganong ganahan kaayo siya dinhi.

Pero andam si Sara sa pagbiya sa ilang pinuy-anan. Bisag mga 60 anyos na siya, andam siyang mobiyahe sa lugar nga wala pa niya maadtoi ug magkinabuhi sa usa ka delikado ug lisod nga kahimtang, nga wala nay purohang makabalik pa. Unsay nakapalihok kang Sara sa paghimo niini? Unsay atong makat-onan gikan sa iyang pagtuo?

Lagmit sa Ur nagdako si Sara. Sa atong panahon karon, wala na puy-i ang maong siyudad. Pero sa panahon ni Sara, ang sakayan sa mga negosyante mag-agian sa Suba sa Euprates, nga magdalag mga produkto gikan sa lainlaing lugar paingon niining mauswagon nga siyudad. Ang mga tawo nagdasok sa gagmay, naglikolikong dalan sa Ur, ang mga sakayan nagdikit sa dunggoanan, ug daghan kaayo ang mga baligya sa taboan. Handurawa si Sara nga nagdako niining siyudara. Halos kaila niya ang kadaghanan sa mga nagpuyo dinhi. Ug seguradong nailhan sab siya tungod sa iyang talagsaong kaguwapa. Daghan pod siyag paryente dinhi.

Sa Bibliya, si Sara nailhan tungod sa iyang lig-ong pagtuo sa Diyos​—pero dili kini ang diyos sa bulan nga gisimba sa mga taga-Ur. Ang torre sa maong diyos taas kaayo nga makita sa tibuok siyudad. Pero si Sara nagsimba sa matuod nga Diyos, si Jehova. Wala hisgoti sa Bibliya kon nganong nakabaton siya niana nga pagtuo. Dihay higayon nga ang iyang amahan nagsimbag idolo. Sa ulahi, naminyo siya kang Abraham, nga magulang niyag 10 ka tuig. * (Genesis 17:17) Si Abraham nailhan sa ulahi nga “amahan sa tanan nga nagbatog pagtuo.” (Roma 4:11) Lig-on ug malamposon ang ilang kaminyoon kay sila may pagtahod sa usag usa, dunay maayong komunikasyon, ug nagtinabangay sa pagsulbad sa lisod nga mga problema. Labaw sa tanan, sila nahiusa tungod sa ilang gugma sa Diyos.

Gimahal pag-ayo ni Sara ang iyang bana, ug namuyo sila uban sa ilang mga paryente sa Ur. Pero nakaatubang  silag problema. Ang Bibliya nag-ingon nga si Sara baog ug “walay anak.” (Genesis 11:30) Sa ilang kultura ug panahon, dili lalim ang maong kahimtang ni Sara. Pero nagmatinumanon gihapon siya kang Jehova ug sa iyang bana. Ang ilang pag-umangkon nga wala nay amahan, si Lot, giisip nilang tinuod nga anak. Normal lang ang ilang pagkinabuhi​—hangtod sa adlaw nga nausab ang tanan.

Si Abraham eksayted kaayo nga miduol kang Sara. Dili makatuo si Abraham sa nahitabo. Ang Diyos nga ilang gisimba nakig-estorya niya pinaagi sa usa ka anghel! Tingali si Sara nangutana: “Unsay iyang giingon? Sultii ko palihog!” Tingali milingkod una si Abraham aron mahinumdoman ang gisulti sa Diyos ug dayon iyang gisultian si Sara nga si Jehova miingon: “Biya gikan sa imong yuta ug gikan sa imong mga paryente ug umadto sa yuta nga akong ipakita kanimo.” (Buhat 7:2, 3) Human niana, ilang gipamalandong ang asaynment nga gihatag ni Jehova kanila. Biyaan nila ang ilang komportableng kinabuhi ug wala na silay permanenteng puy-anan! Unsa kahay reaksiyon ni Sara? Mosuportar kaha siya kang Abraham sa pagtuman sa maong asaynment?

Tingali dili parehas kang Sara ang mga desisyon nga kinahanglan natong himoon sa atong kinabuhi. Moingon tingali ta, ‘Aw, ang Diyos wala man nagsugo nako o sa akong kapikas sa paghimo ug sama ana!’ Pero, dili ba kitang tanan kinahanglan man sab nga mohimog mga desisyon? Nagpuyo ta sa kalibotan nga ang kadaghanan nakapokus sa materyal nga mga butang. Pananglitan, impluwensiyahan tingali ta nila nga himoong prayoridad ang materyal nga mga butang, pinansiyal nga kasegurohan, ug haruhayng kinabuhi. Pero gidasig ta sa Bibliya nga unahon ang espirituwal nga mga butang, ug unahon ang pagpalipay sa Diyos imbes sa atong kaugalingon. (Mateo 6:33) Samtang atong pamalandongon ang gihimo ni Sara, tingali makapangutana ta, ‘Unsay akong unahon sa akong kinabuhi?’

Samtang nag-empake si Sara sa ilang mga gamit, naglisod tingali siyag desisyon kon unsay iyang dal-on ug ibilin. Dili niya puwedeng dal-on ang dagkong mga gamit nga bug-at ra kaayo para sa mga asno ug kamelyo, ug ang mga gamit nga dili praktikal para sa mga magbalhinbalhig puy-anan. Seguradong daghang gamit ang ilang gipangbaligya o gipanghatag. Biyaan sab niya ang komportableng kinabuhi sa siyudad​—ang duol nga mga merkado o taboan diin siya makapamalit ug lugas, karne, prutas, sinina, ug ubang panginahanglan ug mga luho.

Tingali mas lisod gihapon para kang Sara nga biyaan ang ilang pinuy-anan. Kon pareho pa kini sa daghang balay nga nakubkoban sa mga arkeologo didto sa Ur, dako gyod kaayo ang mawala kang Sara. Ang uban niining mga balaya dunay kapig 12 ka mga kuwarto, ug kini may suplay sa tubig ug mga kasilyas.  Bisan ang gagmayng mga balay, duna tingaliy lig-ong atop, bungbong, ug pultahan nga puwedeng trangkahan. Ang tolda ba nga ilang puy-an makahatag ug samang proteksiyon batok sa mga kawatan? O batok sa mga leyon, leopardo, oso, ug lobo​—nga daghan kaayo sa kapanahonan sa Bibliya?

Ug komosta ang ilang mga paryente? Kadtong biyaan ni Sara? Tingali lisod kaayo para niya ang sugo sa Diyos nga ‘mobiya gikan sa iyang yuta ug gikan sa iyang mga paryente.’ Siya buotan ug mapinanggaon, maong posible nga suod kaayo siya sa iyang mga igsoon, pag-umangkon, mga uyoan ug iyaan. Ug posibleng dili na niya sila makita pag-usab. Pero wala kana makapugong kang Sara, adlaw-adlaw siyang nangandam sa ilang pagbiya.

Bisan pa sa mga kababagan, nakaempake na si Sara ug andam na sa ilang pagbiya. Si Tera, ang patriarka sa pamilya, miuban kang Abraham ug Sara bisag mga 200 anyos na kini. (Genesis 11:31) Seguradong daghan sab ug buluhaton si Sara sa pag-atiman sa ilang tigulang na nga amahan. Kuyog sab nila si Lot dihang ilang gituman ang sugo ni Jehova ug “mibiya sa yuta sa mga Caldeanhon.”​—Buhat 7:4.

Sila miadto pag-una sa Haran, nga mga 960 kilometros paamihanan-kasadpan, nga nagsubay sa Euprates. Mipuyo sila kadali sa Haran. Tingali nasakit si Tera niining higayona nga dili na makahimo sa pagbiyahe. Maong didto sila nagpuyo hangtod namatay si Tera sa edad nga 205. Una nila gipadayon ang ilang biyahe, si Jehova nakig-estorya pag-usab kang Abraham nga nagsugo kaniya nga mobiya sa Haran ug moadto sa lugar nga ipakita ni Jehova kaniya. Niining tungora, ang Diyos nagsaad: “Maghimo ako ug usa ka dakong nasod gikan kanimo.” (Genesis 12:2-4) Pero dihang mibiya sila sa Haran, si Abraham 75 anyos na ug si Sara 65 anyos, ug wala silay anak. Sa unsang paagi kaha motungha gikan kang Abraham ang usa ka nasod? Magkuha ba siyag laing asawa? Ang poligamiya komon niadtong panahona, busa nakahunahuna pod tingali si Sara niana.

Sila mibiya sa Haran ug mipadayon sa ilang biyahe. Pero kinsa nay ilang kauban niining panahona? Ang asoy nag-ingon nga ang pamilya ni Abraham mibiya dala ang ilang nabatonang mga kabtangan ug ang mga tawo nga ilang “nabatonan sa Haran.” (Genesis 12:5) Kinsa man ni sila? Lagmit mga sulugoon. Pero seguradong gitudloan ni Abraham ug Sara kadtong gustong maminaw bahin sa ilang pagtuo. Ang ubang karaang basahon sa mga Hudiyo nag-ingon nga ang mga tawo nga gihisgotan niini nga bersikulo maoy mga kinabig, mga tawo nga miuban kang Abraham ug Sara sa pagsimba kang Jehova. Busa, ang lig-ong pagtuo ni Sara seguradong nakatabang niya nga mahimong epektibo sa pagsulti sa uban bahin sa iyang Diyos ug sa iyang paglaom. Importante kana nga atong pamalandongon, kay kita nagkinabuhi sa panahon diin daghan ang walay pagtuo ug nawad-ag paglaom. Dihang duna kay makat-onan sa Bibliya, isulti ba nimo kini sa uban?

Human sila makatabok sa Euprates, lagmit sa Nisan 14, 1943 B.C.E., mibiyahe sila pahabagatan padulong sa yuta nga gisaad ni Jehova kanila. (Exodo 12:40, 41) Handurawa si Sara nga nalingawg tan-aw sa nindot nga palibot, ug giganahan sa nindot nga klima sa lugar. Didto duol sa dagkong kahoy sa More, duol sa Sekem, si Jehova nakig-estorya pag-usab kang Abraham nga nag-ingon: “Sa imong binhi akong ihatag kining yutaa.” Para kang Abraham, ang pulong nga “binhi” punog kahulogan! Seguradong nagpahinumdom kini kaniya sa tanaman sa Eden, diin gitagna ni Jehova nga moabot ang panahon nga ang usa ka binhi maglaglag kang Satanas. Gisulti na ni Jehova kang Abraham nga ang nasod nga maggikan kaniya magdalag mga panalangin para sa tanang katawhan sa yuta.​—Genesis 3:15; 12:2, 3, 6, 7.

Pero ang ilang pamilya apektado gihapon sa mga panghitabo sa kalibotan. Ang Canaan nakasinatig kanihit sa pagkaon, maong si Abraham midesisyon nga dad-on ang iyang pamilya pahabagatan ngadto sa Ehipto. Apan gibati niya nga dunay kapeligrohan sa maong lugar. Busa iyang giingnan si Sara: “Karon palihog! Ako nahibalo pag-ayo nga ikaw usa ka babayeng matahom sa panagway. Busa mahitabo gayod nga ang mga Ehiptohanon makakita kanimo ug moingon, ‘Iya kining asawa.’ Ug tinong patyon nila ako, apan ikaw ilang tipigang buhi. Palihog isulti nga ikaw akong igsoong babaye, aron maayo ang akong dangatan gumikan kanimo, ug ang akong kalag tinong mabuhi tungod kanimo.” (Genesis 12:10-13) Nganong ingon niana ang hangyo ni Abraham?

 Si Abraham dili bakakon o talawan, sama sa giingon sa ubang mga kritiko. Si Sara igsoon niya sa amahan. Ang pag-amping ni Abraham dunay basehanan. Si Abraham ug Sara nahibalo nga wala nay mas importante pa kay sa katuyoan sa Diyos nga magpatunghag espesyal nga binhi ug nasod pinaagi kang Abraham, busa kinahanglang walay mahitabong daotan kang Abraham. Dugang pa, gipakita sa mga ebidensiya sa arkeolohiya nga duna gyoy mga magmamando sa Ehipto nga mangidnap ug minyong babaye, ug ilang patyon ang bana niini. Busa si Abraham milihok nga maalamon, ug si Sara mapaubsanong mikooperar sa iyang desisyon.

Wala madugay, ang gikahadlokan ni Abraham nahitabo; ang ubang mga prinsipe sa Paraon nakamatikod kang Sara tungod sa iyang kaguwapa nga talagsaon sa iyang pangedaron. Ilang gisultian ang Paraon, ug kini nagsugo nga kuhaon ang babaye! Seguradong nabalaka pag-ayo si Abraham ug nahadlok gyod si Sara. Pero maayo ang pagtratar kang Sara, wala siya tratara ingong binihag, kondili ingong espesyal nga bisita. Lagmit nagplano ang Paraon nga pangulitawhan si Sara, pabilibon sa iyang kadato, ug dayon makigsabot sa “igsoong lalaki” niini aron mananghid nga himoong asawa si Sara.​—Genesis 12:14-16.

Handurawa si Sara nga nagtan-aw sa palibot gikan sa bentana o balkon sa palasyo sa Ehipto. Unsa kahay iyang gibati nga nakabalik siyag puyo sa usa ka dakong balay, nga may lami kaayong pagkaon nga giandam para niya? Nadani kaha siya sa maong hayahay nga kinabuhi​—tingali usa ka kinabuhi nga mas hayahay pa sa kinabuhi sa Ur? Handurawa kon unsa ka malipayon si Satanas kon gibiyaan pa ni Sara si Abraham ug nahimong asawa sa Paraon! Pero wala gayod kana buhata ni Sara. Nagmaunongon siya sa iyang bana, sa iyang kaminyoon, ug sa iyang Diyos. Pagkanindot gayod unta kon magmaunongon ang tanang bana ug asawa niining imoral nga kalibotan karon! Masundog ba nimo ang pagkamaunongon ni Sara sa pagtratar nimo sa imong mga minahal sa kinabuhi ug mga higala?

Gipanalipdan ni Jehova kining matinumanong babaye. Gipadalhan niya ug hampak ang Paraon ug ang pamilya niini. Dihang nahibaloan sa Paraon nga si Sara asawa diay ni Abraham, iya kining giuli kang Abraham ug gipapahawa sila sa Ehipto. (Genesis 12:17-20) Seguradong nalipay si Abraham nga nakauban niyag balik ang iyang minahal nga asawa! Mahinumdoman nga siya mahigugmaong miingon kaniya: “Ako nahibalo pag-ayo nga ikaw usa ka babayeng matahom sa panagway.” Pero dili lang ang kaguwapa ni Sara ang naapresyar niya kondili mas naapresyar niya ang maayong mga kinaiya niini. Ug mao sab kanay gipabilhan ni Jehova kang Sara. (1 Pedro 3:1-5) Puwede pod natong masundog ang maayong mga kinaiya ni Sara. Kon atong unahon ang espirituwal nga mga butang, sultihan ang uban bahin sa Diyos, ug sundon ang moral nga mga prinsipyo sa Diyos dihang tentalon, masundog nato ang pagtuo ni Sara.