Ang Hunahuna sa Bibliya

Angayan Bang Simbahon si Jesus?

LATAS sa kasiglohan, daghan sa Kakristiyanohan ang nagsimba kang Jesu-Kristo nga maora bag siya ang Labing Gamhanang Diyos. Apan, si Jesus mismo nagtumong sa pagtagad ug pagsimba kang Jehova nga Diyos lamang. Pananglitan, sa dihang giawhag sa paghimo ug usa ka buhat sa pagsimba ngadto sa Yawa, si Jesus miingon: “Si Jehova nga imong Diyos ang imong pagasimbahon, ug kaniya lamang ikaw magahatag ug sagradong pag-alagad.” (Mateo 4:10) Sa ulahi giingnan ni Jesus ang iyang mga tinun-an: “Ayaw ninyo tawgang amahan ang bisan kinsa dinhi sa yuta, kay usa ra ang inyong Amahan, ang langitnong Usa.”​—Mateo 23:9.

Gibatbat ni Jesus ngadto sa usa ka babayeng Samaritana ang matang sa pagsimba nga angayng ihatag sa mga tawo ngadto Diyos. Ang ilang pagsimba kinahanglang pinasikad sa espiritu ug kamatuoran. Sa pagkatinuod, “ang Amahan nagapangita sa mga ingon kanila nga mosimba kaniya.” (Juan 4:​23, 24) Oo, ang matinahurong pagsimba kinahanglang ihatag lamang ngadto sa Diyos. Ang pagsimba kang bisan kinsa o sa bisan unsa maoy usa ka matang sa idolatriya, nga gisaway diha sa Hebreohanon ug sa Gregong Kasulatan.​—Exodo 20:​4, 5; Galacia 5:​19, 20.

‘Apan,’ ang uban tingali mangatarongan, ‘dili ba gipakita sa Bibliya nga angay usab natong simbahon si Jesus? Dili ba giingon ni Pablo sa Hebreohanon 1:​6: “Tugoti nga ang tanang manulonda sa Diyos mosimba kaniya [Jesus]”?’ (King James Version) Unsaon nato pagsabot kining maong teksto pinasikad sa giingon sa Bibliya bahin sa idolatriya?

Pagsimba Diha sa Bibliya

Una, kinahanglang atong sabton kon unsay gipasabot ni Pablo dinhi sa pulong nga pagsimba. Iyang gigamit ang Gregong pulong pro·sky·neʹo. Ang Unger’s Bible Dictionary nag-ingon nga kining pulonga sa literal nagkahulogan sa ‘paghalok sa kamot sa usa ka tawo ingong timaan sa pagtahod o sa pagpasidungog.’ Ang An Expository Dictionary of New Testament Words, ni W. E. Vine, nag-ingon nga kining pulonga “nagpasabot ug usa ka buhat sa pagtahod, nga himoon ba kaha ngadto sa tawo . . . o sa Diyos.” Sa kapanahonan sa Bibliya ang pro·sky·neʹo sagad nga naglakip ug literal nga pagyukbo atubangan sa usa ka tawong dungganon.

Tagda ang sambingay nga gihatag ni Jesus bahin sa ulipon nga dili makabayad sa dakong kantidad sa salapi ngadto sa iyang agalon. Ang usa ka porma niining Gregong pulong makita dinhi niini nga sambingay, ug sa paghubad niini ang King James Version nag-ingon nga “ang alagad sa ingon miyukbo, ug misimba [usa ka porma sa pro·sky·neʹo] kaniya [sa hari], nga nag-ingon, Ginoo, magpailob kanako, ug bayran ko ikaw sa tanan.” (Mateo 18:​26; italiko amoa.) Kini bang tawhana nakahimog idolatrosong buhat? Wala gayod! Iya  lamang gipahayag ang matang sa pagtahod ug respeto nga angayan sa hari, nga iyang agalon ug labaw.

Ang ingon niana nga pagyukbo, o pagpahayag sa pagtahod, naandan na sa Oriente sa kapanahonan sa Bibliya. Si Jacob miyukbo sa makapito sa dihang nahimamat ang iyang igsoon, si Esau. (Genesis 33:3) Ang mga igsoon ni Jose mihapa, o miyukbo, sa iyang atubangan ingong pagpasidungog sa iyang katungdanan sa Ehiptohanong palasyo. (Genesis 42:6) Sa pagtimbangtimbang niini nga mga impormasyon mas masabtan nato kon unsay nahitabo sa dihang nakaplagan sa mga astrologo ang batang si Jesus, nga ilang giila ingong “ang usa nga gipanganak ingong hari sa mga Hudiyo.” Ingon sa paghubad diha sa King James Version, ang asoy nagtug-an kanato nga sila “miyukbo, ug misimba [pro·sky·neʹo] kaniya.”​—Mateo 2:​2, 11.

Nan, dayag nga ang pulong pro·sky·neʹo, nga gihubad ug “pagsimba” sa pipila ka hubad sa Bibliya, dili lamang magamit nga eksklusibo alang sa matang sa pagsimba nga nahiangay kang Jehova nga Diyos. Mahimo usab kining magpunting sa pagtahod ug pasidungog nga ikapakita ngadto sa laing tawo. Sa paningkamot nga malikayan ang bisan unsang sayop nga pagsabot, ang pipila ka hubad sa Bibliya naghubad sa pulong pro·sky·neʹo sa Hebreohanon 1:​6 ingong “paghatag ug pasidungog kaniya” (New Jerusalem Bible), “pagpasidungog kaniya” (The Complete Bible in Modern English), “pagyukbo sa iyang atubangan” (Twentieth Century New Testament), o ‘pagyukbo kaniya’ (New World Translation).

Si Jesus Takos nga Yukboan

Takos ba si Jesus sa maong pagyukbo? Siyempre! Diha sa iyang sulat sa mga Hebreohanon, gipatin-aw ni apostol Pablo nga ingong “manununod sa tanang butang,” si Jesus ‘naglingkod sa tuong kamot sa Halangdon didto sa matugbaw nga mga dapit.’ (Hebreohanon 1:​2-4) Busa, “sa ngalan ni Jesus mangapiko ang tanang tuhod nilang anaa sa langit ug nilang anaa sa yuta ug nilang anaa ilalom sa yuta, ug ang tanang dila magaila sa dayag nga si Jesu-Kristo maoy Ginoo alang sa kahimayaan sa Diyos nga Amahan.”​—Filipos 2:​10, 11.

Sa talagsaong paagi, gamiton ni Kristo sa dili madugay kining gibayaw nga katungdanan ug ang kauban niini nga malukpanong mga gahom sa pagpatuman aron sa paghimo niining yutaa nga usa ka globonhong paraiso. Ubos sa pagdumala sa Diyos, ug ingong resulta sa halad lukat ni Jesus, iyang wad-on sa kalibotan ang tanang kasubo, kasakit, ug kaguol alang sa kaayohan niadtong magpasakop sa iyang matarong nga pagmando. Nan dili ba takos siya sa atong pasidungog, pagtahod, ug pagkamatinumanon?​—Salmo 2:​12; Isaias 9:​6; Lucas 23:​43; Pinadayag 21:​3, 4.

“Usa ka Diyos nga Nagapangayog Eksklusibong Debosyon”

Apan, dayag nga gipakita sa Bibliya nga ang atong pagsimba​—sa diwa sa relihiyosong pagtahod ug debosyon​—kinahanglang ihatag lamang sa Diyos. Gihubit siya ni Moises ingong “usa ka Diyos nga nagapangayog eksklusibong debosyon.” Ug ang Bibliya nag-awhag kanato sa ‘pagsimba sa Usa nga naghimo sa langit ug sa yuta ug dagat ug mga tuboran sa mga tubig.’​—Deuteronomio 4:​24; Pinadayag 14:7.

Si Jesus aduna gayoy hinungdanon kaayong papel sa matuod nga pagsimba, usa nga takos sa pasidungog ug pagtahod. (2 Corinto 1:​20, 21; 1 Timoteo 2:5) Siya ang bugtong dalan nga niana kita makaduol kang Jehova nga Diyos. (Juan 14:6) Busa, maayong itumong sa matuod nga mga Kristohanon ang ilang pagsimba ngadto lamang kang Jehova nga Diyos, ang Labing Gamhanan.