Dayandayan sa Lawas—Kinahanglan nga Magmakataronganon
Ang Hunahuna sa Bibliya
Dayandayan sa Lawas—Kinahanglan nga Magmakataronganon
“ANG garbo makadaot sa salabotan,” misulat ang usa ka Pranses nga nobelista. Sa pagkatinuod, walay labot ang salabotan sa daghang butang nga nahimo sa mga tawo sa ilang kaugalingon tungod sa garbo latas sa mga siglo. Pananglitan, sa paningkamot nga makabaton sa kinagamyang hawak kutob sa mahimo, ang mga babaye sa ika-19ng siglo nagsul-ob ug korse nga ang ilang tiyan nanakit sa kahugot nga halos dili na sila makaginhawa. Ang uban miangkong may mga hawak nga 13 pulgadas ang kagamay. Ang pipila ka babaye guot kaayog mga korse nga ang ilang mga gusok naduot sa ilang mga atay, nga nakapahinabog kamatayon.
Bisan tuod ikalipay nga nawala na ang maong urog, ang garbo nga maoy hinungdan niini makita gihapon karon sama kaniadto. Ang mga lalaki ug mga babaye moagwanta gihapon sa malisod, bisan peligroso, nga mga pamaagi aron mausab ang ilang naandang hitsura. Pananglitan, ang mga dapit sa pagpapatik ug pagpatusok, nga kanhi adtoanan sa mga grupo sa mga tawo nga mangil-ad ug dungog sa katilingban, kalit nga nanungha diha sa mga shopping mall ug sa mga sikbit sa siyudad. Sa pagkatinuod, sa usa ka tuig di pa dugay, ang pagpapatik mao ang ikaunom nga dakog kita nga ginagmayng negosyo sa Tinipong Bansa.
Ang hilabihan ka lahi nga mga matang sa dayandayan sa lawas nagdaghan usab, ilabina sa mga batan-on. Ang pagpatusok sa daghang bahin sa lawas—lakip sa mga atngal, ilong, dila, ug bisan sa mga kinatawo—nagkapopular. Alang sa mas gamayng grupo, ang maong pagpatusok sa daghang bahin sa lawas dili na makapaukyab. Gisulayan nila ang hilabihan ka lahi nga mga paagi sama sa pagmarka pinaagig nagbagang puthaw, pagsamad, * ug pagkulit sa lawas, nga niana may isuksok nga mga butang ilalom sa panit aron mopatunghag maartehon kaayong mga lungag ug mga bugdobugdo.
Usa ka Karaang Buhat
Ang pagdayandayan o pag-usab sa lawas dili bag-o. Diha sa pipila ka bahin sa Aprika, ang rituwal nga pagsamad ug pagpapatik gihimo sulod na sa mga siglo sa pag-ila sa espesipikong mga grupo sa pamilya o mga tribo. Makaiikag, diha sa daghan niining mga dapita, ang maong mga buhat wala na karon uyoni ug nagkahanaw na.
Ang pagpapatik, pagpatusok, ug pagsamad naglungtad sa kapanahonan sa Bibliya. Kini sagad kaayong gibuhat sa paganong mga nasod may kalabotan sa ilang relihiyon. Masabtan, si Jehova nagdili sa iyang katawhan, ang mga Hudiyo, sa pagsundog sa maong mga pagano. (Levitico 19:28) Ingong “linaing katigayonan” sa Diyos mismo, ang mga Hudiyo sa ingon napanalipdan batok sa malaw-ayng bakak nga relihiyosong mga buhat.—Deuteronomio 14:2.
Kristohanong Kagawasan
Ang mga Kristohanon dili ilalom sa Moisesnong Balaod, bisan pa kini naglatid ug pipila ka prinsipyo nga padayong gipadapat sa Kristohanong kongregasyon. (Colosas 2:14) Busa makapahayag sila sa ilang kaugalingon sulod sa utlanan sa maayong pamatasan kon maylabot sa matang sa dayandayan nga ilang pilion nga isul-ob. (Galacia 5:1; 1 Timoteo 2:9, 10) Apan, kini nga kagawasan dunay mga utlanan.—1 Pedro 2:16.
Si Pablo misulat sa 1 Corinto 6:12: “Ang tanang butang subay sa balaod alang kanako; apan dili ang tanang butang may kaayohan.” Nasabtan ni Pablo nga ang iyang kagawasan ingong usa ka Kristohanon wala maghatag kaniyag lisensiya sa paghimog bisan unsa nga iyang gusto nga dili maghunahuna sa uban. Ang gugma alang sa uban nakaimpluwensiya sa iyang batasan. (Galacia 5:13) ‘Tan-awa, dili lamang ang personal nga kaayohan sa inyong kaugalingong mga butang,’ siya miawhag, ‘kondili ang personal nga kaayohan usab sa uban.’ (Filipos 2:4) Ang iyang dili-mahakogong panglantaw nagsilbing ekselenteng panig-ingnan kang bisan kinsang Kristohanon nga nagplanong magpabutang ug usa ka matang sa dayandayan sa lawas.
Mga Prinsipyo sa Bibliya nga Pagatagdon
Usa sa mga sugo alang sa mga Kristohanon mao ang pagsangyaw ug pagtudlo sa maayong balita. (Mateo 28:19, 20; Filipos 2:15) Ang usa ka Kristohanon dili magtugot sa bisan unsang butang, lakip sa iyang hitsura, nga makabalda sa uban gikan sa pagpaminaw niana nga mensahe.—2 Corinto 4:2.
Bisan tuod ang maong mga dayandayan sama sa mga tusok o mga patik popular tingali taliwala sa pipila ka tawo, kinahanglang pangutan-on sa usa ka Kristohanon ang iyang kaugalingon, ‘Unsa kahang matanga sa reaksiyon ang ipatungha sa maong dayandayan diha sa dapit nga akong gipuy-an? Isipon kaha ako nga kauban sa katingad-ang mga grupo sa katilingban? Bisan pag motugot ang akong tanlag niini, unsa kahay epekto sa akong mga tusok o patik diha sa uban sa sulod sa kongregasyon? Tan-awon kaha nila kini ingong usa ka pamatuod sa “espiritu sa kalibotan”? Dili kaha kini maghimo sa akong “pagkamabuot sa hunahuna” nga kaduhaduhaan?’—1 Corinto 2:12; 10:29-32; Tito 2:12.
Ang pipila ka matang sa pag-usab sa lawas dunay seryosong medikal nga kapeligrohan. Ang pagpapatik pinaagig hugaw nga mga dagom nalangkit sa pagkaylap sa hepatitis ug HIV. Ang mga sakit sa panit moresulta usahay gumikan sa mga tina nga gigamit. Ang pagpatusok binulan una maayo ug kanunayng magngutngot sa dakong bahin nianang panahona. Makapahinabo usab kinig pagkahilo sa dugo, pagdugo, mga pag-apol sa dugo, kadaot sa nerbiyos, ug peligrosong mga impeksiyon. Dugang pa, ang pipila ka pamaagi sa pagpatik dili sayon panason. Pananglitan, depende sa gidak-on ug sa kolor, ang usa ka patik magkinahanglan ug ubay-ubayng mahal ug masakit nga mga sesyon sa pagpanas pinaagig laser. Ang mga tusok mahimong magbilin ug tibuok-kinabuhing mga ulat.
Kon ang usa ka tawo modawat ba o dili niining maong mga kapeligrohan maoy personal na nga desisyon. Apan ang usa nga nagtinguha sa pagpahimuot sa Diyos nag-ila nga ang pagkahimong Kristohanon naglangkit sa paghalad sa iyang kaugalingon ngadto sa Diyos. Ang atong mga lawas maoy buhing mga halad nga gitanyag ngadto sa Diyos aron iyang gamiton. (Roma 12:1) Busa, ang hamtong nga mga Kristohanon wala maglantaw sa ilang mga lawas nga sila ang bug-os nga nanag-iya niini aron daoton o usbon sumala sa ilang gusto. Ilabina kadtong kuwalipikado sa pagpanguna diha sa kongregasyon nailhan tungod sa ilang makasaranganong mga batasan, mabuot nga hunahuna, ug pagkamakataronganon.—1 Timoteo 3:2, 3.
Ang pag-ugmad ug paggamit sa nabansay-sa-Bibliya nga katakos sa salabotan magtabang sa mga Kristohanon sa paglikay sa sobra, malipayng mosakit sa kaugalingon nga mga buhat niining kalibotana, nga grabe nang “nahimulag gikan sa kinabuhi nga iya sa Diyos.” (Efeso 4:18) Sa ingon sila makapasidlak sa ilang pagkamakataronganon ngadto sa tanang tawo.—Filipos 4:5.
[Footnote]
^ Dunay klarong kalainan tali sa pagsamad alang sa medikal nga katuyoan o bisan alang sa pagpatahom ug sa mahinaykong pagsamad o pagdaot sa parte sa lawas nga gibuhat sa daghang batan-on, ilabina sa tin-edyer nga mga babaye. Ang ulahing gihisgotan sagad maoy usa ka simtoma sa grabeng emosyonal nga kapit-os o pag-abuso, nga mahimong nagkinahanglan ug propesyonal nga tabang.