Usa ka Pagpasiklap sa Paraiso

TINAMPO SA MAGSUSULAT SA PAGMATA! SA ESPANYA

ANG mga elepante, mga tigre, ug mga gazelle sagad dili maglakawlakaw sa biniyaang mga minahan. Ang pagpangubkob sa minahan nakabaton sa dungog nga biyaan ang palibot nga nadaot ug naupaw, nga dili angayang silonganan sa talagsaong kahayopan.

Apan sa Cabárceno Nature Park sa probinsiya sa Cantabria sa Espanya, ang usa ka talagsaong eksperimento nagpadayag nga bisan ang daw dili na mapuslang mga dapit mahimong patahomon ug kombertihon nga samag paraiso.

Sulod sa mga 3,000 ka tuig, ang Cabárceno nailhan tungod sa dekalidad nga puthawng mineral. Ang mga minerong Celtic nakadiskobre nga ang ferric oxide, nga makaplagan nianang dapita, sayon nga makombertir nga puthaw​—usa ka bililhon kaayong metal alang sa Celtic nga mga himan ug hinagiban. Sulod sa daghang siglo gipahimuslan usab sa mga Romano ang mga mina nga deposito.

Sanglit ang mineral nakaplagan sa mabaw nga yuta, ang karaang mga minero nagbudlay sa pagtangtang sa mga deposito nga punog metal pinaagi sa mga piko ug pala, nga nahibilin ang gatosan ka batoong mga toretore nga wala nay mineral. Sa ingon sila dili tinuyong nakamugnag talagsaong daw-langob nga dapit, nga sagad maoy resulta sa apogong mga tinuybo nga nakulit pinaagig tubig inay pinaagig tawhanong kamot.

Hinuon, pag-abot sa Industriyal nga Rebolusyon, ang modernong makinarya gigamit sa paglumpag kon unsay nahibilin sa bukid aron tangtangon ang bililhong mineral nga nabilin pa. Sa kataposan, sa dihang natangtang sa mga buldoser ang tanang bahanding mineral nga gihatag sa bukid, ang minahan nagsira sa mga ganghaan niini niadtong 1989. Pipila na lang ka gitay-ang mga makina sa entrada sa Cabárceno ang makapamatuod sa industriyal nga panulondon niini.

Ang Kanhi daw Dagway sa Bulan Nahimong Dagway sa Yuta

Sa walay duhaduha, sayon pa ang pagdaot sa usa ka dagway sa yuta kay sa pag-ayo niini. Nga wala maluya, gidawat sa lokal nga mga awtoridad sa Cantabria ang tahas nga ang usa ka dagway sa yuta nga kon tan-awon daw usa ka dagway sa bulan pagamugnaong parke sa kahayopan.

Ang ilang kalamposan nagdependeg dako sa kinaiyanhong katakos sa yuta, nga dihang hatagag igong pahulay, maulian sa iyang kaugalingon. Dugang pa, ang mga tigpatahom sa yuta naghago aron ayohon ang kadaot nga nahimo tungod sa kasiglohang pagpasagad ug pag-abuso. Sulod sa pipila ka tuig, gitanom ang libolibong kahoy, giilisan ang ibabawng bahin sa yuta, gikombertir ang mangil-ad nga mga lungag nga maanindot nga mga lanaw, ug ang karaang riles sa tren gihimong agianan sa tawo. Sa kataposan, ang pinili pag-ayong kahayopan gibutang sa haluag nga kinoralang mga dapit aron mahingpit ang kausaban.

Ang 600,000 ka dumuduaw matag tuig sa Cabárceno Nature Park dayag nga mobati nga adunay kapuslanan ang paningkamot. Daghan ang malipayong nagpatugbaw: “Usa kini ka paraiso!” Ang pulong “paraiso” maayo nga pagkapili, sanglit kini gigamit sa karaang mga Persiano ug mga Grego sa pagpunting sa dako, maayong-pagkapatubig nga parke nga sa kinaiyanhon maoy matahom diin ang mga hayop gawasnong makapanibsib.

Sa panahon nga gidaot ang daghan kaayong kinaiyanhong luna sa yuta, makapaluag sa dughan ang pagduaw sa usa ka dapit nga ang katahom napasig-uli ug nadayandayanan. Dugang pa, kon unsay nahimo sa gamayng paagi sa Cabárceno nag-ilustrar gayod kon unsay katakos niining kahibulongang yuta.

Ang brawon nga mga oso karon mangatkat na sa mga pangpang nga gikubkob kanhi sa Romanong mga minero. Ang mga elepante ug mga gazelle nanibsib sa lunhawng kabalilihan nga nagtabon sa usa ka luna nga giupawan kanhi sa mga tigkubkob. Ang nati nga mga tigre nagduladula sa granitong mga tinuybo nga dili tinuyong nakulit sa Celtic nga mga piko ug mga pala. Ug kini nga kausaban nahimo sa pipila ra ka tuig!

Ang Bibliya nagsaad nga sa usa ka adlaw, nga nahiuyon sa orihinal nga katuyoan sa Diyos alang sa katawhan, ang tibuok yuta mahimong paraiso. (Genesis 1:​28; 2:​15; Isaias 65:​17, 22-25; Lucas 23:​42, 43) Ang mga parke sa kinaiyahan sama sa Cabárceno dili lang mohatag kanatog usa ka pagpasiklap sa dagway sa umaabot nga paraiso kondili magpahinumdom usab kanato nga ang atong Maglalalang may katakos sa pagtuman sa maong saad.

 [Tibuok-panid nga hulagway sa panid 23]

[Picture Credit Line sa panid 22]

Tanang hulagway: Parque de la Naturaleza de Cabárceno