Globalisasyon nga Makabenepisyo Kanimo

“Aron molampos ang globalisasyon, kinahanglang molampos kini alang sa pobre ug dato. Kinahanglang maghatag kinig mga katungod sa samang gilapdon nga maghatag kinig mga bahandi. Kinahanglang magtagana kinig hustisya ug kaangayan sa katilingban sa samang gilapdon nga maghatag kinig kauswagan sa ekonomiya ug komunikasyon.”​—KOFI ANNAN, SEKRETARYO-HENERAL SA HINIUSANG KANASORAN.

SUMALA sa gipunting ni Kofi Annan, ang tinuod nga malamposong globalisasyon magpauswag sa kinabuhi sa tanang molupyo sa globonhong kasilinganan. Apan ang atong nakita sa di pa dugayng katuigan wala makakab-ot nianang mithianong kahimtang. Ang tawhanong mga katungod ug kaangayan sa katilingban naiwit kaayo sa teknikal ug materyal nga kauswagan.

Ang pangunang problema mao nga ang globalisasyon sa ekonomiya gitukmod sa tinguha nga mokita. Ang motibo nga mokita talagsa rang magkonsiderar sa mga pobre ug sa mga nadisbentahaan o sa layog-abot nga mga panginahanglan sa planeta. “Ang walay-kaangayan nga globonhong ekonomiya nga gikontrolar sa mga korporasyong nagtinguha lamang nga makakuwarta sa paninugdan maoy huyang . . . ug makapaut-ot sa katawhan dili lang sa pinansiyal nga mga paagi,” nangatarongan si Dr. David C. Korten.

Makontrolar ba sa mga gobyerno sa kalibotan ang globonhong ekonomiya sa paagi nga kini  magtaganag kaangayan sa katilingban? Morag dili kana mahitabo. Sa pagkakaron, ang mga gobyerno nalisdan sa pagsulbad sa bisan unsang globonhong problema​—kini man globonhong krimen, globonhong pag-init, o globonhong kakabos. “Gikinahanglan ang hiniusang paglihok aron mapanalipdan ang globonhong mga intereses,” miingon si Annan, “apan sa kalibotan karon nga nahimong globalisado, ang mga pamaagi nga mabatonan alang sa globonhong paglihok halos mao pay pagkamugna.”

Ang globonhong mga pamaagi sa pagdumala sa globonhong mga problema dili kay mao ray kinahanglanon. Ang Commission on Global Governance * nangatarongan nga ang kalibotan nagkinahanglan usab ug moral nga mga prinsipyo. “Kon walay globonhong moral nga mga prinsipyo,” matod pa sa ilang taho, “ang mga kasungian ug mga tensiyon sa pagkinabuhi diha sa globonhong kasilinganan mosamot; kon walay manguna, bisan ang kinamaayohang pagkadisenyo nga mga institusyon ug mga estratehiya mapakyas.”

Unsang matanga sa globonhong moral nga mga prinsipyo ang ilang gisugyot? “Ang mga tawo angayng magtratar sa uban sa paagi nga gusto nilang trataron,” nag-ingon ang taho. Si Jesu-Kristo, ang labing bantogang lider nga nailhan sa kalibotan, nagtudlo niining maong sukdanan sa panggawi mga duha ka libo ka tuig kanhi. (Mateo 7:12) Apan ang maong prinsipyo haom gihapon karon. Ang globalisasyon nga nagdepende sa maong sukdanan sa walay duhaduha makabenepisyo sa tanan. Mahitabo pa kaha kana?

Usa ka Lahi nga Globonhong Solusyon

Ang Bibliya nagtagna nga sa umaabot, ang usa ka globonhong gobyerno maghiusa sa katawhan pinasukad sa pagkadili-mahakogon inay kay sa kuwarta o teknolohiya. Kini molampos tungod kay kini adunay gahom ug mga pamaagi sa paghimog globonhong paglihok alang sa tanang tawo. Si Jesu-Kristo mismo nagpunting niining globonhong gobyerno sa dihang gitudloan niya ang iyang mga sumusunod sa pag-ampo nga ‘moanhi unta ang Gingharian sa Diyos ug matuman unta ang kabubut-on sa Diyos dinhi sa yuta.’​—Mateo 6:10.

Ang Gingharian sa Diyos, usa ka langitnong gobyerno diha sa mga kamot ni Jesu-Kristo, magpakita pinaagig panig-ingnan sa usa ka bag-o nga globonhong moral nga mga prinsipyo, susama sa gitudlo mismo ni Jesus sa dinhi pa siya sa yuta. Ang gugma sa Diyos ug gugma sa silingan mao ang nagagiyang mga prinsipyo. (Mateo 22:37-39) Daghang tagna sa Bibliya ang nagpaila kon unsay buhaton niining bag-ong gobyerno. Bahin sa Magmamando niini, si Jesu-Kristo, ang Bibliya nagsaad: “Siya magahukom sa pobre uban sa hustisya ug manalipod sa timawa diha sa yuta uban ang kaangayan.” (Isaias 11:​4, The New English Bible) Ang dato ug ang impluwensiyal dili magpahimulos sa mga nadisbentahaan. Si Jesus ‘maluoy sa timawa ug sa kabos . . . Gikan sa pagpanglupig ug sa kapintasan tubson niya ang ilang kalag.’​—Salmo 72:​13, 14.

 Ang mga problema sa kalikopan atimanon dayon. Inay modako ang desyerto, “ang desyerto magakalipay, ug ang mga bulak mobuswak diha sa mga umaw nga yuta.” (Isaias 35:​1, Today’s English Version) Inay magnihit ang pagkaon, “aduna unyay dagayang lugas sa ibabaw sa yuta.”​—Salmo 72:16.

Ang Gingharian sa Diyos maghiusa sa mga tawo sa tanang kagikan. “Hiusahon ko sila, sama sa usa ka panon sa mga karnero diha sa toril,” misaad ang Diyos. ‘Ihatag ko kanila ang kausaban ngadto sa putli nga pinulongan, aron silang tanan magaalagad kanako abaga sa abaga.’ (Miqueas 2:12; Sofonias 3:9) Kining “putli nga pinulongan,” nga naglakip sa parehong hugpong sa moral ug relihiyosong mga prinsipyo, nagahiusa sa mga tawo bisan karon.

Tungod sa paglungtad sa tibuok-kalibotang mga pasilidad sa pagbiyahe, ang mga Saksi ni Jehova regular nga nagpahigayon ug dagkong internasyonal nga mga kombensiyon, nga nagpalig-on sa bugkos tali sa lainlaing rasanhon, nasodnon, ug kultural nga mga pundok. Kining maong mga kombensiyon maoy buhing pamatuod sa panaghiusa nga naglangkit sa kasingkasing ug hunahuna, inay nga naglangkit sa teknolohiya ug komersiyo. (Tan-awa ang nag-ubang kahon.) Usa ka Katsilang teologo nga nakatambong sa maong mga kombensiyon misulat: ‘Sa pagpauli nako gikan sa kombensiyon ako napalig-on, dili lamang sa matulon-anon nga Kasulatanhong mga pakigpulong kondili usab sa panaghiusa nga naglungtad taliwala niining mga tawhana, sa ilang taas nga sukdanan sa moralidad, ug sa ilang maayong panggawi.’

Ang mga Saksi ni Jehova nagpahimulos usab sa ubang mga bahin sa globalisasyon aron sa pagpasayon sa ilang pagsangyaw sa maayong balita bahin sa Gingharian sa Diyos. Pananglitan, ang Pagmata! gihubad na ngadto sa kapin sa 80 ka pinulongan sa daghang maghuhubad sa tibuok kalibotan nga naggamit ug mga sistema sa kompiyuter ug electronic mail. Ang maong mga galamiton nagtabang sa mga Saksi ni Jehova sa paghimo sa ilang binase-sa-Bibliya nga edukasyonal nga programa nga globonhon gayod. Dayag nga ang mga galamiton sa globalisasyon mahimong gamiton sa mapuslanon o kaha sa makadaot nga paagi.

Sa susama, inay magpatungha ug mga problema, sama sa nahimo sa tawhanong globalisasyon, usa ka globonhong gobyerno nga gitukod sa Diyos ang magtagana ug mga solusyon. Duna gayod kitay katarongan nga magmasaligon niining langitnong administrasyon. “Ako magahimo ug bag-ong yuta,” misaad ang Diyos. “Ang nangaging mga hitabo bug-os nga pagakalimtan. Paglipay kamo ug pagsadya hangtod sa kahangtoran sa kon unsay akong gilalang.” (Isaias 65:​17, 18, TEV) Ang “bag-ong yuta” sa Diyos makabenepisyo gayod sa mga tawo sa tibuok globo.

[Footnote]

[Kahon sa panid 12]

KONEKTADO APAN NABAHIN GIHAPON

Bisan tuod ang teknolohiya nakapagamay tingali sa kalibotan, dulot gihapong nakagamot ang mga pagkabahinbahin. Ang telebisyon, mga cellular nga telepono, ug ang Internet napamatud-ang mapuslanon sa pagkonektar sa mga tawo apan dili sa paghiusa sa mga tawo. Ang pagsaligay sa usag usa labot sa ekonomiya ug ang pagkatapos sa indigay sa dagkong mga gahom nakapakunhod sa gidaghanon sa mga gubat tali sa mga Estado, apan ang mabangis nga mga gubat sibil nagpadayon sa pagpatay ug pag-angol sa gatosan ka libong tawo kada tuig.

Ngano? Tungod kay ang pagdumot tali sa magkaribal nga minoriya, rasa, ug relihiyon​—ang nagpahiping hinungdan sa sibil nga mga gubat​—wala gihapon mapuypoy. Ug gitino sa globonhong mga negosyo ug mga sindikato sa krimen nga daghang barato nga mga hinagiban ang mabatonan aron kanunayng armado ang nanag-away nga mga pundok. Ang tinuod nga panaghiusa dili gayod mapatungha pinaagi sa elektroniks. Ni ang pag-usbaw sa merkado sa aksiyones magpalambo sa hustisya diha sa katilingban.

Sa ubang mga paagi ang globalisasyon sa ekonomiya sa pagkatinuod makatampo pa hinuon sa pagkabahinbahin. Sa dihang ang kalisod sa panalapi mopuli sa yugto sa kausbawan sa negosyo ug pamuhonan, ang mga tawong nag-ilaid sa kawalad-on dali rang mabiktima sa ekstremistang mga politiko nga magpahimulos sa mga reklamo labot sa ekonomiya alang sa ilang kaugalingong katuyoan. Unsay solusyon? “Ang nasodnon ug globonhon nga pagmando kinahanglang bag-ohon​—nga ang kaugmaran sa mga katakos sa tawo ug kaangayan mao ang hatagan ug dakong pagtagad,” miangkon ang Human Development Report 1999. Mao gayod kanay buhaton sa Gingharian sa Diyos.

[Mga hulagway sa panid 13]

Ang globonhong binase-sa-Bibliya nga edukasyonal nga programa sa mga Saksi ni Jehova nakatabang sa paghiusa sa mga tawo sa tanang kagikan