Mga Tanom—Hinungdanong Tinubdan sa mga Medisina
Mga Tanom—Hinungdanong Tinubdan sa mga Medisina
Ang mga eksperto nagbanabana nga un-kuwarto sa tanang modernong medisina nga gisaligan sa mga tawo nagsugod—sa katibuk-an man o sa bahin—ingong mga kemikal nga anaa sa mga tanom. Kining kamatuorana sagad hisgotan sa mga tawong nagpasiugda ug nagkalainlaing mga tambal nga hilba.
Ang kadaghanang panukiduki nga gihimo diha sa mga tanom nga tinubdan sa mga medisina gipunting sa paglain sa aktibong mga substansiya niini. Ang pangunang pananglitan sa maong substansiya mao ang aspirin, nga gikuha gikan sa salicin, nga makaplagan diha sa panit sa puti nga kahoyng willow.
Sa dihang mahilain na kini, ang aktibong mga substansiya nga makaplagan diha sa usa ka tanom mahimo nang itambal sa kasarangan ug mas eksaktong dosis. Usa ka basahon nag-ingon: “Ang pagkuhag bastanteng panit sa willow aron mabatonan ang mga kaayohan nga ikahatag sa aspirin o ang pagkuhag bastanteng foxglove aron mapahimuslan pag-ayo ang makaluwas-sa-kinabuhing mga epekto sa digitalis mas daling malampos pinaagi sa pagtomar ug pildora kay sa pagkaon sa natural nga mga substansiya niini.”
Sa laing bahin, ang paglain sa aktibong substansiya gikan sa usa ka tanom nga tinubdan sa medisina adunay mga disbentaha. Sa usa ka bahin, kini mahimong makawala sa bisan unsang nutrisyonal ug posibleng medisinal nga mga kaayohan nga ikahatag sa ubang mga substansiya nianang tanoma. Dugang pa, ang ubang mga organismo nga makahatag ug sakit mosukol na sa mga tambal nga makapukgo unta kanila.
Ang quinine, usa ka substansiya gikan sa panit sa mga kahoy nga cinchona, maoy usa ka pananglitan sa mga disbentaha sa paglain sa aktibong substansiya gikan sa tanom nga tinubdan sa medisina. Bisan tuod mapatay sa quinine ang kadaghanang parasito nga maoy hinungdan sa malarya, ang mga parasito nga dili mapatay niini modaghan pag-ayo, samtang ang ubang parasito mangamatay. Ang usa ka basahon nagsaysay: “Ang maong pagsukol maoy gikabalak-an pag-ayo sa natad sa medisina.”
[Mga hulagway sa panid 15]
Ang aspirin makuha gikan niining puti nga kahoyng willow
[Credit Line]
USDA-NRCS PLANTS Database/Herman, D.E. et al. 1996. North Dakota tree handbook
[Mga hulagway sa panid 15]
Ang kahoy nga cinchona nga maoy tinubdan sa quinine
[Credit Line]
Courtesy of Satoru Yoshimoto