Singkamas—Sustansiyado nga Meryenda sa Mexico

Tinampo sa magsusulat sa Pagmata! sa Mexico

Lain ug lami ang dahon ug liso sa singkamas, nga usa ka tanom nga mokatay. Apan, maayo na lang kay kini dili man makaon. Ang makaon nga bahin niini mao ang lami nga unorong gamot.

Sukad pa kaniadto, ang mga tawo sa Mexico hingaon ug singkamas. Ang ngalan sa singkamas sa Nahuatl nga pinulongan, nagkahulogan ug “kon unsay natilawan.” Ug maglaway gayod ka bisan sa hulagway lang sa popular nga meryenda sa Mexico nga hilaw nga hiniwang mga singkamas nga gibutangan ug duga sa lemon, asin, ug dinugmok nga siling halang o siling kulikot.

Sama sa unsa ang lami sa singkamas? Ang uban miingon nga ang lami niini morag mansanas ug water chestnut. Orihinal nga nanubo sa Mexico ug sa Sentral Amerika, ang tanom nga singkamas nadala dinhi sa Pilipinas ug sa mga nasod nga ingon ka layo sa Tsina ug Nigeria. Karon gipananom na kini diha sa daghang kayutaan, diin kini preparahon sa daghang paagi—isugba, gamson, gamiton sa mga ensalada, isagol diha sa mga sabaw.

Sa paagi sa pagluto sa sidlakan, ang singkamas mahimong ipuli sa water chestnut. Ang maayo nga kalidad niining maong utanon mao nga kini kagumkom gihapon bisan human maluto. Tinuod kini ilabina sa singkamas de letse, nga puti ug duga, nga lahi sa singkamas nga sihag ug duga. Makaikag, kining duha ka klase sa singkamas motubo gikan sa mao ra nga liso.

Ang singkamas maayong imeryenda. Kini daghag sustansiya, makatagbaw sa kauhaw, kagumkom, dugaon, daling hilison, ug menos ug mga kaloriya. Ang pagpanukiduki nga gihimo sa institusyon sa nutrisyon nagpakita nga ang 100 ka gramong potato chips dunay 540 ka kaloriya, samtang ang samang gidaghanon sa singkamas duna lamay 40 ka kaloriya! Ang singkamas tugob sa kalsiyum, phosphorus, ug bitamina C.

Sama sa nahisgotan na, ang ubang bahin sa tanom nga singkamas dili makaon, apan kini wala magpasabot nga kini dili magamit. Ang mga liso daghan ug mga substansiya nga epektibong gamiton ingong pangpatay ug insekto kon kini dugmokon. Ang mga liso gamiton usab diha sa pipila ka mga tambal sa panit. Sa laing bahin, ang lanot sa lindog lig-on nga magamit sa paghimog mga baling.

Ang unod sa singkamas motubo sa lainlaing gidak-on, gikan sa gidak-on nga motimbang ug hapit 300 gramos ngadto sa kapin sa usa ka kilo. Kini dili madunot sulod sa mga tulo ka semana sulod sa repridyeretor. Kon mokaon ka ug singkamas, kini imo lamang hugasan, panitan, ug​—gawas kon linghod kaayo—kuhaan ug lanoton nga panit niini.

Busa kon dunay singkamas sa inyong dapit, nganong dili kini maoy imong imeryenda? Kini maayo kanimo!