Among Nakaplagan ang Among Gipangita
Among Nakaplagan ang Among Gipangita
Sumala sa Giasoy ni Bert Tallman
Malipay kaayo kong mahinumdom sa akong pagkabatan-on diha sa reserbasyon para sa tribong Kainai, usa sa tulo ka tribo nga naglangkob sa Blackfoot Nation sa Alberta, Canada. Nagpuyo kami duol sa Canadian Rockies ug sa maanindot nga Lake Louise.
SIYAM kami ka magsoon, pito ang lalaki ug duha ang babaye. Tig-adtoan kami sa balay sa akong lola. Kugihan kaayo siya ug iya kaming gitudloan sa naandang paagi sa pagkinabuhi sa daghang kaliwatan sa mga Blackfoot. Makahibalo kaming manguhag ihalas nga mga serali, magluto sa among naandang pagkaon, ug magtikad ug garden. Pirme akong ikuyog sa akong lolo ug papa sa pagpangayam ug pagpamasol. Mangayam kamig mga osa alang sa panit niini ug aron kan-on. Kugihan ang among ginikanan ug nangamas gayod ug maayo sa pagtaganag maayong panimalay kanamo. Malipayon kaayo ko diha sa reserbasyon.
Apan nabag-o ang tanan sa dihang namatay ang akong lola niadtong 1963. Singko anyos pa ako niadtong higayona, ug naglibog niining hitaboa. Wala akoy nadunggan nga nakapahupay sa akong kaguol. Bisag bata pa, nakapangutana ako sa akong kaugalingon, ‘Kon duna pay Maglalalang, hain man siya? Nganong mamatay man ang tawo?’ Usahay maghilak ako kay wala akoy nakaplagang makapatagbawng tubag sa akong mga pangutana. Dihang pangutan-on ako sa akong ginikanan kon unsay akong problema, mopasangil lang ko nga lain kog gibati.
Pagpakig-uban sa mga Puti
Sa buhi pa ang akong lola, dili kaayo mi makigduol sa mga puti. Kon makita namo sila, makadungog akog mga sulti sama sa: “Nia na pod ning hakog ug way puangod nga mga puti. Mga maot.” Gipasidan-an ako nga pipila lang kanila ang sinsero ug nga sila dili kasaligan. Bisan pag gusto kong makighimamat nila, nanagana gihapon ko kay ang uban kanila menos ug pagtan-aw kanamo ug manaway.
Wala magdugay sa namatay ang akong lola, ang akong ginikanan nahimong palainom, ug kadtong mga tuiga nahimong kinaguolan nga bahin sa akong kinabuhi. Sa nag-otso anyos ako, ginaduaw kami sa mga Mormon. Sa akong tan-aw buotan sila. Ang akong ginikanan misugot sa sugyot nga makigbahin ako sa usa ka placement program. Ang programa, sumala sa akong pagkasabot niana, mao ang pagpabag-o sa kabataang Indian pinaagi sa pagpapuyo kanila uban sa mga puti. Tingali tungod sa ilang kahimtang, ang akong ginikanan nagtuo nga mas maayong mopuyo ako sa laing pamilya. Nakurat ako ug nahigawad, kay nakadungog ako sa akong ginikanan nga miingon kaniadto nga ang mga puti dili kasaligan. Dili ko gustong mouban, ug gusto kong makalingkawas niini. Misugot lang ako sa dihang gipasaligan ako sa akong ginikanan nga mag-uban kami sa akong magulang nga lalaki.
Apan sa nakaabot na kami sa Vancouver, British Columbia, nagkabulag kami sa akong igsoon, ug gidala ako ug mga 100 kilometros kalayo! Pwerte nakong guola. Bisag buotan ang pamilya nga nagsagop nako, sakit kaayo kadto sa akong buot ug nahadlok ako. Mipauli ako paglabay sa napulo ka bulan.
Mipauli Ngadto sa Akong Ginikanan
Bisag wala kaayoy kausaban ang kahimtang sa balay, nalipay ako nga nakapauli. Sa nag-edad akog mga 12 anyos, mihunong na sa pag-inom-inom ang akong ginikanan. Nahupayan ako, apan niadtong tungora dili na maayo ang akong pagkinabuhi kay nagtilaw-tilaw na akog mga droga ug makahubog nga ilimnon. Gidasig ako sa akong ginikanan sa pagpakigbahin ug laing mga kalihokan, lakip sa rodeo (kalaki sa pagsakay ug ihalas nga kabayo o torong baka ug pagdakop niini pinaagig pisi) nga gikaikagan nako pag-ayo. Ang rodeo dili para sa mga talawan. Nakakat-on ako sa pagsakay ug torong baka nga naglumpat-lumpat sulod sa mga walo ka segundo nga dili malagpot, samtang ang usa ka kamot naghawid sa pisi nga gihigot sa tiyan niini.
Sa tin-edyer pa ko, gitudloan ako sa mga lider sa tribo bahin sa relihiyon sa mga Indian. Naikag kaayo ko niana kay wala koy salig sa relihiyon sa mga puti. Para nako ang mga kostumbre sa Blackfoot mas nagpasiugdag kalulot ug hustisya nga dili makita sa kadaghanang “Kristiyano” nga mga relihiyon. Tawhay kog bation kon kauban nako ang mga Indian, nga malingaw sa mga tiaw-tiaw ug panag-ubanay sa pamilya ug mga higala.
Niining higayona, may nahibaloan ako bahin sa mga inhustisya nga naagoman sa mga Indian sa daghang katuigan. Gisultihan ako nga ang mga puti maoy nakahatag kanamog sakit ug nakapildi sa among pangunang panginabuhian, ang buffalo. Gani, si Koronel R. I. Dodge, sa U.S. Army, gitaho nga miingon: “Sige, pamatya ninyo ang mga buffalo. Kon makapatay kamog usa niini, nakapatay kamog usa ka Indian.” Kini nga tinamdan nakahugno sa mga Blackfoot ug sila nawad-ag paglaom.
Dugang pa, ang ubang mga lider sa gobyerno ug ang ilang kaanib nga mga relihiyon naningkamot nga mabag-o ug malangkob sa katilingban ang mga Indian nga sa ilang tan-aw dili mga sibilisado. Nagtuo sila nga ang tanang bahin sa mga Indian kinahanglang bag-ohon—hasta ang ilang kultura, tinuohan, pamatasan, ug pinulongan—aron mahisama sila sa mga puti. Sa Canada, ang ubang kabataang Indian gidaogdaog diha sa mga eskuylahan nga gidumala sa usa ka relihiyon. Ang uban nangahimong palainom, adik, salbahis, ug nanaghikog—mga problema nga ginasagubang gihapon diha sa reserbasyon hangtod karon.
Aron makalingkawas niining mga problemaha, ang ubang mga Indian mihunong na sa pagsunod sa ilang kultura. Iningles ang ilang ipakigsulti sa ilang mga anak imbes ang ilang lumad nga pinulongan, ug ilang gisagop ang mga paagi sa mga puti. Apan imbes dawaton, daghan kanila gibiaybiay, dili lang sa mga puti kondili sa ubang mga Indian usab, ug gianggaan silag “mansanas sa Indian”—pulag panit apan putig unod.
Makasubo tan-awon ang mga Indian nga nag-antos. Nangandoy ako nga unta momaayo ang kahimtang sa mga Indian diha sa among reserbasyon ug sa uban pang mga reserbasyon sa Canada ug Amerika.
Nagpangita Akog mga Tubag
Sa tin-edyer pa ako, nagtuo ako nga dili gayod ako dawaton. Ang akong gibati nga ubos ako nga pagkatawo kasagaran mahimong kasuko. Nakakat-on pa gani ako sa pagdumot sa mga puti. Apan gitambagan ako sa akong ginikanan ug iyaan nga dili maayong magdumot ug manimalos; hinunoa, ila akong gidasig nga magmapinasayloon ug magmahigugmaon ug ipalabay na lang nako ang pagpihig sa uban. Akong nakat-onan sa ulahi nga kining tambaga nahiuyon sa mga prinsipyo sa Bibliya. Dugang pa, nagpangita gihapon ako sa mga tubag sa mga pangutana nga nakatugaw kanako sa bata pa. Nahibulong usab ako kon nganong ania kita dinhi sa yuta ug nganong dunay inhustisya. Wala ako makasabot kon nganong mabuhi lamang kita sa mubong panahon ug unya mamatay. Nalibog gyod ko.
Kon moduaw gani ang mga Saksi ni Jehova sa among balay, akoy sugoon sa pagbukas sa pultahan. Dako gayod akog pagtahod kanila kay morag dili sila ubos ug pagtan-aw sa ubang mga rasa. Bisag naglisod ko kon unsaon nako pagpangutana, naikag gayod ako sa among panagsultihay. Nakahinumdom ako nga giduaw ni John Brewster ug Harry Callihoo, nga Blackfoot nga Saksi. Dugay kaming nag-estoryahay samtang nanglakaw sa kabalilihan. Nakabaton akog usa ka libro ug nakabasa nag katunga niana ug wala ako makaamgo nga kini nawala.
Nahimo Akong Magsasakay Diha sa mga Rodeo
Nangayo akog tambag sa mga edaran diha sa reserbasyon. Bisan tuod mapasalamaton ako sa ilang gipamalandong pag-ayong tambag, wala gayod ako makadawat ug makapatagbawng mga tubag sa akong mga pangutana bahin sa kinabuhi. Sa hapit na akong mag-16 anyos, mibiya ako sa balay ug nalinga sa bangga sa rodeo. Ang mga parti nga akong ginaadtoan human sa mga rodeo may mga inom-inom ug pagdroga. Gitulisok ako sa akong konsensiya tungod kay nahibalo ako nga kini daotan ug nga wala mahimuot ang Diyos sa akong paagi sa pagkinabuhi. Kanunay akong mag-ampo sa Maglalalang sa pagtabang kanako sa pagbuhat kon unsay husto ug sa pagkakaplag sa mga tubag sa mga pangutana nga nakapatugaw gihapon nako.
Sa 1978, samtang didto sa Calgary, may nakaila ako nga dalagang Indian nga ginganlag Rose. Mestisa siya nga Blackfoot ug Cree. Sama kamig mga interes, ug gaan kaayo kog ginhawa nga makigsulti kaniya. Nagkahigugmaay kami ug nagpakasal niadtong 1979. Nakabaton kamig anak nga babaye nga ginganlag Carma ug anak nga lalaki nga ginganlag Jared. Si Rose maunongon ug mapaluyohon nga asawa, maayo ug buotan nga inahan. Usa ka adlaw sa dihang ang akong pamilya miduaw sa akong magulang nga lalaki, nakakita akog libro nga nag-ulohang Ikaw Mabuhing Walay Kataposan sa Paraiso sa Yuta. a Naikag kaayo ko sa akong nabasa ug kini daw makataronganon. Apan sa gibati ko nga nakasabot na ako sa mensahe sa Bibliya, nakaabot ako sa bahin sa libro nga nagisian ug panid. Naningkamot kami ni Rose nga makakita nianang nagising panid, apan wala kamiy nakit-an. Bisan pa niana, nagpadayon ako sa pagpangayog tabang pinaagi sa pag-ampo.
Miduol Kamig Pari
Sa tingpamulak sa 1984, gipanganak ni Rose ang among ikatulong anak, si Kayla. Apan paglabayg duha ka bulan, si Kayla namatay tungod sa dala sa pagkatawo nga sakit sa kasingkasing. Naguol kaayo kami, ug wala ako mahibalo kon unsaon nako paghupay ang kaguol ni Rose. Iya akong gikombinsir sa pag-uban kaniya sa pari diha sa among reserbasyon aron magpahupay sa kaguol ug aron matubag ang among mga pangutana.
Among gipangutana ang pari kon nganong ang among anak namatay ug kon hain na siya. Iya kaming giingnan nga gikuha sa Diyos si Kayla tungod kay nagkinahanglan siyag laing anghel. Nakahunahuna ko, ‘Nganong kuhaon pa man sa Diyos ang among anak aron mahimong anghel nga Labing Gamhanan man unta siya nga Maglalalang? Unsa may mahimo sa usa ka gamayng bata?’ Ang pari wala gayod moabli ug Bibliya. Nanglakaw kami nga wala mahupayi.
Ang Pag-ampo Maoy Nakapalig-on Kanamo
Usa ka Lunes sa buntag sa ulahing bahin sa Nobyembre 1984, nagdugay ako sa pag-ampo, nga kinasingkasing nga nangaliyupo sa Diyos sa pagtabang kanako nga mahimong mas maayong tawo, nga makasabot sa kon unsay nagakahitabo, ug nga makasabot sa katuyoan sa kinabuhi. Niana mismong buntaga, si Diana Bellemy ug Karen Scott, nga mga Saksi ni Jehova, nanuktok sa pultahan. Sinsero kaayo sila ug buotan ug maikagong nagpresentar sa ilang mensahe. Namati ko, midawat ug Bibliya ug libro nga nag-ulohang Survival Into a New Earth, b ug misugot sa giingon ni Diana nga mobalik siya uban sa iyang bana nga si Darryl nianang semanahona.
Sa paglakaw na lang nila ako nakaamgo nga tingali mao na kini ang tubag sa akong pag-ampo. Nalipay kaayo ko ug nagpasopaso sa balay, nga naghulat kang Rose gikan sa trabaho aron akong sultihan siya sa nahitabo. Sa akong kakurat, si Rose miingon nga siya usab nag-ampo sa miaging gabii, ug mihangyo sa Diyos sa pagtabang kaniya sa pagkaplag sa matuod nga relihiyon. Nianang Biyernes, gisugdan kami sa pagtuon sa Bibliya. Among nahibaloan sa ulahi nga sa adlaw nga giduaw kami ni Karen ug Diana, wala nila makit-i ang mga balay nga ila untang sangyawan. Bisan pa niana, sa nakita nila ang among balay, ila kaming giduaw.
Natubag ra Gayod ang Akong mga Pangutana!
Ang among pamilya ug mga higala naglibog ug sa primero wala nila kami tagda sa nagsugod kami pagtuon sa Bibliya. Dayon ila kaming gilisod-lisod pinaagi sa pag-ingon nga amo lang giusikan ang among kinabuhi ug wala gayod namo gamita ang among mga abilidad. Apan nakadesisyon kami nga dili gayod namo talikdan ang among bag-ong napalgang Higala, ang among Maglalalang, si Jehova. Mateo 13:52) Kami ni Rose nabawtismohan ingong mga Saksi ni Jehova niadtong Disyembre 1985. Dako kaayog pagtahod karon ang akong mga paryente sa mga Saksi ni Jehova, kay ilang nakita nga dako na kaayo kamig kausaban sukad nga kami nabawtismohan.
Gawas pa, nakakita kami ug butang nga bililhon—ang makapadasig kaayong mga kamatuoran ug sagradong mga tinago diha sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya. (Oo, nakaplagan nako ang dugay na nakong gipangita! Simple kaayo ug makataronganon ang tubag sa Bibliya sa hinungdanong mga pangutana. Nalipay ako nga nakakat-on sa katuyoan sa kinabuhi, kon nganong kita mamatay, ug sa saad sa Diyos nga mahimo namong makauban pag-usab ang among anak nga si Kayla ug makita siya nga magdako diha sa hingpit nga palibot. (Juan 5:28, 29; Pinadayag 21:4) Sa ulahi, nakakat-on usab ako nga dili nato angayng abusohan ang atong lawas, nga magpakita kitag pagtahod sa kinabuhi, ug nga dili kita makigkompetensiya. (Galacia 5:26) Lisod nga desisyon kadto, apan aron mapahimut-an ang Diyos midesisyon ako sa pagbiya sa pagsakayg torong baka diha sa mga rodeo.
Ang tukmang kahibalo sa Bibliya nakapahigawas kanamo gikan sa mga patuotuo nga maoy problema sa daghang Indian, sama sa pagtuo nga kon dunay kuwago o iro nga mag-ulang dunay mamatay nga membro sa pamilya. Wala na kami mahadlok nga daoton kami sa dili makita nga mga espiritu o walay kinabuhing mga butang. (Salmo 56:4; Juan 8:32) Gipabilhan na namo karon ang maanindot nga mga kalalangan ni Jehova. Daghan akog mga higala nga lainlain ug nasyonalidad nga akong matawag ug mga brader ug sister, ug ila kaming gidawat nga sama ra kanila ug ingong mga isigkaalagad sa Diyos. (Buhat 10:34, 35) Daghan kanila naningkamot sa pagkat-on bahin sa among Indian nga kultura ug mga pagtulon-an ug sa pagsulti sa Blackfoot nga pinulongan aron makapaambit sila sa mensahe sa Bibliya sa epektibong paagi.
Ang among pamilya nagpuyo sa reserbasyon para sa tribong Kainai, sa habagatan sa Alberta, diin kami dunay gamayng ranso. Gusto gihapon kami sa among kultura—lakip sa among mga pagkaon, musika, ug sayaw. Dili kami mag-apil-apil sa tradisyonal nga mga bayle, nga gitawag ug powwow, apan malingaw kaming motan-aw niana kon nahiangay. Naningkamot usab ako sa pagtudlo sa among mga anak bahin sa ilang kagikan ug sa Blackfoot nga pinulongan. Daghang Indian buotan, mapaubsanon, ug mahingawaon sa pamilya ug mga higala. Ilado sila nga maabiabihon ug matinahoron sa ubang mga tawo, lakip niadtong lahi ug kagikan. Gipabilhan ug gitamod gihapon nako kining mga butanga.
Malipayon kaayo kami sa paggamit sa among panahon ug materyal nga mga butang sa pagtabang sa uban sa pagkakat-on bahin kang Jehova ug sa paghigugma kaniya. Ang among anak nga si Jared nag-alagad ingong boluntaryo didto sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova duol sa Toronto. Ako nakapribilehiyo sa pag-alagad ingong ansiyano sa Macleod Congregation, ug si Rose, si Carma, ug ako mga regular payunir, o bug-os panahong mga magwawali. Makapalipay kaayo ang pagsangyaw sa among kaugalingong pinulongan. Makapalipay kaayo nga ang uban midawat sa kamatuoran bahin sa Maglalalang ug sa iyang katuyoan.
Ang Bibliya nag-ingon bahin kang Jehova: “Kon ikaw mangita kaniya, iyang itugot nga siya imong makaplagan.” (1 Cronicas 28:9) Mapasalamaton ako nga iyang gituman ang iyang saad pinaagi sa pagtabang kanako ug sa akong pamilya aron among makaplagan ang among gipangita.
[Mga footnote]
a Gipatik sa mga Saksi ni Jehova. Wala na giimprenta karon.
b Gipatik sa mga Saksi ni Jehova. Wala na giimprenta karon.
[Blurb sa panid 13]
‘Kon duna pay Maglalalang, hain man siya? Nganong mamatay man ang tawo?’
[Blurb sa panid 16]
‘Daghang Indian buotan ug mapaubsanon’
[Hulagway sa panid 12]
Gitudloan ako sa akong lola sa kultura sa Blackfoot
[Hulagway sa panid 15]
Nalinga kaayo ko sa rodeo
[Hulagway sa panid 15]
Ang espesyal nga tract nga “You Can Trust the Creator” mabatonan sa Blackfoot nga pinulongan ug sa uban pang mga pinulongan
[Hulagway sa panid 15]
Malipayon ako karon sa pagpaambit sa kahibalo sa Bibliya
[Hulagway sa panid 15]
Uban sa akong pamilya karon