Kon sa Unsang Paagi Natubag ang Akong Pangutana Bahin sa Inhustisya

Sumala sa giasoy ni Ursula Menne

Dugay na kong nangandoy nga mawala unta ang pagpihig ug inhustisya. Tungod niini, nabilanggo ko sa Communist East Germany. Ug dili ko makatuo nga didto pa gyod natubag ang akong pangutana bahin sa inhustisya. Paasoya ako.

NATAWO ko niadtong 1922 sa Halle, usa ka karaang lungsod sa Germany nga natukod niadtong mga 1,200 ka tuig nang milabay. Nahimutang sa mga 200 kilometros sa habagatan-kasadpan sa Berlin, ang Halle maoy usa sa unang mga balwarte sa Protestantismo. Ang akong manghod nga babaye nga si Käthe natawo niadtong 1923. Si Papa sundalo ug si Mama mag-aawit sa teatro.

Nakuha nako kang Papa ang tinguha nga matul-id ang inhustisya. Sa miundang siya pagkasundalo, mipalit siyag tindahan. Kay ang kadaghanan sa iyang mga kustomer pobre man, sa kaluoy iyang pautangon sila. Busa nahapay ang iyang negosyo. Angay unta nga nakakat-on akog leksiyon sa nahitabo kaniya, nga ang pagpakigbisog sa pagtul-id sa pagpihig ug inhustisya dili diay sayon. Sanglit batan-on, init kaayo ang akong tinguha sa pagtul-id sa inhustisya.

Liwat ko ni Mama sa abilidad sa arte, ug siyay nagdasig namo ni Käthe sa pagtuon ug musika, awit, ug sayaw. Bibo ko nga pagkabata, ug maayo ang among kinabuhi ni Käthe, apan nausab ang tanan sa tuig 1939.

Nagsugod ang mga Kalisdanan

Human sa hayskul, mieskuyla kog ballet, diin nakakat-on ko ug usa ka matang sa sayaw nga gitawag ug Ausdruckstanz, sa estilo ni Mary Wigman. Usa siya sa nagpalambo sa estilo sa Expressionist dancing, diin ipasundayag sa mananayaw ang iyang pagbati pinaagig sayaw. Nanarbaho pod ko ingong pintor. Busa ang unang mga tuig sa akong pagkatin-edyer lunlon kalipay ug pagkat-on. Apan pagka-1939, mibuto ang Gubat sa Kalibotan II. Pagka-1941, nakaagom kamig lain nga kalisdanan kay si Papa namatay sa TB.

Ang gubat dili lalim. Bisag 17 anyos lang ako niadtong panahona, sa akong tan-aw ang kalibotan nabuang. Daghang tawo nga normal naimpluwensiyahan sa kabuangan sa Nazi. Unya ang nasod nag-antos sa kawalad-on, kamatayon, ug kalaglagan. Ang among balay nadaot sa pagpamomba, ug daghang membro sa akong pamilya nangamatay sa gubat.

Pagkaliwas sa gubat sa 1945, si Mama, Käthe, ug ako nagpuyo gihapon sa Halle. Niining higayona minyo na ko ug dunay gamayng anak nga babaye, apan ang akong kaminyoon dili malipayon. Nagbulag kami sa akong bana, ug aron mabuhi kami sa akong anak, nagtrabaho ko ingong mananayaw ug pintor.

Ang Germany liwas sa gubat nabahin sa upat ka rehiyon, ug ang akong lungsod  nahimutang sa rehiyon nga gimandoan sa Soviet Union. Busa angay namong anaron ang among kinabuhi ilalom sa pagmando sa Komunista. Sa 1949, ang among rehiyon sa Germany, nga gitawag ug East Germany, nahimong German Democratic Republic (GDR).

Kinabuhi Ubos sa Komunismo

Niadtong panahona, si Mama nasakit ug akoy nag-atiman niya. Nagtrabaho ko sa opisina sa gobyerno. Dayon nakaila akog kontra-gobyerno nga mga estudyante nga naghisgot ug mga inhustisya. Pananglitan, usa ka batan-on wala dawata sa unibersidad kay ang iyang amahan membro kaniadto sa partidong Nazi. Nakaila kaayo ko niya kay pirme kaming mag-uban. Ako nakapangutana, ‘Nganong siya may mag-antos sa nahimo sa iyang amahan?’ Misamot ang akong pagkalangkit sa kontra-gobyerno nga mga kalihokan, busa miapil ko sa mga protesta. Diha pay higayon nga nagpapilit kog mga leaflet sa hagdanan sa bilding sa korte.

Ang akong kalagot sa pagkawalay hustisya misamot tungod sa mga sulat nga akong gimakenilya ingong sekretarya sa Regional Peace Committee. Sa laing higayon, tungod sa politikanhong mga rason, ang Committee nagplano sa pagpadalag mga propaganda sa Komunista ngadto sa usa ka edarang lalaki nga nagpuyo sa West Germany aron siya madudahan. Tungod sa akong kalagot sa maong inhustisya, akong gitago kini nga mga propaganda diha sa opisina. Busa wala gyod kini mapadala.

“Ang Labing Peligrosong Tawo” Nakahatag Nakog Paglaom

Sa Hunyo 1951, duha ka lalaki ang miadto sa akong opisina ug gidakop ko. Ila kong gidala sa prisohan nga gitawag ug Roter Ochse, o Pulang Toro. Paglabayg usa ka tuig, giakusar ko nga subersibo. Giluiban ko sa usa ka estudyante ug gisumbong ngadto sa Stasi (sekreta sa gobyerno) bahin sa akong pagpamilit kaniadto ug mga leaflet. Walay kapuslanan ang maong husay kay wala nila hatagig importansiya ang akong depensa. Gisentensiyahan ko ug unom ka tuig nga pagkabilanggo. Nianang panahona nasakit ko ug gidala ngadto sa ospital sa bilanggoan nga may 40 ka babayeng mga pasyente. Pagkakita nako sa ilang masulub-on kaayong mga nawong, natarantar ko. Midagan ko paingon sa pultahan ug gisuntok-suntok kini.

“Unsay imong tuyo?” nangutana ang guwardiya.

“Pagawasa ko ninyo,” misinggit ko. “Bartolinaha ko kon gusto ninyo, basta ayaw lang kog ibutang dinhi!” Siyempre, wala ko niya pamatia. Dayon duna koy namatikdang babaye nga lahi sa uban. Makita sa iyang mga mata nga malinawon siyag hunahuna. Busa mitapad kog lingkod niya.

“Kon motapad ka nako, pagbantay,” siya miingon ug natingala ko. Unya siya miingon, “Ako kono ang labing peligrosong tawo dinhi kay Saksi ni Jehova ko.”

Wala ko mahibalo nga ang mga Saksi ni Jehova giisip nga kaaway sa Estado sa Komunista. Ang ako lang nahibaloan bahin nila mao kadtong duha ka Estudyante sa Bibliya (nga maoy pagtawag sa mga Saksi kaniadto) nga tigduaw kang Papa sa bata pa ko. Gani, nahinumdom ko niya nga miingon, “Husto ang mga Estudyante sa Bibliya!”

Nakahilak ko sa kalipay sa pagkaila niining buotang babaye, nga si Berta Brüggemeier. “Palihog, sultihi ako bahin kang Jehova,” miingon ko. Sukad niadto, magsige na kamig uban ug maghisgot kanunay sa Bibliya. Akong nakat-onan nga ang matuod nga Diyos, si Jehova, maoy Diyos sa gugma, hustisya, ug pakigdait. Akong nakat-onan usab nga iyang wagtangon ang tanang kadaot nga gihimo sa daotan ug daogdaogang mga tawo. “Sa dili na madugay, ug ang daotan mawala na . . . Apan ang mga maaghop magapanag-iya sa yuta, ug sila makakaplag gayod sa ilang tumang kalipay sa kadagaya sa pakigdait,” nag-ingon ang Salmo 37:10, 11.

Gibuhian ug Miadto sa West Germany

Gibuhian ko niadtong 1956, human mabilanggo ug kapin sa lima tuig. Paglabayg lima ka adlaw, mikalagiw ko gikan sa GDR ug mipuyo sa West Germany. Nianang panahona duha na ang akong anak, si Hannelore ug  Sabine, nga akong gidala didto. Nagdiborsiyo mi sa akong bana didto ug nakigkita ko pag-usab sa mga Saksi ni Jehova. Samtang nagtuon ko sa Bibliya, akong nakita nga kinahanglang mag-usab ko sa akong kinabuhi aron mahiuyon sa mga sukdanan ni Jehova. Nag-usab ko ug nabawtismohan sa 1958.

Naminyo ko pag-usab, ug niining higayona sa usa ka Saksi ni Jehova—si Klaus Menne. Malipayon ang among kaminyoon ug nakabaton kamig duha ka anak, si Benjamin ug Tabia. Makasubo, si Klaus namatay sa aksidente mga 20 ka tuig nang milabay, ug nagpabilin akong biyuda. Apan ang paglaom sa pagkabanhaw nakahupay nako, kay nahibalo ko nga ang mga patay banhawon sa Paraisong yuta. (Lucas 23:43; Buhat 24:15) Nalipay pod kaayo ko nga ang akong upat ka anak nag-alagad kang Jehova.

Tungod sa akong pagtuon sa Bibliya, akong nakat-onan nga si Jehova lang ang makahatag ug tinuod nga hustisya. Dili sama sa mga tawo, iyang gitagad ang tanan natong sirkumstansiya, maingon man ang atong kagikan—mga detalye nga dili makita sa tawo. Kining hamiling kahibalo nakahatag kanakog kalinaw hangtod karon, ilabina kon ako makakita o makasinatig inhustisya. Ang Ecclesiastes 5:8 nag-ingon: “Kon sa ubang mga lalawigan makakita ka nga gidaogdaog ang mga kabos ug gihikaw ang hustisya ug mga katungod, ayaw kahibulong sa nagakahitabo, kay dunay mas labaw pa sa matag opisyal, ug ang kinalabwan mao ang nagbantay kanilang tanan.” (The Revised English Bible) Siyempre, “ang kinalabwan,” mao ang atong Maglalalang. “Ang tanang butang hubo ug binuksan sa mga mata niya nga kaniya manubag kita,” nag-ingon ang Hebreohanon 4:13.

Paghandom sa Milabayng mga 90 ka Tuig

Usahay may mangutana nako kon unsay kahimtang sa kinabuhi ubos sa pagmando sa Nazi ug sa Komunista. Lisod ang kinabuhi sa bisan hain niini nga pagmando. Ug kining duha ka matang sa gobyerno, sama sa tanang matang sa gobyerno, nagpakita nga ang tawo dili makamando sa ilang kaugalingon. Ang giingon sa Bibliya tinuod: “Ang tawo nagmando sa tawo alang sa iyang kadaotan.”—Ecclesiastes 8:9.

Sa bata pa ko ug inosente, sa tawo ako naglaom ug matarong nga pagmando. Apan karon nahibalo na ko. Ang ato lang Maglalalang ang makapatunghag tinuod nga hustisya, ug iyang himoon kini pinaagi sa paglaglag sa tanang daotan ug sa pagtugyan sa pagmando sa Yuta ngadto sa iyang Anak, si Jesu-Kristo, kinsa nag-una kanunay sa kaayohan sa uban kay sa iyang kaugalingon. Bahin kang Jesus, ang Bibliya nag-ingon: “Gihigugma mo ang pagkamatarong, ug gidumtan mo ang pagkamalapason.” (Hebreohanon 1:9) Mapasalamaton kaayo ko nga gitultolan ako sa Diyos ngadto niining kahibulongan ug matarong nga Hari, nga ilalom sa iyang pagmando ako naglaom nga mabuhi sa walay kataposan!

[Hulagway sa panid 23]

Uban sa akong mga anak, si Hannelore ug Sabine, pag-abot namo sa West Germany

[Hulagway sa panid 23]

Karon, uban sa akong anak nga si Benjamin ug sa iyang asawa, si Sandra