Estoryahi mi bahin sa imong kinabuhi.

Si Papa sapatero ug si Mama trabahante sa uma, pero gusto kong mag-siyentista. Ang among lugar daghan kaayog nindot nga mga bulak, langgam, ug mga insekto. Nainteres kaayo ko niini ug nagtuo ko nga bunga kini sa usa nga mas maalamon kay sa tawo.

Sa ato pa, nagtuo ka nag Maglalalang sa una?

Wala, kay gani sa bata pa ko nagduhaduha na ko nga dunay Diyos. Ang akong amahan kalit nga namatay kay giatake sa kasingkasing, ug nakapangutana ko, ‘Nganong ang Diyos nga naglalang ug nindot kaayong mga butang nagtugot man nga mag-antos ug mamatay ang tawo?’

Ang imo bang pagtuon ug siyensiya nakatubag sa imong pangutana?

Sa primero, wala. Sa nahimo kong molecular biologist, nagsugod ko pagtuon bahin sa kamatayon—ang normal, kinaiyanhong kamatayon sa selula [programmed cell death] sa atong lawas. Lahi kini sa ahat nga kamatayon sa selula [uncontrolled cell death] nga maoy hinungdan sa pagpanghupong ug sa gangrena. Kaniadto, kini wala hatagig atensiyon sa mga siyentista, nga hinungdanon man unta kini sa atong panglawas.

Nganong hinungdanon sa atong lawas ang programmed cell death?

Ang atong lawas dunay trilyon-trilyong selula. Halos tanan niini kinahanglang mamatay ug pulihan. Ang matag matang sa selula lainlain ug gitas-on sa kinabuhi; ang uban mapulihan matag pipila ka semana, ug ang uban matag pipila ka tuig. Ang sistema nga programmed cell death sa atong lawas maayong pagkaprograma maong balanse ang pagkamatay ug ang pagkaporma sa selula.

 Unsay mahitabo kon dili kini balanse?

Ang ubang research nagpakita nga kon ang mga selula dili mamatay sa panahong angay na unta silang mamatay, mahimong moresulta kinig rheumatoid arthritis o kanser. Sa laing bahin, kon ahat nga mamatay ang mga selula, mahimong moresulta kinig Parkinson’s disease o Alzheimer’s disease. Ang akong gihimong research maoy pagdiskobreg mga paagi sa pagtambal niining mga sakita.

Unsay epekto kanimo sa imong pagtuon sa kamatayon sa selula?

Sa tinuod lang, naglibog ko. Kining katingalahang proseso klaro nga gidisenyo sa usa nga nagtinguha nga kita mamahimsog. Busa nakapangutana ko, Nganong ang tawo mag-antos man ug mamatay? Wala koy nakaplagang tubag.

Pero nakombinsir ka nga gidisenyo ang programmed cell death.

Oo. Ang kakomplikado sa tibuok proseso lisod tugkaron, apan ang pagkadisenyo niini nagpadayag ug talagsaong kaalam. Nagtuo ko nga kaalam kini sa Diyos. Naggamit kog high-tech kaayong mga mikroskopyo sa pagtuon sa komplikadong mga mekanismo nga nagkontrolar niini nga proseso. Ang ubang mekanismo makapalihok sa proseso sa kamatayon sa selula sulod lang sa pipila ka segundo kon gikinahanglan. Ang mga selula mokooperar sa ilang kaugalingong kamatayon. Ang proseso maayo gayong pagkadisenyo mao nga kini makapahingangha kaayo.

May mga pangutana ka bahin sa Diyos ug pag-antos. Sa unsang paagi kini natubag?

Niadtong 1991, giduaw kog duha ka batan-ong lalaki nga mga Saksi ni Jehova, ug gipangutana nako sila kon nganong ang tawo mamatay. Ilang gipakita ang tubag diha sa Bibliya: “Ang sala misulod sa kalibotan pinaagi sa usa ka tawo ug ang kamatayon pinaagi sa sala.” (Roma 5:12) Kon nagmatinumanon pa sa Diyos ang unang tawo, mabuhi unta siya sa walay kataposan. Nasabtan dayon nako nga kini nahiuyon sa akong nadiskobrehan sa akong research. Gani, natugkad nako nga dili katuyoan sa Diyos nga mamatay ang tawo. Halos tanan natong selula regular nga mapulihan, busa posible gyod ang kinabuhing walay kataposan.

Unsay nakapakombinsir nimo nga ang Bibliya Pulong sa Diyos?

Akong nakat-onan ang giingon sa Bibliya bahin sa Diyos diha sa Salmo 139:16: “Ang imong mga mata nakakita bisan sa binhi pa ako sa tagoangkan, ug ang tanan nga bahin niini nahisulat diha sa imong basahon.” Kay biochemist man ko, akong ginatun-an ang genetic information nga anaa sa atong mga selula. Nganong nahibalo man niana ang magsusulat sa Salmo? Sa nagkadaghan ang akong nakat-onan sa Bibliya, mas nakombinsir ko nga kini pulong sa Diyos.

Sa unsang paagi natabangan ka sa pagsabot sa mga pagtulon-an sa Bibliya?

Gitanyagan ko ug pagtuon sa Bibliya sa usa sa mga Saksi ni Jehova. Nasabtan ra gyod nako kon nganong gitugotan sa Diyos ang pag-antos. Akong nakat-onan sa Bibliya nga katuyoan sa Diyos nga wad-on ang kamatayon hangtod sa hangtod. (Isaias 25:8) Dili imposible para sa atong Maglalalang ang pagpaobra sa mga sistema sa atong lawas nga walay palyar-palyar aron mabuhi kita sa walay kataposan.

Giunsa nimo paggamit ang imong kahibalo sa Bibliya sa pagtabang sa uban?

Nahimo kong Saksi ni Jehova niadtong 1995, ug sukad niadto nagpaambit ko sa akong nakat-onan sa Bibliya. Pananglitan, diha koy kaubang siyentista nga naguol pag-ayo dihang naghikog ang iyang igsoong lalaki. Ang iyang relihiyon nagtudlo nga ang tawong maghikog dili gayod pasayloon sa Diyos. Apan akong gipakita kaniya ang saad sa Bibliya nga ang patay banhawon. (Juan 5:28, 29) Nahupayan kaayo siya sa pagkahibalo nga ang Maglalalang may kahingawa kanato. Sa mga panahong sama niini, mas makalipay kanako ang pagpakigbahin sa kamatuoran sa Bibliya kay sa pag-research!