PANGUNANG TOPIKO

Ang Kamatuoran Bahin sa Halloween

I-PLAY

Ginasaulog ba ang Halloween sa imong dapit? Sa United States ug Canada, kini popular ug ginasaulog tuig-tuig matag Oktubre 31. Apan, ang mga kostumbre sa Halloween makita usab diha sa lainlaing bahin sa kalibotan. Sa ubang dapit, kini nga mga kostumbre, bisag lahig pagtawag, parehas rag konsepto: pagpakigkontak sa kalibotan sa mga espiritu lakip sa espiritu sa mga patay, mga engkanto, mga ungo, ug bisan yawa ug mga demonyo.—Tan-awa ang “Mga Selebrasyon sa Tibuok Kalibotan nga Sama sa Halloween.”

TINGALI dili ka motuo ug mga dili-ingon-nato. Tingali naghunahuna ka nga ang imong pagsaulog ug Halloween ug sa susamang mga selebrasyon maoy paglingaw-lingaw lang ug pagtudlo sa imong mga anak sa paggamit sa ilang imahinasyon. Apan giisip sa daghang tawo nga makadaot kining mga selebrasyona tungod niini nga mga rason:

“Ang Halloween,” sumala pa sa Encyclopedia of American Folklore, “maoy pagpakigkontak sa mga dili-ingon-nato, diin ang kadaghanan kanila manghulga o manghadlok.” (Tan-awa ang “Kasaysayan sa Halloween.”) Daghang selebrasyon usab, sama sa Halloween, pagano ug sinugdanan ug bug-os nalangkit sa pagsimba sa katigulangan. Bisan karon, ang mga tawo sa tibuok kalibotan makigkontak sa mga espiritu kuno sa mga patay panahon niini nga selebrasyon.
Bisan tuod giisip ang Halloween ingong selebrasyon sa Amerika, tuig-tuig nagkadaghang nasod ang nagselebrar na pod ug Halloween. Apan daghang tawo nga bag-o pang nagsaulog niini wala mahibalo nga pagano ang mga simbolo, mga dekorasyon, ug kostumbre sa Halloween, diin ang kadaghanan niini nalangkit sa mga dili-ingon-nato ug sa espiritismo.—Tan-awa ang “Diin Kini Gikan?”
Libolibong membro sa relihiyong Wicca, kinsa naghimo sa mga rituwal sa karaang Celt, nagtawag gihapon sa Halloween sa karaang ngalan niini nga Samhain ug nag-isip niini ingong labing sagradong gabii sa tibuok tuig. “Ang mga Kristiyano ‘walay kalibotan nga miduyog sila namo sa pagsaulog sa among selebrasyon. . . . Nalipay kami niini,’” miingon ang mantalaang USA Today dihang nagkutlo sa tawo nga nangangkong ungo.
Ang mga selebrasyon sama sa Halloween wala itudlo sa Bibliya. Ang Bibliya nagpasidaan: “Kinahanglang walay usa kaninyo nga . . . diwatahan, mananag-an, barangan, kinsa mogamit ug mga anting-anting, mokonsultag mga multo o espiritista, o manangpit ug mga patay.”—Deuteronomio 18:10, 11, The Jerusalem Bible; tan-awa usab ang Levitico 19:31; Galacia 5:19-21.

Tungod sa nahisgotan na, maayo nga imong nasayran nga ang Halloween ug ang mga selebrasyon nga susama niini naggikan diay sa mga demonyo. Kay tin-aw na nimong nasabtan kini, basin moduyog ka na sa daghang tawo nga wala magsaulog niini.

“Ang mga Kristiyano ‘walay kalibotan nga miduyog sila namo sa pagsaulog sa among selebrasyon. . . . Nalipay kami niini.’”—Mantalaang USA Today, nga nagkutlo sa tawo nga nangangkong ungo

DIIN KINI GIKAN?

Ang Sinugdanan sa Ubang Kostumbre sa Halloween ug mga Simbolo Niini

BAMPIRA, WEREWOLF, UNGO, ZOMBIE: Kini sila dugay nang giisip nga konektado sa daotang mga espiritu.

KENDI: Ang karaang mga Celt maghalad ug kendi sa daotang mga espiritu aron dili sila unsaon. Sa ngadto-ngadto giawhag sa Simbahan ang mga tigsaulog sa pag-adto sa kabalayan sa bisperas sa All Hallows’ Eve, nga mangayog pagkaon agig bayad sa pag-ampo alang sa mga patay. Sa ulahi kini nga kostumbre nahimong trick or treat sa Halloween.

COSTUME: Ang mga Celt nagsul-ob ug makahadlok nga mga maskara aron maalaan sila nga mga espiritu, busa dili kuno sila hilabtan sa daotang mga espiritu. Kining paganong mga kostumbre hinay-hinayng gilakip sa simbahan diha sa mga selebrasyon sa Kalag-kalag ug Todos Los Santos. Sa ngadto-ngadto, ang mga tigsaulog niini mamalay-balay nga magsul-ob ug mga costume sa santos, anghel, ug demonyo.

KALABASA: Ang kinulitang turnip (morag singkamas) nga sudlag kandila nga nagsiga idispley agig pangbugaw sa daotang mga espiritu. Alang sa uban, ang kandila diha sa turnip nagsimbolo sa kalag nga natanggong sa purgatoryo. Sa ulahi, kinulitang kalabasa na ang gigamit.

KASAYSAYAN SA HALLOWEEN

IKALIMANG SIGLO B.C.E.

Ang mga Celt nagselebrar sa Samhain sa kataposan sa Oktubre, kay nagtuo sila nga niining panahona magsigeg suroy sa yuta ang mga kalag ug mga demonyo.

UNANG SIGLO C.E.

Gisakop sa mga Romano ang mga Celt ug ilang gisagop usab ang espiritistikong mga rituwal sa Samhain.

IKAPITONG SIGLO C.E.

Si Papa Boniface IV gituohan nga maoy nagpasiugda sa tinuig nga selebrasyong Todos Los Santos sa pagpasidungog sa mga martir. *

IKA-11 NGA SIGLO C.E.

Ang ikaduhang adlaw sa Nobyembre gitudlo ingong Kalag-kalag sa paghandom sa mga patay. Ang pagsaulog sa Kalag-kalag ug Todos Los Santos gitawag ug Hallowtide.

IKA-18 NGA SIGLO C.E.

Ang ngalan sa selebrasyon nga Hallowe’en (Hallow Evening) nahimo nang Halloween diha sa mga basahon.

IKA-19 NGA SIGLO C.E.

Nadala sa libolibong taga-Ireland nga namalhin sa United States ang ilang mga kostumbre sa Halloween nga sa ulahi natapo sa susamang mga kostumbre sa mga imigrante nga gikan sa Britain ug Germany, ingon man sa Africa ug sa ubang bahin sa kalibotan.

IKA-20 NGA SIGLO C.E.

Ang Halloween nahimong popular nga selebrasyon sa United States.

IKA-21 NGA SIGLO C.E.

Ang pagsaulog sa Halloween nahimong dakong negosyo sa tibuok kalibotan nga mokitag bilyon-bilyong dolyares.

^ par. 37 Ang hallow maoy karaang pulong nga nagkahulogang “santos.” Ang All Hallows’ Day (gitawag usab ug Todos Los Santos) maoy selebrasyon sa pagpasidungog sa nangamatayng santos. Ang bisperas sa All Hallows’ Day gitawag ug All Hallow Even, nga sa ulahi gipamubo nga Halloween.