1. Sa Eden, giunsa pagpaila ni Jehova ang atong kaaway?

SI Adan seguradong nahibalo nga ang mga bitin dili makasulti. Maong nakahunahuna tingali siya nga espiritung linalang ang nakig-estorya kang Eva pinaagi sa bitin. (Gen. 3:1-6) Si Adan ug Eva wala kaayo makaila niini nga espiritu. Pero gipili ni Adan nga talikdan ang iyang mahigugmaon ug langitnong Amahan ug moduyog niini nga espiritu sa pagsupak sa kabubut-on sa Diyos. (1 Tim. 2:14) Dihadiha, gipaila ni Jehova kon kinsa kini nga kaaway nga nag-impluwensiya kang Adan ug Eva. Nagsaad sab si Jehova nga kini nga daotan pagalaglagon. Pero nagpasidaan pod si Jehova nga ang maong espiritu, nga nakig-estorya pinaagi sa bitin, maglutos niadtong nahigugma sa Diyos.​—Gen. 3:15.

2, 3. Ngano kahang gamay rag mabasa bahin kang Satanas sa wala pa ang Mesiyas?

² Wala gyod isulti ni Jehova kanato ang personal nga ngalan sa anghel nga mirebelde kaniya. * Ug ayha pa gipaila sa Diyos ang mahulagwayong ngalan sa maong kaaway mga 2,500 ka tuig human  sa rebelyon. (Job 1:6) Gani, tulo lang ka basahon sa Hebreohanong Kasulatan​—1 Cronicas, Job, ug Zacarias—​ang naghisgot sa ngalang Satanas, nga nagkahulogang “Magsusukol.” Nganong gamay rag mabasa bahin sa atong kaaway sa wala pa ang Mesiyas?

³ Lagmit, dili gusto ni Jehova nga hatagag importansiya si Satanas pinaagi sa pagsigeg hisgot kaniya ug sa iyang mga kalihokan diha sa Hebreohanong Kasulatan. Ang pangunang katuyoan ni Jehova sa pagpasulat sa maong bahin sa Kasulatan mao ang pagpaila sa Mesiyas ug paggiya sa katawhan sa Diyos ngadto kaniya. (Luc. 24:44; Gal. 3:24) Dihang nahitabo na kana ug miabot na ang Mesiyas, siya ug ang iyang mga tinun-an gigamit ni Jehova aron ipaila si Satanas ug ang mga anghel nga miduyog niini. * Haom kini kay gamiton ni Jehova si Jesus ug ang mga dinihogan sa pagdugmok kang Satanas ug sa mga sumusunod niini.​—Roma 16:20; Pin. 17:14; 20:10.

4. Nganong dili ta angayng mahadlok sa Yawa?

⁴ Si apostol Pedro nagtawag kang Satanas nga Yawa ingong “leyon nga nagangulob,” ug si Juan nagtawag niyag “halas” ug “dragon.” (1 Ped. 5:8; Pin. 12:9) Pero dili ta angayng mahadlok sa Yawa​—limitado lang ang iyang gahom. (Basaha ang Santiago 4:7.) Gipaluyohan ta ni Jehova, Jesus, ug sa matinumanong mga anghel. Sa ilang tabang, masuklan nato ang atong kaaway. Pero kinahanglan gihapon natong mahibaloan ang tubag niining tulo ka importanteng pangutana: Unsa ka dako ang impluwensiya ni Satanas? Giunsa niya pag-impluwensiya ang uban? Ug unsay dili niya mahimo? Samtang atong hisgotan ning mga pangutanaha, konsiderahon pod nato ang mga leksiyon nga atong makat-onan.

5, 6. Nganong walay gobyerno sa tawo ang makahimo sa kausaban nga gikinahanglan sa katawhan?

⁵ Ubay-ubayng anghel ang miuban kang Satanas sa pagrebelde. Sa wala pa ang Lunop, natental ni Satanas ang pipila kanila sa pagpakigsekso sa mga babaye. Gipadayag kini sa Bibliya sa simbolikong paagi. Kini nag-ingon nga ang dragon nga gitambog sa yuta nagbitad sa ikatulong bahin sa mga bituon sa langit. (Gen. 6:1-4; Jud. 6; Pin. 12:3, 4) Dihang gibiyaan sa maong mga anghel ang pamilya sa Diyos, nagpasakop sila sa pagmando ni Satanas. Kini nga mga rebelde maoy usa ka organisadong grupo. Si Satanas nagtukod ug kaugalingong gingharian diin siya ang hari. Sa espiritung kalibotan, giorganisar ni Satanas ang mga demonyo, gihatagag awtoridad, ug gihimong mga magmamando sa kalibotan.​—Efe. 6:12.

⁶ Pinaagi sa iyang espirituhanong organisasyon, gimandoan ni Satanas ang tanang gobyerno sa tawo. Napamatud-an nâ dihang gipakita ni Satanas kang Jesus “ang tanang gingharian sa gipuy-ang yuta” ug miingon: “Ihatag ko kanimo kining tanan nga awtoridad ug ang ilang himaya, tungod kay gitugyan na kini kanako, ug ngadto kang bisan kinsa nga buot ko ihatag ko kini.” (Luc. 4:5, 6) Bisan pa sa daotang impluwensiya ni Satanas, daghang gobyerno ang nakahimog maayo sa ilang mga sakop. Ug tingali, maayog intensiyon ang pipila ka magmamando. Pero walay gobyerno sa tawo o magmamando ang makahimo sa kausaban nga gikinahanglan sa katawhan.​—Sal. 146:3, 4; Pin. 12:12.

7. Gawas sa paggamit sa gobyerno, giunsa paggamit ni Satanas ang bakak nga relihiyon ug ang sistema sa negosyo? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

⁷ Gawas sa gobyerno, si Satanas ug ang  iyang mga demonyo naggamit pod sa bakak nga relihiyon ug sa sistema sa negosyo aron mahisalaag ang “tibuok gipuy-ang yuta.” (Pin. 12:9) Pinaagi sa bakak nga relihiyon, si Satanas nagpasiugdag kabakakan bahin kang Jehova. Dugang pa, naningkamot ang Yawa sa pag-impluwensiya sa mga tawo aron malimtan ang ngalan sa Diyos. (Jer. 23:26, 27) Tungod niini, ang sinserong mga tawo nga nagtuong nagsimba sa Diyos nagsimba diay sa mga demonyo. (1 Cor. 10:20; 2 Cor. 11:13-15) Nagpasiugda pod ug kabakakan si Satanas pinaagi sa sistema sa negosyo. Pananglitan, kini nga sistema sagad nagtudlo nga aron magmalipayon, ang mga tawo kinahanglang magtigom ug daghang kuwarta ug kabtangan. (Prov. 18:11) Kadtong nagtuo niini nga bakak nag-alagad sa “Bahandi” imbes sa Diyos. (Mat. 6:24) Sa ngadtongadto, mawala ang ilang gugma sa Diyos tungod sa ilang paghigugma sa materyal nga mga butang.​—Mat. 13:22; 1 Juan 2:15, 16.

8, 9. (a) Unsang duha ka leksiyon ang atong makat-onan sa asoy bahin kang Adan, Eva, ug sa rebelyosong mga anghel? (b) Unsay kaayohan sa pagkahibalo kon unsa ka dako ang impluwensiya ni Satanas?

⁸ Ang nahitabo kang Adan, Eva, ug sa rebelyosong mga anghel nagtudlog duha ka importanteng leksiyon. Una, duha lang ang atong kapilian, ug kinahanglang mopili tag usa​—magpabiling maunongon kang Jehova o modapig kang Satanas. (Mat. 7:13) Ikaduha, limitado lang ang kaayohan nga madawat niadtong modapig kang Satanas. Si Adan ug Eva may kahigayonan sa paghimog kaugalingong sukdanan sa maayo ug daotan, ug ang mga demonyo may impluwensiya sa gobyerno sa tawo. (Gen. 3:22) Pero kanunayng daotan ang resulta sa pagdapig kang Satanas. Wala gyoy tinuod nga kaayohan!​—Job 21:7-17; Gal. 6:7, 8.

⁹ Unsay kaayohan sa pagkahibalo kon unsa ka dako ang impluwensiya ni Satanas? Makatabang ni nato nga mahimong balanse sa atong panglantaw sa gobyerno sa tawo ug magdasig nato sa pagsangyaw. Nasabtan nato nga gusto ni Jehova nga tahoron ang gobyerno sa tawo. (1 Ped. 2:17) Ug gidahom niya nga sundon nato ang ilang balaod basta dili kini supak sa iyang mga sukdanan. (Roma 13:1-4) Pero kinahanglang neyutral ta, nga dili mopabor sa usa ka partido o politiko. (Juan 17:15, 16; 18:36) Kay nahibalo ta sa gustong himoon ni Satanas sa ngalan ug reputasyon ni Jehova, mas nadasig ta sa pagtudlo sa uban sa kamatuoran bahin sa Diyos. Mapasigarbohon natong gidala ug gigamit ang iyang ngalan, kay nahibalo ta nga mas daghag panalangin ang paghigugma kaniya kay sa paghigugma sa kuwarta o mga butang.​—Isa. 43:10; 1 Tim. 6:6-10.

10-12. (a) Giunsa tingali paggamit ni Satanas ang iyang paon aron matental ang mga anghel? (b) Unsay atong makat-onan sa nahitabo sa mga anghel?

¹⁰ Si Satanas naggamit ug epektibong mga paagi sa pag-impluwensiya sa uban. Pananglitan, naggamit siyag paon sa pagtental nila sa pagbuhat sa iyang gusto. Misulay pod siya sa pagpresyur nila aron magpasakop niya.

¹¹ Konsideraha kon unsa ka epektibo ang paon ni Satanas sa pagtental sa mga anghel. Tingali iyang gipanid-an sila pag-ayo ayha sila tentala. Dihang may pipila ka anghel nga mikubit sa paon ug nakigsekso sa mga babaye, nanganak silag mga higante nga nagdaogdaog sa mga tawo. (Gen. 6:1-4) Gawas sa paggamit ug imoralidad sa pagtental sa dili maunongong mga anghel, basin gisaaran pod sila ni Satanas nga mandoan nila ang mga tawo. Tingali tuyo niya nga babagan ang pag-abot sa gisaad nga ‘binhi sa babaye.’ (Gen. 3:15) Pero, gitapos ni Jehova kanang tanang plano pinaagi sa Lunop​—nga nakapugong sa tanang paningkamot ni Satanas ug sa rebelyosong mga anghel nianang panahona.

¹² Unsay atong makat-onan niini? Ayaw gyod pakamenosa ang paon sa imoralidad o garbo. Ang mga anghel nga midapig kang Satanas dugay nang nag-alagad atubangan sa Diyos. Pero bisan pa nianang maayong palibot, gitugotan nila nga mogamot ug motubo sa ilang kasingkasing ang daotang mga tinguha. Sa susama, dugay na tingali tang nag-alagad sa Diyos. Pero bisan pa niining hinlo sa espirituwal nga palibot, posible gihapong mogamot sa atong kasingkasing ang hugawng mga tinguha. (1 Cor. 10:12) Busa, importante gyod nga susihon ang atong kasingkasing, isalikway ang imoral nga panghunahuna, ug wad-on ang pagkagarboso!​—Gal. 5:26; basaha ang Colosas 3:5.

13. Unsa ang laing epektibong paon nga gigamit ni Satanas, ug unsaon nato paglikay niana?

¹³ Ang laing epektibong paon nga gigamit ni Satanas mao ang interes bahin sa espiritismo. Aron mainteres ang mga tawo sa mga demonyo, gigamit niya karon dili lang ang bakak nga relihiyon kondili ang mga kalingawan usab. Gihimong morag makalingaw ang espiritismo diha sa mga pelikula, elektronikong dula, ug ubang media. Unsay atong himoon aron dili ta mabitik niini? Dili ta magdahom nga hatagan ta sa organisasyon sa Diyos ug listahan sa maayo ug dili maayong kalingawan. Kinahanglang bansayon sa kada usa nato ang atong konsensiya aron mahiuyon kini sa mga sukdanan sa Diyos. (Heb. 5:14) Makahimo tag maalamon nga desisyon kon atong ipadapat ang tambag ni apostol Pablo nga himoon ang atong  gugma sa Diyos nga “walay pagkasalingkapaw.” (Roma 12:9) Mahimong pangutan-on nato ang kaugalingon: ‘Gipakita ba sa akong gipili nga kalingawan nga morag salingkapaw ko? Kon makita sa akong mga Bible study o balikduaw ang akong kalingawan, maghunahuna ba silang gihimo nako ang akong gitudlo?’ Kon sundon nato ang mga prinsipyo nga atong gitudlo sa uban, dili ta daling mabitik ni Satanas.​—1 Juan 3:18.

14. Unsa tingaliy himoon ni Satanas aron presyuron ta, ug unsay atong buhaton?

¹⁴ Gawas sa mga paon, presyuron sab ta ni Satanas aron mobiya ta kang Jehova. Pananglitan, mahimong maniobrahon niya ang mga gobyerno aron idili ang atong buluhatong pagsangyaw. O kaha gamiton niya ang atong mga kauban sa trabaho o eskuylahan aron bugalbugalan ta tungod sa pagsunod nato sa moral nga sukdanan sa Bibliya. (1 Ped. 4:4) Mahimong impluwensiyahan pod niya ang mga membro sa pamilya aron dili ta patambongon ug tigom. (Mat. 10:36) Unsay atong buhaton? Una, kinahanglang dahomon nato kining direkta nga pag-atake​—si Satanas nakig-away kanato. (Pin. 2:10; 12:17) Ikaduha, kinahanglan natong hinumdoman ang tinuod nga isyu​—si Satanas nangangkon nga moalagad lang ta kang Jehova kon hayahay ang atong kahimtang. Miingon siya nga kon presyuron ta, talikdan nato ang Diyos. (Job 1:9-11; 2:4, 5) Ikatulo, kinahanglang mangayo tag kusog kang Jehova aron maatubang kini nga isyu. Hinumdomi, dili ta niya pasagdan.​—Heb. 13:5.

15. Mapugos ba ta ni Satanas sa pagbuhat sa dili nato gusto? Isaysay.

¹⁵ Dili mapugos ni Satanas ang mga tawo sa pagbuhat sa dili nila gusto. (Sant. 1:14) Daghan ang wala mahibalo nga midapig diay sila kang Satanas. Pero dihang mahibaloan nila ang kamatuoran, makapili sila kon kinsay ilang alagaron. (Buh. 3:17; 17:30) Kon determinado ta sa pagbuhat sa kabubut-on sa Diyos, dili mabungkag ni Satanas ang atong integridad.​—Job 2:3; 27:5.

16, 17. (a) Unsa pay dili mahimo ni Satanas ug sa mga demonyo? (b) Nganong dili ta angayng mahadlok nga moampo kang Jehova sa kusog nga tingog?

¹⁶ Naa pay dili mabuhat ni Satanas ug sa mga demonyo. Pananglitan, walay giingon ang Bibliya nga makabasa sila sa hunahuna o kasingkasing sa tawo. Si Jehova ug Jesus lang ang gihisgotan nga makahimo niana. (1 Sam. 16:7; Mar. 2:8) Pero komosta kon moestorya ta o moampo sa kusog nga tingog? Angay ba tang mahadlok nga madunggan sa Yawa o sa mga demonyo ang atong pag-ampo ug gamiton kana batok kanato? Dili. Ngano? Dili ta mahadlok sa paghimog maayo sa pag-alagad kang Jehova tungod lang kay basig makakita ang Yawa. Sa susama, dili pod ta angayng mahadlok sa pag-ampo sa kusog nga tingog tungod lang kay basig madunggan ta sa Yawa. Gani, daghan tag mabasa sa Bibliya bahin sa mga alagad sa Diyos nga nag-ampo sa kusog nga tingog, pero wala tay mabasa nga nahadlok sila kay basig madunggan sa Yawa. (1 Hari 8:22, 23; Juan 11:41, 42; Buh. 4:23, 24) Kon maningkamot ta sa pagsulti ug pagbuhat subay sa kabubut-on ni Jehova, makasalig ta nga dili niya tugotan ang Yawa sa pagbuhat ug permanenteng kadaot kanato.​—Basaha ang Salmo 34:7.

¹⁷ Kinahanglang makaila ta sa atong kaaway, pero dili ta angayng mahadlok niya. Sa tabang ni Jehova, bisan ang dili hingpit nga mga tawo makapildi kang Satanas. (1 Juan 2:14) Kon suklan nato siya, mopalayo siya nato. (Sant. 4:7; 1 Ped. 5:9) Karon, ang mga batan-on morag maoy ilabinang gipuntirya ni Satanas. Unsay ilang mahimo aron masuklan ang Yawa? Tubagon kana sa sunod nga artikulo.