KON gusto kang mahibalo sa oras, unsay imong buhaton? Tingali motan-aw ka sa imong relo o sa orasan. Kon mangutanag oras ang imong higala, unsaon nimo siya pagtubag? Daghang paagi sa pagsultig oras. Unsa kana?

Ibutang ta nga usa ka oras ug 30 minutos na human sa udto. Tingali motubag ka nga ala una imedya na. Depende sa lugar ug kostumbre, lagmit moingon kag 13:30. Kana nga paagi gibase sa 24-oras nga sistema sa orasan. Naa pod gani mga lugar nga ang maong oras puwedeng isulti nga “menos trayenta,” nga nagpasabot ug 30 minutos una mag-alas dos.

Ingong tigbasag Bibliya, makapangutana tingali ka kon giunsa pagsulti ang oras kaniadto. Dili lang usa ang ilang paagi. Ang Hebreohanong Kasulatan naghisgot bahin sa “buntag,” “udto,” “udtong tutok,” ug “kagabhion.” (Gen. 8:11; 19:27; 43:16; Deut. 28:29; 1 Hari 18:26) Pero sa ubang higayon, mas eksaktong oras ang gigamit.

Kaniadto, naandan na ang paggamit ug mga tigbantay ilabina panahon sa kagabhion. Gatosan ka tuig sa wala pa matawo si Jesus, gibahin sa mga Israelinhon ang gabii sa tulo ka takna nga gitawag ug pagbantay. (Sal. 63:6) Ang Maghuhukom 7:19 naghisgot sa “tungang gabii nga pagbantay.” Sa panahon ni Jesus, gisunod sa mga Hudiyo ang Grego ug Romanong sistema nga upat ka takna sa pagbantay panahon sa kagabhion.

Sa mga Ebanghelyo, kadaghan hisgoti ang maong pagbantay. Pananglitan, “sa ikaupat nga yugto sa pagbantay sa kagabhion,” si Jesus milakaw sa tubig padulong sa iyang mga tinun-an didto sa sakayan. (Mat. 14:25) Sa usa ka ilustrasyon, si Jesus miingon: “Kon nahibaloan pa sa tagbalay kon unsang yugtoa sa pagbantay moabot ang kawatan, magpabilin unta siyang nagmata ug dili motugot nga lungkabon ang iyang balay.”​—Mat. 24:43.

Gihisgotan ni Jesus ang tanang upat ka pagbantay dihang giingnan niya ang iyang mga tinun-an: “Busa magpadayon sa pagbantay, kay kamo wala mahibalo kon kanus-a moabot ang agalon sa balay, kon sa gabii ba o sa tungang-gabii o sa tingtugaok sa manok o sayo sa buntag.” (Mar. 13:35) Ang unang pagbantay, ang “gabii,” maggikan sa pagsalop sa adlaw hangtod sa mga alas nuybe sa gabii. Ang ikaduha, ang “tungang-gabii,” maggikan sa mga alas nuybe sa gabii hangtod sa tungang gabii. Ang ikatulong pagbantay, nga gihisgotan ingong “tingtugaok sa manok,” o sa dili pa mobanagbanag, maggikan sa tungang gabii hangtod sa mga alas tres sa kadlawon. Lagmit niini nga pagbantay nga ang sunoy mituktugaok sa gabii nga gidakop si Jesus. (Mar. 14:72) Ang ikaupat nga bahin sa gabii, ang “sayo sa buntag,” maggikan sa mga alas tres sa kadlawon hangtod sa pagsubang sa adlaw.

Busa, bisan pag ang mga tawo kaniadto walay orasan nga parehas sa atoa, may paagi sila sa pagsultig oras sa adlaw o gabii.