Pagpangitag Kasegurohan Diha sa Punog-Kapeligrohang Kalibotan

MAKAMATAY ang paglakaw diha sa lugar nga gilubngan ug mga mina. Apan, dili ba makatabang kon duna kay mapa nga nagpakita sa mga lugar sa yuta nga gilubngan ug mga mina? Dugang pa, ingnon ta nga ikaw nabansay sa pag-ila sa nagkalainlaing gilubong nga mga mina. Tin-aw, ang maong kahibalo makakunhod ug dako sa kapeligrohan nga ikaw maangol o mamatay.

Ang Bibliya mahimong ikatandi niana nga mapa uban sa kahibalo sa pag-ila kon diin dapita gilubong ang mga mina. Ang Bibliya nasudlan sa kaalam nga dili-hitupngan kon bahin na sa paglikay sa mga kapeligrohan ug sa pag-atubang sa mga problema nga motungha sa kinabuhi.

Matikdi kining makapadasig nga saad nga makita diha sa Proverbio 2:10, 11: “Sa diha nga ang kaalam mosulod sa imong kasingkasing ug ang kahibalo mahimong kahimut-anan sa imong kalag, ang katakos sa panghunahuna magabantay kanimo, ang katakos sa pag-ila magapanalipod kanimo.” Ang kaalam ug pag-ila nga gihisgotan dinhi maoy dili gikan sa tawhanong tinubdan kondili sa diyosnong tinubdan. “Kon bahin sa nagapatalinghog [sa diyosnong kaalam], siya magapuyo sa kasegurohan ug dili matugaw sa kalisang sa katalagman.” (Proverbio 1:33) Atong tan-awon kon sa unsang paagi ang Bibliya makadugang sa atong kasegurohan ug makatabang kanato sa paglikay sa daghang problema.

Paglikay sa Makamatayng mga Aksidente

Ang mga numero nga gipatik di pa dugay sa World Health Organization (WHO) nagpakita nga ang mangamatay matag tuig sa tibuok kalibotan nga gipahinabo sa mga aksidente sa trapiko maoy duolan sa 1,171,000. Duolan sa 40 ka milyon pang uban ang nasamdan, ug sobra lamang ug 8 milyones ang nag-antos sa dugayng maayo nga kadaot sa panglawas.

Bisan pag imposibleng bug-os malikayan ang aksidente samtang nagmaneho, mas mahilayo pa kita sa kapeligrohan kon sundon nato ang mga balaod sa trapiko. Naghisgot bahin sa mga awtoridad sa kagamhanan nga maoy naghatag ug nagpatuman sa mga balaod sa trapiko, ang Bibliya nag-ingon: “Magpasakop ang tanang kalag sa labaw nga mga awtoridad.” (Roma 13:1) Ang mga motorista nga mosunod niining tambaga nagpakunhod sa kapeligrohang maaksidente, nga sagad grabe ang mga resulta.

Laing pagpadasig aron mag-amping sa pagmaneho mao ang pagtahod sa kinabuhi. Ang Bibliya nag-ingon bahin kang Jehova nga Diyos: “Kay anaa kanimo ang tuboran sa kinabuhi.” (Salmo 36:9) Busa ang kinabuhi maoy gasa sa Diyos. Busa, kita walay katungod sa pagkuha nianang maong gasa gikan kang bisan kinsa o sa pagpakitag pagkawalay pagtahod sa kinabuhi, lakip, siyempre, sa atong kaugalingong kinabuhi.—Genesis 9:5, 6.

Sa pagkatinuod, ang pagtahod sa tawhanong kinabuhi nag-apil sa pagseguro nga ang atong sakyanan ug balay may igong pagkahilwas gikan sa kapeligrohan. Sa karaang Israel, ang pagkahilwas gikan sa kapeligrohan gihatagag dakong importansiya sa tanang bahin sa kinabuhi. Pananglitan, kon magtukod ug balay, ang Balaod sa Diyos nagsugo nga ang  atop niini—usa ka dapit sa daghang kalihokan sa pamilya—dunay barandilya. “Pagabuhatan mo usab ug barandilya ang imong atop, aron dili ka magbutang ug pagkasad-an sa dugo sa imong balay kay basin may tawo nga mahulog niini.” (Deuteronomio 22:8) Kon may mahulog tungod kay wala sunda kining balaora, ang tag-iya maoy patubagon sa Diyos. Sa walay duhaduha, ang pagpadapat sa mahigugmaong prinsipyo nga nalakip niining balaora makapamenos sa mga aksidente sa trabahoan o bisan sa paglingaw-lingaw.

Pagpakigbugno sa Makamatayng mga Pagkagiyan

Sumala sa WHO, karon duna nay kapin sa usa ka bilyong hinabako sa kalibotan, ug mga kuwatro milyones ang nangamatay matag tuig tungod sa tabako. Kining numeroha gidahom nga mosaka pa ngadto sa 10 milyones sa sunod nga 20 ngadto sa 30 ka tuig. Ang minilyong ubang mga hinabako, maingon man mga tiggamit ug mga droga nga “panglingaw-lingaw,” magdaot sa ilang panglawas ug kalidad sa kinabuhi tungod sa ilang pagkagiyan.

Bisan tuod ang Pulong sa Diyos wala sa espesipiko maghisgot sa pagpanabako ug pag-abuso sa droga, ang mga prinsipyo niini makapanalipod kanato batok niining mga buhata. Pananglitan, ang 2 Corinto 7:1 nagtambag: “Hinloan nato ang atong kaugalingon sa tanang kahugawan sa unod ug espiritu.” Segurado nga ang tabako ug mga droga makahugaw sa unod tungod sa daghang makadaot nga mga kemikal. Dugang pa, buot sa Diyos nga ang atong mga lawas mahimong “balaan,” nga nagpasabot nga putli ug hinlo. (Roma 12:1) Dili ka ba mouyon nga ang pagpadapat niining mga prinsipyoha makakunhod ug dako sa kapeligrohan sa kinabuhi sa tawo?

Pagbuntog sa Peligrosong mga Batasan

Daghang tawo maghingapin sa pagkaon ug pag-inom. Ang mga resulta sa sobrang pagkaon maglakip sa diabetes, kanser, ug sakit sa kasingkasing. Ang pag-abuso sa alkoholikong ilimnon moresulta ug dugang mga problema, sama sa alkoholismo, paggahi sa atay, bungkag nga mga pamilya, ug mga aksidente sa trapiko. Ang ubang mga paghingapin, sama sa sobrang pagdiyeta makadaot usab ug mahimong hinungdan sa makamatay nga mga sakit may kalabotan sa pagkaon sama sa anorexia nervosa.

Bisan tuod dili basahon sa medisina ang Bibliya, kini naghatag ug prangkang tambag bahin sa panginahanglan sa pagkahimong makasaranganon sa pagkaon ug pag-inom. “Ikaw, Oh anak ko, pamati ug magmaalamon, ug tultoli ang imong kasingkasing diha sa dalan. Ayaw pagpakig-uban sa mga labihan ka hinginom ug bino, taliwala sa mga ulitan nga tigkaon ug unod. Kay ang palahubog ug ang ulitan modangat sa kakabos.” (Proverbio 23:19-21) Bisan pa, ang Bibliya nag-ingon nga ang pagkaon ug pag-inom angayng makahatag ug kalipay. “Ang matag tawo mokaon ug moinom ug magpahimulos ug maayo sa tanan niyang kahago. Kini ang gasa sa Diyos.”—Ecclesiastes 3:13.

Ang Bibliya usab nagdasig ug timbang nga tinamdan sa pisikal nga ehersisyo, nga nag-ingon nga ang “lawasnong pagbansay mapuslanon ug diyutay.” Apan kini nagdugang: “Ang diyosnong pagkamahinalaron mapuslanon sa tanang butang, kay naghupot kini ug saad sa kinabuhi karon ug nianang sa umaabot.” (1 Timoteo 4:8) ‘Sa unsang paagi,’ tingali mangutana ka, nga ‘ang diyosnong pagkamahinalaron mapuslanon bisan karong panahona?’ Sa daghang paagi. Gawas nga makadugang ug hinungdanong espirituwal nga bahin sa kinabuhi sa tawo, ang diyosnong pagkamahinalaron magpalambo sa mapuslanong mga hiyas sama sa gugma, kalipay, pakigdait, ug pagpugong-sa-kaugalingon—diin kining tanan makahatag ug usa ka positibong panglantaw ug maayong panglawas.—Galacia 5:22, 23.

Mapait nga mga Resulta sa Imoralidad

Karong panahona, gibiyaan sa milyon-milyon ang tanang moral nga pagpugong. Ang epidemya sa AIDS maoy usa sa mga resulta. Sumala sa WHO, kapin sa 16 milyones ang nangamatay sukad nagsugod ang epidemya sa AIDS, ug sa pagkakaron, duolan sa 34 milyones ang natakdan sa HIV, ang kagaw nga maoy hinungdan sa AIDS. Daghan niadtong dunay sakit nga AIDS natakdan sa sakit tungod sa mahilayong seksuwal nga buhat, hugawng mga dagom sa ineksiyon nga gigamit sa mga adik sa droga, o hugawng mga dugo nga giabono.

Ang ubang mga resulta sa luag nga moral naglakip sa herpes, gonoria, hepatitis B ug C, ug sipilis.  Bisan tuod kining mga terminoha sa medisina wala gamita sa panahon sa Bibliya, ang naapektohang mga organo sa pipila ka sakit nga mapasa sa sekso kaylap nang nailhan niadtong panahona. Pananglitan, ang Proverbio 7:23 naghubit sa makuyaw nga resulta sa pagpakighilawas ingong ‘pana nga molagbas sa atay.’ Kasagarang atakehon sa sipilis ang atay, sama sa hepatitis. Oo, pagkatukma sa panahon ug pagkamahigugmaon ang tambag sa Bibliya nga ang mga Kristohanon kinahanglang ‘magpalayo gikan sa dugo ug gikan sa pakighilawas’!—Buhat 15:28, 29.

Ang Lit-ag sa Gugma sa Salapi

Diha sa usa ka paningkamot aron madato ug dali, ipamasin sa daghan ang ilang salapi. Ikasubo, ang pagpamasin sa salapi sagad mosangpot ug kapildihan sa panalapi o kadaot. Hinunoa, ngadto sa alagad sa Diyos, ang Bibliya nag-ingon: “Maghago siya, nga magbuhat pinaagi sa iyang mga kamot sa maayong buluhaton, aron siya adunay ikahatag sa nanginahanglan.” (Efeso 4:28) Tinuod, ang kugihang trabahante tingali dili sa tanang panahon mahimong sapian. Apan, siya adunay kalinaw sa hunahuna, pagtahod sa kaugalingon, ug tingali bisan salapi nga iyang ikaamot ngadto sa usa ka maayong kawsa.

Ang Bibliya nagpasidaan: ‘Sila nga determinadong madato mangahulog sa tentasyon ug sa lit-ag ug sa daghang binuang ug makadaot nga mga tinguha, nga nagbanlod sa mga tawo sa kamatayon ug sa kalaglagan. Kay ang gugma sa salapi maoy usa ka gamot sa tanang matang sa makadaot nga mga butang, ug tungod sa pagpangab-ot niini nga gugma ang pipila . . . nagtusaktusak sa ilang kaugalingon sa daghang kasakitan.’ (1 Timoteo 6:9, 10) Dili ikalimod nga daghan niadtong ‘determinadong madato’ nangadato. Apan unsay baylo niini? Dili ba tinuod nga ang ilang panglawas,  pamilya, espirituwalidad, ug bisan ang kalidad sa ilang katulog naapektohan?—Ecclesiastes 5:12.

Ang tawong maalamon nahibalo nga ang “kinabuhi wala magagikan sa mga butang nga iyang gipanag-iya.” (Lucas 12:15) Ang salapi ug ubang mga kabtangan kinahanglanon sa kadaghanang katilingban. Sa pagkatinuod, ang Bibliya nag-ingon nga “ang salapi usa ka panalipod,” apan kini nagdugang nga “ang bentaha sa kahibalo mao nga ang kaalam nagatipig nga buhi sa mga nanag-iya niini.” (Ecclesiastes 7:12) Dili sama sa salapi, ang tukmang kahibalo ug kaalam makatabang kanato sa tanang kahimtang, apan ilabina sa mga butang nga mag-apektar sa atong kinabuhi.—Proverbio 4:5-9.

Sa Dihang ang Kaalam Lamang Maoy Makapanalipod Kanato

Ang matuod nga kaalam ‘magtipig nga buhi sa nanag-iya niini’ sa paaging walay sama—panalipod latas sa kusog nga nagsingabot nga “dakong kasakitan,” sa dihang laglagon sa Diyos ang daotan. (Mateo 24:21) Niana unyang panahona ipanglabay na sa mga tawo ang ilang salapi diha sa kadalanan ingong “butang nga kasilagan,” sumala pa sa Bibliya. Ngano? Tungod kay ilang makat-onan sa masakit nga paagi nga dili nila mapalit sa bulawan ug salapi ang kinabuhi diha sa “adlaw sa mabangis nga kasuko ni Jehova.” (Ezequiel 7:19) Sa laing bahin, “usa ka dakong panon,” kinsa maalamong ‘nagtipig sa ilang mga bahandi didto sa langit’ pinaagi sa pag-una sa espirituwal nga intereses diha sa ilang kinabuhi, ang makapahimulos gikan sa ilang may kasegurohang puhonan ug makaganansiya ug kinabuhing walay kataposan diha sa paraisong yuta.—Pinadayag 7:9, 14; 21:3, 4; Mateo 6:19, 20.

Sa unsang paagi atong mabatonan kining may kasegurohang umaabot? Si Jesus nagtubag: “Kini nagkahulogan ug kinabuhing walay kataposan, ang ilang pagkuha ug kahibalo bahin kanimo, ang bugtong matuod nga Diyos, ug sa usa nga imong gipadala, si Jesu-Kristo.” (Juan 17:3) Minilyon ang nakakaplag niining maong kahibalo diha sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya. Dili lamang kining mga tawhana nakabaton ug katingalahang paglaom alang sa umaabot kondili ilang gitagamtam usab ang igong pakigdait ug kasegurohan karong panahona. Sama gayod kini sa giingon sa salmista: “Sa kalinaw mohigda ug matulog ako, kay ikaw lamang, Oh Jehova, ang nagpapuyo kanako sa kasegurohan.”—Salmo 4:8.

May mahunahunaan ka bang laing tuboran sa impormasyon nga makatabang sa pagkunhod sa mga kapeligrohan sa imong panglawas ug kinabuhi sa sukod nga matabang sa Bibliya? Wala nay laing libro nga dunay awtoridad kay sa Bibliya ug wala nay laing libro ang makatabang kanimo sa pagkaplag ug matuod nga kasegurohan niining punog-kapeligrohang kalibotan karon. Nganong dili susihon kinig dugang?

[Kahon/Hulagway sa panid 6]

Maayong Panglawas ug Kasegurohan—Tungod sa Tabang sa Bibliya

Aron makaikyas sa tinuod nga mga kahimtang sa kinabuhi, usa ka batan-ong babaye nga ginganlag Jane a kanunayng mogamit ug marijuana, sigarilyo, cocaine, mga amphetamine, LSD, ug uban pang mga droga. Kusog usab siyang moinom. Sumala pa ni Jane, ang iyang bana sama usab kaniya. Ang ilang umaabot madulom. Dayon nahimamat ni Jane ang mga Saksi ni Jehova. Siya nagsugod sa pagtambong sa Kristohanong mga tigom ug nagbasa sa Ang Bantayanang Torre ug sa kauban niini nga magasin, ang Pagmata!, nga iya usab nga gipabasa sa iyang bana. Silang duha nagsugod sa pagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi. Sa dihang midako ang ilang pagpabili sa hataas nga mga sukdanan ni Jehova, miundang sila sa pag-abuso sa makaadik nga mga substansiya. Ang resulta? “Ang among bag-ong kinabuhi nakahatag kanamo ug dako kaayong kalipay,” misulat si Jane pipila ka tuig sa ulahi. “Mapasalamaton kaayo ako kang Jehova tungod sa makahinlo nga gahom sa iyang Pulong ug sa hilwas ug mahimsog nga kinabuhi nga among gisubay karong panahona.”

Ang importansiya sa pagkahimong usa ka matinud-anong empleyado maayong pagkailustrar sa kahimtang ni Kurt, kansang trabaho nag-apil sa pag-atiman sa mga sistema sa kompiyuter. Gikinahanglan ang bag-ong gamit, ug ang amo ni Kurt nagpiyal kaniya sa buluhaton sa pagpalit niana sa makataronganong presyo. Nakakita si Kurt ug maayong suplayer, ug nagkasabot sila sa presyo. Apan, ang klerk sa suplayer nasayop sa pagsulat sa gikasabotang presyo, mao nga ang presyo namenosan ug halos $40,000 (T.B.) Nakamatikod sa sayop, gitawagan ni Kurt sa telepono ang kompaniya, ug ang manedyer miingon nga sa iyang 25 ka tuig nga pagtrabaho, wala pa siya makakita sukad ug ingon niini nga pagkamatinud-anon. Si Kurt nagpatin-aw nga ang iyang tanlag naumol sa Bibliya. Ang resulta mao nga ang manedyer mipedido ug 300 ka kopya sa usa ka gula sa Pagmata! nga naghisgot bahin sa pagkamatinud-anon diha sa negosyo nga iyang ikahatag ngadto sa iyang kaubang mga trabahante. Bahin kang Kurt, miumento siya sa trabaho tungod sa iyang pagkamatinud-anon.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 7]

“Ako, si Jehova, mao ang imong Diyos, ang Usa nga nagtudlo kanimo aron ikaw makabaton ug kaayohan.”—ISAIAS 48:17