Unsay Pasikaranan sa Imong Gituohan?

Ang pagtuo gibatbat ingong “ang pagdawat ingong tinuod, tiunay, o matuod.” Gipanalipdan sa dokumentong Universal Declaration of Human Rights sa Hiniusang Kanasoran ang “katungod sa kagawasan sa hunahuna, tanlag ug relihiyon” sa matag tawo. Kini nga katungod naglakip sa kagawasan sa “pag-usab sa iyang relihiyon o pagtuo” kon buot niyang buhaton kana.

APAN, nganong buot sa usa nga usbon ang iyang relihiyon o pagtuo? “Aduna akoy kaugalingong mga pagtuo, ug nalipay ko niini,” mao ang sagad gipahayag nga hunahuna. Gibati sa daghan nga bisan ang sayop nga mga pagtuo diyutay ra ug ipahinabong kadaot kang bisan kinsa. Pananglitan, ang usa nga nagtuo nga ang yuta lapad lagmit dili makapasakit sa iyang kaugalingon o kang bisan kinsa. “Kinahanglang dawaton na lang nato nga ang atong opinyon dili sama nianang sa uban ug dili na kana angayng lantugian,” ang uban moingon. Kanunay ba kanang maalamon? Motuo na ba lamang usab ang usa ka doktor kon usa sa iyang mga kauban magpadayon sa pagtuo nga siya mahimong moderetso paghiling sa masakiton nga mga pasyente diha sa ward sa ospital bisan gikan siyang naggunit ug patayng mga lawas diha sa morge?

Kon bahin sa relihiyon, ang sayop nga mga pagtuo nakamugnag dakong kadaot sumala sa kasaysayan. Hunahunaa ra ang makalilisang nga mga hitabo nga miresulta sa dihang ang relihiyosong mga lider “nagdasig sa Kristohanong mga zealot sa paghimog way-kokaluoy nga kapintasan” panahon sa gitawag ug Balaang mga Krusada sa Edad Medya. O hunahunaa ang modernong-adlaw nga mga armadong “Kristohanon” sa dili pa dugayng sibil nga gubat kinsa, “sama sa Edad Medya nga mga manggugubat nga adunay mga ngalan sa mga santos diha sa mga puloan sa ilang espada, nagpapilit ug mga hulagway sa Birhen diha sa mga puloan sa ilang mga riple.” Kining tanang zealot nagtuo nga sila husto. Apan, dayag nga niini ug sa ubang relihiyosong mga pakigbisog ug mga pakig-away, adunay grabeng sayop.

Nganong adunay daghan kaayong kaguliyang ug panagbangi? Ang tubag sa Bibliya mao nga si Satanas nga Yawa “nagpahisalaag sa tibuok gipuy-ang yuta.” (Pinadayag 12:9; 2 Corinto 4:4; 11:3) Ikasubo, nagpasidaan si apostol Pablo nga daghang relihiyosong mga tawo ang “pagalaglagon” tungod kay sila malimbongan ni Satanas, kinsa “maghimog mga milagro ug mga katingalahan  nga gituyo aron sa paglimbong.” Ang maong mga tawo, matod ni Pablo, “nagtak-op sa ilang mga hunahuna sa gugma sa kamatuoran nga makaluwas unta kanila” ug busa ‘malingla sa pagtuo kon unsay bakak.’ (2 Tesalonica 2:9-12, The New Testament, ni William Barclay) Sa unsang paagi imong mamenosan ang posibilidad nga motuo sa bakak? Sa pagkatinuod, unsay imong gipasikaran sa imong pagtuo?

Gimatuto Aron Motuo Niana?

Lagmit gimatuto ka sa mga pagtuo sa imong pamilya. Kana tingali maoy maayong butang. Buot sa Diyos nga tudloan sa mga ginikanan ang ilang mga anak. (Deuteronomio 6:4-9; 11:18-21) Pananglitan, ang batan-ong lalaki nga si Timoteo nakapahimulos ug dako gikan sa pagpaminaw sa iyang inahan ug apohang babaye. (2 Timoteo 1:5; 3:14, 15) Gidasig sa Kasulatan ang pagtahod sa gituohan sa mga ginikanan. (Proverbio 1:8; Efeso 6:1) Apan katuyoan ba sa imong Maglalalang nga tuohan nimo ang mga butang tungod lamang kay ang imong mga ginikanan nagtuo niana? Sa pagkatinuod, ang wala-hunahunaa nga pagsunod sa gituohan ug gibuhat sa nangaging mga kaliwatan maoy peligroso.—Salmo 78:8; Amos 2:4.

Ang usa ka Samaritana nga nahibalag ni Jesu-Kristo gimatuto sa pagtuo sa iyang Samaritanhong relihiyon. (Juan 4:20) Gitahod ni Jesus ang iyang kagawasan sa pagpili kon unsay buot niyang tuohan, apan gisultihan usab niya siya: “Kamo nagasimba sa wala ninyo mailhi.” Sa pagkatinuod, daghan sa iyang relihiyosong mga pagtuo maoy sayop, ug giingnan siya ni Jesus nga kinahanglang mohimo siyag mga kausaban sa iyang mga pagtuo kon buot niyang simbahon ang Diyos sa dalawatong paagi—“uban sa espiritu ug sa kamatuoran.” Inay kay magpabilin sa dayag nga gipabilhang mga pagtuo, sa ngadtongadto, siya ug ang ubang sama niya kinahanglang ‘magpasakop sa pagtuo’ nga gipadayag pinaagi ni Jesu-Kristo.—Juan 4:21-24, 39-41; Buhat 6:7.

Giedukar Aron Motuo Niana?

Daghang magtutudlo ug mga eksperto diha sa linaing mga natad sa kahibalo ang takos sa dakong pagtahod. Bisan pa niana, ang kasaysayan napuno sa mga pananglitan sa iladong mga magtutudlo kinsa nasayop gayod. Pananglitan, mahitungod sa duha ka libro bahin sa siyentipikanhong mga impormasyon nga gisulat sa Gregong pilosopo nga si Aristotle, ang magsusulat sa kasaysayan nga si Bertrand Russell miingon nga “halos walay usa ka tudling-pulong nga madawat diha sa bisan haing libro gikan sa punto de bista sa modernong siyensiya.” Bisan ang modernong-adlaw nga mga awtoridad sagad nakahimog sayop gayod nga mga konklusyon. “Imposibleng makalupad ang mga makina nga mas bug-at pa sa hangin,” mao ang masaligong pahayag sa Britanikong siyentipiko nga si Lord Kelvin niadtong 1895. Busa, ang maalamong tawo dili binuta nga motuo nga ang usa ka butang maoy tinuod tungod lamang kay ang pipila ka awtoritatibong magtutudlo nag-ingon nga kana tinuod.—Salmo 146:3.

Ang samang pasidaan gikinahanglan kon bahin sa relihiyosong edukasyon. Si apostol Pablo naedukar pag-ayo sa iyang relihiyosong mga magtutudlo ug hilabihan ka “masiboton sa mga tradisyon sa [iyang] mga amahan.” Apan, ang iyang kasibot sa tradisyonal nga mga pagtuo sa iyang mga katigulangan, sa tinuoray nakamugnag mga suliran alang kaniya. Mitultol kini sa iyang ‘paglutos sa kongregasyon sa Diyos ug paglaglag niini.’ (Galacia 1:13, 14; Juan 16:2, 3) Mas grabe pa, sulod sa dugayng panahon, si Pablo nagpadayon sa “pagpatid batok sa mga igtutugsok,” nga nakigbisog sa mga impluwensiya nga magtultol unta kaniya sa pagtuo kang Jesu-Kristo. Nagkinahanglag talagsaong pagpangilabot ni Jesus mismo aron mapalihok si Pablo sa pag-usab sa iyang mga pagtuo.—Buhat 9:1-6; 26:14.

Naimpluwensiyahan sa Palaumagian sa Balita?

Tingali ang palaumagian sa balita nakaimpluwensiya pag-ayo sa imong mga pagtuo. Gikalipay sa kadaghanang tawo nga adunay kagawasan sa pagsulti diha sa palaumagian sa balita, nga magpaposible kanila nga makabaton sa impormasyon nga mahimong mapuslanon. Hinunoa, adunay gamhanang mga puwersa nga makamaniobra ug kanunayng nagmaniobra sa palaumagian sa balita. Ang kasagarang gipresentar maoy mapihigong impormasyon nga sa pagkamalinglahon makaapekto sa imong panghunahuna.

Dugang pa, aron makaagni o makadani ug mas daghang tawo, ang palaumagian sa balita  mokiling sa pag-anunsiyo sa makapaukyab ug talagsaong butang. Ang materyal nga talagsa rang tugotang madunggan o mabasa sa publiko mga pipila lang ka tuig kanhi nahimo nang komon karon. Bisan pag inanayng nahitabo, ang natukod nang mga sukdanan sa pamatasan giatake ug nagakahanaw. Ang panghunahuna sa mga tawo inanay nga natuis. Misugod sila sa pagtuo nga “ang maayo maoy daotan ug ang daotan maoy maayo.”—Isaias 5:20; 1 Corinto 6:9, 10.

Pagkaplag ug Lig-ong Pasikaranan sa Pagtuo

Ang pagtukod diha sa mga ideya ug mga pilosopiya sa mga tawo sama ra sa pagtukod diha sa balas. (Mateo 7:26; 1 Corinto 1:19, 20) Busa, sa unsa ikapasukad nimo nga masaligon ang imong mga pagtuo? Tungod kay ang Diyos naghatag kanimog katakos sa hunahuna sa pag-usisa sa kalibotan sa imong palibot ug sa pagsuknag mga pangutana maylabot sa espirituwal nga mga butang, dili ba makataronganon nga magtagana usab siyag mga paagi aron tukmang matubag ang imong mga pangutana? (1 Juan 5:20) Oo, siyempre itagana niya kana! Apan, sa unsang paagi masuta nimo kon unsay tinuod, tiunay, o matuod sa mga butang bahin sa pagsimba? Dili kita magpanuko sa pag-ingon nga ang Pulong sa Diyos, ang Bibliya, nagtagana sa bugtong pasikaranan sa pagbuhat niini.—Juan 17:17; 2 Timoteo 3:16, 17.

“Apan yuna pa,” ang usa moingon, “dili ba ang mismong mga tawo nga naghupot ug Bibliya mao ang nakaingon sa kadaghanang panagbangi ug kaguliyang sa mga kalihokan sa kalibotan?” Aw, tinuod nga ang relihiyosong mga lider kinsa nag-angkong nagsunod sa Bibliya nagpatunghag daghang makapalibog ug nagkasumpaki nga mga ideya. Sa pagkatinuod, tungod kini kay wala nila ipasikad ang ilang mga pagtuo diha sa Bibliya. Gihubit sila ni apostol Pedro ingong ‘mini nga mga manalagna’ ug ‘mini nga mga magtutudlo’ kinsa magmugnag “malaglagong mga sekta.” Ingong sangpotanan sa ilang mga kalihokan, matod ni Pedro, “ang dalan sa kamatuoran mapasipalahan.” (2 Pedro 2:1, 2) Bisan pa niana, misulat si Pedro, “among nabatonan ang matagnaong pulong nga gihimo nga labi pang tino; ug maayo ang inyong ginabuhat sa paghatag ug pagtagad niini samag usa ka lampara nga nagadan-ag sa usa ka dapit nga mangitngit.”—2 Pedro 1:19; Salmo 119:105.

Ang Bibliya nagdasig kanato sa pagsusi kon ang atong mga pagtuo nahiuyon ba sa gitudlo niini. (1 Juan 4:1) Milyonmilyon sa mga magbabasa niining magasina makapamatuod nga ang pagbuhat sa ingon nakadugang sa katuyoan ug kalig-on sa ilang mga kinabuhi. Busa sundoga ang hamilig-hunahuna nga mga taga-Berea. ‘Sa adlaw-adlaw maampingong susiha ang Kasulatan’ sa dili ka pa modesisyon kon unsay tuohan. (Buhat 17:11) Ang mga Saksi ni Jehova malipay sa pagtabang kanimo sa pagbuhat niini. Siyempre, ikaw ang modesisyon kon unsay buot nimong tuohan. Apan, maoy dalan sa kaalam ang pagtino nga ang imong mga pagtuo gihulma, dili sa tawhanong kaalam ug mga tinguha, kondili, sa gipadayag nga Pulong sa kamatuoran sa Diyos.—1 Tesalonica 2:13; 5:21.

[Mga hulagway sa panid 6]

Ikapasukad nimo nga masaligon ang imong mga pagtuo diha sa Bibliya