Mga Tubig nga Nagahatag-Kinabuhi Nagaagos sa Andes

Ang Kabukiran sa Andes moabot hangtod sa tungatunga sa Peru, nga nagbahin sa nasod ngadto sa uga nga baybayong rehiyon sa kasadpan ug sa malamboon ug umogong lasang sa sidlakan. Diha niining bukirong sentro nagpuyo ang kapin sa un-tersiya sa 27 ka milyong tawo sa Peru. Sila anaa sa hatag-as nga kapatagan sa ibabaw sa bukid ug titip nga mga bakilid sa Andes o kaha sa morag walay sangkoanan nga mga lugot ug tabunok nga mga walog nianang lumbay sa kabukiran.

 ANG batoong lumbay sa kabukiran sa Andes nagsilbing pugong aron dili makasulod ang impluwensiya gikan sa gawas. Ingong resulta, ang milyonmilyong nagpuyo didto medyo nahilain, kasagaran wala maapektohi sa mga panghitabo ug kaugmaran sa gawas sa ilang teritoryo.

Ang gagmayng mga balangay natukod ubay sa mga sapa aron makakuha sa tubig nga gikinahanglan alang sa mga tanom ug panon sa mga Ilama, alpaca, vicuña, ug karnero. Apan, adunay laing matang sa hinungdanong tubig nga nagaagos sa Andes—makapalagsik sa espirituwal nga mga tubig nga naggikan kang Jehova, “ang tuboran sa buhi nga tubig.” (Jeremias 2:13) Gigamit sa Diyos ang iyang mga Saksi sa pagtabang sa mga tawo diha sa mga balangay nga nahimutang sa ibabaw sa Andes aron mabatonan ang tukmang kahibalo bahin kaniya ug sa iyang mga katuyoan.—Isaias 12:3; Juan 17:3.

Sanglit kabubut-on sa Diyos nga “ang tanang matang sa mga tawo mangaluwas unta ug makadangat sa tukmang kahibalo sa kamatuoran,” kini nga mga ministro naningkamot pag-ayo sa pagduaw sa lisod-abton nga mga komunidad dala ang nagahatag-kinabuhi nga mensahe gikan sa Bibliya. (1 Timoteo 2:4) Kining pinasukad-sa-Bibliya nga mensahe makapalamdag ug hamili. Gipahigawas niini ang matinud-anog-kasingkasing nga mga tawo nianang dapita gikan sa mga patuotuo, kostumbre, ug mga ideya nga nakapahadlok kanila sa mga patay, sa daotang mga espiritu, ug sa mga puwersa sa kinaiyahan. Labawng hinungdanon, kini nga mensahe naghatag kanila ug mahimayaong paglaom sa walay-kataposang kinabuhi diha sa usa ka paraisong yuta.

Pagpaningkamot

Ang mga magsasangyaw sa Gingharian nga nagaduaw niining hilit nga mga rehiyon kinahanglang mohimog daghang pagpasibo. Aron maabot ang mga kasingkasing sa mga tawo, ang mga magtutudlo sa Bibliya kinahanglang makasultig diyutayng Quechua o Aymara, ang duha ka lumad nga mga pinulongan.

Dili sayon ang pag-adto sa mga balangay sa Andes. Diyutay lang ang mga riles nga magamit nianang mga dapita. Ang transportasyon peligroso ug apektado sa dili maayong klima ug talagsaong dagway sa dapit. Nan, giunsa pag-abot sa mga Saksi ang mga tawo aron ihatod kanila ang mensahe sa Gingharian?

Gidawat sa maisogong mga magsasangyaw sa maayong balita ang hagit ug misanong sumala sa espiritu ni manalagnang Isaias: “Ania ako! Ipadala ako.” (Isaias 6:8) Migamit sila ug tulo ka balay nga maguyod sa pagbiyahe ngadto sa mga dapit sa amihanan, sentral, ug habagatan. Nasangkapan ug daghang kinarton nga mga Bibliya ug literatura sa Bibliya, ang masibotong mga payunir, o bug-os-panahong mga ministro, nagpugas ug mga binhi sa kamatuoran sa Bibliya taliwala sa mahigalaon, maabiabihon, ug matinud-anog-kasingkasing nga mga tawo nga nagpuyo didto.

Ilabinang peligroso ang mga kurbada sa mga dalan sa bukid. Aron magmalamposon sa pagbiyahe agi niining mga dalana, ang mga sakyanan kinahanglang moagi sa naglikoliko nga dalan. Panahon nianang pagmaniobra, usa ka misyonaryo nga naglingkod sa likod nga lingkoranan sa bus midungaw sa bentana ug nakamatikod nga ang usa sa likod nga mga ligid anaa na gayod sa ngilit sa pangpang nga kapin sa 190 metros ang giladmon! Gipiyong niya ang iyang mga mata hangtod nga ang bus nakaabante.

Ang ubang mga dalan libaongon ug hiktin kaayo. Samtang nagmaniobra nianang batoong dalan, usa sa maguyod nga mga balay naglugsong sa hiktin nga dalan sa dihang nakasugat kinig trak nga nagtungas. Ang maguyod nga balay kinahanglang ipaatras paibabaw sa bungtod sa dapit diin ang duha ka sakyanan igo lang gayod nga magsaylo.

Bisan pa niana, talagsaon ang mga resulta nianang mapinadayonong mga paningkamot. Buot ba nimong mahibalo ug dugang bahin niining maong mga paningkamot?

“Pagbisibis” sa Lake Titicaca

Nahimutang sa dal-as sa Kabukiran sa Andes nga 3,800 metros ibabaw sa lebel sa dagat, ang Lake Titicaca mao ang kinatas-ang anaa-sa-ilaya, malawigan nga katubigan sa kalibotan. Ang naputos sa yelo nga mga taluktok sa bukid, nga pipila niini maoy kapin sa 6,400 metros ang gihabogon, mao ang tuboran sa kadaghanang 25 ka suba nga moagos ngadto sa Titicaca. Tungod kay anaa kini sa habog nga dapit, ang klima bugnaw, ug kadtong dili  lumad sa maong dapit kinahanglang makigbisog sa sakit gumikan sa kahabogon sa dapit.

Pipila ka tuig kanhi, usa ka grupo sa mga payunir nga nagsultig Quechua ug Aymara mibiyahe paingon sa mga isla sa Amantani ug Taquile diha sa Lake Titicaca. Nagdala sila ug pasundayag sa eslayd nga nag-ulohan ug “Pagsusig Maayo sa mga Iglesya,” usa ka prangkang pag-usisa sa mga kabakakan sa Kakristiyanohan. Maayo ang pagsanong sa mga tawo. Usa ka lalaki ang miabiabi sa mga igsoon ug mitanyag sa haluag nga lawak sa iyang balay diin sila makaestar ug makatudlo ug Bibliya.

Ang unang tigom sa Amantani gitambongan sa 100 ka tawo; ang tigom sa Taquile gitambongan sa 140. Ang pasundayag maoy sa pinulongang Quechua. Usa ka magtiayon nga kanhi nagpuyo sa dakong yuta miingon: “Panahon na nga mahinumdoman kami ninyong mga Saksi ni Jehova. Kami nagaampo nga kamo moabot.”

Gawas pa niining duha ka mas dagkong mga isla, ang pipila sa gibanabanang 40 ka “naglutaw” nga mga isla sa Lake Titicaca napaabtan usab sa maayong balita. Naglutaw nga mga isla? Oo, ginama kini gikan sa mga totora, mga tangbo nga nanubo sa pipila ka mas mabawng mga dapit sa lanaw. Ang mga totora molusot sa tubig ug manuybo sa ibabaw. Aron makagama ug isla, bawogon sa mga lumad ang mga tangbo, nga nakagamot gihapon sa ilawom sa lanaw, ug salapiron kini aron mahimo ang usa ka salog. Dayon ang salog butangag lapok ug palig-onon pinaagi sa pagdugang ug pinutol nga mga tangbo. Ang mga tawo magpuyo sa mga payag nga tangbo nga gitukod sa ibabaw niana.

Ang mga Saksi ni Jehova nakabaton ug sakayan aron masangyawan ang mga tawo diha sa mga isla sa Lake Titicaca. Ang sakayan masakyan ug 16 ka tawo. Human modunggo sa naglutaw nga mga isla, ang mga Saksi molakaw ibabaw sa tangbo nga salog gikan sa payag ngadto sa payag. Sila miingon nga sagad nilang bation nga motuya ug diyutay ang ilang gitumban. Dili mahimong magpuyo dinhi kadtong mga dagaton!

Bahin sa nagsultig-Aymara nga populasyon, sila nagpuyo diha sa daghang komunidad ug mga balangay sa kabaybayonan ug diha sa mga lawis nga misiwil sa lanaw. Kini mas daling maabot pinaagig sakayan kay sa mamala. Sa katibuk-an, gibanabana nga halos 400,000 ka tawo ang nagpuyo sa rehiyon nga maabot pinaagig mga sakayan dala ang mensahe sa Gingharian. Dugaydugay gayod nga mapuliki ang mga sakayan sa umaabot.

Pagtagbaw sa Espirituwal nga Kauhaw

Si Flavio nagpuyo sa balangay sa Santa Lucía, haduol sa Juliaca, sa Andes. Sa iyang gianiban nga Evangelical Church, siya natudloan bahin sa doktrina sa impiyernong-kalayo. Sulod sa katuigan siya nagkinabuhi sa kahadlok nianang walay kataposang kalayonhong silot. Kanunay siyang mahibulong kon nganong ang usa ka Diyos sa gugma mosakit sa mga tawo diha sa kalayo sa panahong walay tino. Sa dihang si Tito, usa ka bug-os-panahong ministro sa mga Saksi ni Jehova, miduaw sa maong balangay, iyang giduaw si Flavio.

Ang usa sa unang mga pangutana nga gipatungha ni Flavio mao, “Ang inyo bang relihiyon nagtudlo nga ang mga tawo sakiton sa impiyernong-kalayo?” Si Tito mitubag nga kanang ideyaha mangil-ad alang sa Maglalalang ug maghatag ug kaulawan sa ngalan ni Jehova, ang Diyos sa gugma. Ginamit ang kaugalingong bersiyon sa Bibliya ni Flavio, gipakita ni Tito kaniya nga ang mga patay wala gayoy nahibaloan ug nga sila naghulat sa usa ka yutan-ong pagkabanhaw ilalom sa Gingharian sa Diyos. (Ecclesiastes 9:5; Juan 5:28, 29) Nakahatag kinig kalamdagan kang Flavio. Dihadiha gidawat niya ang usa ka pagtuon sa Bibliya ug wala madugay nahimong usa ka bawtismadong Kristohanon.

Usa ka Mapasalamatong Balangay

Handurawa kon unsa gayod ka kulbahinam ang pagdala sa Kasulatan ngadto sa mga taga-balangay nga wala pa gayod sukad makakitag kopya sa Bibliya o sa pagsangyaw diha sa mga balangay diin ang mga tawo wala pa gayod makadungog bahin sa mga Saksi ni Jehova o sa maayong balita nga ilang gisangyaw! Mao kana ang eksperyensiya sa tulo ka payunir nga mga sister—si Rosa, Alicia, ug Cecilia—kinsa nagsangyaw sa mga balangay sa Izcuchaca ug Conayca, nga nahimutang sa gihabogon nga kapin sa 3,600 metros diha sa sentral Peru.

Sa paghiabot sa unang balangay, wala silay kasak-an.  Nakig-estorya sila sa hepe sa kapolisan nianang dapita, nga nagsaysay sa hinungdan sa ilang pagduaw. Ang resulta? Gitugotan niya sila sa pagpalabay sa gabii diha sa estasyon sa polis. Pagkasunod adlaw, nakakaplag ang mga payunir ug mas permanenteng mga puy-anan nga nahimong ilang sentro sa mga kalihokan.

Wala madugay miabot ang panahon alang sa tinuig nga Memoryal sa kamatayon ni Kristo. Ang mga payunir nakaduaw na sa tanang balay diha sa balangay sa Izcuchaca, nakapahimutang ug daghang Bibliya, ug nakasugod ug ubay-ubayng mga pagtuon sa Bibliya. Una pa sa Memoryal, nagpadala sila ug mga imbitasyon alang niining okasyona, nga nagsaysay sa katuyoan sa selebrasyon ug sa kahulogan sa mga emblema nga gigamit panahon sa pagsaulog. Usa ka grupo sa mga igsoon ang gidapit sa pagtabang sa maong okasyon, ug usa kanila ang mipakigpulong. Pagkamakapalipay nga makita ang 50 ka tawo gikan nianang maong gamayng balangay nga mitambong niining linaing okasyon! Sa unang higayon, nasabtan nila kon unsa gayod ang gipasabot sa Panihapon sa Ginoo. Dugang pa, gipabilhan gayod nila nga nakabaton ug Bibliya!

Kagawasan Gikan sa mga Kabug-at

Ang pagdalag makapalagsik nga tubig sa kamatuoran sa Bibliya ngadto sa mga binihag sa bakak nga relihiyon makapalipay gayod. Ang Pisac maoy kuta sa karaang Imperyo sa Inca. Kadaghanang tawo nga nagpuyo didto karon natudloan sa dili-kasulatanhong pagtulon-an bahin sa impiyernong-kalayo. Gisultihan sila sa ilang mga pari nga sila makaadto lamang sa langit pinaagi sa pagpataliwala sa mga pari.

Masabot nga ang maong mga tawo giuhaw sa makapalagsik nga mga tubig sa kamatuoran sa Bibliya. Samtang namalaybalay, si Santiago, usa ka bug-os-panahong ministro sa mga Saksi ni Jehova, nakahigayon sa pagsaysay ngadto sa usa ka lalaki nga ang mga matarong gitakdang magpuyo sa usa ka paraisong yuta. (Salmo 37:11) Gipakita ni Santiago gikan sa Bibliya nga ang mga patay pagabanhawon ug nga ang katawhan pagatudloan diha sa hingpit nga mga dalan ni Jehova nga nagalantaw sa kinabuhing walay kataposan. (Isaias 11:9) Hangtod niadtong panahona, ang maong lalaki maoy usa ka debotadong Katoliko, nalangkit sa espiritismo, ug palahubog. Karon iya nang nabatonan ang pinasukad-sa-Bibliya nga paglaom ug tumong sa kinabuhi—ang pagpuyo sa Paraiso. Gisunog niya ang tanan niyang galamiton sa espiritismo ug miundang sa paghuboghubog. Gitigom niya ang iyang pamilya ug gidawat ang usa ka pagtuon sa Bibliya. Ngadtongadto, ang tanan nianang pamilyaha nagpahinungod sa ilang kaugalingon kang Jehova nga Diyos ug nabawtismohan.

Gikahimut-an ang Pagkamaabiabihon

Ang mga tawong nagpuyo sa bukid maabiabihon kaayo. Bisan kon ang ilang mga balay kasarangan lang ug ang mga tawo kabos, ilang tanyagan ang mga bisita kon unsay anaa nila. Una pa makakat-on sa hataas nga mga sukdanan sa Bibliya, ang tagbalay tingali motanyag sa bisita ug mga dahon sa coca aron mamaon samtang sila mag-estoryahanay. Apan sa dihang na-Saksi na, siya tingali motanyag ug usa ka kutsarang asukar, nga parehog bili sa mga dahon sa coca diha sa hilit nga mga probinsiya.

Gihangyo sa usa ka igsoon ang usa ka misyonaryo nga ubanan siya sa pagbalikduaw. Human sa malisod nga pagtungas sa usa ka titip nga dalan sa bukid, mipalakpak sila agig pagpahibalo sa ilang pag-abot ngadto sa tagbalay. Gidapit sila sa pagsulod sa pawod-ug atop nga balay, nga kinahanglan pang motikubo aron makasulod sa mubong pultahan. Mainampingon silang mitunob palibot sa tunga sa salog nga yuta, diin ang inahan nagkalot ug lungag, gihanigan kini ug habol, ug gibutang diha ang iyang bata. Kay dili makagawas, kining bataa igo na lang moagumod ug malipayong motilagak samtang nag-estoryahanay ang mga hingkod. Human sa ilang madasigong panaghisgot bahin sa mga panalangin sa Gingharian, gipagawas sa babaye ang taas nga sudlanan sa lokal nga ilimnon. Wala madugay ang mga igsoon nanglugsong na sa bakilid aron moduaw sa uban.

Usa ka Madagayaong Pag-ani

Karon niining rehiyona, aduna nay mga usa ka gatos ka nahilit nga mga grupo nga may kapin sa usa ka libo ka tawo nga nagtuon sa Bibliya uban sa mga Saksi ni Jehova. Ang mga graduwado sa Tunghaan sa Ministeryal nga Pagbansay sa Lima gipadala aron ugmaron kanang mga grupoha nga mahimong mga kongregasyon. Ang matinud-anog-kasingkasing nga mga indibiduwal nga nahimong mga ulipon sa bakak nga relihiyon ug mga patuotuo sulod sa dugayng panahon nakakaplag ug kagawasan pinaagi sa maayong balita sa Gingharian! (Juan 8:32) Ang ilang kauhaw alang sa mga tubig sa kamatuoran ginatagbaw.

[Hulagway sa panid 10]

Pagsangyaw diha sa “naglutaw” nga mga isla sa Lake Titicaca