Imong Malikayan ang Espirituwal nga Atake sa Kasingkasing

Usa sa labing batid nga mga atleta sa tibuok kalibotan, nga kontrolado kaayo ang iyang katakos ug himsog kaayo ug panglawas kon tan-awon, kalit nga natumba panahon sa pagbansaybansay ug namatay. Ang atleta mao si Sergei Grinkov, usa ka ice skater nga kaduha na modaog ug bulawang medalya sa Olympic, kansang karera natapos dayon sa pagsugod pa lang niini—sa dihang siya 28 anyos lang. Pagkadakong trahedya! Ang hinungdan? Atake sa kasingkasing. Gikaingon nga ang iyang kamatayon wala gayod damha tungod kay walay bisan unsang timailhan sa pagpaila nga nakaagom siya ug sakit sa kasingkasing. Apan, nakaplagan sa mga mediko-legal nga midako ang iyang kasingkasing ug ang  mga arteriya niini nasampongan pag-ayo.

BISAN tuod mopatim-aw nga daghang atake sa kasingkasing ang mahitabo nga walay pasidaan, ang medikal nga mga awtoridad nag-ingong talagsa ra ang ingon niana nga kahimtang. Ang tinuod mao nga ang nagpasidaang mga ilhanan ug mga hinungdan sama sa pagkadili-makaginhawa, sobra nga timbang, ug pagpanakit sa dughan sagad nga gibalewala. Tungod niini, bisan tuod dili sila mamatay sa panahon sa ilang atake sa kasingkasing, daghan ang grabeng nabaldado sa nahibiling bahin sa ilang kinabuhi.

Sa pagkakaron, kadaghanang medikal nga mga awtoridad mouyon nga aron masanta ang atake sa kasingkasing, ang usa nagkinahanglan ug makanunayong pagbantay sa pagkaon ug estilo sa kinabuhi ug regular nga medikal nga mga pagpahiling. a Ang maong mga lakang, lakip ang pagkaandam gayod sa paghimog mga kausaban kon gikinahanglan, makatabang ug dako aron malikayan sa usa ang makapasubo nga mga epekto sa atake sa kasingkasing.

Apan, dunay laing bahin sa atong kasingkasing nga takos hatagan ug labaw pang pagtagad. “Labaw sa tanan nga pagabantayan, ampingi ang imong kasingkasing,” ang Bibliya nagpasidaan, “kay niana nagagikan ang mga tuboran sa kinabuhi.” (Proverbio 4:23) Tinuod, kini nga teksto pangunang nagtumong sa mahulagwayon nga kasingkasing. Gikinahanglan nga magbantay aron maampingan ang atong literal nga kasingkasing, apan mas labi pang hinungdanon nga magpabiling alisto kon buot  natong panalipdan ang atong mahulagwayong kasingkasing batok sa mga sakit nga motultol sa espirituwal nga kamatayon.

Pag-analisar sa Mahulagwayong Atake sa Kasingkasing

Sama sa sakit sa literal nga kasingkasing, ang usa sa labing seguradong mga paagi aron malikayan ang atake sa kasingkasing, sa espirituwal nga pagkasulti, mao ang pagtuon sa mga hinungdan niini ug dayon paghimog mga lakang sa pagtul-id niini. Busa atong tagdon ang pipila sa pasukaranang mga hinungdan nga maoy makaingon sa mga sakit sa kasingkasing—literal ug mahulagwayon.

Pagkaon. Kasagarang giila nga ang junk food o walay-sustansiyang pagkaon, bisag lami, gamay ra o walay ikahatag nga mga kaayohan sa panglawas. Sa susamang paagi, ang walay-sustansiyang pagkaon sa hunahuna daling mabatonan ug makadani sa mga igbalati, apan makadaot kini sa espirituwal nga panglawas sa usa ka tawo. Tusong giladlad diha sa palaumagian sa balita ang daghan kaayong butang nga nagpasundayag sa mahilayong sekso ug mga droga, kapintasan, ug okulto. Ang pagpakaon sa hunahuna sa maong pagkaon makamatay sa mahulagwayon nga kasingkasing. Ang Pulong sa Diyos nagpasidaan: “Ang tanan nga anaa sa kalibotan—ang tinguha sa unod ug ang tinguha sa mga mata ug ang mapagawalong pagpasundayag sa mga kahinguhaan sa kinabuhi sa usa—wala magagikan sa Amahan, apan nagagikan sa kalibotan. Dugang pa, ang kalibotan nagakahanaw ingon man ang tinguha niini, apan siya nga nagabuhat sa kabubut-on sa Diyos magpabilin hangtod sa kahangtoran.”—1 Juan 2:16, 17.

Ang makapahimsog nga mga pagkaon, sama sa mga prutas ug berdeng mga utanon, dili kaayo makapadani sa usa nga nagiyan sa walay-sustansiyang pagkaon. Sa susama, ang maayo ug sustansiyadong espirituwal nga pagkaon dili tingali makapadani sa usa ka tawo nga naanad na sa pagpakaon sa iyang hunahuna ug kasingkasing sa kalibotanong mga butang. Sulod sa usa ka yugto sa panahon, tingali mabuhi siya sa “gatas” sa Pulong sa Diyos. (Hebreohanon 5:13) Sa kadugayan, dili niya maugmad ang espirituwal nga pagkahamtong nga gikinahanglan sa pag-abaga sa iyang pangunang espirituwal nga mga responsabilidad diha sa Kristohanong kongregasyon ug sa ministeryo. (Mateo 24:14; 28:19; Hebreohanon 10:24, 25) Gitugotan sa pipila nga anaa nianang kahimtanga nga mohuyang ang ilang espirituwal nga kusog sa punto nga nahimo silang dili-aktibo, o bugnaw na, nga mga Saksi!

Ang laing kapeligrohan mao nga ang panggawas nga panagway malimbongon. Ang taphaw nga pagtuman sa Kristohanong mga obligasyon mahimong takoban sa nagkagrabeng sakit sa mahulagwayong kasingkasing nga gipaluya sa tinagong pagpatuyang sa materyalistikong mga pilosopiya o kalingawan nga nagpasiugda sa imoralidad, kapintasan, o sa okulto. Ang maong depektosong espirituwal nga pagkaon daw gamay ra tingalig epekto sa espirituwalidad sa usa ka tawo, apan makaparalisar kini sa mahulagwayong kasingkasing sa samang paagi nga ang dili-maayong pagkaon makapagahi sa mga arteriya ug makadaot sa literal nga kasingkasing. Nagpasidaan si Jesus batok sa pagtugot sa sayop nga mga tinguha nga mosulod sa kasingkasing sa usa. Siya nag-ingon: “Ang matag usa nga magpadayon sa pagtan-aw sa usa ka babaye aron sa pagbaton ug kaibog kaniya nakapanapaw na uban kaniya diha sa iyang kasingkasing.” (Mateo 5:28) Oo, ang dili-maayong espirituwal nga pagkaon mosangpot ug espirituwal nga pag-atake sa kasingkasing.  Apan, aduna pay dugang mga butang nga angayng tagdon.

Ehersisyo. Daghan na ang nasayod nga ang dili-aktibo nga estilo sa kinabuhi mahimong usa sa mga hinungdan sa literal nga mga atake sa kasingkasing. Sa samang paagi, ang estilo sa kinabuhi nga dili-aktibo sa espirituwal adunay grabeng mga resulta. Pananglitan, ang usa ka tawo makigbahin tingali sa Kristohanong ministeryo apan maglimite niini kutob lang sa punto nga dili makabalda sa iyang kaharuhay, nga gamay ra o walay paningkamot nga himoon aron unta mahimong “usa ka mamumuo nga walay angayng ikaulaw, nga nagagamit sa pulong sa kamatuoran sa hustong paagi.” (2 Timoteo 2:15) O ang usa tingali motambong sa Kristohanong mga panagkatigom apan dili kaayo mangandam ug mopakigbahin niini. Tingali walay espirituwal nga mga tumong o walay gana o kadasig alang sa espirituwal nga mga butang. Ang kakulang ug espirituwal nga ehersisyo sa ngadtongadto magpaluya, makapatay pa gani, sa bisan unsang pagtuo nga tingali iyang nabatonan kanhi. (Santiago 2:26) Gihisgotan ni apostol Pablo kini nga kapeligrohan sa dihang misulat siya ngadto sa Hebreohanong mga Kristohanon, nga ang pipila kanila dayag nga nahitumpawak sa maong estilo sa kinabuhi nga dili-aktibo sa espirituwal. Matikdi kon sa unsang paagi siya nagpasidaan bahin sa posibleng makapatig-a nga epekto niini diha sa ilang espirituwalidad. “Pagbantay, mga igsoon, kay basin maugmad diha kang bisan kinsa kaninyo ang daotang kasingkasing nga walay pagtuo pinaagi sa pagpahilayo sa buhi nga Diyos; apan magpadayon sa pagtinambagay ang usag usa sa matag adlaw, samtang matawag pa kini nga ‘Karong adlawa,’ kay basin may si bisan kinsa kaninyo nga magmatig-a tungod sa malimbongong gahom sa sala.”—Hebreohanon 3:12, 13.

Kapit-os. Ang lain pang pangunang hinungdan sa literal nga mga atake sa kasingkasing mao ang sobrang kapit-os. Sa samang paagi, ang kapit-os, o “mga kabalaka sa kinabuhi,” sayon rang makapatay sa mahulagwayong kasingkasing, nga magpahinabo pa sa biktima sa paghunong sa pag-alagad sa Diyos sa bug-os. Tukma sa panahon ang pasidaan ni Jesus mahitungod niini: “Bantayi ang inyong kaugalingon nga ang inyong mga kasingkasing dili mabug-atan sa pagpalabig kaon ug sa pagpalabig inom ug sa mga kabalaka sa kinabuhi, ug sa kalit kanang adlawa dihadiha modangat kaninyo ingon nga usa ka lit-ag.” (Lucas 21:34, 35) Ang kapit-os makadaot usab sa atong mahulagwayong kasingkasing kon kita gisakit sa usa ka tinagong sala sulod sa taas na nga yugto sa panahon. Nakat-onan ni Haring David diha sa iyang kasinatian ang kasakit sa maong makadaot nga kapit-os sa dihang siya miingon: “Walay kalinaw sa akong mga bukog tungod sa akong sala. Kay milapaw sa akong ulo ang akong kasaypanan; sama sa mabug-at nga luwan sila bug-at kaayo alang kanako.”—Salmo 38:3, 4.

 Sobrang pagsalig. Daghang biktima sa atake sa kasingkasing ang sobrag kompiyansa sa ilang kahimtang sa panglawas sa wala pa sila atakeha sa kasingkasing. Kasagaran, dili na sila magtagad nga magpadoktor pa o mokatawa pa gani, kay para nila dili na kini kinahanglan. Sa samang paagi, mahimong bation sa uban nga tungod kay taudtaod na sila nga nahimong mga Kristohanon, wala tingaliy mahitabo kanila. Tingalig mapasagdan na nila ang espirituwal nga mga pagpahiling o pagsusi sa kaugalingon hangtod nga mahitabo ang katalagman. Hinungdanon nga huptan sa hunahuna ang maayong tambag batok sa sobrang pagsalig nga gihatag ni apostol Pablo: “Siya nga naghunahuna nga siya nagabarog magbantay nga siya dili mapukan.” Maalamon nga ilhon ang atong dili-hingpit nga kinaiyahan ug susihon ang atong kaugalingon sa espirituwal matag karon ug unya.—1 Corinto 10:12; Proverbio 28:14.

Ayaw Ibalewala ang Nagapasidaan nga mga Ilhanan

Adunay lig-ong katarongan kon nganong ang Kasulatan naghatag ug dakong importansiya sa kahimtang sa mahulagwayon nga kasingkasing. Sa Jeremias 17:9, 10, atong mabasa: “Ang kasingkasing labaw nga malimbongon kay sa bisan unsa pa ug desperado. Kinsa ang makahibalo niini? Ako, si Jehova, nagasusi sa kasingkasing, nagausisa sa mga rinyon, sa paghatag sa matag usa sumala sa iyang mga dalan, sumala sa bunga sa iyang mga pakiglabot.” Apan gawas sa pagsusi sa atong kasingkasing, si Jehova usab naghimog mahigugmaong kahikayan sa pagtabang kanato nga makahimo sa gikinahanglang pagsusi sa kaugalingon.

Pinaagi sa “matinumanon ug maalamong ulipon,” gihatagan kita ug tukma-sa-panahong mga pahinumdom. (Mateo 24:45) Pananglitan, usa sa pangunang mga paagi nga ang atong mahulagwayong kasingkasing maglimbong kanato mao ang pagpahinabo nga magpatuyang kita sa kalibotanong mga ilusyon. Kini maoy dili-realistikanhong mga panghanduraw, pagpangdamgo, paglatagaw sa hunahunang walay opisyo. Kini makadaot gayod, ilabina kon makapukaw kini ug mahugawng mga hunahuna. Busa, kinahanglang isalikway nato kini sa bug-os. Kon atong dumtan ang kalapasan sama sa gibuhat ni Jesus, atong bantayan ang atong kasingkasing batok sa pagpatuyang sa kalibotanong mga ilusyon.—Hebreohanon 1:8, 9.

Dugang pa, tabangan kita sa mahigugmaong mga ansiyano diha sa Kristohanong kongregasyon. Bisan tuod ang kabalaka sa uban gipabilhan gayod, ang responsibilidad sa pag-atiman sa atong mahulagwayon nga kasingkasing personal nga nahasandig sa kataposan sa matag usa kanato. Nagdepende sa matag usa kanato ang ‘pagtino sa tanang butang’ ug ang ‘padayong pagsulay kon kita anaa ba sa pagtuo.’—1 Tesalonica 5:21; 2 Corinto 13:5.

Ampingi ang Kasingkasing

Ang prinsipyo sa Bibliya nga “bisan unsay ginapugas sa usa ka tawo, kini usab iyang anihon” mapadapat usab sa kapiskay sa mahulagwayong kasingkasing. (Galacia 6:7) Kasagaran, ang daw kalit nga espirituwal nga katalagman mapamatud-an nga resulta diay sa dugay na, natago nga kasaysayan sa pagpatuyang sa mga pangagpas nga makadaot sa espirituwalidad sama sa pagtan-aw ug pornograpiya, hilabihang kabalaka sa materyal nga mga butang, o pagpaningkamot alang sa pagkaprominente o gahom.

Busa, aron mapanalipdan ang kasingkasing kinahanglan nga bantayan sa usa ang iyang espirituwal nga pagkaon. Pahimsoga ang hunahuna ug kasingkasing pinaagi sa pagpakaon niini sa Pulong sa Diyos. Likayi ang walay-sustansiyang pagkaon sa hunahuna nga dali ra kaayong mabatonan ug makapadani kaayo sa unod apan makahimo lamang sa mahulagwayong kasingkasing nga dili-mabination. Ang salmista nagpasidaan pinaagi niining haom—ug tinuod usab sa medikal nga paagi—nga pagtandi: “Ang ilang kasingkasing dili na mobati sama sa tambok.”—Salmo 119:70.

Kon dunay dugay na nga natagong kasal-anan, paningkamoti pag-ayo nga wagtangon kini kay basin masampongan niini ang imong mahulagwayong mga arteriya. Kon ang kalibotan nagsugod sa pagkahimong makapadani ug morag daghang ginatanyag nga kalingawan ug kalipayan, pamalandonga  ang maalamong tambag nga gihatag ni apostol Pablo. Siya misulat: “Isulti ko kini, mga igsoon, ang panahong nabilin mubo na. Sukad karon kadtong . . . nagagamit sa kalibotan manig-ingon kanilang wala magagamit niini sa bug-os; kay ang talan-awon niining kalibotana nagakausab.” (1 Corinto 7:29-31) Ug, kon ang materyal nga mga bahandi magsugod sa pagkahimong makapadani, patalinghogi ang mga pulong ni Job: “Kon ang bulawan gihimo ko nga akong paglaom, o sa bulawan ako miingon, ‘Ikaw mao ang akong pagsalig!’ kana usab usa ka sayop nga angayng hatagag pagtagad sa mga maghuhukom, kay igalimod ko unta ang matuod nga Diyos sa itaas.”—Job 31:24, 28; Salmo 62:10; 1 Timoteo 6:9, 10.

Sa pag-ilustrar sa pagkaseryoso sa nabatasang dili-pagpanumbaling sa pinasukad-sa-Bibliya nga tambag, ang Bibliya nagpasidaan: “Ang tawo nga sublisubli nang gibadlong apan nagpatikig sa iyang liog sa hinanali mabali, ug kana wala nay pagkaayo.” (Proverbio 29:1) Sa kasukwahi, kon atong atimanon ang atong mahulagwayon nga kasingkasing, atong masinati ang kalipay ug ang kalinaw sa hunahuna nga maoy resulta sa pagkinabuhi ug yano, mahusay nga kinabuhi. Mao kini ang ginasugyot kanunay nga dalan sa matuod nga Kristiyanidad. Si apostol Pablo gidasig sa pagsulat: “Sa pagkatinuod, kini maoy usa ka paagi nga makaganansiyag dako, kining diyosnong pagkamahinalaron inubanan sa pagkakontento. Kay kita walay gidalang bisan unsa nganhi sa kalibotan, ug kita walay madala nga bisan unsa sa atong paggawas niini. Busa, kon kita adunay makaon ug ikabesti, kita magmakontento na niining mga butanga.”—1 Timoteo 6:6-8.

Oo, ang atong pagbansay ug pag-ehersisyo diha sa dalan sa diyosnong pagkamahinalaron magpaneguro nga kita makaangkon ug himsog ug lig-ong mahulagwayon nga kasingkasing. Pinaagi sa pagbantay pag-ayo sa atong espirituwal nga pagkaon, dili nato mahatagag luna ang malaglagong mga dalan ug hunahuna sa kalibotan nga makahimog bisan unsang kadaot sa atong espirituwalidad. Labing hinungdanon sa tanan, pinaagi sa pagdawat sa mga tagana ni Jehova pinaagi sa iyang organisasyon, hinaot nga regular kitang magpahiling sa atong mahulagwayong kasingkasing. Ang makugihong pagbuhat niini makatabang ug dako nga malikayan ang makapasubo nga mga sangpotanan sa espirituwal nga atake sa kasingkasing.

[Footnote]

[Blurb sa panid 10]

ANG DILI-MAAYONG ESPIRITUWAL NGA PAGKAON MAKAPARALISAR SA MAHULAGWAYONG KASINGKASING SA SAMANG PAAGI NGA ANG DILI-MAAYONG PAGKAON MAKAPAGAHI SA MGA ARTERIYA UG MAKADAOT SA LITERAL NGA KASINGKASING

[Blurb sa panid 10]

ANG ESTILO SA KINABUHI NGA DILI-AKTIBO SA ESPIRITUWAL ADUNAY GRABENG MGA SANGPOTANAN

[Blurb sa panid 11]

ANG “MGA KABALAKA SA KINABUHI” SAYON RANG MAKAPATAY SA MAHULAGWAYONG KASINGKASING

[Hulagway sa panid 11]

Ang pagpasagad sa atong espirituwal nga panglawas motultol sa dakong mga kasakitan

[Mga hulagway sa panid 13]

Ang pag-ugmad ug maayong espirituwal nga mga batasan mopanalipod sa mahulagwayong kasingkasing

[Picture Credit Line sa panid 9]

AP Photo/David Longstreath