Sa Unsang Paagi Lantawon Nato ang mga Tawo Samtang Nagsingabot ang Adlaw ni Jehova?
Sa Unsang Paagi Lantawon Nato ang mga Tawo Samtang Nagsingabot ang Adlaw ni Jehova?
“Si Jehova dili langaylangayan mahitungod sa iyang saad, . . . kondili siya mapailobon kaninyo tungod kay siya wala magtinguha nga adunay malaglag apan nagtinguha nga ang tanan makakab-ot sa paghinulsol.”—2 PEDRO 3:9.
1, 2. (a) Sa unsang paagi gilantaw ni Jehova ang mga tawo karon? (b) Unsang mga pangutana ang atong ikasukna sa atong kaugalingon?
ANG mga alagad ni Jehova gisugo sa ‘paghimog mga tinun-an sa katawhan sa tanang kanasoran.’ (Mateo 28:19) Samtang kita nagatuman niining maong asaynment ug nagapaabot sa “dakong adlaw ni Jehova,” kinahanglang lantawon nato ang mga tawo sama sa iyang paglantaw kanila. (Sofonias 1:14) Ug sa unsang paagi niya gilantaw ang mga tawo? Si apostol Pedro nag-ingon: “Si Jehova dili langaylangayan mahitungod sa iyang saad, sumala sa pag-isip sa pipila ka tawo nga paglangaylangay, kondili siya mapailobon kaninyo tungod kay siya wala magtinguha nga adunay malaglag apan nagtinguha nga ang tanan makakab-ot sa paghinulsol.” (2 Pedro 3:9) Gilantaw sa Diyos ang mga tawo ingong mga indibiduwal nga dunay posibilidad nga makakab-ot sa paghinulsol. Ang iyang “kabubut-on mao nga ang tanang matang sa mga tawo mangaluwas unta ug makadangat sa tukmang kahibalo sa kamatuoran.” (1 Timoteo 2:4) Aw, malipay si Jehova sa dihang “mobiya ang daotan gikan sa iyang dalan ug mabuhi”!—Ezequiel 33:11.
2 Gilantaw ba usab nato ang mga tawo sama sa paglantaw ni Jehova kanila? Sama kaniya, ato bang giisip ang mga tawo sa matag rasa ug nasod ingong posibleng “mga karnero sa iyang sibsibanan”? (Salmo 100:3; Buhat 10:34, 35) Tagdon nato ang duha ka pananglitan nga nagpakita sa kahinungdanon sa pagbaton sa panglantaw sa Diyos. Niining duha ka kahimtang, ang kalaglagan nagsingabot, ug ang mga alagad ni Jehova gipahibalong daan niini. Kining maong mga pananglitan ilabinang hinungdanon samtang nagpaabot kita sa dakong adlaw ni Jehova.
Nahuptan ni Abraham ang Panglantaw ni Jehova
3. Unsay panglantaw ni Jehova sa mga molupyo sa Sodoma ug Gomora?
3 Ang unang pananglitan adunay kalabotan sa matinumanong patriarka nga si Abraham ug sa daotang mga siyudad sa Sodoma ug Gomora. Sa dihang nadungog ni Jehova “ang tuaw sa pagmulo bahin sa Sodoma ug Gomora,” wala dayon niya laglaga kadtong mga siyudara ug ang tanang molupyo niini. Mihimo una siyag pagsusi. (Genesis 18:20, 21) Duha ka manulonda ang gipadala sa Sodoma, diin sila miestar sa balay sa matarong nga tawong si Lot. Sa gabii sa pag-abot sa mga manulonda, “ang balay gilibotan sa kalalakin-an sa siyudad, . . . gikan sa batang lalaki hangtod sa tigulang nga lalaki, ang tanang katawhan ingong usa ka magubtanong panon,” nga gustong makabaton ug homoseksuwal nga relasyon uban sa mga manulonda. Klaro nga ang makauulawng kahimtang sa mga molupyo sa siyudad nagpamatuod nga kini takos nga laglagon. Bisan pa niana, ang mga manulonda miingon kang Lot: “May lain pa bang tawo dinhi? Umagad nga lalaki ug imong mga anak nga lalaki ug imong mga anak nga babaye ug ang tanan nga imoha sa siyudad, dad-a sa gawas niining dapita!” Gibuksan ni Jehova ang dalan aron maluwas ang ubang mga molupyo sa maong siyudad, apan sa kataposan, si Lot lamang ug ang iyang duha ka anak nga babaye ang nakalingkawas sa kalaglagan.—Genesis 19:4, 5, 12, 16, 23-26.
4, 5. Nganong si Abraham mihangyo alang sa mga molupyo sa Sodoma, ug ang iya bang panglantaw sa mga tawo kaharmonya nianang iya ni Jehova?
4 Karon, mobalik kita sa panahon sa dihang si Jehova nagpadayag sa iyang tuyo nga susihon ang mga siyudad sa Sodoma ug Gomora. Nianang panahona nga si Abraham mihangyo: “Pananglit adunay kalim-an ka tawong matarong taliwala sa siyudad. Nan, paphaon mo ba sila ug dili pasayloon ang dapit tungod sa kalim-an ka matarong nga anaa sa sulod niini? Halayo ra alang kanimo nga ikaw molihok niining paagiha sa pagpatay sa tawong matarong uban sa usa nga daotan mao nga mahitabo sa tawong matarong ang ingon sa mahitabo sa usa nga daotan! Halayo ra alang kanimo. Dili ba mobuhat ang Maghuhukom sa tibuok yuta sa kon unsay matarong?” Kaduha gamita ni Abraham ang ekspresyong “halayo ra alang kanimo.” Gikan niining maong kasinatian, si Abraham nahibalo nga si Jehova dili maglaglag sa mga matarong kauban sa mga daotan. Sa dihang si Jehova miingon nga dili niya laglagon ang Sodoma kon dunay “kalim-an ka tawong matarong taliwala sa siyudad,” si Abraham padayong nagkunhod sa gidaghanon hangtod nga kini nakaabot sa napulo lamang.—Genesis 18:22-33.
5 Mamati kaha si Jehova sa mga hangyo ni Abraham kon kini dili uyon sa iyang kaugalingong panglantaw? Dayag nga dili. Ingong “higala ni Jehova,” dayag nga nahibaloan ug nabatonan usab ni Abraham ang Iyang panglantaw. (Santiago 2:23) Sa dihang si Jehova miliso sa iyang pagtagad ngadto sa Sodoma ug Gomora, andam siyang tagdon ang mga hangyo ni Abraham. Ngano? Tungod kay ang atong langitnong Amahan “wala magtinguha nga adunay malaglag apan nagtinguha nga ang tanan makakab-ot sa paghinulsol.”
Ang Panglantaw ni Jonas sa Katawhan Lahi Kaayo
6. Unsay reaksiyon sa mga taga-Nineve sa gimantala ni Jonas?
6 Karon tagda ang ikaduhang pananglitan—kanang kang Jonas. Niining tungora ang siyudad nga laglagonon mao ang Nineve. Si manalagnang Jonas gisugo sa pagmantala nga ang pagkadaotan sa siyudad ‘midangat sa atubangan ni Jehova.’ (Jonas 1:2) Lakip na sa mga sikbit sa siyudad niini, ang Nineve maoy usa ka dakong siyudad, “nga may gilay-ong tulo ka adlaw nga pagbaktas.” Sa dihang sa kataposan si Jonas misugot ug misulod sa Nineve, siya nagpadayon sa pagpahayag: “Kap-atan ka adlaw na lamang, ug ang Nineve pagalaglagon.” Tungod niana, “ang mga tawo sa Nineve nagbutang ug pagtuo sa Diyos, ug sila nagmantala ug usa ka pagpuasa ug nagsul-ob ug sakong panapton.” Bisan ang hari sa Nineve naghinulsol.—Jonas 3:1-6.
7. Sa unsang paagi gilantaw ni Jehova ang mahinulsolong tinamdan sa mga taga-Nineve?
7 Lahi kaayo kana sa pagsanong sa Sodoma! Sa unsang paagi gilantaw ni Jehova ang mahinulsolong mga taga-Nineve? Ang Jonas 3:10 nag-ingon: “Ang matuod nga Diyos nagbasol sa katalagman nga iyang giingon nga ipahinabo kanila; ug kini wala niya ipahinabo.” Si Jehova “nagbasol” sa diwa nga iyang giusab ang iyang pakiglabot sa mga taga-Nineve tungod kay sila nag-usab sa ilang mga dalan. Ang mga sukdanan sa Diyos wala mausab, apan giusab ni Jehova ang iyang hukom sa pagkakita nga ang mga taga-Nineve mahinulsolon.—Malaquias 3:6.
8. Nganong nasubo si Jonas?
8 Sa dihang naamgohan ni Jonas nga ang Nineve dili laglagon, gilantaw ba niya ang mga butang sumala sa panglantaw ni Jehova? Wala, kay kita giingnan: “Apan, alang kang Jonas kadto dili gayod makapahimuot, ug siya nanginit sa kasuko.” Unsa pay gibuhat ni Jonas? Ang asoy nag-ingon: “Siya nag-ampo kang Jehova ug miingon: ‘Ah, karon, Oh Jehova, dili ba kini mao ang akong gikabalak-an, samtang didto pa ako sa akong kaugalingong yuta? Mao nga ako milakaw ug mikalagiw ngadto sa Tarsis; kay ako nahibalo nga ikaw usa ka Diyos nga mapuangoron ug maluluy-on, mahinay sa kasuko ug dagaya sa mahigugmaong-kalulot, ug magabasol tungod sa katalagman.’” (Jonas 4:1, 2) Nahibalo si Jonas sa mga hiyas ni Jehova. Apan, nianang tungora ang manalagna nasubo ug wala makabaton sa panglantaw sa Diyos sa mahinulsolong mga molupyo sa Nineve.
9, 10. (a) Unsang leksiyon ang gihatag ni Jehova kang Jonas? (b) Nganong makaingon kita nga sa ngadtongadto gisagop ni Jonas ang panglantaw ni Jehova sa mga taga-Nineve?
9 Si Jonas migula sa Nineve, nagtukod ug balongbalong, ug milingkod ilalom sa landong niini “hangtod nga iyang makita kon unsay mahitabo sa siyudad.” Gipatubo ni Jehova ang usa ka tabayag aron malandongan si Jonas. Apan, pagkaugma nalaya ang tanom. Sa dihang si Jonas nasuko tungod niana, si Jehova miingon: “Ikaw, sa imong bahin, nasubo tungod sa tabayag . . . Ug, sa akong bahin, dili ba diay ako masubo alang sa Nineve nga dakong siyudad, diin adunay kapin sa usa ka gatos ug kawhaan ka libo ka tawo nga wala mahibalo sa kalainan tali sa ilang tuong kamot ug sa ilang wala, gawas pa sa daghang binuhing hayop?” (Jonas 4:5-11) Pagkadako untang leksiyon ang makat-onan ni Jonas maylabot sa panglantaw ni Jehova sa katawhan!
10 Ang tubag ni Jonas sa giingon sa Diyos bahin sa iyang pagkasubo alang sa Nineve wala isulat. Bisan pa niana, dayag nga gipasibo sa manalagna ang iyang panglantaw sa mahinulsolong mga taga-Nineve. Nakapanghinapos kita niana tungod sa kamatuoran nga gigamit siya ni Jehova sa pagsulat niining inspiradong asoy.
Unsang Tinamdan ang Imong Nabatonan?
11. Unsay lagmit nga panglantaw ni Abraham sa mga tawo karon?
11 Karong adlawa, kita nag-atubang ug laing kalaglagan—kanang sa presenteng daotang sistema sa mga butang panahon sa dakong adlaw ni Jehova. (Lucas 17:26-30; Galacia 1:4; 2 Pedro 3:10) Kon buhi pa si Abraham karon, unsa kahay iyang panglantaw sa mga tawo nga nagkinabuhi niining kalibotan nga hapit nang laglagon? Lagmit mabalaka siya niadtong wala pa makadungog sa “maayong balita sa gingharian.” (Mateo 24:14) Si Abraham sublisubling mihangyo sa Diyos mahitungod sa posibleng mga matarong sa Sodoma. Kita ba sa personal nabalaka sa mga tawo nga mosalikway sa mga dalan niining kalibotan nga nailalom sa pagkontrolar ni Satanas kon hatagan ug kahigayonan nga maghinulsol ug mag-alagad sa Diyos?—1 Juan 5:19; Pinadayag 18:2-4.
12. Nganong dali rang maugmad ang tinamdan nga sama kang Jonas ngadto sa mga tawo nga atong mahimamat diha sa atong ministeryo, ug unsay atong mahimo niini?
12 Haom ang pagpangandoy sa kataposan sa pagkadaotan. (Habacuc 1:2, 3) Bisan pa niana, dali rang makaugmad ug tinamdan nga sama kang Jonas, nga dili mabalaka sa kaayohan sa mga tawo nga lagmit maghinulsol. Tinuod gayod kini kon kanunay kitang makahimamat ug mga tawo nga dili-matinagdanon, supakero, o makig-away kon kita moduaw sa ilang mga balay dala ang mensahe sa Gingharian. Basin dili na kita magtagad niadtong pagatigomon pa ni Jehova gikan niining daotang sistema sa mga butang. (Roma 2:4) Kon ang seryosong pagsusi sa kaugalingon magpadayag nga nabatonan nato bisan ang tipik lamang sa unang tinamdan ni Jonas ngadto sa mga taga-Nineve, makaampo kita alang sa tabang aron sa pagpahiuyon sa atong panglantaw nianang iya ni Jehova.
13. Nganong makaingon kita nga si Jehova nabalaka sa mga tawo karon?
13 Si Jehova nabalaka niadtong wala pa mag-alagad kaniya, ug siya mamati sa mga hangyo sa iyang dedikadong mga alagad. (Mateo 10:11) Pananglitan, “iyang ipatuman sa madali ang hustisya” agig sanong sa ilang mga pag-ampo. (Lucas 18:7, 8) Dugang pa, tumanon ni Jehova ang tanan niyang mga saad ug katuyoan sa iyang gitakdang panahon. (Habacuc 2:3) Maglakip kini sa pagwagtang sa tanang pagkadaotan gikan sa yuta, sama ra nga iyang gilaglag ang Nineve human ang mga molupyo niini mibalik sa pagbuhat ug pagkadaotan.—Nahum 3:5-7.
14. Unsay angay natong buhaton samtang nagapaabot sa dakong adlaw ni Jehova?
14 Hangtod nga wagtangon kining daotang sistema sa mga butang panahon sa dakong adlaw ni Jehova, kita ba mapailobong magapaabot, nga puliki sa pagtuman sa iyang kabubut-on? Wala kita mahibalo sa mga detalye kon sa unsang gilapdon nga ang buluhatong pagsangyaw matuman una pa moabot ang adlaw ni Jehova, apan nahibalo kita nga ang maayong balita sa Gingharian igasangyaw sa tibuok pinuy-anang yuta sumala sa katagbawan sa Diyos sa dili pa moabot ang kataposan. Ug angay gayod kitang mabalaka sa “tilinguhaong mga butang” nga pasudlon pa samtang padayong pun-on ni Jehova ang iyang balay sa himaya.—Haggeo 2:7.
Ang Atong Panglantaw Gipadayag sa Atong mga Lihok
15. Unsay makapasamot sa atong apresasyon alang sa buluhatong pagsangyaw?
15 Tingali nagpuyo kita sa usa ka komunidad diin dili daghan ang interesado sa buluhatong pagsangyaw ug dili motugot ang atong mga sirkumstansiya nga mobalhin diin dunay mas dakong panginahanglan sa mga magwawali sa Gingharian. Ibutang ta nga napulo ang makaplagan sa atong teritoryo sa dili pa moabot ang kataposan. Gibati ba nato nga ang maong napulo takos nga pangitaon? Si Jesus “naluoy” sa mga panon sa katawhan “tungod kay sila pinanitan ug nagkatibuagsa sama sa mga karnero nga walay magbalantay.” (Mateo 9:36) Pinaagi sa pagtuon sa Bibliya ug mainampingong pagbasa sa mga artikulo sa Ang Bantayanang Torre ug Pagmata!, kita makabaton ug mas lalom nga pagsabot sa kahimtang sa kalibotan. Sa baylo, kini magpauswag sa atong pagpabili sa panginahanglan nga mosangyaw sa maayong balita. Dugang pa, ang mapasalamatong paggamit sa pinasukad-sa-Bibliya nga materyal nga gitagana pinaagi sa “matinumanon ug maalamong ulipon” makapahimo kanatong mas makapadani sa dihang magsangyaw diha sa kanunayng gisangyawan nga teritoryo.—Mateo 24:45-47; 2 Timoteo 3:14-17.
16. Sa unsang paagi mapauswag nato ang pagkaepektibo sa atong ministeryo?
16 Ang atong kabalaka alang niadtong mga tawo nga posibleng mosanong sa nagahatag-kinabuhi nga mensahe sa Bibliya magtukmod kanato sa pagpasibo sa atong panahon sa pagsangyaw ug sa paggamit sa lainlaing mga paagi sa pagduol sa mga tagbalay diha sa atong pagsangyaw. Nakaplagan ba nato nga daghan ang wala sa balay sa dihang kita nagaduaw? Kon mao, mapauswag nato ang pagkaepektibo sa atong ministeryo pinaagi sa pagsangyaw sa lainlaing mga panahon ug dapit. Ang mga mangingisda managat sa dihang makakuha silag isda. Makahimo ba kita ug susama diha sa atong espirituwal nga buluhatong pagpangisda? (Marcos 1:16-18) Nganong dili sulayan ang pagsangyaw sa gabii ug pinaagi sa telepono, diin kini uyon sa balaod? Nakaplagan sa uban nga ang mga parkinganan, hunonganan sa bus, estasyonan sa gasolina, ug mga tindahan maoy mabungahong ‘mga dapit nga pangisdaan.’ Ang atong pagbaton ug sama-kang-Abraham nga tinamdan ngadto sa mga tawo madayag usab sa dihang atong pahimuslan ang mga kahigayonan nga mosangyaw sa di-pormal nga paagi.
17. Sa unsang mga paagi madasig nato ang mga misyonaryo ug ang uban pa nga nag-alagad sa langyawng mga nasod?
17 Milyonmilyon ang wala pa makadungog sa mensahe sa Gingharian. Gawas pa sa atong pagsangyaw, ikapakita ba nato ang kabalaka alang sa maong mga tawo bisag naa ra kita sa atong balay? Aw, may kaila ba kitang mga misyonaryo o bug-os-panahong mga ministro nga nag-alagad sa laing nasod? Kon mao, makatabang tingali ang pagpadala kanilag mga sulat nga nagpakita sa atong apresasyon sa ilang buluhaton. Sa unsang paagi kana magpakitag kabalaka sa mga tawo sa katibuk-an? Ang atong mga sulat sa pagdasig ug pagdayeg makapalig-on sa mga misyonaryo sa pagpabilin diha sa ilang asaynment, sa ingon makatabang sa mas daghang tawo nga makadangat sa kahibalo sa kamatuoran. (Maghuhukom 11:40) Makaampo usab kita alang sa mga misyonaryo ug alang niadtong gigutom sa kamatuoran diha sa ubang mga nasod. (Efeso 6:18-20) Ang laing paagi sa pagpakitag kabalaka maoy pinaagi sa pag-amot ug salapi ngadto sa tibuok-kalibotang buluhaton sa mga Saksi ni Jehova.—2 Corinto 8:13, 14; 9:6, 7.
Makahimo Ka ba sa Pagbalhin?
18. Unsay nahimo sa pipila ka Kristohanon sa pagpalambo sa mga intereses sa Gingharian diha sa nasod nga ilang gipuy-an?
18 Kadtong namalhin sa mga dapit diin mas dako ang panginahanglan alang sa mga magmamantala sa Gingharian gipanalanginan tungod sa ilang nagsakripisyo-sa-kaugalingon nga mga paningkamot. Apan, samtang nagpabilin sa ilang yutang natawhan, ang ubang mga Saksi ni Jehova nakakat-on ug laing pinulongan aron makatabang sa mga lalin sa espirituwal nga paagi. Ang maong mga paningkamot magantihon gayod. Pananglitan, pito ka Saksi nga mitabang sa mga Insek sa usa ka siyudad sa Texas, T.B.A., nag-abiabi sa 114 ka tawo panahon sa pagsaulog sa Panihapon sa Ginoo sa 2001. Kadtong nagtabang sa maong mga grupo nakakaplag nga ang ilang umahan andam nang anihon.—Mateo 9:37, 38.
19. Unsay maayong buhaton kon ikaw naghunahuna nga mobalhin sa usa ka langyawng nasod aron mapauswag ang buluhatong pagsangyaw sa Gingharian didto?
19 Tingali ikaw ug ang imong pamilya mibati nga kamo anaa sa kahimtang nga mobalhin sa usa ka dapit diin mas dako ang panginahanglan alang sa mga magwawali sa Gingharian. Una, siyempre, maalamon ang ‘paglingkod ug pagkuwenta sa gasto.’ (Lucas 14:28) Tinuod kini ilabina sa dihang ang usa ka tawo naghunahuna nga mobalhin ngadto usa ka langyawng nasod. Si bisan kinsa nga naghunahuna sa maong posibilidad maayong mosukna sa iyang kaugalingon sa mga pangutana sama sa: ‘Makasuportar ba ako sa akong pamilya? Makakuha ba ako ug haom nga bisa? Makasulti ba gayod ako sa pinulongan sa maong nasod, o andam ba akong mokat-on niana? Gihunahuna ba nako ang klima ug ang kultura? Mahimo ba gayod akong “makapalig-on nga tabang” ug dili usa ka kabug-at ngadto sa mga isigkamagtutuo sa maong yuta?’ (Colosas 4:10, 11) Aron mahibaloan kon unsa ka dako ang panginahanglan diha sa nasod nga imong giplanong balhinan, haom gayod nga mosulat sa sangang buhatan sa mga Saksi ni Jehova nga nagdumala sa buluhatong pagsangyaw sa maong dapit. a
20. Sa unsang paagi ang usa ka batan-ong Kristohanon naggamit sa iyang kaugalingon alang sa kaayohan sa mga isigkamagtutuo ug sa uban pa diha sa langyawng nasod?
20 Usa ka Kristohanon nga nakigbahin sa pagpanukod ug mga Kingdom Hall sa Japan nakahibalo nga dunay panginahanglan alang sa batid nga mga trabahador sa pagtukod ug dapit sa pagsimba didto sa Paraguay. Tungod kay ulitawo ug himsog pa, siya mibalhin ngadto sa maong nasod ug nagtrabaho sulod sa walo ka bulan ingong bugtong bug-os-panahong trabahante sa maong proyekto. Sa iyang pag-estar didto, nakakat-on siya ug Kinatsila ug nagdumalag mga panagtuon sa Bibliya. Nakita niya ang panginahanglan alang sa mga magmamantala sa Gingharian nianang nasora. Bisan tuod mipauli siya sa Japan, sa wala madugay mibalik siya sa Paraguay ug mitabang sa pagtigom sa mga tawo ngadto nianang maong Kingdom Hall.
21. Unsay angay natong pangunang kabalak-an ug panglantaw samtang kita nagapaabot sa dakong adlaw ni Jehova?
21 Tinoon sa Diyos nga ang buluhatong pagsangyaw bug-os nga matuman, nga uyon sa iyang kabubut-on. Karon, iyang gipadali ang kataposang espirituwal nga pag-ani. (Isaias 60:22) Nan, samtang kita nagapaabot sa adlaw ni Jehova, magmasiboton kita sa pagpakigbahin sa buluhatong pag-ani ug lantawon nato ang mga tawo sama sa paglantaw kanila sa atong mahigugmaong Diyos.
[Footnote]
a Dili gayod makatabang nga mobalhin ka ngadto sa usa ka nasod diin ang buluhatong pagsangyaw gidili o gikutohan. Ang paghimo niana basin makadaot pa gani sa mga magmamantala sa Gingharian nga nagabuhat nga tinagotago ilalom sa maong mga kahimtang.
Nahinumdom Ka Ba?
• Samtang kita nagapaabot sa adlaw ni Jehova, sa unsang paagi lantawon nato ang mga tawo?
• Unsay panglantaw ni Abraham sa mga matarong nga basin nagpuyo sa Sodoma?
• Sa unsang paagi gilantaw ni Jonas ang mahinulsolong mga tawo sa Nineve?
• Sa unsang paagi ikapakita nato nga kita samag panglantaw ni Jehova sa mga tawo nga wala pa makadungog sa maayong balita?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 16]
Gilantaw ni Abraham ang mga tawo sama sa paglantaw kanila ni Jehova
[Hulagway sa panid 17]
Si Jonas nakabaton ra sa kaulahian sa panglantaw ni Jehova sa mahinulsolong mga taga-Nineve
[Mga hulagway sa panid 18]
Ang kabalaka alang sa mga tawo magtukmod kanato sa pagsangyaw sa lainlaing panahon ug sa lainlaing paagi