Sugilanon sa Kinabuhi

Bisag Ako Buta, Ako Nakakita!

SUMALA SA GIASOY NI EGON HAUSER

Human sa duha ka bulan sa literal nga pagkabuta, akong nakit-an ang mga kamatuoran sa Bibliya nga wala nako panumbalinga sa tibuok kong kinabuhi.

SA DIHANG hinumdoman ko ang kapin sa pito ka dekada, daghang bahin sa akong kinabuhi ang nakapatagbaw pag-ayo kanako. Apan kon mausab pa unta nako ang usa ka butang, pilion ko ang pagkahibalo bahin kang Jehova nga Diyos nga mas sayosayo pa.

Natawo ko niadtong 1927 sa Uruguay, usa ka gamayng nasod nga pormag-peras nga nahimutang taliwala sa Argentina ug Brazil ug adunay daghang kilometro sa matahom nga talan-awon ubay sa Baybayon sa Atlantiko. Ang populasyon sa panguna gilangkoban sa mga kaliwat sa Italyano ug Katsila nga mga lalin. Apan, ang akong mga ginikanan maoy Hungariano nga mga lalin, ug samtang bata pa ko, nagpuyo mi diha sa usa ka kabos, apan nagkahiusa nga kasilinganan. Dili kinahanglang trangkahan namo ang among mga pultahan o butangag rehas ang among mga bentana. Ang pagpihigpihig sa rasa wala maglungtad sa among taliwala. Ang mga langyaw ug mga lumad, mga itom ug mga puti—tanan managhigala.

Ang akong mga ginikanan maoy debotadong mga Katoliko, ug nahimo akong sakristan sa edad nga diyes anyos. Sa pagkahamtong na, ako nagtrabaho uban sa lokal nga parokya ug membro sa usa ka grupo nga nagsilbing mga konsultant sa obispo diha sa diosesis. Kay usa ka doktor, gidapit ako sa pagtambong sa usa ka seminar didto sa Venezuela nga giorganisar sa Simbahang Katoliko. Ingong medikal nga mga doktor nga nag-espesyalisar sa gynecology, ang among grupo giasayn sa pagtuon sa tomaron nga mga kontraseptibo nga bag-ong gibaligya niadtong panahona.

 Unang mga Impresyon Ingong Estudyante sa Medisina

Sa dihang usa pa ako ka estudyante sa medisina nga nagtuon bahin sa lawas sa tawo, nagkadako ang akong kahingangha sa kaalam nga makita sa pagkadisenyo niini. Pananglitan, nahingangha ako sa katakos sa lawas sa pag-ayom-ayom sa kaugalingon niini ug sa pagpahiuli gikan sa kadaot, sama sa dihang ang atay o pipila ka gusok makaarang sa pagtubo pag-usab ngadto sa normal nga gidak-on niini human makuhaig gamay.

Sa samang higayon, nakakita kog daghang biktima sa grabeng mga aksidente, ug naguol ko sa dihang sila mamatay tungod kay giabonohag dugo. Mahinumdom pa gihapon ko karon kon unsa ka lisod estoryahon ang mga paryente sa mga pasyente nga nangamatay tungod sa mga komplikasyon nga nalangkit sa dugo. Kasagaran, ang mga paryente wala sultihi nga ang pag-abonog dugo maoy nakaingon sa kamatayon sa ilang minahal. Hinunoa, sila gisultian ug laing hinungdan. Bisan tuod daghan nang katuigan ang milabay, mahinumdoman ko gihapon ang akong pagduhaduha bahin sa mga pag-abonog dugo, ug sa kataposan nakahinapos ko nga duna gayoy sayop ang maong buhat. Kon nahibaloan pa lang unta nako ang balaod ni Jehova bahin sa pagkasagrado sa dugo! Kay kon nahibaloan pa nako, nasabtan unta nako kon nganong nagduhaduha ko bahin sa pag-abonog dugo.—Buhat 15:19, 20.

Katagbawan Gumikan sa Pagtabang sa mga Tawo

Sa ngadtongadto, nahimo kong siruhano ug direktor sa usa ka sentro sa medikal nga tabang didto sa Santa Lucía. Nagtrabaho usab ako sa National Institute of Biological Science. Kini nakahatag kanakog dakong katagbawan. Ako nakatabang sa mga masakiton, nakahupay sa ilang pag-antos, sa daghang kaso nakaluwas ug kinabuhi, ug nakatabang sa mga inahan panahon sa ilang pagpanganak. Tungod sa akong unang kasinatian bahin sa mga pag-abonog dugo, gilikayan nako ang paghatag niana ug mihimo akog daghang operasyon nga walay dugo. Ako mangatarongan nga ang pagdugo maoy samag tubig nga miagas diha sa usa ka buslot nga baril. Ang bugtong tinuod nga solusyon mao ang pag-ayo sa buslot, dili ang pagsigeg dugang ug tubig sa baril.

Pag-atiman sa mga Pasyenteng Saksi

Una kong nahimamat ang mga Saksi ni Jehova sa katuigan sa 1960 sa dihang nagsugod silag adto sa among klinika alang sa walay-dugo nga operasyon. Dili gyod ko kalimot sa kaso sa usa ka pasyente, usa ka payunir (bug-os-panahong ministro) nga ginganlag Mercedes Gonzalez. Anemik kaayo siya nga ang mga doktor sa usa ka ospital sa unibersidad wala mangahas sa pag-opera kaniya, kay nagtuo gyod sila nga dili na siya maluwas pa. Bisan tuod siya nawad-ag daghang dugo, gioperahan namo siya didto sa among klinika. Malamposon ang operasyon, ug siya nakapadayon sa pagpayunir sa kapin sa 30 ka tuig hangtod nga siya namatay sa edad nga 86.

Nakadayeg kaayo ko sa gugma ug interes nga gipakita sa mga Saksi samtang nag-atiman sa ilang naospital nga Kristohanong mga igsoon. Sa dihang duawon nako ang akong mga pasyente, malingaw ko sa pagpamati nila nga maghisgot bahin sa ilang mga tinuohan, ug gidawat nako ang mga publikasyon nga ilang gitanyag nako. Wala gyod mosantop sa akong hunahuna nga sa dili madugay ako mahimo nilang doktor ug igsoon sa espirituwal.

Mas suod akong nalangkit sa mga Saksi sa dihang naminyo ko kang Beatriz, ang anak nga babaye sa usa ka pasyente. Kadaghanan sa iyang pamilya nakig-uban na sa mga Saksi, ug human sa among kasal, siya usab nahimong aktibong Saksi. Sa laing bahin, ako napuliki pag-ayo sa akong trabaho  ug nainila diha sa natad sa medisina. Morag maayo kaayo ang kinabuhi. Wala lang ko masayod nga ang akong kalibotan hapit nang mausab sa bug-os tungod sa usa ka hitabo.

Mihampak ang Kalisdanan

Ang usa sa labing daotang mahitabo sa usa ka siruhano mao ang pagkawala sa iyang panan-aw. Kana maoy nahitabo kanako. Sa kalit lang, nangasisi ang duha nako ka kalimutaw—ako nabuta ug wala ko mahibalo kon makakita pa ba ko pag-usab. Human sa operasyon, ako naghigda sa kama nga gibendahean ang duha nako ka mata ug nagmagul-anon pag-ayo. Mibati kong bug-os nga walay silbi ug walay paglaom hangtod sa punto nga nakahukom ko sa paghunos sa akong kinabuhi. Tungod kay didto man ko sa ikaupat nga andana, mibangon ko ug nangapkap sa bungbong, aron makaabot sa bentana. Naghunahuna kong moambak aron mamatay. Apan, didto hinuon ko nakaabot sa pasilyo sa ospital, ug gidala kog balik sa usa ka nars ngadto sa akong higdaanan.

Wala na to nako usba. Apan sa akong pagkabuta, ako padayong nagmagul-anon ug sapoton. Niining yugtoa sa akong pagkabuta, nanaad ko sa Diyos nga kon makakita ko pag-usab, akong basahon ang tibuok Bibliya. Sa ngadtongadto, naulian ug gamay ang akong panan-aw, ug makabasa na ko. Apan dili na ko makapadayon sa pagtrabaho ingong siruhano. Bisan pa niana, sa Uruguay dunay popular nga panultihon nga “No hay mal que por bien no venga,” “Duna gihapoy maayong butang nga moresulta gikan sa dili maayong butang.” Hapit na nakong masinatian ang kamatuoran sa maong panultihon.

Nagsugod Uban ang Sayop nga Lakang

Gusto kong mopalit ug dagkog-letra nga edisyon sa The Jerusalem Bible, apan akong nasayran nga mas barato ang Bibliya sa mga Saksi ni Jehova, nga gitanyag sa usa ka batan-ong Saksi nga ihatod sa akong balay. Pagkasunod buntag, diha na siya sa atubangan sa akong balay nga nagdalag Bibliya. Giablihan sa akong asawa ang pultahan ug nakig-estorya kaniya. Masuk-anon kong misinggit gikan sa luyo sa balay nga kon iya nang gibayran ang maong batan-on alang sa Bibliya, ang maong batan-on dili na kinahanglang magdugay pa sa akong balay ug kinahanglang mobiya na. Siyempre, mibiya dayon siya. Wala ko magtuo nga ang mao gihapong tawo sa dili madugay mahimong dakong tabang sa akong kinabuhi.

Usa ka adlaw niana, gisaaran nako ang akong asawa nga wala nako matuman. Busa aron makabawi ug malipay siya, miingon ko nga mouban niya sa tinuig nga Memoryal sa kamatayon ni Kristo. Pag-abot sa maong adlaw, nahinumdom ko sa akong saad ug mitambong sa maong okasyon uban niya. Nakadayeg ko sa mahigalaong atmospera ug malulotong pag-abiabi nga akong nadawat. Sa dihang misugod na pagdiskurso ang mamumulong, nakurat ko sa pagkakita nga mao kadto ang batan-on nga akong gipapahawa sa akong balay. Natandog ko pag-ayo sa iyang pakigpulong, ug naguol ko pag-ayo nga wala nako siya tagda sa malulotong paagi. Unsa kahay akong buhaton aron makabawi ko sa akong nahimo?

Gihangyo nako ang akong asawa sa pagdapit kaniya alang sa usa ka panihapon, apan siya misugyot: “Dili kaha mas maayo nga ikaw maoy modapit kaniya? Paghulat lang diri, kay moduol ra lagi na siya nato.” Husto ang akong asawa. Miduol siya aron sa pag-abiabi kanamo ug malipayong midawat sa imbitasyon.

Ang among panag-estorya sa gabii sa iyang pagduaw mao ang sinugdanan sa daghang kausaban alang kanako. Gipakita niya kanako ang librong Ang Kamatuoran nga Motultol sa Kinabuhing Dayon, a ug gipakita ko kaniya ang unom ka kopya sa mao gihapong libro. Lainlaing mga pasyenteng Saksi ang naghatag niadto kanako didto sa ospital, apan wala pa gyod nako mabasa kadtong mga libroha. Panahon sa pagpangaon ug human niana, hangtod sa lawom nang gabii, nagpusotpusot ang akong mga pangutana—nga ang tanan iyang gitubag ginamit ang Bibliya. Ang panaghisgot natapos hangtod sa kadlawon pagkasunod buntag. Sa wala pa mobiya, ang batan-ong lalaki mitanyag kanako ug panagtuon sa Bibliya, ginamit ang librong Kamatuoran. Nahuman namog tuon ang libro sa tulo ka bulan ug nagpadayon mi sa librong “Babylon the Great Has Fallen!” God’s Kingdom Rules! b Human niana, gipahinungod nako ang akong kinabuhi kang Jehova nga Diyos ug nabawtismohan.

 Mibating Mapuslanon na Usab

Tungod sa akong literal nga pagkabuta, ‘ang mga mata sa akong kasingkasing’ nakakita sa mga kamatuoran sa Bibliya nga wala nako panumbalinga hangtod niadtong panahona! (Efeso 1:18) Ang pagkahibalo bahin kang Jehova ug sa iyang mahigugmaong katuyoan nakapausab sa tibuok kong kinabuhi. Sa makausa pa, mibati akong mapuslanon ug malipayon. Gitabangan nako ang mga tawo sa pisikal ug sa espirituwal ug gipakita kanila kon sa unsang paagi malugwayan ang ilang kinabuhi ug daghan pang mga tuig niining sistemaha sa mga butang ug sa walay kataposan didto sa bag-ong sistema.

Gisundan ko kanunay ang bag-ong kaugmaran sa medisina, ug mihimo kog panukiduki bahin sa mga risgo sa dugo, kapuling mga pagtambal, mga katungod sa mga pasyente, ug bioethics o moral nga mga prinsipyo sa medisina. Duna koy mga kahigayonan sa pagpaambit ning maong impormasyon ngadto sa mga doktor sa among dapit sa dihang dapiton ko sa pagpakigpulong bahin ning mga ulohana diha sa mga seminar maylabot sa medisina. Sa 1994, ako mitambong sa unang tigom labot sa walay-dugo nga pagtambal didto sa Rio de Janeiro, Brazil, ug mihatag ug pakigpulong kon sa unsang paagi dumalahon ang mga pagdugo. Ang bahin sa maong impormasyon gilakip sa usa ka artikulo nga akong gisulat, “Una propuesta: Estrategias para el Tratamiento de las Hemorragias” (“Usa ka Hinungdanong Sugyot Alang sa Kontra-Pagdugo nga Pagtambal”), nga gipatik diha sa medikal nga magasing Hemoterapia.

Integridad Gisulayan

Sa sinugdan, ang akong mga pagduhaduha bahin sa mga pag-abonog dugo kasagarang gipasukad sa siyentipikanhong kahibalo. Apan, sa dihang ako na mismo ang nahimong pasyente sa ospital, nakaplagan kong dili diay sayon ang pagdumili sa pag-abonog dugo ug paghupot sa akong pagtuo sa dihang grabeng gipit-os sa mga doktor. Human sa grabeng atake sa kasingkasing, kinahanglang ipatin-aw nako ang akong baroganan ngadto sa usa ka siruhano sulod sa duha ka oras. Siya maoy anak nga lalaki sa suod nakong mga higala ug miingon nga dili siya makatugot nga ako mamatay kon siya nagtuo nga ang pag-abonog dugo makaluwas sa akong kinabuhi. Ako miampo kang Jehova sa hilom, nga mihangyo kaniya nga tabangan kining doktora nga makasabot ug tahoron ang akong baroganan bisan pag dili siya mouyon niana. Sa kataposan, ang doktor misaad sa pagtahod sa akong kagustohan.

Sa laing higayon, kinahanglang kuhaon ang usa ka dakong tumor gikan sa akong glandula sa prostate. Dihay pagdugo. Sa makausa pa, gipatin-aw na usab nako ang mga rason kon nganong dili ko magpaabonog dugo, ug bisan tuod dos tersiya sa akong dugo ang nawala, gitahod gihapon sa mga doktor ang akong baroganan.

Kausaban sa Tinamdan

Ingong membro sa International Association of Bioethics, nalipay ko pag-ayo nga makita ang kausaban sa tinamdan sa mga doktor ug sa legal nga mga awtoridad maylabot sa mga katungod sa mga pasyente. Ang sobra ka mapanalipdanong tinamdan sa mga doktor gipulihan sa pagtahod sa may-kasayorang pag-uyon. Tugotan na nila karon ang mga pasyente sa paghatag sa ilang gustong pamaagi sa pagtambal. Ang mga Saksi ni Jehova wala na isipang mga panatiko nga dili takos sa medikal nga pag-atiman. Hinunoa, sila giisip ingong may-kasayorang mga pasyente kansang mga katungod angayng tahoron. Diha sa mga seminar labot sa medisina ug diha sa mga programa sa telebisyon, ang iladong mga propesor nag-ingon: “Tungod sa mga paningkamot sa mga Saksi ni Jehova, kita nakasabot na karon . . .” “Kita nakakat-on gikan sa mga Saksi . . .” ug “Kita ilang gitudloan sa pag-uswag.”

Gikaingon nga ang kinabuhi mao ang labing hinungdanon tungod kay ang kagawasan ug dignidad walay kahulogan kon walay kinabuhi.  Daghan karon ang midawat sa superyor nga legal nga panghunahuna, nga nag-ila nga ang matag tawo maoy tag-iya sa kaugalingon niyang mga katungod ug mao ang bugtong makahimog desisyon kon unsang mga katungod niya ang angayng unahon ilalom sa bisan unsang mga kahimtang. Niining paagiha, ang dignidad, kagawasan sa pagpili, ug relihiyosong mga tinuohan maoy angayng unahon. Ang pasyente adunay katungod sa paghimog personal nga desisyon. Ang Hospital Information Services, nga gitukod sa mga Saksi ni Jehova, nakatabang sa daghang doktor sa pagpauswag sa ilang pagsabot maylabot niining mga butanga.

Ang mapinadayonong pagpaluyo sa akong pamilya nagtugot kanako nga mapuslan diha sa pag-alagad kang Jehova ug usab sa pag-alagad ingong ansiyano diha sa Kristohanong kongregasyon. Sama sa ako nang giingon, ang akong gimahayan mao nga wala dayon ako makakat-on bahin kang Jehova nga mas sayo sa akong kinabuhi. Bisan pa niana, ako mapasalamaton kaayo nga iyang gibuka ang akong mga mata aron makakita sa kahibulongang paglaom nga mabuhi ilalom sa kahikayan sa Gingharian sa Diyos, diin “walay pumoluyo nga moingon: ‘Ako masakiton.’”—Isaias 33:24. c

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 24]

Sa nagpanuigon ko ug kapin sa 30 anyos, nga nagtrabaho sa ospital sa Santa Lucía

[Hulagway sa panid 26]

Uban sa akong asawa, si Beatriz, sa 1995