Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Mga Pangutana Gikan sa mga Magbabasa
Si David, nga usa ka tawong kahimut-anan sa kasingkasing sa Diyos, mapintason bang nagtratar sa iyang mga binihag, nga maoy pagsabot sa uban sa 2 Samuel 12:31 ug 1 Cronicas 20:3?
Dili. Si David igo lang nagpailalom kanila sa pinugos nga trabaho. Ang uban nasayop sa pagsabot sa gihimo ni David tungod sa paagi sa paghubad sa pipila ka mga hubad sa Bibliya niining mga bersikuloha.
Sa paghubit sa silot nga gipahamtang ngadto sa mga Ammonhanon, gihulagway sa maong mga hubad sa Bibliya si David ingong salbahis ug mapintas. Pananglitan, sa King James Version, ang 2 Samuel 12:31 mabasa: “Iyang gipangdala ang katawhan nga didto niini, ug gipamutang sila sa ilalom sa mga gabas, ug sa mga kahig nga puthaw, ug sa mga wasay nga puthaw, ug gipaagi sila sa hudno nga tisa: ug ingon niini ang gihimo niya sa tanang siyudad sa mga anak sa Ammon.” Sama usab niini ang hubad sa 1 Cronicas 20:3.
Apan, sumala sa giingon sa eskolar sa Bibliya nga si Samuel Rolles Driver, ang kabangisan “dili mohaom sa atong nailhang kinaiya ug disposisyon ni David.” Busa, usa ka komentaryo sa The Anchor Bible nag-ingon: “Gihimo ni David nga trabahante ang mga binihag aron makasapi gikan sa giilog nga teritoryo, nga maoy kasagarang himoon sa modaog nga mga hari.” Kaamgid usab niana ang komento ni Adam Clarke: “Busa, kini nagpasabot nga Iyang gihimong ulipon ang mga tawo, ug gigamit sila sa pagpanggabas, paghimog mga kahig nga puthaw, o pagmina, . . . ug sa pagbughag mga kahoy, ug paghimog mga tisa. Ang paggabas, pagtigbas, ug pagbugha ug mga tawo dili maoy haom nga pagsabot niini nga teksto, maingon nga kini dili haom nga buhaton ni David sa mga Ammonhanon.”
Sa pagbanaag niining mas tukma nga pagsabot, klarong gipakita sa lainlain nga modernong mga hubad nga si David dili angayng akusahan sa dili-makitawhanon nga pagtratar. a Matikdi ang hubad sa Bag-ong Hubad nga Binisaya: “Gipagawas ang katawhan nga atua didto, ug gihimo sila nga manggagabas, tigpiko ug magwawasay ug gipatrabaho sila nga maghihimo ug tisa. Gihimo niya kini ngadto sa tanang kalungsoran sa mga Amonihanon.” (2 Samuel 12:31) “Gipagawas ang mga tawo nga didto sa sulod, ug gipatrabaho sila ginamit ang mga gabas, mga piko nga puthaw ug mga wasay. Gihimo kini ni David ngadto sa tanang kalungsoran sa mga Amonihanon.” (1 Cronicas 20:3) Ang hubad sa Bag-ong Kalibotang Hubad uyon usab sa nasabtan karon sa mga eskolar: “Ang katawhan nga diha niana iyang gidala aron iyang ibutang sila sa trabaho nga pagpanggabas ug bato ug sa mahait nga mga kahimanan nga puthaw ug sa mga atsa nga puthaw, ug iyang gipatrabaho sila sa pagpamuhat ug tisa.” (2 Samuel 12:31) “Ang katawhan nga diha niana iyang gipangdala, ug iya silang gipatrabaho diha sa pagpanggabas ug bato ug sa mahait nga mga kahimanan nga puthaw ug sa mga atsa; ug ingon niana ang gibuhat ni David sa tanang siyudad sa mga anak sa Ammon.”—1 Cronicas 20:3.
Ang napilding mga Ammonhanon wala sakita ni David sa mapintas nga paagi ug wala niya sila patya sa makalilisang nga paagi. Wala niya sundoga ang sadistiko ug mabangis nga mga kostumbre sa gubat sa iyang panahon.
[Footnote]
a Sa usa lang ka letra nga malahi, ang Hebreohanong teksto mabasa na ingong “iyang gibutang sila sa mga gabas” o “iyang giputolputol (gigabas) sila.” Dugang pa, ang pulong alang sa “hudno nga tisa” mahimong magpasabot usab ug “hulmahan sa tisa.” Ang maong hulmahan hiktin kaayo busa dili mahimong ipaagi si bisan kinsa dinhi.