Ang Hataas nga Saserdote nga Nagpapatay Kang Jesus

NIADTONG Nobyembre 1990, ang mga lalaki nga nagtrabaho sa usa ka parke ug karsada nga duolag usa ka kilometro habagatan sa Karaang Siyudad sa Jerusalem nakakaplag ug usa ka talagsaong butang. Aksidenteng nahugno sa usa ka traktor ang atop sa karaang langob nga lubnganan. Ang maong lugar maoy usa ka dakong menteryo sukad sa unang siglo W.K.P. hangtod sa unang siglo K.P. Makaiikag gayod ang nakaplagan sa mga arkeologo sa sulod sa lubnganan.

Ang langob adunay 12 ka ossuary, o kahon sa mga bukog, nga maoy gisudlan sa mga bukog sa mga patay human sila gilubong ug mga usa ka tuig diin nadugta na ang ilang mga unod. Diha sa kilid sa usa ka maanindot kaayong pagkakulit nga kahon—usa sa kinanindotan nga nakaplagan sukad—adunay gikulit nga ngalang Yehosef bar Caiapha (Jose nga anak ni Caifas).

Ang ebidensiya nagpamatuod nga kini lagmit mao ang lubnganan sa hataas nga saserdote nga mao ang nagdumala sa labing hinungdanong husay nga gihimo sukad—ang paghusay kang Jesu-Kristo. Ang Hudiyong historyano nga si Josephus nag-ila ning maong hataas nga saserdote ingong si “Jose, kinsa gitawag ug Caifas.” Diha sa Kasulatan, siya yanong gitawag nga Caifas. Nganong mainteres man kita kaniya? Unsay nagtukmod kaniya sa pagpapatay kang Jesus?

Pamilya ug Kagikan

Si Caifas naminyo sa anak ni Anas, lain pang hataas nga saserdote. (Juan 18:13) Ang maong kaminyoon lagmit dugay nang gihikay sa wala pa ang kasal, tungod kay ilang gipaneguro nga magkasinabot gayod ang duha ka pamilya. Kini nagpasabot nga maampingong susihon ang mga kaliwat aron maseguro nga dili masagolan ang ilang banay sa pagkasaserdote. Dayag nga parehong adunahan ang duha ka pamilya ug ilado sa katilingban, ug lagmit nabatonan nila ang ilang bahandi gikan sa ilang dagkong mga propiedad sa Jerusalem. Walay duhaduha nga gipaneguro ni Anas nga ang iyang umaabot nga umagad mahimong kasaligang kumboya sa politika. Si Anas ug Caifas morag sakop sa  impluwensiyadong sekta sa mga Saduseo.—Buhat 5:17.

Ingong membro sa iladong pamilya sa mga saserdote, si Caifas lagmit naedukar sa Hebreohanong Kasulatan ug sa interpretasyon niini. Ang iyang pag-alagad sa templo daw nagsugod sa 20 anyos pa siya, apan wala mahibaloi ang iyang edad sa nahimo siyang hataas nga saserdote.

Hataas nga mga Saserdote ug Pangulong mga Saserdote

Sa sinugdan, ang hataas nga pagkasaserdote maoy usa ka mapanunod ug tibuok-kinabuhi nga katungdanan. Apan sa ikaduhang siglo W.K.P., giilog sa mga Hasmonaeano ang hataas nga pagkasaserdote. a Si Herodes nga Bantogan ang nagtudlo ug nagtangtang sa hataas nga mga saserdote, nga nagpakita nga siya gayod ang may awtoridad luyo sa maong katungdanan. Ingon usab niana ang gihimo sa Romanong mga gobernador.

Kining maong kaugmaran mitultol ngadto sa pagkamugna sa gihisgotan sa Kasulatan ingong “pangulong mga saserdote.” (Mateo 26:3, 4) Gawas kang Caifas, kining grupoha naglakip sa kanhing hataas nga mga saserdote, sama kang Anas, kinsa gitangtang na sa maong katungdanan apan naghupot gihapon sa maong titulo. Ang maong grupo naglakip usab sa suod nga mga kabanay sa presente ug kanhing hataas nga mga saserdote.

Ang mga Romano mitugot nga ang adlaw-adlaw nga kalihokan sa Judea dumalahon sa adunahang mga Hudiyo, nga naglakip sa pangulong mga saserdote. Pinaagi niini, nakontrolar sa Roma ang probinsiya ug nakakolektag buhis nga dili na mistil magpadalag mga sundalo didto. Gidahom sa Roma nga ang pamunoan sa mga Hudiyo maoy magmentinar sa kahusay ug manalipod sa intereses sa Roma. Ang Romanong mga gobernador wala kaayo makagusto sa Hudiyohanong mga lider, nga nayugot sa pagmando sa Roma. Apan makaayo kanila ang pagpakigtambayayong tungod ug alang sa lig-on nga kagamhanan.

Sa panahon ni Caifas, ang hataas nga saserdote mao ang politikanhong lider sa mga Hudiyo. Si Anas gitudlo sa maong katungdanan pinaagi ni Quirinio, ang Romanong gobernador sa Sirya, sa 6 o 7 K.P. Gipakita sa rabinikong tradisyon nga ang kahakog, kamapihigon, pagdaogdaog, ug kapintasan maoy komon nga kinaiya sa nangulong adunahan nga mga pamilyang Hudiyo. Nagtuo ang usa ka magsusulat nga ingong hataas nga saserdote, gipaneguro ni Anas nga ang iyang umagad “mamembro dayon sa mga dagkog katungdanan sa templo; tungod kay kon mas taas ang katungdanan nga mahuptan ni Caifas, mas mapuslan siya ni Anas.”

Si Valerius Gratus, ang gobernador sa Judea, nagtangtang kang Anas niadtong mga 15 K.P. Aduna pay tulo nga naghupot sa hataas nga pagkasaserdote nga naglakip sa usa sa mga anak lalaki ni Anas. Si Caifas nahimong hataas nga saserdote niadtong mga 18 K.P. Si Poncio Pilato, kinsa gitudlong gobernador sa Judea niadtong 26 K.P., wala magtangtang kang Caifas sa maong katungdanan sulod sa napulo ka tuig. Ang pangatungdanan ni Caifas naglakip sa yugto sa ministeryo ni Jesus ug sa sayong bahin sa pagsangyaw sa iyang mga tinun-an. Apan nayugot si Caifas sa mensahe nga gisangyaw sa mga Kristohanon.

Nahadlok Kang Jesus, Nahadlok sa Roma

Giisip ni Caifas si Jesus ingong peligrosong tighulhog sa kasamok. Gikuwestiyon ni Jesus ang interpretasyon sa pangulong mga saserdote bahin sa mga balaod sa Igpapahulay ug gipang-abog niya ang mga negosyante ug ang mga tig-ilis ug salapi sa templo, nga nag-ingon nga ilang gihimo kini nga “usa ka langob sa mga tulisan.” (Lucas 19:45, 46) Ang pipila ka historyano nagtuo nga kadtong mga merkado sa templo gipanag-iya sa pamilya ni Anas—lagmit laing katarongan kon nganong buot pahilomon ni Caifas si Jesus. Sa dihang ang pangulong mga saserdote nagpadalag mga opisyal aron sa pagdakop kang Jesus, nahingangha kaayo sila sa gipanulti ni Jesus mao nga mipauli silang walay dala.—Juan 2:13-17; 5:1-16; 7:14-49.

Tagda kon unsay nahitabo sa dihang nadunggan sa lider sa mga Hudiyo nga gibanhaw ni Jesus si Lazaro. Ang Ebanghelyo ni Juan nagtaho: “Ang pangulong mga saserdote ug ang mga Pariseo nagpatigom sa Sanhedrin ug miingon: ‘Unsay atong buhaton, tungod kay kining tawhana nagbuhat ug daghang ilhanan? Kon pasagdan lang nato siya  niini, silang tanan magbutang ug pagtuo kaniya, ug moanhi ang mga Romano ug kuhaon ang atong dapit ug ang atong nasod.’” (Juan 11:47, 48) Nakita sa Sanhedrin nga si Jesus usa ka hulga sa awtoridad sa ilang relihiyon ug sa kahusay sa publiko, nga gipadumala kanila ni Pilato. Ang bisan unsang popular nga kalihokan nga mahimong isipon sa mga Romano ingong pagbudhi sa nasod mahimong makabalda sa Hudiyohanong mga kalihokan—usa ka butang nga buot malikayan sa Sanhedrin bisag unsa pay mahitabo.

Bisan tuod dili ikalimod nga si Jesus naghimog gamhanang mga buhat, si Caifas wala motuo kaniya kondili gipaningkamotan niyang mahuptan ang iyang posisyon ug awtoridad. Dili gayod niya madawat ang pagkabanhaw ni Lazaro. Ingong usa ka Saduseo, si Caifas wala motuo sa pagkabanhaw!—Buhat 23:8.

Ang pagkadaotan ni Caifas nayagyag sa dihang giingnan niya ang iyang mga isigkamagmamando: “Wala ninyo hunahunaa nga alang sa inyong kaayohan nga ang usa ka tawo mamatay alang sa katawhan ug dili aron pagalaglagon ang tibuok nasod.” Ang asoy nagpadayon: “Hinuon, wala niya isulti kini sa iyaha rang kaugalingon; apan tungod kay siya hataas nga saserdote nianang tuiga, gitagna niya nga si Jesus gitakdang mamatay alang sa nasod, ug dili lamang alang sa nasod, kondili aron nga iya usab nga matigom nga nagkahiusa ang mga anak sa Diyos nga nangatibulaag. Busa sukad niadtong adlawa sila nagsabot sa pagpatay [kang Jesus].”—Juan 11:49-53.

Si Caifas wala mahibalo sa bug-os sa kahulogan sa iyang gipanulti. Tungod kay siya mao ang hataas nga saserdote, siya sa pagkatinuod nanagna. b Ang kamatayon ni Jesus mapuslanon—apan dili lang para sa mga Hudiyo. Ang iyang halad lukat makapahigawas sa tanang katawhan gikan sa pagkaulipon sa sala ug kamatayon.

Usa ka Panagkunsabo sa Pagpatay

Ang pangulong mga saserdote ug mga ansiyano sa mga Hudiyo nagtigom didto sa balay ni Caifas aron hisgotan kon unsaon nila pagdakop ug pagpatay si Jesus. Lagmit mitabang ang hataas nga saserdote sa pagtino uban kang Judas Iscariote sa kantidad nga ibayad sa pagbudhi kang Jesus. (Mateo 26:3, 4, 14, 15) Apan, ang pagpatay ug usa ka tawo dili pa igo aron molampos ang daotang tinguha ni Caifas. “Ang pangulong mga saserdote karon nagsabot sa pagpatay usab kang Lazaro, tungod kay gumikan kaniya daghan sa mga Hudiyo ang . . . nagbutang ug pagtuo kang Jesus.”—Juan 12:10, 11.

Si Malco, usa ka ulipon ni Caifas, kauban sa panon nga gisugo sa pagdakop kang Jesus. Si Jesus gidala una ngadto kang Anas aron sukitsukiton ug dayon ngadto kang Caifas, kinsa nagtigom na sa mga ansiyano sa mga Hudiyo para sa ilegal nga husay sa kagabhion.—Mateo 26:57; Juan 18:10, 13, 19-24.

Wala matarog si Caifas sa dihang ang bakak nga mga saksi wala magkauyon sa ilang mga akusasyon kang Jesus. Ang hataas nga saserdote nahibalo sa panghunahuna sa iyang mga kakunsabo bahin sa bisan unsang pangangkon sa pagka-Mesiyas. Busa gusto niyang mahibaloan kon giangkon ba ni Jesus ang maong titulo. Mitubag si Jesus nga ang iyang mga magsusumbong makakita kaniya nga “magalingkod sa tuong kamot sa gahom ug magaanhi diha sa mga panganod sa langit.” Nagpakitang diyosnon, “gigisi sa hataas nga saserdote ang iyang panggawas nga mga besti, nga nag-ingon: ‘Siya nagpasipala! Nagkinahanglan pa ba kitag dugang nga mga saksi?’” Ang Sanhedrin miuyon nga si Jesus takos mamatay.—Mateo 26:64-66.

Kinahanglang aprobahan sa mga Romano kon dunay pamatyon. Isip tigpataliwala kanila ug sa mga Hudiyo, si Caifas lagmit mao ang nagpasaka sa maong kaso ngadto kang Pilato. Sa dihang buot ni Pilato nga buhian si Jesus, si Caifas lagmit apil sa pangulong mga saserdote nga misinggit: “Ilansang siya! Ilansang siya!” (Juan 19:4-6) Lagmit giagda ni Caifas ang panon sa katawhan sa pag-insistir nga buhian ang usa ka mamumuno inay si Jesus ug lagmit apil usab si Caifas sa pangulong mga saserdote nga nagminaot sa pag-ingong: “Kami walay hari gawas kang Cesar.”—Juan 19:15; Marcos 15:7-11.

Gisalikway ni Caifas ang pamatuod sa pagkabanhaw ni Jesus. Gisupak niya si Pedro ug Juan ug unya si Esteban. Giawtorisahan usab ni Caifas si Saulo sa pagdakop sa tanang Kristohanon nga iyang makit-an sa Damasco. (Mateo 28:11-13; Buhat 4:1-17; 6:8–7:60; 9:1, 2) Apan, niadtong mga  36 K.P., si Caifas gitangtang ni Vitellius, ang Romanong gobernador sa Sirya.

Ang Hudiyohanong mga sinulat nagbatbat sa pamilya ni Caifas ingong daotag dungog. Pananglitan, ang Babilonyanhong Talmud nag-ingon: “Alaot ako tungod sa panimalay ni Hanin [Anas], alaot ako tungod sa ilang pagpangdaot sa dungog.” Kining maong reklamo gituohan nga nagtumong sa “sekretong mga panagkatigom aron sa paglaraw ug daotang mga lakang.”

Ang Leksiyon nga Atong Makat-onan Bahin Kang Caifas

Usa ka eskolar naghubit sa hataas nga mga saserdote ingong mga lalaki nga “isog, utokan ug may katakos—ug hayan mapahitas-on.” Ang pagkamapahitas-on maoy nagpugong kang Caifas sa pagdawat sa Mesiyas. Busa dili kita maluya kon isalikway sa mga tawo karon ang mensahe sa Bibliya. Ang pipila dili gayod interesado sa Kasulatanhong kamatuoran ug dili nila gustong biyaan ang gimahal nilang mga tinuohan. Ang pipila tingali mobati nga ang pagkahimong ubos nga mga magsasangyaw sa maayong balita dili nahiangay sa ilang pagkabutang. Ug ang Kristohanong mga sukdanan nakapugong niadtong dili-matinud-anon o hakog.

Ingong hataas nga saserdote, angay untang tabangan ni Caifas ang iyang mga isigka-Hudiyo sa pagdawat sa Mesiyas, apan ang pagtinguha sa gahom maoy nagtukmod kaniya sa pagpapatay kang Jesus. Kana nga pagsupak lagmit nagpadayon hangtod sa kamatayon ni Caifas. Ang rekord sa iyang panggawi nagpakita nga ang atong reputasyon magpabilin inigkamatay nato. Pinaagi sa atong mga binuhatan, kita maghimog dumalayong reputasyon uban sa Diyos, maayo man o daotan.

[Mga footnote]

[Hulagway sa panid 10]

Jose nga anak ni Caifas

[Hulagway sa panid 10]

Kahon nga gisudlag mga bukog nga di pa dugayng nakaplagan

[Picture Credit Lines sa panid 10]

Ossuary, inscription, and cave in background: Courtesy of Israel Antiquities Authority