Mga Paagi nga Makatabang sa Pagpakigkomunikar sa Imong Kapikas

‘DILI unta angayng gisulti ko kadto.’ ‘Dili klaro ang akong pagsulti.’ Kana bay imong gibati human ka makasulay sa pagpakigkomunikar sa imong kapikas? Ang pagpakigkomunikar maoy usa ka kahanas nga kinahanglang ugmaron. Sama sa ubang kahanas, ang pipila ka tawo morag dali rang makabatid niana, samtang ang uban malisdan. Bisan pa niana, bisan pag nalisdan ka, makakat-on ka ra sa pagpahayag sa imong hunahuna sa makapahimuot nga paagi, sa pagpakigkomunikar nga epektibo.

Usahay, ang kultura maoy mag-impluwensiya sa mga tawo kon unsaon nila pagpakigsulti sa ilang kapikas. Sa ubang mga kultura, ang kalalakin-an gitudloan nga dili magpahayag sa ilang pagbati. Ang tabiang mga lalaki lagmit tamayon sa  mga tawo. Tinuod, ang Bibliya nag-ingon: “Ang matag usa kinahanglang magmaabtik sa pagpaminaw, magmahinay sa pagsulti.” (Santiago 1:19) Apan kanang tambaga mapadapat sa mga lalaki ug mga babaye ug nagpakita nga ang pagpakigkomunikar dili basta pagsulti lamang. Dugay tingaling mag-estoryahanay ang duha ka tawo, apan unsa man kon dili sila maminaw sa usag usa? Sila wala gayoy tinuod nga komunikasyon. Ang dakong bahin sa malamposong pagpakigkomunikar, sama sa gihisgotan sa teksto sa ibabaw, mao ang katakos sa pagpaminaw.

Pagpakigkomunikar nga Walay mga Pulong

Diha sa pipila ka komunidad, ang mga asawa wala tugoti sa pagpahayag sa ilang mga opinyon ug pagbati. Ang mga bana kinahanglang dili mangilabot sa mga kalihokan sa pamilya. Sa maong kahimtang, ang bana ug asawa dili mahibalo kon unsay gusto sa iyang kapikas sa usa ka situwasyon. Ang pipila ka asawa mahimong hanas kaayo sa pagmatikod sa mga panginahanglan sa ilang bana, nga molihok dayon aron ikatagana kana. Niining mga kahimtanga, ang bana ug asawa adunay komunikasyon sa usag usa bisag walay mga pulong. Apan, kasagaran nga usa lang ka kapikas ang naghimo niining matanga sa komunikasyon. Bisan pag makakat-on ang asawa sa pag-ila kon unsay gihunahuna o gibati sa iyang bana, ang bana wala dahoma sa pag-ugmad sa samang kahanas ug pagsabot sa pagbati sa iyang asawa.

Tinuod, diha sa pipila ka kultura ang mga lalaki makamatikod sa emosyonal nga panginahanglan sa mga babaye ug maningkamot sa pagpahimuot kanila. Apan, bisan sa maong mga kultura, daghang kaminyoon ang makakuhag kaayohan gikan sa mas maayong komunikasyon.

Hinungdanon ang Pagpakigkomunikar

Ang prangka nga komunikasyon makasanta sa di-pagsinabtanay ug sayop nga pagsabot. Sayo sa kasaysayan sa mga Israelinhon, ang mga tribo ni Ruben, Gad, ug katunga sa tribo ni Manases nga nagpuyo sa silangan sa Suba sa Jordan nagtukod ug “usa ka halaran nga bantaaw kaayo” duol sa suba sa Jordan. Gilain pagsabot sa ubang mga tribo ang ilang gihimo. Kay nagtuo nga ang ilang mga igsoon sa pikas bahin sa Jordan nakahimog apostasya, ang mga tribo sa kasadpang bahin nangandam sa pagpakiggubat sa gituohang mga rebelde. Apan, sa wala pa sila makagikan aron sa pagpakiggubat, sila nagpadala ug mga tawo aron makigkomunikar sa mga tribo didto sa silangan. Maalamon gayod ang maong aksiyon! Ilang nahibaloan nga ang halaran wala diay tukora alang sa supak-sa-balaod nga mga halad nga sinunog. Hinunoa, ang mga tribo sa sidlakan nahadlok nga basig sa umaabot ang ubang mga tribo moingon kanila: “Wala kamoy bahin kang Jehova.” Ang maong halaran magsilbing pamatuod nga sila mga magsisimba usab kang Jehova. (Josue 22:10-29) Ilang ginganlan ang maong halaran nga Saksi, kay kini nagsilbing usa ka pamatuod ngadto kanila nga si Jehova mao ang matuod nga Diyos.—Josue 22:34.

Ang ilang pagpatin-aw igo nang nakapakombinsir sa ubang mga tribo, nga nag-usab sa ilang mga hunahuna bahin sa pagpakiggubat batok sa duha ug tunga ka tribo. Oo, ang bukas ug prangkang komunikasyon nakapugong sa panaggubat. Sa ulahi, sa dihang ang Israel mirebelde kang Jehova nga Diyos, ang ilang mahulagwayong bana, iya silang giingnan nga siya maluluy-ong ‘mosulti sa pagtandog sa ilang kasingkasing.’ (Oseas 2:14) Pagkamaayong panig-ingnan alang sa mga magtiayon! Oo, pakigsultihi gayod ang imong kapikas sa pribadong paagi aron iyang masabtan ang imong pagbati. Hinungdanon kini, ilabina kon nalangkit ang grabeng kaguol. “Ang pipila moingon nga dali rang litokon ang mga pulong,” matod pa ni Pattie Mihalik, usa ka magsusulat sa Tinipong Bansa, “apan ang uban mahimong malisdan usab sa pagpahayag niini. Ug bisan tuod ang pipila malisdan sa pagpahayag sa ilang pagbati, kini moresulta ug dakong kaayohan.”

Pag-ugmad sa Kahanas sa Pagpakigkomunikar

‘Pakyas ang among kaminyoon sukad pa sa sinugdan,’ moingon tingali ang uban. ‘Dili na matabang kini nga kaminyoon,’ mohinapos tingali ang pipila. Sila nagtuo nga imposibleng mapauswag ang ilang kahanas sa pagpakigkomunikar human sa adlaw sa kasal. Apan, hunahunaa kadtong nagkinabuhi diha sa katilingban diin ang mga  kaminyoon gibuya sa mga paryente. Ang daghan diha sa maong mga kultura sa ngadtongadto makaugmad ug maayong komunikasyon sa ilang panagtiayon.

Usa ka magtiayon sa usa ka nasod sa Sidlakan ang naminyo kay gibuya. Ang usa ka hawas gihangyo sa pagbiyahe ngadto sa layong dapit aron sa pagpangitag pangasaw-onon. Bisan pa niana, ang magtiayon, nga nagkinabuhi halos 4,000 ka tuig na kanhi, nagpasundayag ug talagsaong kahanas sa pagpakigkomunikar. Ang lalaki, si Isaac, mitagbo sa iyang hawas ug sa iyang pangasaw-onon diha sa usa ka kapatagan. Ang lalaki nga nag-alagad ingong hawas “miasoy kang Isaac sa tanang butang nga iyang gibuhat.” Ang asoy sa Bibliya bahin niini nga kaminyoon padayong nag-ingon: “Human niana si Isaac nagdala kaniya [kang Rebeca] sulod sa tolda ni Sara nga iyang inahan [kini nga lakang nagsilbi ingong opisyal nga kasal]. Sa ingon siya nagkuha kang Rebeca ug siya nahimong iyang asawa; ug siya nahigugma kaniya.”—Genesis 24:62-67.

Matikdi nga si Isaac nakadungog una sa taho ug “human niana” gipangasawa si Rebeca. Ang hawas maoy usa ka kasaligang alagad nga debotado kang Jehova nga Diyos, nga gisimba ni Isaac. Si Isaac may maayong katarongan sa pagsalig niadtong tawhana. Human niadto, si Isaac “nahigugma” kang Rebeca, nga iyang gipakaslan.

Nakaugmad ba si Isaac ug Rebeca ug kahanas sa maayong komunikasyon? Human maminyo ang ilang anak nga si Esau ngadto sa duha ka anak babaye ni Het, mitungha ang usa ka seryosong problema sa pamilya. Si Rebeca “nagpadayon sa pag-ingon” ngadto kang Isaac: “Gikasilagan ko kining akong kinabuhi tungod sa mga anak nga babaye ni Het. Kon si Jacob [ang ilang manghod nga anak lalaki] magkuha ug asawa gikan sa mga anak nga babaye ni Het . . . , unsa pay kapuslanan sa akong kinabuhi?” (Genesis 26:34; 27:46) Dayag nga iyang gisulti ang iyang kabalaka sa tin-aw nga paagi.

Giingnan ni Isaac si Jacob, ang kaluha ni Esau, nga dili mangasawa ug mga taga-Canaan. (Genesis 28:1, 2) Napasiugda ni Rebeca ang iyang punto. Kini nga magtiayon malamposong nagkakomunikar bahin sa usa ka seryoso kaayong suliran sa pamilya, nga naghatag ug maayong panig-ingnan kanato karon. Apan, komosta kon ang magtiayon dili magkasinabot? Unsay mahimo?

Kon Unsaon Pagsulbad sa mga Magtiayon ang Di-Pagsinabtanay

Kon ikaw ug ang imong kapikas adunay usa ka seryosong di-pagsinabtanay, ayaw pakigbungol sa imong kapikas. Kana maghatag ug tin-aw kaayong mensahe: Wala ka malipay, ug dili usab nimo gustong malipay ang imong kapikas. Bisan pa niana, mahimong ang imong kapikas wala gani bug-os makasabot sa imong gusto ug pagbati.

Kinahanglang inyong estoryahan kana. Kon emosyonal ang maong isyu, tingali dili sayon ang pagpabiling kalmado. Ang mga ginikanan ni Isaac, si Abraham ug Sara, kas-a nakaatubang ug malisod nga situwasyon. Tungod kay si Sara dili makaanak, iyang gisunod ang kostumbre niadtong panahona ug iyang gihatag sa iyang bana ang iyang ulipon nga babaye, si Agar, ingong puyopuyo aron makapatunghag anak. Si Agar nanganak ug lalaki alang kang Abraham, si Ismael. Apan, sa ulahi si Sara mismo nagsabak, ug siya nanganak ug lalaki alang kang Abraham, si Isaac. Sa dihang hapit nang lutason si Isaac, namatikdan ni Sara si Ismael nga nagyagayaga sa iyang anak. Busa si Sara, kay nakamatikod nga nameligro ang iyang anak, nag-awhag kang Abraham sa pagpapahawa kang Agar ug kang Ismael. Oo, prangka nga gisulti ni Sara ang iyang pagbati. Apan wala gayod makagusto si Abraham sa iyang gihangyo.

Sa unsang paagi nasulbad ang problema? Ang asoy sa Bibliya nagkanayon: “Ang Diyos miingon kang Abraham: ‘Ayaw tugoting ang bisan unsa nga gisulti kanunay ni Sara bahin sa bata ug bahin sa imong ulipon nga babaye mahimong dili makapahimuot kanimo. Pamati sa iyang tingog, tungod kay ang pagatawgon nga imong binhi maoy pinaagi kang Isaac.’” Gipatalinghogan ni Abraham ang pagtultol ni Jehova nga Diyos ug milihok uyon niana.—Genesis 16:1-4; 21:1-14.

Moingon ka tingali, ‘Aw, kon ang Diyos maoy mosulti kanamo gikan sa langit, dali ra kaming magkasinabot!’ Kana magdala kanato ngadto sa laing paagi nga makatabang sa pagsulbad sa mga kasungian diha sa kaminyoon. Ang mga magtiayon makapatalinghog sa Diyos. Sa unsang paagi? Pinaagi sa dungang pagbasa sa Pulong sa Diyos ug pagdawat  sa giingon niini ingong pagtultol gikan sa Diyos.—1 Tesalonica 2:13.

Usa ka hamtong nga Kristohanong asawa miingon: “Sa makadaghan, kon dunay moduol kanako nga batan-ong babaye ug magpakitambag bahin sa iyang kaminyoon, ako siyang pangutan-on kon siya ug ang iyang bana nagbasa ba nga dungan ug Bibliya. Kadaghanan niadtong may mga problema sa ilang kaminyoon wala magbatasan sa pagbasa nga dungan sa Bibliya.” (Tito 2:3-5) Aduna kitay makat-onan gikan sa iyang giingon. Regular nga basaha ang Pulong sa Diyos uban sa imong kapikas. Pinaagi niana, ikaw “makadungog” sa mga pulong sa Diyos kon unsay angay nimong panggawi adlaw-adlaw. (Isaias 30:21) Apan, hinumdomi kini: Ayawg gamita ang Bibliya ingong usa ka latigo sa imong kapikas, nga kanunayng ipunting kaniya ang mga teksto nga sa imong pagtuo wala niya mapadapat. Hinunoa, paningkamoting masabtan kon sa unsang paagi ikapadapat ninyong duha ang inyong nabasa.

Kon kamo maningkamot sa pagsulbad sa usa ka lisod nga problema, mas maayong susihon ang Watch Tower Publications Index a bahin sa inyong tinong suliran. Tingali ikaw ang nag-atiman sa imong tigulang nang mga ginikanan, ug kana nakahatag ug suliran sa inyong panagtiayon. Imbes makiglalis sa imong kapikas kon unsay angayng himoon o dili angayng himoon, mas maayong manglingkod kamo ug susihon ninyong duha ang Index. Una, tan-awa ang pangunang ulohan nga “Parents.” Tingali gusto ninyong tan-awon ang mga reperensiya ubos sa mga sub-ulohan nga sama sa “caring for aged parents.” Basaha ninyong duha ang gihisgotang mga artikulo gikan sa mga publikasyon sa mga Saksi ni Jehova. Lagmit matingala kamo kon unsa ka daghang impormasyon nga gipasukad sa Bibliya ang inyong makuha, nga nakatabang sa daghang sinserong mga Kristohanon.

Kon inyong susihon ug basahon ang maong mga reperensiya, matabangan kamo nga makabaton ug positibong panglantaw sa inyong problema. Makakaplag kamo ug mga pangutlo sa Kasulatan nga maghatag kaninyo sa panghunahuna sa Diyos. Tan-awa kini diha sa Bibliya, ug basaha ninyong duha kini. Oo, inyong madunggan kon unsay giingon sa Diyos bahin sa problema nga inyong giatubang!

Hupti ang Maayong Komunikasyon

Nakasulay ka na ba sa pag-abli ug pultahan nga dugay nang wala maablihi? Ang gitay-ang mga bisagra anam-anam nga moluag nga mag-igot ug maabli ang pultahan. Apan komosta kon ang maong pultahan kanunayng gigamit ug ang mga bisagra regular nga gigrasahan? Dali ra kining ablihan. Tinuod usab kana bahin sa pagpakigkomunikar. Kon imong batasanon ang pagpakigkomunikar nga morag regular nimong grasahan kini pinaagi sa pagpasundayag ug Kristohanong gugma, dali ra nimong ikapahayag ang imong hunahuna bisan kon motungha ang seryosong mga di-pagsinabtanay.

Kasagarang hinay sa sinugdan ang pagpauswag sa maong kahanas. Bisan tuod ang pagpakigkomunikar nagkinahanglan tingalig dakong kahago sa sinugdan, paningkamoti kana. Sa ngadtongadto mapahimuslan nimo ang maarang-arang nga relasyon uban sa imong kapikas, nga moresulta sa dumalayong pagsinabtanay.

[Footnote]

[Hulagway sa panid 7]

Sa dihang adunay di-pagsinabtanay, magpagiya ka ba sa Diyos?