Mga Bana—Ilha ug Sundoga ang Pagkaulo ni Kristo
Mga Bana—Ilha ug Sundoga ang Pagkaulo ni Kristo
“Ang ulo sa matag lalaki mao si Kristo.”—1 CORINTO 11:3.
1, 2. (a) Sa unsang paagi mahimong masukod ang kalamposan sa usa ka bana? (b) Nganong hinungdanon ang pag-ila nga ang kaminyoon maoy kahikayan sa Diyos?
UNSAON nimo pagsukod ang kalamposan sa usa ka bana? Pinaagi ba sa iyang mental o pisikal nga mga katakos? Pinaagi sa iyang abilidad sa pagpangitag salapi? O pinaagi gayod sa iyang mahigugmaon ug maluloton nga pagtratar sa iyang asawa ug mga anak? Kon sukdon ang mga bana maylabot sa ilang pagtratar sa ilang mga asawa ug mga anak, daghan kanila ang napakyas sa pagpasundayag niining mga hiyasa tungod kay sila naimpluwensiyahan sa espiritu sa kalibotan ug sa tawhanong mga sukdanan. Ngano? Kasagaran tungod kay sila wala moila ug magpadapat sa giya sa Tagmugna sa kaminyoon—ang Usa nga ‘naghimo sa gusok nga iyang gikuha gikan sa lalaki nga usa ka babaye ug nagdala kaniya ngadto sa lalaki.’—Genesis 2:21-24.
2 Gipamatud-an ni Jesu-Kristo kini nga asoy sa Bibliya bahin sa pagmugna sa Diyos sa kahikayan sa kaminyoon, nga nag-ingon ngadto sa mga kritiko sa iyang panahon: “Wala ba ninyo mabasa nga siya nga naglalang kanila sukad sa sinugdan nagbuhat kanila nga lalaki ug babaye ug nag-ingon, ‘Tungod niini ang usa ka lalaki mobiya sa iyang amahan ug sa iyang inahan ug moipon sa iyang asawa, ug ang duha mahimong usa ka unod’? Mao nga dili na sila duha, kondili usa ka unod. Busa, kon unsay gihiusa pagyugo sa Diyos [diha sa kaminyoon] ayaw ipabulag ni bisan kinsang tawo.” (Mateo 19:4-6) Ang tinuod mao nga ang yawi sa pagkab-ot sa malamposong kaminyoon mao ang pag-ila nga kini maoy kahikayan sa Diyos ug ang kalamposan niini mag-agad sa pagpadapat sa mga instruksiyon nga makita diha sa Pulong sa Diyos, ang Bibliya.
Usa ka Yawi sa Kalamposan sa Bana
3, 4. (a) Nganong daghag nahibaloan si Jesus bahin sa kaminyoon? (b) Kinsa ang masambingayong asawa ni Jesus, ug sa unsang paagi pagatratahon sa mga bana ang ilang mga asawa?
3 Ang usa ka tabang aron magmalamposon ang bana mao ang pagtuon sa giingon ni Jesus ug ang pagsundog sa Iyang gibuhat. Daghan siyag nahibaloan bahin sa kaminyoon tungod kay siya presente sa paglalang sa unang lalaki ug babaye ug sa dihang sila gikasal. Si Jehova nga Diyos miingon kaniya: “Buhaton nato ang tawo sumala sa atong larawan, sumala sa atong dagway.” (Genesis 1:26) Oo, ang Diyos nakigsulti ngadto sa Usa nga Iyang gilalang sa wala pay laing linalang ug kinsa didto “tupad kaniya ingon nga batid nga magbubuhat.” (Proverbio 8:22-30) Siya mao “ang panganay sa tanang kalalangan.” Siya “ang sinugdan sa kalalangan sa Diyos,” nga naglungtad na sa wala pa lalanga ang pisikal nga uniberso.—Colosas 1:15; Pinadayag 3:14.
4 Si Jesus gitawag nga “Kordero sa Diyos,” ug siya masambingayong gipaila ingong usa ka bana. Usa ka manulonda kas-a miingon: “Umari ka, ipakita ko kanimo ang pangasaw-onon, ang asawa sa Kordero.” (Juan 1:29; Pinadayag 21:9) Nan, kinsa ang maong pangasaw-onon, o asawa? “Ang asawa sa Kordero” gilangkoban sa matinumanong dinihogan-sa-espiritu nga mga sumusunod ni Kristo, nga makig-uban kaniya sa iyang langitnong pagmando. (Pinadayag 14:1, 3) Busa, ang paagi sa pagtratar ni Jesus sa iyang mga tinun-an sa dihang siya dinhi pa sa yuta uban kanila naghatag ug sulondan kon unsaon pagtratar sa mga bana ang ilang mga asawa.
5. Kang kinsa nahimong sulondan si Jesus?
5 Sa pagkatinuod, si Jesus gipadayag diha sa Bibliya ingong sulondan alang sa tanan niyang mga sumusunod, sumala sa atong mabasa: “Si Kristo nag-antos alang kaninyo, nga nagbilin kaninyog sulondan aron kamo managsunod pag-ayo sa iyang mga tunob.” (1 Pedro 2:21) Apan, siya ilabinang sulondan para sa mga lalaki. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang ulo sa matag lalaki mao si Kristo; sa baylo ang ulo sa usa ka babaye mao ang lalaki; sa baylo ang ulo ni Kristo mao ang Diyos.” (1 Corinto 11:3) Tungod kay si Kristo man ang ulo sa lalaki, kinahanglang sundon sa mga bana ang iyang panig-ingnan. Busa, ang prinsipyo sa pagkaulo kinahanglang ipadapat kon buot sa pamilya nga magmalamposon ug magmalipayon. Aron makab-ot kini, kinahanglang tratahon sa mga bana ang ilang mga asawa sa mahigugmaong paagi sama sa pagtratar ni Jesus sa iyang masambingayong asawa, ang iyang dinihogang mga tinun-an.
Kon Unsaon Pagsagubang ang mga Suliran sa Kaminyoon
6. Sa unsang paagi ang mga bana angayng magpuyo uban sa ilang mga asawa?
6 Niining daghag-suliran nga kalibotan, kinahanglan gayong sundon sa mga bana ang panig-ingnan ni Jesus sa pagkamapailobon, pagkamahigugmaon, ug kalig-on sa paghupot sa matarong nga mga prinsipyo. (2 Timoteo 3:1-5) Mahitungod sa sulondan nga gibilin ni Jesus, kini ang atong mabasa diha sa Bibliya: “Kamong mga bana, magpadayon sa pagpuyo sa samang paagi uban [sa inyong mga asawa] sumala sa kahibalo.” (1 Pedro 3:7) Oo, kinahanglang sagubangon sa mga bana ang mga suliran sa kaminyoon uban ang kahibalo, sama sa pagsagubang ni Jesus sa mga kalisdanan. Siya nag-antos ug mas grabeng mga pagsulay kay ni bisan kinsang tawo, apan siya nahibalo nga si Satanas, ang iyang mga demonyo, ug kining daotang kalibotan ang hinungdan sa iyang mga pagsulay. (Juan 14:30; Efeso 6:12) Wala gayod matingala si Jesus sa dihang nakaagom siyag mga suliran, busa dili usab angayng matingala ang mga magtiayon kon sila makaagom ug “kasakitan sa ilang unod.” Ang Bibliya nagpasidaan nga kadtong magminyo makadahom sa maong kasakitan.—1 Corinto 7:28.
7, 8. (a) Unsay nalangkit sa pagpuyo uban sa mga asawa sumala sa kahibalo? (b) Nganong ang mga asawa takos pasidunggan?
7 Ang Bibliya nag-ingon nga ang mga bana kinahanglang magpuyo uban sa ilang mga asawa “sumala sa kahibalo, nga maghatag kanila ug kadungganan samag ngadto sa usa ka sudlanan nga mas mahuyang, ang babaye.” (1 Pedro 3:7) Imbes gamhan ang asawa sa maharihariong paagi, ingon sa gitagna sa Bibliya nga kasagarang buhaton sa mga lalaki, ang usa ka bana angayng magpasidungog sa iyang asawa aron mauyonan siya sa Diyos. (Genesis 3:16) Buot niyang tratahon ang iyang asawa ingong usa ka bililhong kabtangan, nga dili gayod gamiton ang iyang labawng kusog aron pasakitan siya. Hinunoa, iyang tagdon ang mga pagbati sa iyang asawa, nga kanunayng tratahon siya uban ang pagtahod ug dignidad.
8 Nganong angayng pasidunggan sa mga bana ang ilang mga asawa? Ang Bibliya nagtubag: “Sanglit kamo mga manununod man usab uban kanila sa dili-takos nga pabor sa kinabuhi, aron nga dili mababagan ang inyong mga pag-ampo.” (1 Pedro 3:7) Kinahanglang masabtan sa mga bana nga si Jehova wala mag-isip sa usa ka lalaki nga nagsimba Kaniya ingong labaw kay sa usa ka babaye nga nagsimba Kaniya. Ang mga babaye nga giuyonan sa Diyos makadawat usab ug kinabuhing walay kataposan sama ra sa mga lalaki—nga daghan gani ang nagpahimulos na sa kinabuhi didto sa langit, diin “walay lalaki ni babaye.” (Galacia 3:28) Busa kinahanglang hinumdoman sa mga bana nga ang pagkamatinumanon sa usa ka tawo mao ang maghimo kaniyang bililhon sa Diyos. Dili ang pagkalalaki o pagkababaye, pagkabana o pagkaasawa, o kaha pagkaanak.—1 Corinto 4:2.
9. (a) Sumala kang Pedro, tungod sa unsang katarongan nga angayng pasidunggan sa mga bana ang ilang mga asawa? (b) Sa unsang paagi gipasidunggan ni Jesus ang mga babaye?
9 Ang panginahanglan nga pasidunggan sa bana ang iyang asawa gipasiugda sa panapos nga mga pulong ni apostol Pedro, “aron nga dili mababagan ang inyong mga pag-ampo.” Peligroso gayod ang maong babag! Mababagan ang mga pag-ampo sa bana kon dili niya pasidunggan ang iyang asawa, sama sa nahitabo sa pipila ka mapinasagdanong mga alagad sa Diyos kanhi. (Lamentaciones 3:43, 44) Sa kamaalamon, ang Kristohanong mga lalaki—minyo man ug kadtong nagplanong magminyo—kinahanglang magtuon kon giunsa pagtratar ni Jesus ang mga babaye sa dungganong paagi. Iyang gipakuyog sila sa grupo nga miuban kaniya sa ministeryo, ug iyang gitratar sila sa maluloton ug matinahorong paagi. Kas-a, mga babaye pa gani ang unang gisultihan ni Jesus sa usa ka makapahingangha kaayong kamatuoran, nga nagsugo kanila sa pagsulti niini ngadto sa mga lalaki!—Mateo 28:1, 8-10; Lucas 8:1-3.
Panig-ingnan Ilabina Alang sa mga Bana
10, 11. (a) Nganong kinahanglan gayong tun-an sa mga bana ang panig-ingnan ni Jesus? (b) Sa unsang paagi angayng magpakita ang mga bana ug gugma sa ilang mga asawa?
10 Sama sa gihisgotan ganina, ang Bibliya nagpanig-ingon sa relasyon sa bana uban sa iyang asawa ngadto sa iya ni Kristo ug sa iyang “pangasaw-onon,” nga mao ang iyang kongregasyon sa dinihogang mga sumusunod. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang bana maoy ulo sa iyang asawa ingon nga si Kristo usab maoy ulo sa kongregasyon.” (Efeso 5:23) Kining mga pulonga angayng magdasig sa mga bana sa pagsusi kon unsa ang paagi sa pagpangulo o pagpanguna ni Jesus sa iyang mga sumusunod. Pinaagi lamang sa maong pagsusi nga ang mga bana makasunod gayod sa panig-ingnan ni Jesus ug makahatag sa ilang mga asawa ug direksiyon, gugma, ug pagmahal nga sama sa gihimo ni Jesus sa iyang kongregasyon.
11 Ang Bibliya nag-awhag sa mga Kristohanon: “Mga bana, magpadayon sa paghigugma sa inyong mga asawa, ingon nga si Kristo nahigugma usab sa kongregasyon ug nagtugyan sa iyang kaugalingon alang niini.” (Efeso 5:25) Sa Efeso kapitulo 4, ang “kongregasyon” gitawag nga “lawas ni Kristo.” Kining masambingayon nga lawas adunay daghang membro nga mga lalaki ug babaye, ug silang tanan nakaamot sa maayong pag-obra sa lawas. Siyempre, si Jesus mao “ang ulo sa lawas, ang kongregasyon.”—Efeso 4:12; Colosas 1:18; 1 Corinto 12:12, 13, 27.
12. Sa unsang paagi gipasundayag ni Jesus ang iyang gugma alang sa iyang masambingayong lawas?
12 Si Jesus nagpasundayag ug gugma alang sa iyang masambingayong lawas, ang “kongregasyon,” ilabina pinaagi sa mahingawaong pagtagana sa mga panginahanglan niadtong umaabot nga mga membro niini. Pananglitan, sa dihang gikapoy ang iyang mga tinun-an, siya miingon: “Pangadto kamo nga kamokamo ra sa usa ka mingaw nga dapit ug pahulay makadiyot.” (Marcos 6:31) Sa paghubit sa kalihokan ni Jesus pipila na lang ka oras antes sa pagpatay kaniya, usa sa iyang mga apostoles misulat: “Si Jesus, kay nahigugma sa mga iyaha [nga mao ang mga membro sa iyang masambingayong lawas] . . . , naghigugma kanila hangtod sa kataposan.” (Juan 13:1) Pagkamaayong panig-ingnan ang gihatag ni Jesus kon sa unsang paagi pagatratahon sa mga bana ang ilang mga asawa!
13. Unsay gitambag sa mga bana kon sa unsang paagi ilang higugmaon ang ilang mga asawa?
13 Sa paggamit gihapon sa panig-ingnan nga gipakita ni Jesus alang sa mga bana, si apostol Pablo nagtambag kanila: “Ang mga bana angay nga maghigugma sa ilang mga asawa sama sa ilang kaugalingong mga lawas. Siya nga nahigugma sa iyang asawa nahigugma sa iyang kaugalingon, kay wala gayoy tawo nga nagdumot sa iyang kaugalingong unod; kondili nagapakaon ug nagapangga niini, ingon sa ginahimo usab ni Kristo sa kongregasyon.” Si Pablo midugang: “Kinahanglang higugmaon gayod sa matag usa ang iyang asawa sama sa iyang kaugalingon.”—Efeso 5:28, 29, 33.
14. Sa unsang paagi tratahon sa bana ang iyang dili-hingpit nga lawas, ug unsay gipaila niini kon sa unsang paagi angay niyang tratahon ang iyang asawa?
14 Hunahunaa ang giingon ni Pablo. Pasakitan ba sa usa ka maayog-panghunahuna nga tawo ang kaugalingon niyang lawas? Kon mapandol ang usa ka tawo, iya bang dukdokon ang iyang tiil tungod kay nakapapandol kini kaniya? Dili gayod! Pakaulawan ba sa bana ang iyang kaugalingon atubangan sa iyang mga higala o ipanabi ba niya ang iyang kaugalingong mga kahuyangan? Dili! Nan, nganong mangasaba man siya sa iyang asawa, o kaha manukmag kaniya, kon siya masayop? Ang mga bana kinahanglang maghunahuna dili lang sa ilang kaugalingong mga interes kondili sa ilang mga asawa usab.—1 Corinto 10:24; 13:5.
15. (a) Unsay gihimo ni Jesus sa dihang nagpakitag tawhanong kahuyangan ang iyang mga tinun-an? (b) Unsang mga leksiyon ang atong makat-onan gikan sa iyang panig-ingnan?
15 Tagda kon giunsa pagpakita ni Jesus ug kahingawa sa iyang mga tinun-an sa gabii antes sa iyang kamatayon, sa dihang sila nagpakitag tawhanong kahuyangan. Bisan pa sa iyang sublisubling pangagda nga sila mag-ampo, sila nakatulog sa tulo ka higayon didto sa tanaman sa Getsemane. Sa kalit lang, gilibotan sila ug armadong mga lalaki. Gipangutana ni Jesus ang mga lalaki: “Kinsay gipangita ninyo?” Sa dihang sila mitubag: “Si Jesus nga Nasaretnon,” siya mitubag: “Ako mao siya.” Kay nahibalo nga “ang takna miabot na” alang sa iyang kamatayon, siya miingon: “Busa, kon ako ang gipangita ninyo, palakta kini sila.” Kanunay gayong gihunahuna ni Jesus ang kaayohan sa iyang mga tinun-an—nga bahin sa iyang masambingayong lawas—ug siya nangitag paagi nga makaikyas sila. Pinaagi sa pagtuon kon giunsa pagtratar ni Jesus ang iyang mga tinun-an, ang mga bana makakaplag ug daghang prinsipyo nga ilang ikapadapat kon sa unsang paagi ilang tratahon ang ilang mga asawa.—Juan 18:1-9; Marcos 14:34-37, 41.
Ang Gugma ni Jesus Wala Lamang Ipasukad sa Emosyon
16. Unsay pagbati ni Jesus bahin kang Marta, apan sa unsang paagi iyang gitul-id siya?
16 Ang Bibliya nag-ingon: “Gihigugma ni Jesus si Marta ug ang iyang igsoong babaye ug si Lazaro,” kinsa kanunayng nag-abiabi kaniya sa ilang balay. (Juan 11:5) Bisan pa niana, si Jesus wala maglipodlipod sa pagtambag kang Marta sa dihang siya naghatag ug sobrang atensiyon sa pagkaon nga iyang giandam, mao nga wala na hinuon siyay panahon sa pagpaminaw sa espirituwal nga mga butang gikan kaniya. Siya miingon: “Marta, Marta, ikaw nabalaka ug napuliki bahin sa daghang butang. Apan, pipila ra ka butang ang gikinahanglan, o usa lang.” (Lucas 10:41, 42) Walay duhaduha nga gidawat dayon ni Marta ang iyang tambag tungod sa dayag nga pagmahal ni Jesus kaniya. Sa samang paagi, ang mga bana kinahanglang magtratar sa ilang mga asawa sa maluloton, mahigugmaon nga paagi, nga mogamit ug maayong-pagkapili nga mga pulong. Apan, kon gikinahanglan ang pagtul-id, nahiangay ang pagsulti sa prangka nga paagi sama kang Jesus.
17, 18. (a) Giunsa pagbadlong ni Pedro si Jesus, ug nganong kinahanglang tul-iron si Pedro? (b) Unsay responsibilidad sa usa ka bana?
17 Sa laing higayon, gipatin-aw ni Jesus sa iyang mga apostoles nga siya kinahanglang moadto sa Jerusalem, diin siya pagalutoson “sa mga ansiyano ug sa pangulong mga saserdote ug sa mga eskriba, ug pagapatyon, ug sa ikatulo ka adlaw pagabangonon.” Tungod niini, gipinig ni Pedro si Jesus ug gibadlong siya, nga nag-ingon: “Magmaluloton ka sa imong kaugalingon, Ginoo; dili gayod mahitabo kanimo kini nga dulnganan.” Dayag nga dili tin-aw ang panghunahuna ni Pedro tungod sa emosyon. Kinahanglan siyang tul-iron. Busa giingnan siya ni Jesus: “Magpalikod ka kanako, Satanas! Ikaw maoy kapandolan kanako, tungod kay ikaw naghunahuna, dili sa mga hunahuna sa Diyos, kondili nianang sa mga tawo.”—Mateo 16:21-23.
18 Mao pay pagsulti ni Jesus sa kabubut-on sa Diyos—nga siya mag-antos ug daghang kasakitan ug pagapatyon. (Salmo 16:10; Isaias 53:12) Busa nasayop si Pedro sa dihang iyang gibadlong si Jesus. Oo, si Pedro nagkinahanglag prangka nga pagtul-id, maingon nga kita nagkinahanglan usab niana panagsa. Ingong ulo sa pamilya, ang bana adunay awtoridad ug responsibilidad sa pagtul-id sa mga membro sa pamilya, apil na ang iyang asawa. Bisan tuod mahimong gikinahanglan ang pagkaprangka, kini nga pagtul-id kinahanglang ihatag sa maluloton ug mahigugmaong paagi. Busa maingon nga si Jesus mitabang kang Pedro aron lantawon ang mga butang sa hustong paagi, basin angay usab nga himoon kana usahay sa mga bana sa ilang mga asawa. Pananglitan, mahimong ang usa ka bana kinahanglang magpatin-aw sa malulotong paagi kon nganong gikinahanglan ang pagpasibo kon ang pagpamesti o paggamit ug mga alahas o mek-ap sa iyang asawa dili na subay sa pagkamakasaranganon nga gisugyot sa Kasulatan.—1 Pedro 3:3-5.
Mapuslanon Kon Magpailob ang mga Bana
19, 20. (a) Unsang problema ang mitungha taliwala sa mga apostoles ni Jesus, ug giunsa kini pagsulbad ni Jesus? (b) Unsa ka malamposon ang mga paningkamot ni Jesus?
19 Kon dunay sayop nga kinahanglang tul-iron, dili angayng dahomon sa mga bana nga ang ilang sinserong mga paningkamot sa pagtul-id niana molampos dihadiha. Si Jesus padayong naningkamot aron mapasibo ang mga tinamdan sa iyang mga apostoles. Pananglitan, ang panag-indigay nga naugmad sa ilang taliwala nadayag na usab sa hinapos nga bahin sa ministeryo ni Jesus. Sila naglalis kon kinsa kanila ang labing dako. (Marcos 9:33-37; 10:35-45) Wala madugay human sa ikaduhang higayon sa panaglalis, gihikay ni Jesus ang pagsaulog sa iyang kataposang Paskuwa nga silasila ra. Niadtong higayona, wala gayoy usa kanila ang milihok aron himoon ang naandang paghugas sa abogong mga tiil sa uban. Si Jesus ang mihimo niadto. Dayon siya miingon: “Ako nagtagana ug sumbanan alang kaninyo.”—Juan 13:2-15.
20 Ang mga bana nga magpasundayag ug mapaubsanong tinamdan nga sama sa gipakita ni Jesus lagmit tabangan ug paluyohan sa ilang mga asawa. Apan gikinahanglan ang pailob. Sa ulahi niadtong gabhiona sa Paskuwa, ang mga apostoles naglalis na usab kon kinsa gayod kanila ang labing dako. (Lucas 22:24) Ang pagkausab sa mga tinamdan ug kinaiya kasagarang nagkinahanglag panahon ug kana mahimo sa anam-anam pa nga paagi. Bisan pa niana, makapalipay gayod kon moresulta kinig maayo, sama sa nahitabo taliwala sa mga apostoles!
21. Bisan pa sa daghang suliran karon, unsay giawhag sa mga bana nga hinumdoman ug buhaton?
21 Karon, ang kaminyoon nag-atubang ug mas dagkong mga suliran kay sukad masukad. Daghang tawo dili na seryoso sa ilang gipanumpaan sa kaminyoon. Busa, mga bana, palandonga gayod ang sinugdanan sa kaminyoon. Hinumdomi nga ang Diyos maoy nagmugna sa kaminyoon. Ang atong mahigugmaong Diyos nga si Jehova maoy naglaraw ug nagsugod niini. Iyang gihatag ang iyang Anak, si Jesus, dili lamang ingong usa ka Manunubos ug Manluluwas alang kanato, kondili ingong usa usab ka sulondan nga angayng sundon sa mga bana.—Mateo 20:28; Juan 3:29; 1 Pedro 2:21.
Unsay Imong Tubag?
• Nganong hinungdanon nga atong ilhon ang sinugdanan sa kaminyoon?
• Sa unsang mga paagi gidasig ang mga bana sa paghigugma sa ilang mga asawa?
• Unsang mga panig-ingnan ni Jesus sa pagtratar sa iyang mga tinun-an ang nag-ilustrar kon sa unsang paagi angayng ipasundayag sa bana ang samag-Kristong pagkaulo?
[Mga Pangutana sa Pagtuon]
[Hulagway sa panid 14]
Nganong angayng tun-an sa mga bana ang mga panig-ingnan kon giunsa pagtratar ni Jesus ang mga babaye?
[Hulagway sa panid 15]
Sa dihang gikapoy ang iyang mga tinun-an, si Jesus nagpakitag konsiderasyon
[Hulagway sa panid 16]
Ang mga bana angayng magtambag sa ilang mga asawa pinaagi sa maluloton ug maayong-pagkapili nga mga pulong