Akong Nakita ang Pag-uswag sa Korea

Sumala sa giasoy ni Milton Hamilton

“Kami nasubo sa pagpahibalo kaninyo nga ang gobyerno sa Republika sa Korea nagkanselar sa mga bisa sa tanang misyonaryo ug dili nila gusto nga mosulod kamo sa ilang nasod. . . . Tungod niini, kamo temporaryong iasayn sa Japan.”

SA HINAPOS sa 1954, kami sa akong asawa nakadawat sa maong mensahe gikan sa Brooklyn, New York, sa Amerika. Sayosayo nianang tuiga, kami migraduwar sa ika-23 nga klase sa Tunghaang Gilead sa amihanang New York. Kami temporaryong nag-alagad sa Indianapolis, Indiana, sa dihang among nadawat ang maong sulat.

Klasmet mi sa akong asawa nga si Liz (Liz Semock sa dalaga pa) sa hayskul. Sa ulahi, kami nagminyo sa 1948. Gusto siyang moalagad nga bug-os panahon apan nagduhaduha siya sa pagbiya sa Amerika aron moalagad sa laing nasod. Unsay nakapausab sa iyang hunahuna?

Si Liz miuyon nga motambong mi sa miting alang niadtong gustong motungha sa Gilead. Ang maong miting gihimo panahon sa internasyonal nga kombensiyon sa Yankee Stadium, sa New York, sa ting-init niadtong 1953. Human sa makapadasig nga miting, among gipil-apan ang aplikasyon. Dako namong kalipay tungod kay kami naaprobahan nga motungha sa sunod nga klase, nga magsugod sa Pebrero 1954.

Sa ting-init sa 1953, kami giasayn sa Korea bisag tulo ka tuig pa lamang nga natapos ang gubat nga nakadaot pag-ayo sa maong nasod. Sumala sa gihisgotan sa ibabaw, kami giasayn una sa Japan. Human sa 20 ka adlaw nga paglawig diha sa dagat, kami miabot didto niadtong Enero 1955 uban sa unom ka misyonaryo nga giasayn usab sa Korea. Si Lloyd Barry, nga magtatan-aw sa sanga sa Japan nianang panahona, mitagbo kanamo sa pantalan sa alas 6 sa buntag. Dayon, miadto kami sa puy-anan sa mga misyonaryo sa Yokohama. Pagkahapon nianang adlawa, kami nanangyaw.

Kami Nakasulod ra Gayod sa Korea

Sa ulahi, kami nakakuhag bisa aron makasulod sa Republika sa Korea. Sa Marso 7, 1955, kami mibiya sa Haneda International Airport sa Tokyo, ug mibiyaheg tulo ka oras paingon sa Yoido Airport sa Seoul. Kapin sa 200 ka Koreanong mga Saksi ang misugat kanamo, ug kami nakahilak sa kalipay. Diha lamay 1,000 ka Saksi sa Korea niadtong panahona. Sama sa gituohan sa ubang mga tawo sa Amerika, Canada ug Uropa, abi namog parehas rag hitsura ug kinaiya ang mga tawo sa Asia. Apan nasayop diay kami. Ang mga Koreano dunay kaugalingong pinulongan ug alpabeto, potahe, kinaiya, tradisyonal nga sinina, ug uban  pang talagsaong mga butang nga nagpalahi kanila, sama sa disenyo sa ilang mga bilding.

Ang una namong problema mao ang pagkat-on sa pinulongang Koreano tungod kay walay librong mabatonan nga makatabang kanamo. Among namatikdan nga dili mahimo kon amo lang sun-on paglitok ang ilang mga pulong. Kinahanglan gayod nga tun-an ang ilang alpabeto.

Daghang higayon nga kami nasayop sa paglitok. Pananglitan, sa dihang si Liz nangutana sa tagbalay kon duna ba siyay Bibliya, ang tagbalay naglibog, ug nagkuha hinuog posporo. Ang nalitok diay ni Liz maoy sungnyang (posporo) imbes sungkyung (Bibliya).

Human sa pipila ka bulan, kami giasayn ingong misyonaryo sa Busan, ang dunggoanang siyudad sa habagatan. Uban namo ang duha ka sister nga giasayn usab didto. Kami nag-abang ug tulo ka gagmayng lawak. Ang maong mga lawak walay gripo ug walay maayong kasilyas. Sa gabii lamang mokusog ang agas sa tubig nga igong makasaka sa ikaduhang andana gamit ang hos. Busa magpulihanay mig mata sa kaadlawon aron magpondog tubig. Amo kining initon o kaha butangag chlorine aron maseguro nga luwas kining imnon.

Aduna pa kamiy laing problema. Hinay ang koryente mao nga dili kami makagamit ug washing machine o kaha plansa. Diha ra mi magluto sa pasilyo ug kosinilya ra ang among gamit. Wala madugay, naanad ra kami sa pagluto gamit ang mga rekado sa Korea. Paglabay sa tulo ka tuig, kami ni Liz nasakit ug hepatitis. Ang kadaghanan sa mga misyonaryo niadtong mga tuiga nataptan usab sa maong sakit. Naayo kami paglabay sa pipila ka bulan, apan nakasinati na usab kamig laing problema sa panglawas.

Tabang sa Pag-atubang sa mga Suliran

Gubot ang kahimtang sa politika sa Korea sa milabayng 55 ka tuig. Nabahin kini sa duha, ug ang DMZ, o demilitarized zone, maoy nagsilbing utlanan niini. Kini nahimutang 55 kilometros sa amihanan sa Seoul, ang kaulohan sa Republika sa Korea. Niadtong 1971, mibisita si Frederick Franz gikan sa hedkuwarter sa Brooklyn. Giubanan nako siya sa DMZ, ang labing guwardiyadong utlanan sa tibuok kalibotan. Sulod sa daghang katuigan, ang mga opisyales sa United Nations kasagarang makigtagbo didto uban sa mga representante sa duha ka gobyerno.

Siyempre, nagpabilin kaming neyutral maylabot sa politika, lakip na sa kahimtang sa politika sa Korea. (Juan 17:14) Tungod sa ilang pagdumili sa paggamit ug armas, kapin sa 13,000 ka Koreanong mga Saksi ang nabilanggo, ug silang tanan migugol sa total nga 26,000 ka tuig  diha sa bilanggoan. (2 Cor. 10:3, 4) Ang tanang batan-ong brader sa Korea nahibalo nga sila mabilanggo, apan wala sila mahadlok. Makapaguol gayod tungod kay gibansagan sila sa gobyerno nga “mga kriminal” nga unta ang “krimen” nga ilang nahimo mao lamang ang pagpabiling neyutral.

Balik niadtong 1944, panahon sa Gubat sa Kalibotan II, mibalibad usab ako sa pagsundalo, mao nga ako nabilanggog duha ug tunga ka tuig sa Lewisburg, Pennsylvania sa Amerika. Busa, bisan tuod mas lisod ang naagoman sa batan-ong mga igsoon diha sa bilanggoan sa Korea, nahibalo ko kon unsa kini ka lisod. Daghang igsoon ang nadasig sa dihang ilang nahibaloan nga kaming mga misyonaryo nakasinati usab diay sa ilang kahimtang.—Isa. 2:4.

Kami Nakasinatig mga Pagsulay

Usa ka isyu ang mitungha niadtong 1977 bahin sa among neyutral nga baroganan. Ang mga opisyales naghunahuna nga amo konong giimpluwensiyahan ang mga batan-ong Koreano sa pagdumili sa pagsundalo ug sa paggamit ug armas. Busa kon ang usa ka misyonaryo mogawas sa nasod sa bisan unsang hinungdan, dili na siya tugotan sa gobyerno sa pagbalik. Kini nga pagdili nagsugod sa 1977 hangtod sa 1987. Kon mibiya pa kami sa Korea niadtong mga tuiga, dili na unta mi makabalik. Busa, niadtong mga tuiga, wala gayod kami makauli, bisag pagduaw man lang sa Amerika.

Makadaghan kaming miduol sa mga opisyales sa gobyerno aron isaysay ang among baroganan ingong mga sumusunod ni Kristo. Sa ngadtongadto, ilang nakita nga wala gayod kami mahadlok, busa ilang gihunong ang pagdili—human sa napulo ka tuig. Nianang mga tuiga, dihay mga misyonaryo nga mipauli sa ilang nasod tungod sa problema sa panglawas, apan kami ug ang uban pa nagpabilin ug wala gayod kami magmahay nga among gibuhat kana.

Sa tungatunga sa katuigan sa 1980, ang mga magsusupak nag-akusar sa mga direktor sa legal nga korporasyon sa mga Saksi sa Korea nga nagtudlo kono sa mga batan-ong brader sa pagdumili sa pagsundalo. Tungod niana, ang matag usa kanamo gipatawag sa gobyerno aron imbestigahon. Sa Enero 22, 1987, nakaplagan sa piskal nga walay basehan ang maong akusasyon. Kini makatabang kon motungha pag-usab ang sayop nga panghunahuna batok sa mga Saksi.

Gipanalanginan sa Diyos ang Among Buluhaton

Sa Korea, nagkagrabe ang pagsupak sa among pagsangyaw sa daghan nang katuigan tungod sa among neyutral nga baroganan. Tungod niana, naglisod kami sa pagpangita ug mga dapit alang sa among dagkong mga asembliya. Busa, ang mga Saksi nangitag paagi aron masulbad kini ug nagtukod silag Assembly Hall sa Busan, ang kinaunhang asembliyahanan sa Sidlakan. Nakapribilehiyo ako sa paghatag sa pakigpulong sa dedikasyon niadtong Abril 5, 1976, ug dihay 1,300 nga mitambong.

Sukad sa 1950, tinagpulo ka libong mga sundalong lalaki gikan sa Amerika ang nadestino sa Korea. Sa ilang pag-uli sa Amerika, daghan kanila ang nahimong aktibong mga Saksi. Pirme ming makadawat  ug sulat gikan kanila, ug giisip namo nga usa ka panalangin ang pagtabang kanila nga makakat-on bahin kang Jehova.

Ikasubo nga ang akong minahal nga asawa, si Liz, namatay niadtong Septiyembre 26, 2006. Grabeng kamingaw ang akong gibati. Sulod sa 51 ka tuig sa iyang pag-alagad dinhi, iyang gidawat ang bisan unsang asaynment nga walay reklamo. Wala gayod siya mosugyot ni maghunahuna nga mouli sa Amerika, ang dapit nga dili niya gustong biyaan kaniadto!

Ako nag-alagad gihapon ingong membro sa pamilyang Bethel sa Korea. Midaghan ang membro sa pamilyang Bethel nga miabot na karon ug mga 250. Nakapribilehiyo usab ako sa pag-alagad ingong usa sa pito ka membro sa Komite sa Sanga nga nagdumala sa buluhaton niining nasora.

Sa among pag-abot kaniadto, ang Korea pobre kaayo, apan karon usa na kini sa labing modernong nasod. Duna nay kapin sa 95,000 ka Saksi sa Korea, ug duolag 40 porsiyento kanila ang nag-alagad ingong regular o oksilyare payunir. Kining tanan nakaamot sa akong kalipay sa pag-alagad sa Diyos niining dapita ug sa pagkakita sa pag-uswag sa mga Saksi sa Korea.

[Hulagway sa panid 24]

Pag-abot namo sa Korea uban ang laing mga misyonaryo

[Hulagway sa panid 24, 25]

Pag-alagad sa Busan

[Hulagway sa panid 25]

Uban ni Brader Franz sa DMZ niadtong 1971

[Hulagway sa panid 26]

Uban ni Liz una pa sa iyang kamatayon

[Hulagway sa panid 26]

Sanga sa Korea diin ako nag-alagad ingong membro sa pamilyang Bethel