1-3. Unsang mga hagit ang giatubang sa mga magtiayon? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

“KON kamo maningkamot pag-ayo ug inyong ipakita nga gusto ninyong molampos ang inyong kaminyoon, matagamtam ninyo ang panalangin ni Jehova,” miingon ang usa ka bana nga 38 ka tuig nang minyo. Oo, ang bana ug asawa mahimong magmalipayon ug magtinabangay panahon sa kalisdanan.—Prov. 18:22.

² Apan natural lang nga ang mga magtiayon makasinatig ‘kasakitan sa unod.’ (1 Cor. 7:28) Ngano? Tungod kay bisan ang ginagmayng problema sa matag adlaw makaapektar sa kaminyoon. Kay dili hingpit, ang bana ug asawa usahay makapasilo sa usag usa ug dili magkasinabtanay. (Sant. 3:2, 5, 8) Daghang magtiayon ang nalisdan kay gawas sa ilang trabaho, may mga anak sab silang atimanon. Tungod sa stress ug kakapoy, ang pipila ka magtiayon halos wala nay panahon sa pagpalig-on sa ilang kaminyoon. Ang pinansiyal nga mga problema, sakit, o ubang kalisdanan tingali inanayng makapawala sa ilang gugma ug pagtahod sa usag usa. Dugang pa, ang daw lig-ong kaminyoon mahimong mohuyang tungod sa “mga buhat sa unod,” sama  sa pakighilawas, walay-kaulaw nga panggawi, pagdumtanay, panag-away, pangabugho, pagsinta sa kasuko, ug pakigtigi.—Gal. 5:19-21.

³ Gawas pa niana, ang mga tawo niining “kataposang mga adlaw” sagad hakog ug walay pagtahod sa Diyos, mga kinaiya nga makadaot sa kaminyoon. (2 Tim. 3:1-4) Labaw sa tanan, may mabangis nga kaaway nga gustong mobungkag sa kaminyoon. Si apostol Pedro nagpasidaan kanato: “Ang inyong kaaway, ang Yawa, nagasuroysuroy sama sa usa ka leyon nga nagangulob, nga nagapangitag matukob.”—1 Ped. 5:8; Pin. 12:12.

4. Sa unsang paagi mabatonan ang lig-on ug malipayong kaminyoon?

⁴ Ang usa ka bana sa Japan miingon: “Naglisod ko niadto sa pinansiyal. Ug kay wala koy maayong komunikasyon sa akong asawa, tensiyonado pod siya. Unya, nasakit pa gyod siya. Tungod niini, magkalalis mi usahay.” Ang ubang hagit sa kaminyoon dili malikayan, apan mahimong mabuntog. Sa tabang ni Jehova, ang mga magtiayon makabatog lig-on ug malipayong kaminyoon. (Basaha ang Salmo 127:1.) Atong tagdon ang lima ka espirituwal nga bloke o pamaagi aron makatukod ug lig-on ug malungtarong kaminyoon. Dayon atong hisgotan kon sa unsang paagi kini nga mga bloke mapalig-on pinaagi sa gugma.

5, 6. Unsay mahimo sa bana ug asawa aron malakip si Jehova sa ilang kaminyoon?

⁵ Ang pundasyon sa lig-ong kaminyoon mao ang pagkamaunongon ug pagkamapinasakopon ngadto sa Tagmugna sa kaminyoon. (Basaha ang Ecclesiastes 4:12.) Malakip sa bana ug asawa si Jehova diha sa ilang kaminyoon pinaagi sa pagsunod sa iyang mahigugmaong giya. Ang Bibliya nag-ingon bahin sa katawhan sa Diyos kaniadto: “Ang imong mga igdulungog makadungog ug pulong sa imong luyo nga mag-ingon: ‘Mao kini ang dalan. Lakaw kamo niini,’ kon kamo moadto sa tuo o kon kamo moadto sa wala.” (Isa. 30:20, 21) Karon, ang magtiayon “makadungog” sa pulong ni Jehova pinaagi sa pagbasa sa Pulong sa Diyos nga magkauban. (Sal. 1:1-3) Mapalig-on pa nila ang ilang kaminyoon pinaagi sa Pamilyahanong Pagsimba nga makalingaw ug makapalig-on sa espirituwal. Ang pag-ampo kada adlaw nga magkauban hinungdanon usab aron ang ilang kaminyoon makabarog batok sa mga pag-atake sa kalibotan ni Satanas.

⁶ Si Gerhard nga taga-Germany miingon: “Dihang mawala ang among kalipay tungod sa mga problema o dili pagsinabtanay, ang tambag sa Pulong sa Diyos nakatabang kanamo sa pag-ugmad sa pailob ug pagpasaylo. Kini nga mga hiyas hinungdanon sa usa ka malamposong kaminyoon.” Dihang maningkamot ang magtiayon nga ilakip ang Diyos sa ilang kaminyoon pinaagi sa paghimo sa espirituwal nga mga butang nga magkauban, sila magmalipayon ug masuod sa Diyos ug sa usag usa.

7. Sa unsang paagi angayng mangulo ang bana?

⁷ Ang paagi sa bana sa pagpangulo sa iyang pamilya makatabang sa pagtukod ug lig-on ug malipayong kaminyoon. Ang Bibliya nag-ingon: “Ang ulo sa matag lalaki mao si Kristo; sa baylo ang ulo sa usa ka babaye mao ang lalaki.” (1 Cor. 11:3) Gipakita sa konteksto niini kon sa unsang paagi angayng mangulo ang bana—sama sa paagi sa pagpangulo ni Kristo sa lalaki. Si Jesus dili gayod bangis o madaogdaogon. Siya kanunayng mahigugmaon, maluloton, makataronganon, malumog-buot, ug mapainubsanon sa kasingkasing.—Mat. 11:28-30.

8. Sa unsang paagi maangkon sa bana ang gugma ug pagtahod sa iyang asawa?

 ⁸ Ang Kristohanon nga mga bana dili angayng mamugos nga tahoron sila sa ilang asawa. Hinunoa, sila “magpadayon sa pagpuyo sa samang paagi uban kanila sumala sa kahibalo.” Sila “maghatag kanila ug kadungganan samag ngadto sa usa ka sudlanan nga mas mahuyang, ang babaye.” (1 Ped. 3:7) Sa publiko man o sa pribado, ipakita sa bana pinaagi sa iyang matinahorong mga pulong ug mabinationg mga buhat nga bililhon kaniya ang iyang asawa. (Prov. 31:28) Nianang paagiha, maangkon sa bana ang gugma ug pagtahod sa iyang asawa ug ang Diyos magpanalangin sa ilang kaminyoon.

9. Sa unsang paagi ikapakita sa asawa nga siya mapinasakopon?

⁹ Ang dili mahakogon nga gugma alang kang Jehova nga gibase sa iyang mga prinsipyo motabang kanato nga magpaubos “ilalom sa gamhanang kamot sa Diyos.” (1 Ped. 5:6) Ang usa ka hinungdanong paagi nga ang mapinasakopong asawa makapakitag pagtahod sa awtoridad ni Jehova mao ang pagpakigkooperar ug pagpaluyo sa iyang bana. Ang Bibliya nag-ingon: “Kamong mga asawa, magpasakop sa inyong mga bana, sanglit kini maoy angay diha sa Ginoo.” (Col. 3:18) Tinuod, dili tanang desisyon sa bana ang maangayan sa asawa. Apan kon ang mga desisyon sa bana dili supak sa balaod sa Diyos, ang mapinasakopong asawa andam nga mokooperar.—1 Ped. 3:1.

10. Nganong hinungdanon ang mahigugmaong pagpasakop?

¹⁰ Ang usa ka asawa may dungganong papel ingong “kapikas” sa iyang bana. (Mal. 2:14) Dihang ang magtiayon mohimog mga desisyon maylabot sa pamilya, ang asawa matinahorong mopahayag sa iyang hunahuna ug pagbati, apan siya magmapinasakopon gihapon. Ang usa ka maalamong bana maminaw pag-ayo sa isulti sa iyang asawa. (Prov. 31:10-31) Sa baylo, ang mahigugmaong pagpasakop moresulta sa kalipay, kalinaw,  ug kaharmonya sulod sa pamilya. Malipay usab ang magtiayon kay sila nakapahimuot sa Diyos.—Efe. 5:22.

11. Nganong hinungdanon ang pagpasaylo?

¹¹ Aron magmalungtaron ang kaminyoon, ang bana ug asawa kinahanglang magpinasayloay sa usag usa. Molig-on ang kaminyoon kon ang magtiayon “magpadayon sa pag-antos sa usag usa ug kinabubut-on nga magpasaylo sa usag usa.” (Col. 3:13) Sa laing bahin, mohuyang ang kaminyoon kon dili kalimtan sa magtiayon ang kanhing mga kasaypanan ug gamiton kini aron sudyaan ang usag usa. Maingon nga ang mga liki makapahuyang sa usa ka bilding, ang mga kahiubos ug kayugot mahimong motubo diha sa atong kasingkasing, nga mas makapalisod sa pagpasaylo. Sa kasukwahi, molig-on ang kaminyoon kon ang magtiayon magpinasayloay sa usag usa, maingon nga si Jehova nagpasaylo kanila.—Miq. 7:18, 19.

12. Sa unsang paagi ang gugma magatabon “sa daghang sala”?

¹² Ang tinuod nga gugma “dili maghupot ug talaan sa kadaot.” Hinunoa, ang “gugma magatabon sa daghang sala.” (1 Cor. 13:4, 5; basaha ang 1 Pedro 4:8.) Sa ato pa, ang gugma walay gitakdang gidaghanon sa sala nga atong pasayloon. Dihang nangutana si apostol Pedro kon kapila niya pasayloon ang usa, si Jesus mitubag: “Hangtod sa kapitoag-pito.” (Mat. 18:21, 22) Iyang gipakita nga wala gayoy limitasyon kon kapila pasayloon sa usa ka Kristohanon ang uban.—Prov. 10:12. *

13. Unsay atong buhaton aron mahimong mapinasayloon?

¹³ “Kon dili magpinasayloay ang magtiayon,” miingon si Annette, “mosamot ang kayugot ug kawalay-pagsalig, ug kana makadaot sa kaminyoon. Pinaagi sa pagpasaylo, molig-on ang bugkos sa inyong kaminyoon ug mas masuod kamo sa usag usa.” Aron mahimong mapinasayloon, ugmara ang pagkamapasalamaton ug pagkamapabilhon. Batasana ang paghatag sa imong kapikas ug sinserong komendasyon. (Col. 3:15) Ingong resulta, inyong mabatonan ang kalinaw sa hunahuna, panaghiusa, ug pag-uyon sa Diyos.—Roma 14:19.

14, 15. Unsa ang Bulawanong Lagda, ug nganong hinungdanon kini sa kaminyoon?

¹⁴ Sa walay duhaduha gusto nimong trataron ka uban ang dignidad ug pagtahod. Malipay ka kon paminawon ka ug konsiderahon ang imong pagbati. Apan nakadungog ka na ba nga may miingon, “Kon unsay imong gihimo nako, mao say akong himoon nimo”? Bisag masabtan nato usahay ang maong reaksiyon, ang Bibliya nag-ingon kanato: “Ayaw pag-ingon: ‘Maingon sa iyang gibuhat kanako, mao usab ang akong buhaton kaniya.’” (Prov. 24:29) Gani, si Jesus nagrekomendar ug mas maayong paagi sa pagdumala sa lisod nga mga kahimtang. Kini sagad gitawag ug Bulawanong Lagda: “Sumala sa buot ninyo nga pagabuhaton sa mga tawo nganha kaninyo, mao usab ang inyong pagabuhaton ngadto kanila.” (Luc. 6:31) Gipasabot ni Jesus nga angay natong trataron ang mga tawo sa paagi nga gusto natong trataron kita ug dili balosan ug daotan ang daotan. Sa kaminyoon, kini nagpasabot nga angay natong itanom kon unsay gusto natong anihon.

¹⁵ Mapalig-on sa mga magtiayon ang ilang relasyon kon sila magmahunahunaon  sa pagbati sa ilang kapikas. “Naningkamot mi sa pagpadapat sa Bulawanong Lagda,” miingon ang usa ka bana sa South Africa. “Tinuod, may mga panahon nga masuko mi, apan naningkamot mi nga trataron ang matag usa sa paagi nga gusto namong trataron mi—uban ang pagtahod ug dignidad.”

16. Unsay dili angayng buhaton sa mga magtiayon sa usag usa?

¹⁶ Ayawg ipanulti ang mga kahuyangan sa imong kapikas, ni magsigeg reklamo bahin sa iyang mga kinaiya nga wala nimo maangayi—bisag ipaagi lag komedya. Hinumdomi nga ang kaminyoon dili usa ka kompetisyon kon kinsay husto, kusog mosingka, o kinsay sakit manulti. Tinuod, kitang tanan may mga kahuyangan, ug usahay mapasuko nato ang uban. Apan wala gayoy maayong katarongan nga ang bana ug asawa mosultig makapasakit ug matamayong mga pulong, o mas grabe pa, managmal.—Basaha ang Proverbio 17:27; 31:26.

17. Sa unsang paagi mapadapat sa bana ang Bulawanong Lagda?

¹⁷ Bisan tuod sa pipila ka kultura ang mga lalaki nga mangdaogdaog o managmal sa ilang kapikas giisip ingong tinuod nga lalaki, ang Bibliya nag-ingon: “Siya nga mahinay sa kasuko mas maayo pa kay sa tawong gamhanan, ug siya nga nagapugong sa iyang espiritu kay niadtong nagbihag sa usa ka siyudad.” (Prov. 16:32) Nagkinahanglan gayod ug moral nga kalig-on aron masundog ang labing bantogang tawo nga nabuhi sukad, si Jesu-Kristo, ug aron makontrolar ang kaugalingon. Ang usa ka lalaki nga mangdaogdaog o managmal sa iyang asawa dili gayod tinuod nga lalaki, ug iyang mawala ang iyang relasyon kang Jehova. Ang salmistang si David, nga usa ka kusgan ug maisog nga lalaki, miingon: “Mapikal kamo, apan ayaw pagpakasala. Makigsulti kamo sa inyong kasingkasing, diha sa inyong higdaanan, ug maghilom kamo.”—Sal. 4:4.

18. Nganong hinungdanon nga padayong ugmaron ang gugma?

¹⁸ Basaha ang 1 Corinto 13:4-7. Ang gugma mao ang labing hinungdanong hiyas sa kaminyoon. “Isul-ob ninyo ang malumong mga pagmahal sa pagkamabination, kalulot, pagpaubos sa hunahuna, kalumo, ug hataas-nga-pailob. Apan, gawas pa niining tanang butanga, isul-ob ninyo ang gugma, kay kini maoy usa ka hingpit nga bugkos sa panaghiusa.” (Col. 3:12, 14) Ang masakripisyohon, samag Kristo nga gugma maoy magsilbing semento nga nagdugtong sa mga bloke sa lig-ong kaminyoon. Kini maglig-on sa kaminyoon bisan pa sa makapapikal nga mga kinaiya, grabeng sakit, pinansiyal nga problema, ug suliran labot sa mga ugangan ug bayaw.

19, 20. (a) Sa unsang paagi ang mga magtiayon makatukod ug lig-on ug malipayong kaminyoon? (b) Unsay atong hisgotan sa sunod artikulo?

¹⁹ Tinuod, gikinahanglan ang gugma, pagkamaunongon, ug paningkamot aron molampos ang kaminyoon. Inay magbulag dihang makasinatig mga kalisdanan, ang mga magtiayon kinahanglang magmadeterminado sa pagpalig-on sa ilang relasyon. Kon ang Kristohanong mga magtiayon nahigugma kang Jehova ug sa usag usa, matukmod sila sa paghusay sa ilang mga problema, kay ang “gugma dili gayod mapakyas.”—1 Cor. 13:8; Mat. 19:5, 6; Heb. 13:4.

²⁰ Ang pagtukod ug usa ka lig-on ug malipayong kaminyoon ilabinang malisod niining ‘makuyaw nga mga panahon.’ (2 Tim. 3:1) Apan sa tabang ni Jehova, posible kini. Bisan pa niana, kinahanglang suklan usab sa mga magtiayon ang moral nga kadunotan nga kaylap karon. Ang sunod nga artikulo maghisgot kon unsay buhaton sa mga magtiayon aron mapanalipdan ang ilang kaminyoon batok sa imoralidad.