1, 2. Kinsa ang Tinubdan sa atong tanlag, ug nganong mapasalamaton kita niini?

GILALANG ni Jehova nga Diyos ang tawo nga may kagawasan sa pagpili. Gihatagan sa Diyos ug bililhong giya ang unang magtiayon ug ang ilang umaabot nga kaliwat. Kana mao ang tanlag o konsensiya—ang katakos sa pag-ila sa husto ug sayop. Kon gamiton sa hustong paagi, ang tanlag makatabang nato sa paghimog maayo ug sa paglikay sa pagbuhat ug daotan. Busa, ang atong tanlag maoy ebidensiya sa gugma sa Diyos ug sa iyang tinguha nga ang mga tawo mahiusa sa pagbuhat ug maayo.

² Ang mga tawo karon duna gihapoy tanlag. (Basaha ang Roma 2:14, 15.) Bisag daghan ang wala magsunod sa mga sukdanan sa Bibliya, atong makita nga may pipila nga sagad nagbuhat ug maayo ug nagdumot sa daotan. Ang tanlag nakapugong sa daghan sa pagbuhat ug grabeng pagkadaotan. Handurawa lang ang kahimtang sa kalibotan kon walay tanlag! Lagmit mas grabe pa ang pagkadaotan. Mapasalamaton gayod kita sa Diyos nga gihatagan ta niyag tanlag!

3. Nganong ang tanlag makatabang nato diha sa kongregasyon?

³ Lahi sa kadaghanan, ang mga alagad ni Jehova nagbansay sa  ilang tanlag. Gusto nila nga ang ilang tanlag molihok uyon sa mga sukdanan sa husto ug sayop, maayo ug daotan, ingon sa gipakita sa Pulong sa Diyos. Ang maayong pagkabansay nga tanlag dakog ikatabang diha sa kongregasyon. Pero ang pagbansay ug paggamit sa atong tanlag dili lang kutob sa hunahuna. Ang Bibliya naglangkit sa maayong tanlag ngadto sa pagtuo ug gugma. Si Pablo misulat: “Ang tuyo niini nga sugo mao ang gugma gikan sa hinlong kasingkasing ug gikan sa maayong tanlag ug gikan sa pagtuo nga walay pagkasalingkapaw.” (1 Tim. 1:5) Samtang ginabansay nato ang atong tanlag ug molihok uyon niini, molalom ang atong gugma kang Jehova ug molig-on ang atong pagtuo. Gani, ang atong paagi sa paggamit sa atong tanlag magpadayag sa kalig-on sa atong espirituwalidad, kahimtang sa atong kasingkasing, ug sa kadako sa atong tinguha nga pahimut-an si Jehova. Sa pagkatinuod, ang atong tanlag magpadayag kon unsa tang matanga sa pagkatawo.

4. Unsaon nato pagbansay ang atong tanlag?

⁴ Apan unsaon man nato pagbansay ang atong tanlag? Ang hinungdanong mga paagi mao ang regular nga pagtuon sa Bibliya, pagpamalandong niana, ug pagpadapat sa atong nakat-onan. Klaro nga labaw pa kini sa pagtigom ug impormasyon ug pagkat-on sa mga lagda. Ang atong pagtuon sa Bibliya kinahanglang anam-anam nga maghatag natog tukmang kahibalo bahin kang Jehova, sa iyang personalidad, mga hiyas, gusto, ug dili gusto. Sa ngadtongadto, ang atong tanlag mopahiuyon sa pamaagi ni Jehova. Kini motandog sa atong kasingkasing ug mopalihok kanato sa pagsundog pa kaniya.

5. Unsay atong hisgotan niining artikuloha?

⁵ Apan makapangutana tingali kita: Sa unsang paagi ang maayong pagkabansay nga tanlag makatabang nato dihang mohimo kitag desisyon? Unsaon nato pagtahod ang tanlag sa atong igsoon? Ug sa unsang paagi ang tanlag magtukmod kanato nga magmadasigon pa? Atong hisgotan ang tulo ka natad diin makatabang ang atong tanlag: (1) pag-atiman sa panglawas, (2) paglingawlingaw, ug (3) ministeryo.

6. Sa unsa nga natad nga daghan ang nangutana ug gikinahanglan ang paghimog desisyon?

⁶ Ang Bibliya nag-awhag kanato nga likayan ang makadaot nga mga buhat ug magmakasaranganon sa panggawi, sama diha sa pagkaon ug pag-inom. (Prov. 23:20; 2 Cor. 7:1) Kon atong ipadapat ang mga prinsipyo sa Bibliya, makatabang kini kanato nga mapanalipdan ang atong panglawas, bisag maapektohan gihapon kita sa pagkatigulang ug sakit. Sa pipila ka nasod, mahimong mabatonan ang naandan ug alternatibong mga paagi sa pagtambal. Ang mga branch office kanunayng makadawat ug sulat gikan sa mga igsoon nga nangutana bahin sa lainlaing paagi sa pagtambal. Daghan ang nangutana, “Kini bang paagiha sa pagtambal puwede sa usa ka alagad ni Jehova?”

7. Sa unsang paagi kita makahimog desisyon maylabot sa pagpatambal?

⁷ Ang branch office o ang lokal nga mga ansiyano walay awtoridad nga mohimog mga desisyon labot sa pag-atiman sa panglawas para sa usa ka Saksi, bisag mangayo pa kinig sugyot. (Gal. 6:5) Pero, puwede nilang ipakita ang giingon ni Jehova nga makatabang sa usa sa paghimog desisyon. Pananglitan, kinahanglang hinumdoman sa usa ka Kristohanon ang sugo sa Bibliya “nga padayong magaayad . . . sa dugo.” (Buh. 15:29) Nagpasabot ni nga dili angayng dawaton ang pagtambal nga naglakip sa pag-abonog kompletong dugo o bisag usa sa upat ka pangunang sangkap niini. Ang maong kahibalo makaimpluwensiya sa tanlag sa usa ka Kristohanon dihang mohimo siyag desisyon maylabot sa ginagmayng tipik  nga gikuha gikan sa usa nianang upat ka sangkap. * Apan unsang ubang tambag sa Bibliya ang makagiya kanato dihang mamilig paagi sa pagtambal?

8. Sa unsang paagi makatabang nato ang Filipos 4:5 sa paghimog desisyon maylabot sa pag-atiman sa panglawas?

⁸ Ang Proverbio 14:15 nag-ingon: “Si bisan kinsa nga walay kasinatian motuo sa tagsatagsa ka pulong, apan ang usa nga maalamon magapalandong sa iyang mga lakang.” Sa pagkakaron, may mga sakit nga wala pay nadiskobrehang tambal. Busa, kinahanglan kitang mag-amping maylabot sa mga paagi sa pagtambal nga nag-angkong makaayo apan walay lig-ong pamatuod. Si Pablo giinspirar sa pagsulat: “Ipaila ang inyong pagkamakataronganon sa tanang tawo.” (Filip. 4:5) Ang pagkamakataronganon mopugong kanato sa paggugol ug dakong panahon sa pag-atiman sa panglawas nga mapasagdan na ang espirituwal nga mga butang. Kon atong tugotan nga mahimong panguna sa kinabuhi ang pag-atiman sa panglawas, posible nga mahimo tang mahunahunaon lang sa kaugalingon. (Filip. 2:4) Ang espirituwal nga mga butang ang labing importante, ug kon bahin sa panglawas, kinahanglang magmakataronganon kita sa atong mga pagdahom.—Basaha ang Filipos 1:10.

9. Nganong makatabang ang Roma 14:13, 19 sa paghimog desisyon labot sa panglawas, ug sa unsang paagi mahimong mameligro ang atong panaghiusa?

⁹ Ang makataronganong Kristohanon dili mamugos sa iyang opinyon ngadto sa uban. Sa usa ka nasod sa Europe, gikombinsir sa usa ka magtiayon ang mga igsoon sa paggamit sa usa ka klase sa food supplement ug pagdiyeta. Ang pipila misulay, pero ang uban wala. Ngadtongadto, daghan ang nangasuko kay wala matuman ang ilang gidahom. Ang magtiayon may katungod nga modesisyon kon sulayan nila ang usa ka diyeta o supplement, apan makataronganon ba nga ipameligro ang panaghiusa sa kongregasyon tungod lang sa pag-atiman sa panglawas? Dihay higayon nga ang mga Kristohanon sa Roma may magkalahing opinyon maylabot sa pipila ka pagkaon ug selebrasyon. Unsay gitambag ni Pablo kanila? Siya miingon: “Ang usa ka tawo nagahukom sa usa ka adlaw ingong labaw kay sa lain; ang lain nga tawo nagahukom sa usa ka adlaw nga sama ra sa tanan; pasagding ang matag tawo bug-os nga kombinsido diha sa iyang kaugalingong hunahuna.” Busa, mag-amping kita nga dili makapandol sa uban.—Basaha ang Roma 14:5, 13, 15, 19, 20.

10. Nganong angay natong tahoron ang personal nga desisyon sa uban? (Tan-awa ang hulagway sa sinugdan sa artikulo.)

¹⁰ Kon dili nato masabtan ang binase sa tanlag nga desisyon sa usa ka igsoon maylabot sa personal nga mga butang, dili nato siya angayng hukman dayon o pugson sa pag-usab sa iyang hunahuna. Tingali ang iyang tanlag “maluya” pa ug nagkinahanglag dugang pagbansay o sensitibo ra kaayo. (1 Cor. 8:11, 12)  Sa laing bahin, basig angay natong susihon ang atong tanlag, nga tingali nagkinahanglan pag dugang pagbansay aron mahiuyon sa mga prinsipyo sa Diyos. Kon bahin sa pag-atiman sa panglawas, kinahanglang andam ang matag usa kanato sa paghimog personal nga desisyon ug sa pagdawat sa sangpotanan niana.

11, 12. Dihang mamilig kalingawan, unsang tambag sa Bibliya ang angay natong hinumdoman?

¹¹ Si Jehova naglalang sa tawo sa paagi nga sila malipay ug makabenepisyo sa paglingawlingaw. Si Solomon misulat nga may “panahon sa pagkatawa” ug “panahon sa paglukso [o, pagsayaw].” (Eccl. 3:4) Pero dili tanang lingawlingaw mapuslanon, makarelaks, o makapalagsik; ug dili pod maayo ang sobra o kanunayng paglingawlingaw. Sa unsang paagi makatabang ang atong tanlag aron kita malipay ug makabenepisyo sa dalawatong kalingawan?

¹² Ang Kasulatan nagpasidaan batok sa “mga buhat sa unod.” Kana naglakip sa “pakighilawas, kahugawan, malaw-ayng panggawi, idolatriya, pagbuhat sa espiritismo, mga pagdumtanay, panag-away, pangabugho, mga pagsinta sa kasuko, mga pakigtigi, mga pagkabahinbahin, mga sekta, mga kasina, mga paghuboghubog, mga hudyaka, ug mga butang nga sama niini.” Si Pablo misulat nga “kadtong nagabuhat sa maong mga butang dili makapanunod sa gingharian sa Diyos.” (Gal. 5:19-21) Busa, pangutan-on nato ang kaugalingon: ‘Ang ako bang tanlag nagtukmod nako sa paglikay sa mga esport nga peligroso, maindigon, nasyonalistiko, o bayolente? Ang ako bang tanlag nagpasidaan nako dihang mosulay ko pagtan-awg salida nga dunay pornograpikong mga esena o nagkonsentir sa imoralidad, paghuboghubog, o espiritismo?’

13. Sa unsang paagi makatabang nato ang 1 Timoteo 4:8 ug Proverbio 13:20 maylabot sa paglingawlingaw?

¹³ Ang Bibliya nagtagana usab ug mga prinsipyo nga makatabang nato sa pagbansay sa atong tanlag maylabot sa paglingawlingaw. Pananglitan, kini nag-ingon nga ang “lawasnong pagbansay may diyutayng kapuslanan.” (1 Tim. 4:8) Daghan ang mibati nga ang kasarangan ug regular nga ehersisyo makaayo sa panglawas ug makapalagsik sa lawas ug hunahuna. Kon gusto tang mag-ehersisyo nga uban sa grupo, himoon ba nato kana uban kang bisan kinsa na lang? Ang Proverbio 13:20 nagtambag: “Siya nga nagalakaw uban sa mga tawong maalamon mahimong maalamon, apan siya nga may pakiglabot sa mga hungog mahisugamak sa kadaot.” Dili ba nagsugyot kini nga angay natong gamiton ang atong nabansay sa Bibliya nga tanlag dihang mamilig kalingawan?

14. Giunsa pagpadapat sa usa ka pamilya ang prinsipyo sa Roma 14:2-4?

¹⁴ Si Christian ug Daniela may duha ka anak nga tin-edyer. Si Christian miingon: “Panahon sa among Pamilyahanong Pagsimba, nahisgotan namo ang paglingawlingaw. Miuyon mi nga ang pipila ka lingawlingaw dalawaton samtang ang uban dili. Kinsa ang maayong pakig-ubanan? Usa sa among mga anak nga babaye miingon nga kada reses sa eskuylahan, may pipila ka batan-ong Saksi nga para niya migawi nga dili maayo. Ug morag mapresyur siya sa pagsundog kanila. Kami nangatarongan nga ang matag usa may konsensiya, ug kinahanglan kitang magpagiya niini dihang modesisyon kon unsay buhaton ug kon kinsay pakig-ubanan.”—Basaha ang Roma 14:2-4.

15. Sa unsang paagi makatabang ang pagkonsiderar sa Mateo 6:33 dihang magplanong maglingawlingaw?

¹⁵ Maayo sab nga palandongon kon kanus-a maglingawlingaw. Giuna ba nimo ang paglingawlingaw inay ang teokratikanhong mga kalihokan, sama sa tigom, pagsangyaw, ug personal nga pagtuon? O gisal-ot lang nimo ang teokratikanhong mga kalihokan samtang  naglingawlingaw? Unsay imong mga prayoridad? Si Jesus miingon: “Nan, magpadayon sa pagpangita pag-una sa gingharian ug sa iyang pagkamatarong, ug kining tanang ubang mga butang igadugang ra kaninyo.” (Mat. 6:33) Ang imo bang tanlag nagtukmod nimo sa pagtakdag mga prayoridad nga nahiuyon sa tambag ni Jesus?

16. Sa unsang paagi makatabang ang atong tanlag diha sa pagsangyaw?

¹⁶ Ang maayong tanlag dili lang magpasidaan batok sa pagbuhat ug daotan. Kini magtukmod kanato sa pagbuhat ug maayo. Ang panguna niini mao ang pagpakigbahin sa pagsangyaw sa balay ug balay ug ang pagpangitag kahigayonan sa pagsangyaw nga di pormal. Ang tanlag ni Pablo nagtukmod kaniya sa pagbuhat niana. Siya misulat: “Ang panginahanglan gikapatong ibabaw kanako. Sa pagkatinuod, alaot ako kon dili ko ipahayag ang maayong balita!” (1 Cor. 9:16) Kon ato siyang sundogon, ang atong tanlag magpasalig kanato nga husto ang atong ginabuhat. Ug pinaagi sa pagwali sa maayong balita, atong gipalihok ang tanlag niadtong atong gisangyawan. Si Pablo miingon: “Pinaagi sa pagpadayag sa kamatuoran [kami] nagarekomendar sa among kaugalingon ngadto sa matag tawhanong tanlag diha sa atubangan sa Diyos.”—2 Cor. 4:2.

17. Sa unsang paagi ang usa ka batan-ong sister milihok nga kaharmonya sa iyang tanlag?

¹⁷ Dihang si Jacqueline 16 anyos pa, siya nagtuon ug biology sa eskuylahan. Sa klase, detalyadong gihisgotan ang teoriya sa ebolusyon. “Ang akong konsensiya nagpugong nako sa pagpakigbahin sa diskusyon sa klase, nga mao untay akong naandan. Dili nako gustong suportahan ang teoriya sa ebolusyon. Akong giduol ang akong maestro ug gisaysay ang akong baroganan. Wala ko magdahom nga buotan kaayo siya ug gihatagan ko niyag kahigayonan nga ipatin-aw sa klase ang bahin sa paglalang.” Nalipay kaayo si Jacqueline nga siya namati ug milihok uyon sa iyang nabansay sa Bibliya nga tanlag. Ang imo bang tanlag nagtukmod usab nimo sa pagbuhat kon unsay husto?

18. Nganong gusto natong mabatonan ang maayo ug kasaligang tanlag?

¹⁸ Maayo gayod nga tumong ang pagpahiuyon sa atong kinabuhi sa mga sukdanan ug paagi ni Jehova! Ang tanlag makatabang sa paghimo niana. Pinaagi sa regular nga pagtuon sa Pulong sa Diyos, pagpamalandong sa atong nakat-onan, ug pagpadapat niana, atong ginabansay ang atong tanlag. Sa ingon, kini mahimong kasaligang giya sa atong kinabuhi!