SA DIHANG gamay pa ang imong anak, giseguro ba nimo nga siya dili mameligro sa inyong balay? Tingali imong tabonan ang mga saksakanan, tagoan ang mga hait nga mga butang, ug alihan ang hagdanan aron wala gayoy daotang mahitabo nila.

Karon, dili gayod lalim ang pagpanalipod sa mga batan-on kay mas daghan ang imong mga kabalak-an. Tingali mangutana ka: ‘Ang ako bang anak nagtan-awg pornograpiya?’ ‘Siya ba nagpadalag malaw-ayng mga larawan o mensahe sa cellphone?’ Ug ang gikahadlokang pangutana, ‘Nakigsekso na ba ang akong anak?’

Gibantayan pag-ayo sa ubang mga ginikanan ang matag lihok sa ilang mga anak sulod sa 24 ka oras. Apan ang kadaghanan kanila nakadiskobre sa ulahi nga tungod sa sobrang pagbantay nila sa ilang anak, kini maayo na hinuong molilong kanila sa ilang daotang binuhatan.

Dayag, ang pagdominar dili mao ang tubag. Kini nga paagi wala gamita ni Jehova aron ang iyang mga linalang mosunod kaniya, busa dili nimo kini angayng himoon ingong ginikanan. (Deuteronomio 30:19) Nan, sa unsang paagi ikaw makatabang sa imong mga anak sa paghimog maalamong desisyon?—Proverbio 27:11.

Ang pangunang lakang mao ang pagpakighisgot sa imong mga anak ug sugdan kini samtang sila bata pa. * (Proverbio 22:6) Unya, sa dihang motin-edyer na sila, padayon sa pagmaymay kanila. Ingong ginikanan, kinahanglang ikaw ang unang maghatag kanilag kasaligang impormasyon. “Abi sa uban nga mas gusto namong makig-estorya sa among mga higala bahin sa sekso,” matod ni Alicia, usa ka batan-ong babayeng taga-Britanya, “apan dili kana tinuod. Gusto namong  madungog kini gikan sa among mga ginikanan. Mosalig mi sa ilang isulti.”

Samtang magkadako ang mga anak, dili igo nga mahibaloan lamang nila ang bahin sa sekso, kondili kinahanglan nila ang giya. Kinahanglang ‘mabansay usab ang ilang mga gahom sa pagsabot aron sa pag-ila sa maayo ug sa daotan.’ (Hebreohanon 5:14) Sa laing pagkasulti, kinahanglan nila ang mga lagda bahin sa sekso ug kon unsaon kana sa pagpadapat. Sa unsang paagi imong ikasilsil ang moral nga mga prinsipyo sa imong mga anak?

Sugdi kini pinaagi sa pagtino kon unsa ang imong moral nga mga prinsipyo. Pananglitan, ikaw hugot nga nagtuo nga sayop ang pakighilawas, ang pagpakigsekso tali sa mga dili minyo. (1 Tesalonica 4:3) Lagmit nasayod ang imong mga anak sa imong baroganan bahin niini ug tingali makahatag pag mga teksto sa Bibliya nga nagpaluyo sa imong gituohan. Kon pangutan-on, sila moingon pa gani nga sayop ang pagpakigsekso sa dili pa magminyo.

Apan labaw pa ang gikinahanglan. Ang librong Sex Smart nagkomento nga ang ubang batan-on tingali mouyon kon unsay gituohan sa ilang mga ginikanan bahin sa sekso. Kini nag-ingon: “Dili sila segurado sa ilang mga hunahuna. Sa dihang masugamak sa wala damhang kahimtang diin gikinahanglan ang hinanaling desisyon sila malibog ug dili masayod kon unsay angayng buhaton.” Mao kiniy hinungdan kon nganong gikinahanglan ang moral nga mga prinsipyo. Sa unsang paagi ikaw makatabang sa imong mga anak sa pagbaton niini?

Ipatin-aw pag-ayo ang imong moral nga mga prinsipyo.

Ikaw ba nagtuo nga alang lamang sa kaminyoon ang pagpakigsekso? Nan, kanunay kining ipatin-aw sa imong anak. Sumala sa librong Beyond the Big Talk, gipakita sa panukiduki nga “sa mga pamilya nga prangkang gisulti sa mga ginikanan ang ilang pagsupak bahin sa pagpakigsekso sa tin-edyer nga mga anak, may dakong posibilidad nga ang mga anak dili makigsekso niini nga yugto.”

Sumala sa nahisgotan na, ang pagpahayag lamang sa imong moral nga mga prinsipyo dili garantiya nga ang imong mga anak magpadapat niana. Apan, ang tin-awng mga prinsipyo sa imong pamilya makatabang sa imong mga anak sa pagtukod ug maayong pundasyon. Ug gipakita sa mga pagtuon nga daghang batan-on ang nagpabili ra sa mga prinsipyo sa ilang mga ginikanan bisan tuod wala nila kini ipadapat sa tin-edyer pa sila.

Itudlo ang bug-os nga kamatuoran bahin sa sekso.

Gikinahanglan ang mga pasidaan. (1 Corinto 6:18; Santiago 1:14, 15) Sa Bibliya pangunang gihubit ang sekso ingong gasa sa Diyos, dili ingong bitik ni Satanas. (Proverbio 5:18, 19; Awit ni Solomon 1:2) Kon kapeligrohan lamang ang imong ipasiugda, tingali ang imong mga anak makabatog sayop ug dili-kasulatanhong panglantaw niini. “Kanunay na lang ipakigsulti sa akong ginikanan ang seksuwal nga imoralidad,” matod ni Corrina nga usa ka batan-ong taga-France, “ug busa nahimong negatibo ang akong panglantaw sa seksuwal nga relasyon.”

Tinoang matudloan ang imong mga anak sa bug-os nga kamatuoran bahin sa sekso. “Kanunay nakong ipasabot sa akong mga anak,” matod sa usa ka inahang taga-Mexico nga si Nadia, “nga ang sekso maayo ug normal lamang, ug nga gihatag kini ni Jehova alang sa kalipay sa tawo. Apan himoon lamang kini diha sa kaminyoon. Kini makahatag ug kalipay o kasakit, depende kon giunsa kini paggamit.”

 Tabangi siyang mapamalandong ang mga sangpotanan.

Aron makahimog maayong mga desisyon, angayng mahibaloan sa mga anak kon unsay himoon, ug timbangtimbangon ang mga bentaha ug disbentaha. Ayaw hunahunaang igo na kanila nga masayod kon unsay husto ug sayop. “Kon palandongon nako ang akong mga sayop niadtong batan-on pa ko,” matod sa Kristohanong babayeng taga-Australia nga si Emma, “makaingon ko nga dili tungod kay nasayod ka sa mga sukdanan sa Diyos, ikaw miuyon na niini. Hinungdanon nga imong makita ang kaayohan sa pagsunod niini ug ang daotang mga epekto sa pagsupak niini.”

Ang Bibliya makatabang kay daghan sa mga sugo niini ang naghubit usab sa daotang mga sangpotanan sa pagbuhat ug daotan. Pananglitan, ang Proverbio 5:8, 9 nag-awhag sa mga batan-on sa paglikay sa pakighilawas “aron dili mo ikahatag ang imong dignidad ngadto sa uban.” Sumala sa gipakita niini nga teksto, kadtong nakigsekso sa wala pa maminyo nagdaot sa iyang panggawi, integridad, ug pagtahod sa kaugalingon. Ug tungod niini siya likayan na hinuon sa iyang posibleng kapikas nga nagbaton niini nga mga hiyas. Ang pagpamalandong sa pisikal, emosyonal, ug espirituwal nga kadaot sa pagsupak sa balaod sa Diyos makatabang sa imong anak nga mahimong determinado sa pagtuman niini. *

Si Takao, usa ka 18 anyos nga batan-ong taga-Japan, miingon: “Nasayod ko nga kinahanglang buhaton ang matarong, apan kanunay kong makigbugno sa unodnong mga tinguha.” Ang mga batan-on nga mibatig sama niini angayng madasig nga wala sila mag-inusara. Bisan ang maunongong si apostol Pablo, miadmitir: “Sa dihang buot nakong buhaton ang maayo, ang daotan ania kanako.”—Roma 7:21.

Ang mga batan-on angayng masayod nga ang maong pagpakigbugno dili kanunayng daotan. Tungod niini, sila makapamalandong kon unsay buot nila alang sa ilang kaugalingon. Mahimong ilang ikapangutana, ‘Buot ko bang mahimong responsableng tawo ug mailhan ingong usa nga may maayong panggawi ug integridad, o buot ko bang mailhan ingong daling magawngan—usa ka tawong dali rang madala sa mga kailibgon?’ Ang moral nga mga prinsipyo makatabang sa imong anak sa pagtubag niining pangutanaha sa maalamong paagi.