Di pa dugay, mikaylap ang daghang libro nga nagpatin-aw sa mga panglantaw sa gitawag kunohay nga bag-ong mga ateyista. Kini nga mga libro nakakuhag dakong atensiyon maong daghay naghisgot ug nagdebate niini. Bahin niana, ang neuroscientist nga si David Eagleman misulat: “Ang ubang magbabasa . . . maghunahuna nga ang mga siyentista nahibalo na gyod sa tanan.” Dayon siya midugang: “Pero ang maayong siyentista bukas ug hunahuna, ug lakip sa iyang trabaho ang bag-o ug wala damhang mga diskobre.”

Latas sa katuigan, ang hanas nga mga siyentista nakakaplag ug makapakurat nga mga diskobre sa ilang pagpangitag tubag sa makapalibog nga mga pangutana bahin sa kinaiyahan. Pero, ang uban kanila nakahimo sab ug dagkong sayop. Usa si Isaac Newton sa banggiitang mga siyentista. Iyang gipatin-aw kon giunsa paghugpong sa grabidad ang mga planeta, bituon, ug mga galaksiya ngadto sa usa ka uniberso. Iyang namugna ang calculus, usa ka natad sa matematika nga gigamit sa pagdisenyo sa computer, pag-adto sa wanang, ug sa nuclear physics. Pero, si Newton nalangkit sab sa alchemy, usa ka teoriya nga gibase kuno sa siyensiya ug naggamit ug astrolohiya ug madyik aron himoong bulawan ang tingga ug ubang metal.

Kapig 1,500 ka tuig sa wala pa si Newton, gisusi sa Gregong astronomo nga si Ptolemy ang langit gamit lang ang iyang mata. Iyang giobserbahan ang posisyon sa mga planeta sa magabii ug hanas sab siya ingong tighimog mapa. Apan nagtuo siyang ang yuta maoy sentro sa tanan. Ang astrophysicist nga si Carl Sagan misulat bahin kang Ptolemy: “Ang iyang teoriya nga ang Yuta maoy sentro sa uniberso gituohan sa 1,500 ka tuig, nga nagpakitang bisag unsa pa ka brayt ang usa, masayop gyod gihapon siya.”

Ingon usab niana ang giatubang sa mga siyentista karon. Bug-os ba kaha nilang mapatin-aw ang uniberso? Maayo man nga pabilhan ang nahimong kauswagan sa siyensiya ug ang mga benepisyo nga nahatag niini kanato, pero angay sab natong ilhon ang mga limitasyon niini. Si Paul Davies nga usa ka physicist miingon: “Imposible gayod nga makakaplag ug katin-awan sa uniberso nga mohaom sa matag situwasyon ug bug-os nga moharmonya sa uban.” Gipakita niana kini nga kamatuoran: Dili gyod bug-os masabtan sa tawo ang uniberso. Busa kon dunay moingon nga mapatin-aw sa siyensiya ang halos tanang butang o panghitabo, mas maayong pamalandongon una kana sa dili pa tuohan.

Kini ang paghubit sa Bibliya sa pagkakahibulongan sa kinaiyahan: “Tan-awa! Kini maoy kadaplinan lamang sa . . . mga dalan [sa Diyos], ug hunghong ra ang atong nadungog bahin kaniya!” (Job 26:14) Daghan pa gyoy dili masabtan sa tawo. Tinuod gihapon ang gisulat ni apostol Pablo mga 2,000 ka tuig kanhi: “Oh pagkalawom sa bahandi ug sa kaalam ug sa kahibalo sa Diyos! Pagkadili-matukib sa iyang mga paghukom ug pagkadili-masubay sa iyang mga dalan!”—Roma 11:33.