GIKAN SA AMONG ARCHIVES
Nagkahiusa Diha sa Nagkabahinbahin nga Nasod
Gikan niadtong 1948 ngadto sa sayong bahin sa 1990, ang politikal nga sistema sa South Africa maoy apartheid. a Niining mga tuiga, daghan ang dili patas ug pagtratar niadtong mga tawo nga lahi ug rasa. Si Kallie, nga giisip ingong “colored” (lainlain ug kagikan) ubos sa apartheid, nahinumdom: “Naa poy diskriminasyon bisan tali sa mga dili puti.”
Ang mga Saksi ni Jehova sa South Africa naggikan sa lainlaing rasa. Unsay ilang gihimo panahon sa apartheid? Ug unsay atong makat-onan niini nga bahin sa ilang kasaysayan?
Pag-atubang sa Kapeligrohan Tungod sa Pagkabahinbahin
Sa South Africa, ang uban nga supak sa pagbahinbahin sa rasa nag-organisar ug mga protesta. Daghan niadtong mga nagprotesta sa mga balaod sa gobyerno gipriso, ug ang uban gipatay. Ingong resulta, kadtong misupak sa gobyerno nahimong mas bayolente. Sa laing bahin, ang mga Saksi ni Jehova nagsunod sa balaod ug wala mag-apil-apil sa mga protesta o sa mga paningkamot nga bag-ohon ang gobyerno. Pinaagi niini, gisundog nila ang mga Kristohanon sa unang siglo nga nagpabiling ‘nagpasakop sa labaw nga mga awtoridad.’—Roma 13:1, 2.
Sa daghang higayon, ang mga Saksi ni Jehova gipresyur nga naay dapigan ug dili magpabiling neyutral. Pero kon modapig sila, makaapil na sila sa grabeng panag-away sa politika o makig-away pa gani sa ilang mga igsoon sa pagtuo. Pananglitan, “panahon sa mga kagubot niadtong 1976, daghang estudyante sa high school ang gipugos nga moapil sa mga rayot sa politika,” miingon si Thembsie. “Ang mga nagrayot nga estudyante moadto sa mga balay aron danihon ang ubang estudyante nga moapil nila. Kon dili ka moapil, sunogon nila ang inyong balay o kulatahon ka hangtod mamatay.” Ang usa ka lider sa politika sa oposisyon nga partido miingon sa Saksi nga si Theophilus, “Dihang mapildi na namo ang mga puti, patyon mo namo kay wala mo makig-away para sa inyong nasod.”
Panagkatigom Diha sa Nagkabahinbahin nga Nasod
Bisan pa sa mga kalisdanan tungod sa apartheid, ang mga Saksi sa South Africa padayong nagtigom para sa pagsimba. (Hebreohanon 10:24, 25) Tungod sa apartheid, daghang tawo ang pobre maong dili kaya sa ubang kongregasyon ang pagtukod ug Kingdom Hall. b “Daghang tuig nga nag-abang mig pasilidad nga luoy kaayog kahimtang,” miingon si Enver. “Maong misugyot si Papa nga sa among balay himoon ang mga tigom. Kaduha sa usa ka semana, iplastar sa among pamilya ang among balay aron mahimo ning Kingdom Hall. Usahay kapig 100 ka tawo ang magdasok sa among balay. Human sa mga tigom, sagad malingaw mi sa pag-abiabi sa tanan.”
Ang mga igsoon nakahunahuna ug talagsaong mga paagi sa pag-atubang sa mga kalisdanan tungod sa apartheid. Pananglitan, sa Limpopo Province, ang usa ka puti nga brader nga gihangyo nga mopakigpulong sa sirkitong asembliya sa lugar sa mga itom wala pasudla. Busa giestorya niya ang puti nga tag-iya sa uma nga tapad sa lugar sa mga itom, ug nagkasabot silang duha. Ang mga nanambong sa sirkitong asembliya naa sa usa ka bahin sa koral sa uma ug ang bisita nga mamumulong naa sa pikas bahin.
Pagsangyaw sa mga Teritoryo nga Gibahinbahin Depende sa Rasa
Ubos sa apartheid, ang mga rasa giasayn kon asa sila magpuyo. Busa sagad, ang mga tawo sa teritoryo sa mga kongregasyon parehas ra ug rasa. Tungod sa apartheid, ang mga Saksi kinahanglang magpasibo kon unsaon nila pag-organisar ang mga magmamantala para sa pagsangyaw. Pananglitan, naay mga kalisdanan dihang magsangyaw sila sa mga unassigned territory. “Sagad walay lugar diin puwedeng moestar ang mga dili puti. Maong matulog mi sa among sakyanan o ilalom sa kahoy,” miingon si Krish, nga giisip ingong “Indian” ubos sa apartheid. “Inigkabuntag, mag-ilis mi sa CR sa usa ka gasolinahan. Pero usahay, bisan ang mga CR gimarkahag ‘Para Lang sa mga Puti.’ Bisan pa niini, ang mga igsoon madasigon ug malipayon nga nagsangyaw sa daghang interesado diha sa lagyong mga lugar.”
Bisan pa sa mga kalisdanan, ang katawhan ni Jehova padayong midaghan. Dihang ang apartheid nahimong legal niadtong 1948, dihay 4,831 ka magmamantala sa South Africa. Sa natapos ni niadtong 1994, ang gidaghanon sa magmamantala miabot ug 58,729. Kini nga gidaghanon padayong miuswag. Niadtong 2021, ang mga magmamantala sa South Africa miabot nag 100,112.
Gipalibotan ug Pagdumot, Nagkahiusa Tungod sa Gugma
Panahon sa apartheid, ang mga Saksi ni Jehova sa South Africa nagpuyo sa nasod nga nailhan tungod sa balaod sa paglainlain sa rasa. Niini nga kahimtang, naningkamot sila nga magpakitag gugma ug magkahiusa bisan pa sa nagkalainlaing rasa. Gihimo ni nila pinaagi sa pagtudlo ug pagsunod sa mga prinsipyo sa Bibliya. (Buhat 10:34, 35) Bisag gipalibotan ug pagdumot, sila nagkahiusa tungod sa gugma.—Juan 13:34, 35.
Pagka-1993, ang mga Saksi ni Jehova naghimog kombensiyon sa South Africa ug ang mga nanambong lainlain ug rasa. Naay iladong lider sa politika nga nagtan-aw sa mga Saksi sa South Africa didto sa airport. Ug nakita niya nga giabiabi pag-ayo sa mga Saksi ang mga delegado nga nangabot gikan sa lainlaing nasod—magginaksanay pa gani sila. Siya miingon: “Kon nagkahiusa pa mi parehas ninyo, dugay na unta namong nasulbad ang among pagkabahinbahin.”
a Ang apartheid maoy sistema nga magpugos sa mga tawo nga mabahinbahin tungod sa rasa. Ubos niini nga sistema, ang rasa sa usa tawo maoy basehan kon unsa nga edukasyon ang iyang madawat, kon unsa nga trabaho ang puwede kaniya, kon asa siya puwedeng magpuyo, ug kon kinsay puwede niyang minyoan. Para sa dugang impormasyon, tan-awa ang “Unsa ang Apartheid?” sa 2007 Tinuig nga Basahon sa mga Saksi ni Jehova.
b Sukad niadtong 1999, ang mga donasyon sa mga kongregasyon sa mga Saksi ni Jehova sa tibuok kalibotan gigamit sa pagtukod ug pag-renovate sa mga Kingdom Hall.