1-2. Met a lamot sipwe sópweló le féri mwirin ach papatais? Áweweei.

 FÁN FITE ka kan limeti imwom we? Ese mwáál, me mwen óm kopwe kerán mwékútúlong lón, ka fókkun limetiéchú. Nge ifa usun ika ka túmúnúngaw me kese chúen lillimeti? Epwe mwittir limengawoló. A lamot kopwe kan lillimeti imwom na iteitan pwe epwe chék tottorotoréch.

² Pwal ina usun, a lamot ach sipwe kan ákkáwena ach ekiek me napanapach. Ewer, me mwen ach papatais, sia angang weires le ekkesiwili manawach pwe sipwe “limetikich seni sokun limengauen inis me ngün.” (2 Kor. 7:1) Nge iei, a lamot ach sipwe apwénúetá án aposel Paulus ei kapasen emmwen ren ach sipwe “sópweeló le eáni eú mineféén napanapen ekiek.” (Ef. 4:23, NW) Pwata a lamot ach sipwe sópweló le ákkáwena pwisinkich? Pokiten etipetipaen ei fénúfan a tongeni mwittir elimengawakich mwen mesen Jiowa. Ren ach sipwe chék akkapwapwaai Jiowa, a lamot pwe fansoun meinisin sipwe kan etittina ekiekich, napanapach, me mochenich.

3. Met weween óm kopwe ekkesiwili ekiekum? (Rom 12:2)

³ Met a lamot sipwe féri pwe sipwe ekkesiwili ekiekich, weween ekkesiwili napanapen ach ekiek? (Álleani Rom 12:2 seni ewe footnote.) b Ewe kapasen Krik mi afféúni “ekkesiwili ekiekimi,” a tongeni wewe ngeni “émúrinnéló ekiekimi.”  Iwe nge, ese wewe ngeni ach sipwe chék féri ekkóch mettóch mi múrinné. Nge, a lamot ach sipwe etittina ika kich met sókkun aramas me lón me sipwe féri ekkewe ekkesiwil mi lamot pwe sipwe álleasochisi án Jiowa kewe allúk úkúkún ach tufich. Sise chék féri ena mettóch fán eú, nge sipwe sópweló le féfféri.

4. Ifa usun sia tongeni túmúnú pwe ei ótót ete etipetipa ekiekich?

⁴ Atun sipwe unuséch, fansoun meinisin sipwe tufichin apwapwaai Jiowa lón mettóch meinisin sia féri. Nge ren mwo iei, a lamot ach sipwe sópweló le fókkun achocho le apwapwaai Jiowa. Lón Rom 12:2, Paulus a apasa pwe a lamot ach sipwe ekkesiwili ekiekich pwe sipwe silei met Kot a mochen ach sipwe féri. Sisap mut ngeni ei ótót an epwe etipetipakich, nge sipwe fen akkomw etittina pwisinkich pwe sipwe silei ifa úkúkún ach mut ngeni án Kot ekiek an epwe emmweni met sia mochen achocho ngeni me ach kewe kefil, nge esap fen ekiekin ei fénúfan.

5. Ifa usun sia tongeni etittina ach ekiek usun kkanotoon ránin Jiowa we? (Ppii ewe sasing.)

⁵ Ekieki usun ei pwóróus. Jiowa a mochen ach sipwe “ekipwichi warotoon ránin . . . we.” (2 Pet. 3:12, NW) Pwisin eisinuk ekkeei kapas eis: ‘Napanapen manawei a pwári pwe ua weweiti úkúkún arapotoon sópwólóón ei ótót mi ngaw? Ai kefil usun sukul tekia me angangen moni a pwári pwe ai angang ngeni Jiowa ina ewe mettóch mi fókkun aúchea lón manawei? Ua lúkú pwe Jiowa epwe awora osupwangei me chón ai famili, are ua kan akkaúreki mettóchun aion?’ Ekieki úkúkún pwapwaan Jiowa atun a kúna pwe sia etipeeúfengeni manawach ngeni letipan.​—Mat. 6:25-27, 33; Fil. 4:12, 13.

6. Met a lamot sipwe sópweló le féri?

⁶ A lamot ach sipwe etittina ekiekich iteitan  me féri ekkewe siwil mi lamot. Iei met Paulus a ereni ekkewe chón Korint: “Oupwe kan sóssótunikemi ika oua chúen eáni ewe lúkú, oupwe pwal pwisin ákkánneta ngenikemi ika ámi met sókkun aramas.” (2 Kor. 13:5, NW) Ach “eáni ewe lúkú,” ese wewe ngeni ach sipwe chék fiffiti mwich me afalafal fán ekkóch. A pwal kapachelong met sia ekieki, mochenich, me met a amwékútúkich le féri och mettóch. Ina popun a lamot ach sipwe kan ekkesiwili ekiekich ren ach ákkálleani án Kot we Kapas, káé le ákkeáni an ekiek, me féri met mi lamot pwe sipwe apwapwaai i.​—1 Kor. 2:14-16.

7. Me ren Efisos 4:31, 32, pwal met a lamot sipwe féri, me pwata a tongeni áweires ena?

⁷ Álleani Efisos 4:31, 32. Me lúkún ach ekkesiwili ekiekich, a lamot ach sipwe pwal eáni “ewe manau mi fö.” (Ef. 4:24) A lamot ach sipwe angang weires le féri ena. Ikkeei pwal ekkóch mettóch mi lamot sipwe fókkun achocho le otur senikich, áwewe chék ren koum, chou, me song. Pwata a tongeni weires ach sipwe otur senikich? Pokiten a fen té waren ekkóch ekkewe napanap mi ngaw lón letipach. Áwewe chék, ewe Paipel a erá pwe ekkóch aramas ra “nisosong” me “songokai.” (SalF. 29:22) Eli a lamot ngeni emén mi eáni ekkena esin napanap mi ngaw an epwe fókkun achocho le siwil pwal mwo nge mwirin an papatais, usun met ei pwóróus epwele áiti ngenikich.

8-9. Ifa usun pwóróusen Stephen a áiti ngenikich lamoten ach sipwe sópweló le pwilitawu ekkewe napanap minen lóóm?

⁸ A weires ngeni emén Chón Kraist mwán itan Stephen an epwe nemeni an song. Iei met a erá: “Pwal mwo nge mwirin ai papatais, a chúen lamot ai upwe sópweló le achocho le nemeni ai song. Áwewe chék, lón eú atun ua fiti ewe angangen afalafal imw me imw, ua chei emén chón solá e soláái ewe reitio lón wai we tarakú. Atun upwele tori, a manetiw ewe reitio me ssá seni. Atun ua apwóróusa ngeni chienei kewe ifa usun ua tori ewe reitio, emén mwán mi ásimaw lón ám we kúmi a eisiniei, ‘Stephen, met kopwe féri ika ke tori ena chón solá?’ An na kapas eis a efisi ai upwe ekieki met epwe fis, me a amwékútúei le sópweló le angang wóón ai upwe efisi kinamwe.” c

⁹ Pwóróusen Stephen a áiti ngenikich pwe napanap mi ngaw a pwal tongeni ppiitá, nge sise tepereni pwal mwo nge mwirin ach ekieki pwe sia fen otur senikich. Ika a fis ngonuk ena, kosap lichippúng me ekieki pwe en emén Chón Kraist mi ngaw. Pwal mwo nge ewe aposel Paulus a erá: “Lupwen üa mochen föri mine a mürina, üa chök filätä ai üpwe föri mine a ngau.” (Rom 7:21-23) Chón Kraist meinisin rese unuséch, ra fiffiu ngeni ekkewe napanap mi ngaw mi nóm rer mi kan ppiippiitásefál, usun chék ekkewe limengaw me súsú mi kan akkannop lón imwach. A lamot ach sipwe achocho le lillimetikich. Iwe, ifa usun sipwe féri ena?

10. Ifa usun sia tongeni fiu ngeni napanapach kewe mi ngaw? (1 Johannes 5:14, 15)

¹⁰ Iótek ngeni Jiowa usun eú napanap a weires óm kopwe ekkesiwili, me kopwe lúkúlúk pwe epwe aúselingok me álisuk. (Álleani 1 Johannes 5:14, 15.) Jiowa esap amóeló ena napanap ren an féri eú manaman, nge a tongeni apéchékkúlok pwe kosap kkuf ren. (1 Pet. 5:10) Nge ren mwo iei, kopwe etipeeúfengeni féfférum ngeni óm kewe iótek ren óm kosap féri ekkewe mettóch  mi tongeni eppiietásefál napanapom we minen lóóm. Áwewe chék, kopwe túmúnú pwe minne ka katol, are álleani ete efisi pwe usun itá ese wor ngawen ekkewe napanap ka achocho le otur sonuk. Me kosap mut ngeni ekiekum an epwe fót wóón ekkewe mochen rese pwúng.​—Fil. 4:8; Kol. 3:2.

11. Met sia tongeni féri pwe sipwe sópweló le ákkeáni ewe napanap mi fé?

¹¹ Inaamwo ika ka otur sonuk napanap minen lóóm, nge a chúen lamot óm kopwe ámááraatá napanap mi fé. Ifa usun kopwe féri ena? Achocho le áppirú Jiowa atun ka káé usun napanapan kewe. (Ef. 5:1, 2) Áwewe chék, atun ka álleani eú pwóróus seni Paipel mi menlapei usun án Jiowa omusaaló tipisin ekkewe ekkóch, pwisin eisinuk, ‘Ua kan omusaaló tipisin ekkewe ekkóch?’ Atun ka álleani usun án Jiowa tongei chókkewe mi osupwang, pwisin eisinuk, ‘Pwal iei usun meefiei ngeni chienei kewe iir mi nóm lón osupwang, me ua kan pwári lón féfférúi?’ Kopwe sópweló le ekkesiwili ekiekum ren óm eáni ekkewe napanap mi fé, me likiitú ngeni pwisin en atun ka féri ena.

12. Ifa usun Stephen a kúna manamanen án ewe Paipel ekkesiwili manawen aramas?

¹² Stephen, ewe sia fen pwóróus usun, a kúna pwe ekis me ekis a tongeni eáni ewe napanap mi fé. A erá: “Seni ewe atun ua papatais, fán chómmóng a kan fis met a sótuni ai usap nemeni ai song. Ua káé ai upwe sú seni chókkewe mi sótun asongaei are féri met epwe amasésétiw ewe osukosuk pwe ete lapóló ai song. Chómmóng aramas kapachelong pwúlúwei we ra apúngaei ren ai chék kinamwe lón ekkena atun. Ua pwal pwisin máirú rei! Siwililóón manawei, ese fis pokitei, nge ua lúkú pwe ina met a ánneta pwe a wor manamanen ewe Paipel le ekkesiwili manawen aramas.”

13. Met epwe álisikich le ámááraatá mochen mi pwúng? (Kalatia 5:16)

¹³ Álleani Kalatia 5:16. Jiowa a awora an we ngún mi fel ren an epwe álisikich pwe sipwe win lón ach fiffiu le féri minne mi pwúng. Atun sia káé án Kot we Kapas, sia mut ngeni an we ngún mi fel an epwe angang wóóch. Sia pwal angei ewe ngún mi fel atun sia fiti ach kewe mwich. Atun ach kana mwich, sia chiechifengen me chón ewe mwichefel, chókkewe iir mi pwal akkachocho le féri met mi pwúng usun chék kich, me ena mettóch a apéchékkúlakich. (Ipru 10:24, 25; 13:7) Me atun sia iótek ngeni Jiowa seni enletin letipach me tingorei an epwe álisikich ren ekkóch ach kewe apwangapwang, epwe fang ngenikich an we ngún mi fel pwe sipwe péchékkúl le fiffiu ngeni ach kana apwangapwang. Inaamwo ika ekkena mettóch resap amoraaló ach kewe mochen ese pwúng, nge ra tongeni álisikich le ttiisenikich ach mochen féri ekkewe mettóch mi ngaw. Kalatia 5:16 a erá pwe chókkewe mi feffetál fán emmwenien ewe ngún mi fel resap ‘apwönüetä mochenian fituker.’

14. Pwata a lamot óm kopwe sópweló le ámááraatá óm mochen mi pwúng?

¹⁴ Atun sia poputá le féri ekkewe mettóch mi álisikich le ririéch ngeni Jiowa, a lamot ach sipwe sópweló le féfféri ekkena mettóch me ákkámááraatá mochen mi pwúng. Pwata? Pokiten eú me lein ekkewe mettóch mi áweiresikich, sóssótuch we le féri minne ese pwúng, ese fókkun úkútiw le sóssótunikich. Pwal mwo nge mwirin ach papatais, eli sia pwal kúna pwe sia sani le féri ekkewe mettóch itá sipwe túmúnúkich seni, áwewe chék ren ppet wóón moni, áeámwáálli sakaw, are  katol kachitoon me sasingin kapasingaw. (Ef. 5:3, 4) Iei met emén Chón Kraist alúwél a apasa: “Eú me lein ekkewe mettóch a fókkun weires ngeniei, ina ai sani mwán. Tittipei pwe epwe morolo ena esin memmeef, nge ua chúen eáni ena memmeef.” Met a tongeni álisuk ika a péchékkúl ngonuk óm mochen ese pwúng?

15. Pwata a apéchékkúlakich ach silei pwe a pwal tori aramas meinisin sóssótun mochen ese pwúng? (Ppii ewe sasing.)

¹⁵ Atun ka fiffiu ngeni óm nemeni óm mochen ese pwúng, chemeni pwe esap chék en ka féri ena. Ewe Paipel a apasa: “Ekewe sosot ra torikemi sosotun aramas.” (1 Kor. 10:13a) Pwal iei afféún me ren eú Paipel: “Ese wor eú sóssót mi torikemi ese pwal tori aramas meinisin.” Ena wokisin a mak fán iten ekkewe mwán me fefin Chón Kraist lón Korint. Me lóóm, ekkóch me leir ra eáni féfférún lisowu lúkún pwúpwúlú, lisowu lefilen mwán me mwán, fefin me fefin, me únnúpuch. (1 Kor. 6:9-11) Óm ekiek nge mwirin ar papatais rese chúen fiffiu ngeni ar mochen ese pwúng? Ewer, iir meinisin Chón Kraist mi kepit, nge resaamwo unuséch. Ese wor tipemwaramwar pwe fán ekkóch ra chúen fiffiu ngeni ar mochen ese pwúng. Ena mettóch a mmen apéchékkúlakich. Pwata? Pokiten a pwári pwe ese lifilifil ekkewe mochen ese pwúng ka fiffiu ngeniir, nge a pwal wor emén a fen fiu ngeni. Ina minne ka tongeni ‘nüküchar lon om lükülük, pun ka silei pwe pwiim kewe souläng won unusen fanüfan ra nonom lon ewe chök sokun riaföü.’​—1 Pet. 5:9.

16. Ifa ewe mettóch mi efeiengaw a lamot sipwe túmúnúkich seni, me pwata?

¹⁶ Túmúnuk seni efeiengawen óm ekieki pwe ese wor emén a tongeni weweiti óm osukosuk. Óm eáni ena esin ekiek, a tongeni efisi óm kopwe ekieki pwe kese chúen tongeni siwil me ese wor óm tufich le ttiisonuk  mochen ese pwúng. A sókkóló met ewe Paipel a apasa: “Kot a apwönüetä an pwon o esap mwütätä ngenikemi pwe oupwe tolong lon sokun sosot mi lap seni ämi tufich. Nge lupwen oupwe tolong lon sosot, i epwe föri efoch alen towu, pwe oupwe tongeni pwora ngeni.” (1 Kor. 10:13b) Ina minne, inaamwo ika a péchékkúl ach mochen ese pwúng, nge sia tongeni akkamwéchú ach tuppwél ngeni Jiowa. Ren an álillis, sia tongeni ttiisenikich mochen mi ngaw.

17. Inaamwo ika sise tongeni eppeti án mochen mi ngaw epwe chék ppiippiitá, nge met sia tongeni nemeni?

¹⁷ Kopwe chemeni ei iteitan: Pokiten sise unuséch, epwe chék ppiippiitá óm mochen ese pwúng. Nge atun epwe ppiitá, ka tongeni mwittir ttiisonuk usun chék án Josef mwittir sú seni pwúlúwen Potifar we. (Ken. 39:12) Ese lamot óm kopwe apwénúetá mochenum kewe mi ngaw!

18-19. Ikkefa ekkewe kapas eis sia tongeni pwisin eisinikich atun sia achocho le ekkesiwili ekiekich?

¹⁸ Ren ach sipwe ekkesiwili ekiekich, a lamot ach sipwe nochchei pwe ekiekich me féfférúch repwe apwapwaai Jiowa. Ina minne, sipwe kan etittina pwisinkich me eisinikich: ‘Féfférúi ra kan pwári pwe ua esilla pwe sia manaw lón ei fansoun mi atapwalapwal? Ua feffeitá lón ai ákkeáni ekkewe napanap mi fé? Ua kan mut ngeni án Jiowa we ngún mi fel an epwe emmweni manawei pwe upwe tongeni okkufu ai mochen le féri mochenin futuk?’

¹⁹ Atun ka pwisin etittinok, kosap ekieki pwe ka unuséch, nge kopwe chék pwapwa ren feffeitáóm. Ika ka kúna met mi lamot kopwe émúrinnéló, kosap lichippúng nge kopwe fen álleasochisi ei kapasen emmwen lón Filipi 3:16. A erá: “Ousipwe chök fefetal ngeni mwach lon pwüngün ekewe allük sia fen aleasochisi tori iei.” Atun ka féri ena, kopwe lúkúlúk pwe Jiowa epwe efeiéchú óm achocho lón óm sópweló le ekkesiwili ekiekum.