LESEN 25
“Püsin Ngang Üpwe Kütta Nei Sip Kana”
“Püsin ngang üpwe kütta nei sip kana o tümwünüür.”—IS. 34:11.
KÉL 105 “Kot mi Tong”
MINNE SIPWELE KÁÉ *
1. Ifa usun Jiowa a aléllééi pwisin i ngeni emén inelap?
“EMAN fefin epwe tongeni manlükala nöün mönükol?” Ina ewe kapas eis Jiowa a eáni lón fansoun ewe soufós Aisea. Nge Kot a ereni néún kewe aramas, “are epwe fen manlükala, ngang üsap manlukuk.” (Ais. 49:15) Esap iteitan Jiowa a aléllééi pwisin i ngeni emén inelap. Iwe nge, a féri ena lón ena atun. Jiowa a eáni áwewe usun ewe riri lefilen emén inelap ngeni néún we ménúkol ren an epwe pwári úkúkún péchékkúlen an riri ngeni néún kewe chón angang. Chómmóng inelap ra tongeni meefieni meefien emén Chón Kraist fefin itan Jasmin, ewe mi erá, “Atun ka oupwu noum we, ka poputááni eú esin riri mi kkóló aúchean epwe nóm tori feilfeiló.”
2. Met meefien Jiowa lupwen emén me lein néún kewe a mwálech seni?
2 Jiowa a silei ika pwal mwo nge emén me lein néún kewe a úkútiw le fiffiti afalafal me ekkewe mwich. Iwe ekieki úkúkún choun letipan le kúna iteiten ier án fitengeréú me lein néún kewe chón angang rese chúen akkapwénúetá wiser wisen emén Chón Kraist. *
3. Met Jiowa a mochen?
3 Chómmóng me lein pwiich kana mi áchengicheng mi mwálech seni Jiowa ra liwiniti ewe mwichefel, me sia pwapwa le etiwasefáliir! Jiowa a mochen ar repwe liwin, me ina met sia pwal mochen. (1 Pet. 2:25) Ifa usun sipwe álisiir le liwin? Me mwen ach sipwe pélúweni ena kapas eis, mi lamot sipwe silei ewe popun ekkóch ra úkútiw le fiffiti mwich me akkafalafal.
PWATA EKKÓCH RA ÚKÚTIW LE ANGANG NGENI JIOWA?
4. Met a fis ngeni ekkóch pokiten ar angangen moni?
4 Ekkóch ra kon akkomwa lón manawer ar angangen moni. Iei alon Hung * emén Chón Kraist mwán lón Asia: “A kon lap ai áeá ai fansoun me péchékkúl lón ai angangen moni. Ua otupu pwisin ngang pwe tittipei pwe ika a watte nei moni, epwe atufichiei le angang ngeni Jiowa. Iwe ua alapaaló nei awaan angang. Ekis me ekis ua poputá le etiwaaló ekkewe mwich tori ua unusen úkútiw le mwimmwich. Satan a áeá ei fénúfan le eriki aramas pwe ekis me ekis repwe úkútiw le angang ngeni Jiowa.”
5. Met emén Chón Kraist fefin a meefi ren meinisin an kewe osukosuk?
5 A chómmóng án ekkóch pwiich kewe osukosuk mi eletipechour. Emén inelap itan Anne seni Britain mi wor nimmén néún, a erá: “Emén me lein nei kewe, a uputiw nge a watte terin. Mwirin och fansoun, nei we nengngin nampa úlúngát a katowu, me a úri nei we emén át eú semwenin ekiek. Ua fókkun lichippúng, iwe ua úkútiw le fiffiti mwich me akkafalafal. Ló, ló, ló, use chúen akkapwénúetá wisei wisen emén Chón Kraist.” Sia fókkun tongei Anne me an na famili me pwal ekkewe ekkóch mi kúna ekkena esin weires!
6. Ifa usun án emén ese apwénúetá Kolose 3:13 a tongeni efisi an epwe atowauaaló seni néún Jiowa kewe aramas?
6 Álleani Kolose 3:13. Ekkóch néún Jiowa kewe chón angang ra chou ren emén chiener lón ewe mwichefel. Ewe aposel Paulus a mirititi pwe fán ekkóch epwe tongeni wor popun pwe “eman a chou ngeni eman” lón ewe mwichefel. Neman emén a fen féri met ese pwúng ngenikich. Ika sise túmúnúéch, sia tongeni koum ngeni. Atun emén a song, a tongeni atowauaaló seni néún Jiowa kewe aramas. Ekieki pwóróusen Pablo emén Chón Kraist mwán seni South America. Emén a tipimwáál ngeni Pablo pwe a féfférmwáál. Iwe pokiten ena, ese chúen wiseni wisan we lón ewe mwichefel. Iwe met a féri? Pablo a erá: “Ua song, me ekis me ekis ua mwálech seni ewe mwichefel.”
7. Met a tongeni fis ika emén a meefi mengiringirin letipan?
7 Ika emén a féri eú tipis mi watte me lóóm, eli epwe mengiringir ren fansoun langattam. Iwe epwe tongeni meefi pwe Kot ese chúen tongei. Ikaamwo a fen aier me Kot a fen úméúméch ngeni, nge eli epwe chúen meefi pwe ese fich ngeni an epwe emén néún Kot. A ina esin meefien emén Chón Kraist mwán itan Francisco. A erá: “Ua kúna kapwúng ren ai féri tipisin lisowumwáál. Inaamwo ika me lepoputáán ua sópweló le fiffiti ekkewe mwich, nge ua chúen letipechou me meefi pwe ese fich ngeniei ai upwe nóm lein néún Jiowa kewe aramas. Ua chúen meefi mengiringirin letipei, me ua lúkú pwe Jiowa ese omusaeiló. Ló, ló, ló, ua úkútiw le akkafalafal me fiffiti mwich.” Met meefiom usun pwiich kana sia kerán pwóróus usur, iir mi kúna ekkena esin weires? Ka tongeer me meefieni meefier? Nge lap seni meinisin, met meefien Jiowa usur?
JIOWA A TONGEI NÉÚN KEWE SIIP
8. Itá Jiowa a ménúki chókkewe iir mi piin angang ngeni? Áweweei.
8 Jiowa ese ménúki chókkewe iir mi piin angang ngeni nge ra kaúló ren ekis fansoun. Esap pwal ménúki minne ra fen féri me lóóm. (Ipru 6:10) Ewe soufós Aisea a makkeei eú kapas áwewe mi múrinné ren an epwe áweweei ifa usun Jiowa a túmúnú néún kewe aramas. A erá: “Epwe tümwünü nöün mwichen sip usun eman chon mas, epwe pwal achufengeni ekewe apanen sip o ekiretä fän mwärin.” (Ais. 40:11) Met Jiowa, ewe Chón Masen Siip mi Lap, a meefi atun emén me lein néún kewe chón angang a úkútiw le angang ngeni? Jesus a pwáraaló meefien Jiowa lupwen a eisini néún kewe chón káé, “Met oua ekieki? Are eman aramas a nöüni ipükü sip, nge eman leir a mwalechela, ifa usun, esap likiti ekewe tiwe me tiweman won ekewe chuk pwe epwe feila o kütta ewe eman mi mwalechela? Nge are epwe küna ewe eman, enlet, üpwe ürenikemi, ätewe epwe fokun pwapwaäsini ewe eman sip mi mwalechela lap seni an pwapwaäsini ekewe tiwe me tiweman resap mwalechela.”—Mat. 18:12, 13.
9. Ifa féfférún ekkewe chón masen siip mi múrinné lón fansoun lóóm ngeni néúr kewe siip? (Ppii ewe sasing wóón péén.)
9 Pwata a fich ach sipwe aléllééi Jiowa ngeni emén chón masen siip? Pún emén chón masen siip mi múrinné lón fansoun lóóm a fókkun túmúnúéchú néún kewe siip. Áwewe chék ren Tafit, a fiu ngeni emén laion me emén pear pwe epwe túmúnú néún pwiin siip. (1 Sam. 17:34, 35) Emén chón masen siip mi múrinné a tongeni fókkun esilla ika pwal mwo nge emén néún kewe siip a mworukoló. (Joh. 10:3, 14) Ena sókkun chón mas epwe likiti néún kewe tiwe me tiwemén siip lón eú ttit mi núkúnúkéch are likit ngeni emén chienan chón masen siip, me epwe ló kútta ewe emén mi mworukoló. Jesus a eáni ena kapas áwewe le áiti ngenikich ei lesen mi aúchea: “Semei lon läng esap mochen pwe eman lein ekei kükün epwe mwalechela.”—Mat. 18:14.
JIOWA A KÚTTA NÉÚN KEWE SIIP
10. Met Jiowa a pwonei an epwe féri fán iten néún kewe siip mi mwálecheló me ren Isikiel 34:11-16?
10 Jiowa a tongei emén me emén kich, kapachelong ekkewe “kükün” mi mwálech seni néún pwiin siip. Kot a pwonei me ren ewe soufós Isikiel pwe epwe kútta néún kewe siip mi mwálecheló me álisiir le ririéchsefál ngeni i. Me a apasa met epwe féri ren an epwe selániir. Minne epwe féri, a léllé ngeni met emén chón masen siip chón Israel epwe féri atun a mworukoló emén néún siip. (Álleani Isikiel 34:11-16.) Akkomw, ewe chón masen siip epwe kútta ewe siip, nge fán ekkóch an féri ena, a wewe ngeni an epwe áeá watteen an fansoun me péchékkúl. Iwe ika a kúna ewe siip mi mwálecheló, epwe pwikaatósefál ren néún pwiin siip. Pwal och, ika ewe siip a feiengaw are echik, fán tong ewe chón mas epwe álisi ena siip mi apwangapwang, filiti kinásan kewe, pwiki, me amwéngééni. A lamot ngeni ekkewe mwán mi ásimaw, chón masen án Kot we “mwichen sip,” ar repwe pwal féri ekkena mettóch le álisi ié mi mwálech seni ewe mwichefel. (1 Pet. 5:2, 3) Ra kútter, álisiir le liwiniti ewe mwichefel, me pwári ngeniir pwe ra tongeer ren ar akkawora met mi lamot ngeniir lón pekin ngún. *
11. Met emén chón masen siip mi múrinné a silei?
11 Emén chón masen siip mi múrinné a silei pwe siip ra tongeni mworukoló. Iwe ika emén siip a mwóruk seni ewe pwiin siip, saminne ewe chón mas epwe awata. Ekieki usun án Kot leenien áppirú lupwen a álisi ekkóch néún kewe chón angang rese chúen apwénúetá wiser ngeni ren och fansoun.
12. Ifa féfférún Jiowa ngeni Sona?
12 Ewe soufós Sona a sú seni wisan we me ren Jiowa. Nge Jiowa ese mwittir fangetááni. Jiowa a usun emén chón masen siip mi múrinné ren an seláni Sona me álisi le angei ewe péchékkúl mi lamot pwe epwe tongeni apwénúetá wisan. (Sona 2:7; 3:1, 2) Mwirin, Kot a áeá eú kapas áwewe usun efóch irá le álisi Sona le weweiti aúchean manawen emén aramas. (Sona 4:10, 11) Met sia káé seni? Mi lamot pwe ekkewe mwán mi ásimaw resap mwittir fangetááni chókkewe rese chúen akkapwénúetá wiser ngeni Jiowa. Nge repwe fen achocho le weweiti popun án emén siip mwálech seni ewe pwiin siip. Me atun ena siip a liwiniti Jiowa, ekkewe mwán mi ásimaw repwe sópweló le pwári ar tongei me áfánni.
13. Met sia tongeni káé seni féfférún Jiowa ngeni ewe soumakken Kölfel 73?
13 Ewe soumakken Kölfel 73 a lichippúng atun a kúna pwe usun itá ekkewe aramasangaw ra sópwéch. A tipemwaramwar ika mi chúen lamot an epwe féri letipen Kot. (Kölf. 73:12, 13, 16) Nge met meefien Jiowa usun? Ese apwúngú ena mwán. Nge a fen féri pwe alon ena soumakken Kölfel kewe repwe mak lón ewe Paipel. Ló, ló, ló, ena soumakken Kölfel a mirititi pwe án emén ririéch ngeni Jiowa a kon aúchea lap seni mettóch meinisin lón manawan. (Kölf. 73:23, 24, 26, 28) Met sia káé seni? Mi lamot pwe ekkewe mwán mi ásimaw resap mwittir apwúngú chókkewe mi poputá le tipemwaramwar ika a chúen lamot ar repwe angang ngeni Jiowa. Nge repwe fen achocho le weweiti popun a ina usun alór me féfférúr. Me ikena ie chék, repwap tongeni néúnéú ewe Paipel le apéchékkúler.
14. Pwata a lamot ngeni Elias álillis, me ifa usun Jiowa a álisi?
14 Ewe soufós Elias a sú seni Kiwin Isipel. (1 King 19:1-3) Tittipan pwe i chék lusun a chúen angang ngeni Jiowa lón wisan soufós, me a meefi pwe a chék lamotmwáál an angang. Iwe, Elias a fókkun letipechou, pwe iwe a mochen an epwele máló. (1 King 19:4, 10) Jiowa ese apwúngú Elias, nge a fen alúkúlúkú pwe esap chék i áláemén, pwe a tongeni lúkúlúk wóón án Kot péchékkúl, me a chúen chómmóng an angang epwe féri. Fán kirekiréch, Jiowa a aúseling ngeni meefien Elias me a ngeni mineféén angang. (1 King 19:11-16, 18) Met sia káé seni? Mi lamot ngenikich meinisin nge ákkáeúin ekkewe mwán mi ásimaw, repwe kirekiréch ngeni néún Jiowa kewe siip. Ekkewe mwán mi ásimaw repwe aúseling ngeni emén ika a pwáraawu meefian ngeniir, ese lifilifil ika a fiti song are a meefi pwe ese fich ngeni án Jiowa úméúméch. Iwe mwirin, repwe achocho le anúkúnúkú ngeni ena siip mi mwálecheló pwe Jiowa a tongei.
ITÁ EPWE IFA MEEFIACH USUN CHÓKKEWE MI MWÁLECHELÓ?
15. Ifa án Jesus ekiek usun néún Seman we kewe siip me ren Johannes 6:39?
15 Met Jiowa a mochen ach sipwe meefi usun néún kewe siip mi mwálecheló? Jesus a isetiw eú leenien áppirú fán itach. A silei pwe meinisin néún Jiowa kewe siip ra aúchea me ren, ina popun a féri úkúkún an tufich le álisi “ekewe sip mi mwalechela, ir ekewe aramasen Israel” ar repwe liwiniti Jiowa. (Mat. 15:24; Luk. 19:9, 10) Pokiten Jesus i emén chón masen siip mi múrinné, a pwal achocho le túmúnú pwe ete péútúló emén me lein néún Jiowa kewe siip.—Álleani Johannes 6:39.
16-17. Itá epwe ifa meefien ekkewe mwán mi ásimaw usun ar álisi chókkewe mi fen mwálecheló? (Ppii ewe pwóór “ Met Emén Siip mi Mwálecheló A Tongeni Meefi?”)
16 Aposel Paulus a pesei ekkewe mwán mi ásimaw lón ewe mwichefelin Efisos ar repwe áppirú Jesus. A ereniir ar repwe “fokun alisi ekewe chon apwangapwang o chechemeni ekewe kapas ach Samol Jesus a püsin apasa, ‘Sia feiöch ren ach fang lap seni ach angei mettoch.’” (Föf. 20:17, 35) A ffat pwe a nóm ren ekkewe mwán mi ásimaw lón ei fansoun eú wis mi aúchea ar repwe túmúnú néún Jiowa aramas. Iei alon Salvador, emén mwán mi ásimaw seni Spein: “Atun ua ekieki úkúkún án Jiowa tongei néún kewe siip, a achchúngúei le achocho úkúkún ai tufich le álisiir. Ua silei pwe Jiowa a mochen ai upwe túmúnúúr.”
17 Meinisin pwiich kewe sia fen pwóróus usur lón ei lesen iir mi mwálecheló, ra angei álillis le liwiniti Jiowa. Lón ei fansoun a pwal wor chómmóng chókkewe iir mi mwálecheló nge ra mochen liwin. Lón en lesen mwirin ei, epwe tichikietiw met sia tongeni féri le álisiir le liwiniti Jiowa.
KÉL 139 Anchangei En me lón ewe Ótót Sefé
^ par. 5 Pwata ekkóch mi angang ngeni Jiowa fán tuppwél ren fite fite ier ra mwálech seni ewe mwichefel? Met meefien Kot usur? Ei lesen epwe pwóróus usun pélúwen ekkena kapas eis. Epwe pwal pwóróus usun met sia tongeni káé seni napanapen án Jiowa álisi ekkóch lón fansoun lóóm iir mi mwálech seni ren ekis fansoun.
^ par. 2 ÁWEWEEN KAPAS: Án emén chón afalafal ese chúen akkapwénúetá wisan wisen emén Chón Kraist, a wewe ngeni an ese chúen repotei an angangen afalafal ren wonu maram are lap seni. Ikaamwo a ina usun, nge sia chúen pwiini chókkana me tongeer.
^ par. 4 Ekkóch ekkeei it ra siwil.
^ par. 10 Ewe lesen mwirin ei epwe áweweei ifa usun ekkewe mwán mi ásimaw repwe féri ekkena úlúngát mettóch.
^ par. 60 ÁWEWEEN SASING: Emén chón masen siip seni Israel mi tongei emén néún siip mi mworukoló, epwe kúttafetálei me álisi le liwiniti ewe pwiin siip. Ekkewe chón mas lón pekin ngún lón ei fansoun repwe pwal ina usun.
^ par. 64 ÁWEWEEN SASING: Atun emén Chón Kraist fefin mi patapateló a witi an epwe ssu waan we bus, a kúna rúúemén Chón Pwáraatá mi pwapwa le afalafal lein chómmóng aramas.