1. Ifa usun sipwe tongeni angei tipachem, me ifa usun epwe álisikich?

TIPACHEM a pop seni Jiowa me a kisáseú le fang an tipachem ngeni aramas. Iei met James 1:5 a apasa: “Are eman leimi a osun tipachem, epwe tüngor ngeni Kot, iwe, i epwe fang ngeni, pun Kot a fangafangöch ngeni aramas meinisin, nge esap laleiti eman.” Eú alen ach sipwe angei tipachem, ina ach etiwa án Kot apwúng. Ach féri ena epwe túmúnúkich seni ach féri met mi mwáál me epwe álisikich le túmúnú ach ririéch ngeni Jiowa. (SalF. 2:10-12) Sipwe pwal eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch mi amwarar.​—Jut. 21.

2. Ifa usun sipwe káé le aúcheani án Kot apwúng?

² Fán ekkóch a weires ach sipwe etiwa apwúng are kúna pwe mi éch fán itach, pokiten sise unuséch are pokiten nónnómuch lón ach mámmááritá. Nge lupwen sia kúna lón manawach feiéch seni án Kot apwúng, iwe sia weweiti úkúkún an tongekich. Än Salomon Fos 3:11, 12 a erenikich: “Nei, kosap oput än ewe Samol mi Lapalap emirit . . . pun ewe Samol mi Lapalap a emiriti ätewe a echeni.” Sia tongeni lúkúlúk pwe Jiowa a mochen met mi fókkun échitikich. (Álleani Ipru 12:5-11.) Pokiten Kot  a silefichiikich, an apwúng epwe chék fichiitikich fansoun meinisin me a fókkun lamot ngenikich. Lón ei lesen, sipwe pwóróus usun rúáánú mettóch usun apwúng: (1) pwisin apwúngúkich are nemeni pwisinkich, (2) ewe sókkun apwúng sam me in repwe áeá ngeni néúr kewe, (3) ewe apwúng sia angei me lón ewe mwichefel, me (4) ewe mettóch mi kon ámmetek seni ámmetekin apwúng.

3. Ifa usun emén semirit epwe ámááraatá an tufichin apwúngú pwisin i? Eáni eú kapas áwewe.

³ Ika sia sile le apwúngú pwisinkich, iwe sipwe tongeni nemeni féfférúch me ekiekich. Ach apwúngú pwisinkich esap ina pwúkún napanapach me leuputiwach nge mi lamot ach sipwe káé le féri ena. Áwewe chék, lupwen emén semirit a káé pasiken, seman we are inan we a kan kamwéch ewe pasiken pwe esap turuló. Nge, ló, ló, ló, lupwen ewe semirit a poputá le sile pasiken, iwe ekis me ekis ewe sam are ewe in a tongeni likitaló ewe pasiken ren fitu seken. Lupwen ewe sam are ewe in a kúna pwe néún we a wesewesen sile pasiken, iwe esap chúen kamwéch ewe pasiken. Pwal ina chék usun, lupwen ekkewe sam me in ra mosonottam le emiriti néúr kewe me “fönöör o öüröürer lon ach Samol,” ra álisiir le ámááraatá ar tipachem me ar tufich le apwúngú pwisin iir.​—Ef. 6:4.

4, 5. (a) Pwata án emén apwúngú pwisin i, ina eú kinikin mi lamot lón an eáni eú “manau mi fö”? (b) Pwata itá sisap lichippúng inaamwo ika sia mwáálliló?

⁴ Pwal ina chék usun ren chókkewe mi silei Jiowa lupwen ra fen ier watte. Inaamwo ika neman ra fen silei ar repwe apwúngú pwisin iir, nge iir resaamwo Chón Kraist mi ásimaw. Nge lupwen ra poputá le angei ewe “manau mi fö” me achocho le áppirú Kraist, iwe ra ásimawóló. (Ef. 4:23, 24) Ach apwúngú pwisinkich a álisikich le “poutalo tipis o mochenia-ingauen fonufan, o sipwe manaueni ewe manau mi mirit, mi pung, o mi fich ngeni Kot lon ei fanufan.”​—Tit. 2:12, Testament Mi Fö.

⁵ Iwe nge kich meinisin, kich chón tipis. (SalAf. 7:20) Ina popun, ika sia mwáálliló, itá weween nge ese naf ach apwúngú pwisinkich are sise kan apwúngú pwisinkich? Aapw. Sia silei ena seni Än Salomon Fos 24:16 pwe “inamwo ika eman chon pwüng a turula fän fisu, a chök pwätäsefäl.” Met epwe álisikich le “pwätäsefäl”? Esap pwisin seni ach péchékkúl nge seni án Kot we manaman mi fel. (Álleani Aisea 12:2.) Án emén nemenifichi pwisin mochenin, a kapachelong lein uwaan án Kot we manaman mi fel, nge ena napanap a usun án emén apwúngú pwisin i.

6. Ifa usun sia tongeni múrinnéló lón ach káé ewe Paipel? (Ppii ewe sasing lepoputáán ei lesen.)

⁶ Iótek, káé Paipel, me ekilon epwe pwal álisikich le ámááraatá ach apwúngú pwisinkich are nemeni pwisinkich. Nge ifa usun ika a weires ngonuk óm kopwe kákkáé Paipel are kese kon lien sani le káé? Kosap lichippúng. Ika ka onómuk fán emmwenien Jiowa, iwe epwe álisuk pwe kopwe “fokun moneti” an we Kapas. (1 Pet. 2:2) Tingorei Jiowa an epwe álisuk le apwúngú pwisin en are nemeni pwisin en pwe kopwe tongeni awora fansoun le káé ewe Paipel. Neman ka tongeni poputá ren óm néúni chék fitu minich. Iwe, ekis me ekis epwe mecheresiló óm fansoun káé me epwe ámmeseik. Kopwe pwapwaiti ekkewe fansoun ka awora le ekilonei fán kinamwe án Jiowa kewe ekiek mi aúchea.​—Kölf. 77:12.

7. Ifa usun ach apwúngú pwisinkich are nemeni pwisinkich epwe álisikich le tikeri met sia achocho ngeni lón ach angang ngeni Jiowa?

⁷ Ach apwúngú pwisinkich are nemeni pwisinkich  epwe álisikich le tikeri met sia achocho ngeni lón ach angang ngeni Jiowa. Áwewe chék, emén sam a meefi pwe a patapateló an mwasangasang lón an angang ngeni Kot, ina popun a achocho pwe epwe regular pioneer. Ifa usun an apwúngú pwisin i are nemeni pwisin i a álisi? A álleani ekkewe pwóróus lón néúch kewe puk usun angangen pioneer me a iótek usun. Lupwen a féri ena, a péchékkúleló an riri ngeni Jiowa. A pwal auxiliary pioneer lupwen a tongeni. Ese mut ngeni och mettóch an epwe eppeti, nge a chék nefotofot wóón met a mochen tikeri. Mwirin och fansoun, a wiliti emén regular pioneer.

8-10. Met a tongeni álisi ekkewe sam me in lón ar ámááraatá néúr kewe le angang ngeni Jiowa? Apwóróusa eú pwóróus.

⁸ Jiowa a fen ewisa ngeni ekkewe sam me in ar repwe ámááraatá néúr kewe lón ar apwúngúúr are “fönöör o öüröürer lon ach Samol.” (Ef. 6:4) A mmen weires ar repwe apwénúetá ena wis lón ei fansoun. (2 Tim. 3:1-5) Lupwen ekkewe semirit ra uputiw, resaamwo silei met mi pwúng me met mi mwáál, me esaamwo emirit mwelien letiper. Ina popun mi lamot ar repwe apwúngú me  emiriti mwelien letiper. (Rom 2:14, 15) Emén soukáé Paipel a áweweei pwe ewe kapas lón fósun Krik mi afféú ngeni “apwúng” a pwal tongeni wewe ngeni “kámáárin semirit,” are án sam me in ámáári néúr we an epwe mirit me ásimaw lupwen a wattetá.

⁹ Lupwen ekkewe sam me in ra apwúngú néúr kewe fán tong, ekkewe nau repwe meefi núkúnúkéch. Ra káé pwe mi aúkúk ar pwúúng le féri met ra mochen, me mettóch meinisin ra féri lón manawer a wor mwirilóón. Ina minne, a mmen lamot ngeni ekkewe Chón Kraist sam me in ar repwe lúkúlúk wóón án Jiowa tipachem le álisiir lón ar ámáári néúr kewe. A sókkofesen ekiekin aramas lón eú me eú leeni usun kámáárin semirit, me ekkena ekiek ra kan sissiwil. Iwe nge, ekkewe sam me in mi aúseling ngeni Kot, rese chék ásesser wóón met mi lamot repwe féri, are lúkúlúk wóón ekiekin are sileien aramas ren minne a fis lón pwisin manawer.

¹⁰ Sia tongeni káé seni pwóróusen Noa. Lupwen Jiowa a ereni Noa an epwe falei efóch waimw, ese silei ifa usun epwe féri. A lamot epwe lúkúlúk wóón Jiowa, me ewe Paipel a apasa pwe “a föri meinisin” minne Jiowa a ereni. (Ken. 6:22) Iwe met mwirilóón? Ewe waimw a amanawa Noa me an we famili! Noa i emén sam mi sópwéch. Pwata? Pokiten a lúkúlúk wóón án Kot tipachem. A asukulaéchú néún kewe me a isetiw leenien áppirú mi múrinné fán iter, ewe mettóch ese mecheres an epwe féri lón ewe fansoun mi ngaw me mwen ewe Noter.—Ken. 6:5.

11. Pwata a lamot ekkewe sam me in repwe angang weires le emiriti néúr kewe?

¹¹ Ika en emén sam are in, ifa usun kopwe “föri meinisin” minne Jiowa a erenuk? Kopwe aúseling ngeni. Mut ngeni an epwe álisuk le ámáári noum kewe. Apwénúetá an kewe kapasen fén seni an we Kapas me an we mwicheich. Ló, ló, ló, ese mwáál noum kewe repwe kilisou ngonuk ren óm féri ena! Emén Chón Kraist mwán a makkeei: “Ua fókkun kilisou ren napanapen án semei kewe me inei ámáárieitá. Ra féri úkúkún ar tufich le achchúngú letipei.” A makkeei pwe seman kewe me inan ra álisi an epwe chiechiéch ngeni Jiowa. Pwúngún emén nau a chúen tongeni filatá le likitaló Jiowa inaamwo ika ekkewe sam me in ra fen achocho le asukula. Nge ika emén sam are in a fen féri úkúkún an tufich le álisi néún we, iwe epwe limeliméch me kinamwe mwelien letipan, me a tongeni ápilúkúlúk pwe neman néún we epwe liwiniti Jiowa.

12, 13. (a) Ifa usun sam me in repwe pwáraatá pwe ra álleasochisi Kot lupwen néúr we a katowu? (b) Ifa usun eú famili a kúna feiéch seni án ekkewe sam me in álleasochisi Jiowa?

¹² Eú sóssót mi fókkun áweiresi án ekkóch sam me in álleasochis, ina lupwen néúr we a katowu. Iei alon emén Chón Kraist fefin atun néún we nengngin mi katowu a ló seni imwer we: “Ua kútta seni néúch kewe puk met upwe tongeni eáni kúnetipingen pwe aupwe tongeni chiechifengen me nei we me néún we nengngin.” Nge fán kirekiréch pwúlúwan we a álisi le kúna pwe esap chúen wiser ar repwe túmúnú néúr we nengngin, me mi lamot ar repwe tuppwél ngeni Jiowa.

¹³ Mwirin fitu ier, néún we nengngin a katolongsefál. Ewe in a erá: “Iei a kan kékkériei wóón phone me text ngeniei arapakkan iteiten rán! Me a fókkun súfélitikem me pwúlúwei we pokiten a silei pwe aua álleasochisi Kot. Aua ririéchfengen.” Ika noum we a fen katowu, iwe “kopwe lükü ewe Samol mi Lapalap ren unusen lelukom”? Kopwe pwár ngeni  pwe kese “lükülükü püsin om sile”? (SalF. 3:5, 6) Chechchemeni pwe án Jiowa apwúng a pwári ngenikich úkúkún an tipachem me an tongekich. Kosap ménúki pwe a fangóló Néún we fán ásengesin aramas meinisin kapachelong noum we. Kot a mochen pwe aramas meinisin repwe kúna manaw esemuch. (Álleani 2 Petrus 3:9.) Ina minne, sam me in kana, oupwe sópweló le lúkúlúk pwe án Jiowa apwúng me emmwen a pwúng inaamwo ika a ámmetek ach sipwe álleasochisi. Etiwa án Kot apwúng me kosap ú ngeni.

14. Ifa usun sia kúna álillis seni án Jiowa kewe éúréúr mi kawor me ren “ewe chon angang mi allükülük o tipachem”?

¹⁴ Jiowa a pwonei pwe epwe túmúnú me asukula ewe mwichefelin Chón Kraist, me a féri ena lón sókkopaten napanap. Áwewe chék, a seikaatá Néún we an epwe túmúnú ewe mwichefel, me Jesus a ewisa ngeni “ewe chon angang mi allükülük” an epwe awora ewe mwéngé lón pekin lúkú mi álisikich le amwéchú ach tuppwél. (Luk. 12:42) Ena “chon angang” a awora ekkewe kapasen éúréúr are apwúng mi lamot. Ese mwáál ka tongeni ekieki ekkewe atun ka aúseling ngeni eú afalafal are álleani eú pwóróus seni eú me lein néúch kewe puk mi álisuk le siwili óm ekiek are féffér. Ka tongeni pwapwa ren óm féri ekkena siwil pokiten a pwári pwe ka mut ngeni Jiowa an epwe apwúnguk.​—SalF. 2:1-5.

15, 16. (a) Ifa usun sia tongeni kúna feiéch seni án ekkewe mwán mi ásimaw angang? (b) Ifa usun sipwe tongeni álisatá án ekkewe mwán mi ásimaw apwénúetá wiser fán pwapwa?

¹⁵ Kraist a pwal awora ekkewe mwán mi ásimaw pwe repwe túmúnú ewe mwichefel fán tong. Ewe Paipel a erá pwe ekkena mwán iir ‘lifang.’ (Ef. 4:8, 11-13) Ifa usun sia tongeni kúna feiéch seni án ekkewe mwán mi ásimaw angang? Sia tongeni áppirú ar lúkú me ar leenien áppirú mi múrinné, me sia tongeni apwénúetá ekkewe kapasen fén ra awora seni Paipel. (Álleani Ipru 13:7, 17.) Ekkewe mwán mi ásimaw ra tongekich me ra mochen ach sipwe arap ngeni Kot. Ika ra kúna pwe sise kan fiffiti mwich are a kisikisiló ach tinikken lón ach angang, iwe repwe mwittir achocho le álisikich. Repwe aúseling ngenikich me awora kapasen apéchékkúl mi fiti tong me kapasen fén mi etipachem seni Paipel. Ka mirititi pwe ar álillis a pwáraatá án Jiowa tongeok?

¹⁶ Chechchemeni pwe eli ese mecheres ngeni ekkewe mwán mi ásimaw ar repwe fénéú emén. Óm ekiek nge mi mecheres ngeni soufós Natan an epwe fós ngeni King Tafit mwirin an sótun amonomonaló an we tipis mi chou? (2 Sam. 12:1-14) Met meefien aposel Paulus lupwen a lamot an epwe apwúngú Petrus, emén lein ekkewe 12 aposel, pokiten an sani ekkewe chón Jus Chón Kraist lap seni ekkewe Chón Kraist esap iir chón Jus? A lamot ngeni Paulus pwora ren an epwe féri ena. (Kal. 2:11-14) Iwe, met kopwe féri pwe epwe mecheres ngeni ekkewe mwán mi ásimaw ar repwe fénéók? Kopwe tipetekison, pwári kilisou, me ámecheresi ar repwe fós ngonuk. Kopwe mirititi pwe ar álillis a pwáraatá án Kot tong. Kopwe kúna feiéch, me ekkewe mwán mi ásimaw repwe pwapwa lón ar apwénúetá wiser.

17. Ifa usun ekkewe mwán mi ásimaw ra álisi emén Chón Kraist fefin?

¹⁷ Emén Chón Kraist fefin a apasa pwe minne a fis ngeni me lóóm a áweiresi an epwe tongei Jiowa, iwe a fókkun letipechou. A erá: “Ua silei pwe mi lamot ai upwe fós  ngeni ekkewe mwán mi ásimaw. Rese fós péchékkúl ngeniei are esiitaei, nge ra fen apéchékkúlaei. Ese lifilifil úkúkún chómmóngun ar angang, nge iteiten sárin mwich, a mwaren wor emén leir a kan eisiniei ika ifa usui. Pokiten minne a fis ngeniei me lóóm, a weires ngeniei ai upwe meefi pwe mi fich án Kot epwe tongeei. Iwe nge, fansoun meinisin Jiowa a kan áeá ewe mwichefel are néúnéú ekkewe mwán mi ásimaw ar repwe alúkúlúkúei pwe Kot a tongeei. Ua iótek pwe usap fókkun likitaló Kot.”

18, 19. Ifa ewe mettóch mi kon ámmetek seni ámmetekin apwúng? Apwóróusa eú pwóróus.

¹⁸ A tongeni ámmetek ewe mettóch apwúng, nge a fen kon ámmetek efeiengawen án emén tunaló án Kot apwúng. (Ipru 12:11) Sia tongeni káé seni án Kain me King Setekia leenien áppirú mi ngaw. Lupwen Kot a kúna pwe Kain a oput pwiin we me a mochen nieló, Kot a éúréúra me apasa: “Pwota ka chou, nge met ka wowongau ren? Ifa usun, are ka föri mine a pwüng, üsap etiwa om asor? Nge pokiten ka föri mine a ngau, tipis a operuk lükün asamom. Iwe, a mochen nemenuk, nge en kopwe akufu.” (Ken. 4:6, 7) Kain a tunaló án Jiowa apwúng, a nieló pwiin we, iwe a kúna pwúnúngawen minne a féri lón unusen manawan. (Ken. 4:11, 12) Ika Kain a aúseling ngeni Kot, iwe esap kúna ena watteen riáfféú.

¹⁹ Setekia i emén king mi ngaw me a uwopwangapwang. A mmen áweires nónnómun aramas lón Jerusalem fán an nemenem. Ewe soufós Jeremaia a éúréúra Setekia fán fite pwe mi lamot an epwe siwil. Nge ena king a pépééni án Jiowa apwúng, iwe mwirilóón a fókkun efeiengaw. (Jer. 52:8-11) Jiowa a mochen túmúnúkich seni ena esin feiengaw are riáfféú!​—Álleani Aisea 48:17, 18.

20. Met epwe fis ngeni chókkewe mi etiwa án Kot apwúng me chókkewe rese etiwa?

²⁰ Lón ei fansoun, chómmóng aramas wóón ei fénúfan ra esiita me tunaló án Kot apwúng. Nge ekiseló chék, chókkewe mi tunaló án Kot apwúng repwe kúna watteen riáfféú. (SalF. 1:24-31) Ina minne, sipwe ‘aüselinga kapasen öüröür [“apwúng,” NW] pwe sipwe tipachem.’ Usun met Än Salomon Fos 4:13 a apasa pwe sipwe ‘kamwöchünük won ekewe kapasen öüröür, nge sisap mwüt ngeniir repwe feil senikich. Sipwe tümwünüür, pun ina manawach.’