1, 2. Met sia káé lupwen a lapóló ach feffeitá? Áweweei.

ANCHANGEI án emén liffang ngeni emén semirit, nge seman kewe me inan ra ereni, “Kopwe erá kilisou.” Iwe, ewe semirit a féri pokiten ina met ra ereni an epwe féri. Nge lupwen ewe semirit a wattetá, a poputá le weweiti popun án seman kewe me inan meefi lamoten ar repwe kilisou lupwen aramas ra kirekiréch ngeniir. Iwe ló, ló, ló, ena nau epwe pwisin sile le erá an kilisou pokiten a fen káé an epwe pwári kilisou ngeni aramas.

² Pwal ina usun met a fis ngenikich. Lupwen sia poputá le silei ewe enlet, sia káé lamoten ach sipwe álleasochisi án Jiowa kewe populapen allúk. Nge lupwen a lapóló ach feffeitá, a lapóló ach silei usun an ekiek, weween met a sani, met ese sani, me an ekiek wóón ekkóch mettóch. Lupwen sia mut ngeni án Jiowa ekiek an epwe álisatá pwisin ach kewe kefil me féffér, sia káé ifa usun sipwe eáni án Jiowa ekiek.

3. Pwata a tongeni weires ach sipwe eáni án Jiowa ekiek?

³ Inaamwo ika sia pwapwaiti le káé ach sipwe eáni án Jiowa  ekiek, nge fán ekkóch a weires ach sipwe eáni an ekiek pokiten sise unuséch. Áwewe chék, sia silei án Jiowa ekiek usun eú manaw mi liméch, tongen pisek, ewe angangen afalafal, áeámwáállin chcha me pwal ekkóch mettóch. Nge epwe tongeni weires ngenikich ach sipwe weweiti pwata a ina usun meefian. Iwe ika a ina usun, iwe ifa usun sipwe etipeeúfengeni ach ekiek ngeni ekiekin Jiowa? Me ifa usun ena mettóch epwe álisikich le féri minne mi pwúng iei me lón mwachkkan?

4. Met weween ach sipwe wililó ren ach aseféló ekiekich?

⁴ Álleani Rom 12:2 seni TF. Lón ena wokisin, aposel Paulus a áweweei met a lamot sipwe féri pwe sipwe káé ifa usun sipwe eáni án Jiowa ekiek. A erá pwe mi lamot sisap “appiru pwomen fonufan.” Sia fen káé lón ewe lesen mwan weween ena, pwe mi lamot sipwe péénaaló án ei fénúfan ekiek. Nge Paulus a pwal apasa pwe mi lamot sipwe ewili ach ekiek ren ach asefésefáli. Ena mettóch a wewe ngeni pwe a lamot ach sipwe káé án Kot we Kapas, weweiti meefian, ekilonei, me achocho le eáni an ekiek.

5. Áweweei sókkofesenin állea me káé.

⁵ Káé ese chék wewe ngeni ach mwittir álleani ekkewe pwóróus are erii pélúwen ekkewe kapas eis lón ewe lesenin káé. Lupwen sia káé, sia ekieki ika met ewe lesen a áiti ngenikich usun ié we Jiowa, met a féri, me napanapen an ekiek. Sia achocho le weweiti pwata Jiowa a erenikich ach sipwe féri eú mettóch, me ach sisap féri pwal eú mettóch. Sia pwal ekieki met sókkun siwil mi lamot sipwe féri lón manawach me lón ach ekiek. Pwúngún pwe neman ese tufich ach sipwe ekieki meinisin ekkena mettóch iteiten ach káé. Nge a éch ach sipwe awora fansoun le ekilonei minne sia fen álleani, neman ren ach áeá esopwun ach na fansoun káé.​—Kölf. 119:97; Jos. 1:8.

6. Met a fis lupwen sia ekilon wóón án Kot we Kapas?

⁶ A fis eú mettóch mi amwarar lupwen sia ekilon wóón án Kot we Kapas iteitan. Sia “pwarata” ngeni pwisinkich are ánneta ngeni pwisinkich pwe mi unuséch án Jiowa ekiek. Sia poputá le weweiti ekiekin Kot, me mwirin och fansoun, sipwe tipeeú ngeni an ekiek. Ina minne, sia aseféló ach ekiek me poputá le ekiek fán ewe esin minefé napanap. Ekis me ekis, sipwe eáni án Jiowa ekiek.

7, 8. (a) Ifa án Jiowa ekiek usun mettóchun aion? (Ppii ekkewe sasing lepoputáán ei lesen.) (b) Ika sia eáni án Jiowa ekiek usun mettóchun aion, iwe met sipwe kan aúcheani lap seni meinisin?

⁷ Ach ekiek a kkúú ach kewe féffér. (Mark. 7:21-23; Jas. 2:17) Sipwe nengeni ekkóch pwóróus mi affata ena mettóch. Eú pwóróus, ina pwóróusen án Jesus uputiw mi affata án Jiowa ekiek usun mettóchun aion. Kot a pwisin filatá Josef me Maria ar repwe ámááraatá Néún we inaamwo ika ra wéúngaw. (Lif. 12:8; Luk. 2:24) Lupwen Jesus a uputiw, Maria a “akonala lon eu lenien amongöü man, pun esap wor eu leni fän iter lon ewe imwen wasöla.” (Luk. 2:7) Ika Jiowa a mochen, a tongeni féri pwe Jesus epwe uputiw lón pwal eú leeni mi múrinné lap seni ena. Nge a mochen Jesus epwe mááritá lón eú famili mi kan akkomwa Kot  lón manawer. Ina met a lamot lap seni meinisin me ren Jiowa.

⁸ Pwóróusen án Jesus uputiw a áiti ngenikich án Jiowa ekiek usun mettóchun aion. Ekkóch sam me in ra mochen pwe epwe wor ren néúr kewe ekkewe mettóch mi éch lap seni meinisin lón pekin aion, inaamwo ika ena mettóch epwe efisi talóón án néúr kewe riri ngeni Jiowa. Nge a ffat pwe Jiowa a aúcheani ach ririéch ngeni lap seni meinisin. Ka fen etiwa án Jiowa ekiek usun ena mettóch? Met óm kewe féffér ra pwári?​—Álleani Ipru 13:5.

9, 10. Ifa usun sipwe tongeni pwáraatá pwe sia eáni án Jiowa ekiek usun án emén áchepeteki aramas?

⁹ Pwal eú pwóróus, ina án Jiowa ekiek usun emén mi áchepeteki aramas, weween a efisi án ekkóch repwe tipis are úkútiw lón ar angang ngeni Jiowa. Jesus a apasa: “Are eman aramas epwe föri pwe eman ekewe kükün mi lüküei epwe föri tipis, epwe fen öch ngeni ewe aramas, pwe epwe riritä fän üan eföü fau mi föümong o epwe koturutiu le matau.” (Mark. 9:42) Ekkena kapas ra fókkun chou! Me sia silei pwe Jesus a chék usun Seman we. Ina minne sia tongeni lúkú pwe Jiowa ese fókkun pwapwa ren án emén áchepeteki emén me lein ekkewe chón tapweló mwirin Jesus.​—Joh. 14:9.

¹⁰ Sia eáni án Jesus me Jiowa ekiek usun án emén áchepeteki aramas? Met ach kewe féffér ra pwári? Áwewe chék, neman sia sani och sókkun stylin úf me fout. Nge met sipwe féri ika minne sia sani epwe tongeni eletipengawa ekkewe ekkóch lón ewe mwichefel are amocheniatáái emén? Itá ach tong fán iten pwiich kewe epwe amwékútúkich le fangetááni met sia sani?​—1 Tim. 2:9, 10.

11, 12. Ifa usun sipwe túmúnú pwisinkich lupwen sia káé le oput minne Jiowa a oput me ámááraatá ewe napanap nemeniéchú pwisinkich?

¹¹ Iei ewe aúlúngátin pwóróus: Jiowa a oput féfféringaw. (Ais. 61:8) Pwúngún pwe Jiowa a silei pwe pokiten sise unuséch, a weires ach sipwe féri minne mi pwúng. Nge a chúen mochen ach sipwe oput minne mi ngaw, usun chék I. (Álleani Kölfel 97:10.) Ika sia ekilonei ewe popun Jiowa a oput minne mi ngaw, epwe álisikich le eáni an ekiek, me epwe apéchékkúlakich ach sisap féri minne mi ngaw.

¹² Ika sia káé le oput minne mi ngaw, epwe pwal álisikich le mirititi pwe ra mwáál ekkóch mettóch, inaamwo ika ewe Paipel ese pwal féúniir. Áwewe chék, eú pwérúk itan lap dancing ina eú sókkun féffér mi limengaw mi chéúfetál lón ei fénúfan ikenái. Ekkóch aramas ra meefi pwe ena pwérúk ese léllé ngeni ar wesewesen féri féfférún lisowu, iwe me rer pwe ese wor ngawan. * Nge a ina usun meefien Jiowa? Chechchemeni pwe Jiowa a oput sókkun féffér mi ngaw meinisin. Ina popun  sipwe atowauakich seni mettóch meinisin mi ngaw ren ach káé le ámááraatá ewe napanap nemeniéchú pwisinkich me oput met Jiowa a oput.​—Rom 12:9.

13. Pwata a lamot sipwe ekieki án Jiowa ekiek wóón mettóch iei pwe sipwe tongeni féri ekkewe kefil mi múrinné lón fansoun mwach?

¹³ Lupwen sia káé, mi lamot sipwe ekieki ekiekin Jiowa wóón mettóch pokiten a tongeni álisikich le féri ekkewe kefil mi múrinné. Iwe mwirin, ika a fis pwe mi lamot ach sipwe mwittir féri eú kefil, iwe sisap fókkun máirú. (SalF. 22:3) Sipwe ekieki usun ekkóch pwóróus seni Paipel.

14. Met sia káé seni minne Josef a pélúwen ngeni pwúlúwen Potifar we?

¹⁴ Lupwen pwúlúwen Potifar we a sótun etipetipa Josef an epwe koon ren, Josef a mwittir sú seni. A ffat pwe Josef a fen ekilonei án Jiowa ekiek usun pwúpwúlú. (Álleani Keneses 39:8, 9.) Josef a ereni pwúlúwen Potifar we: “Ifa usun, üpwe föri och föför mi fokun ngau o tipis ngeni Kot?” Ena mettóch a pwáraatá pwe Josef a fen eáni án Jiowa ekiek. Nge ifa usun kich? Met kopwe féri ika emén chienom chón angang a poputá le sike ngonuk? Are emén a text ngonuk sasingin kapasingaw me pwóróus mi amocheniatáái emén? * A mecheresiló ach sipwe tuppwél ngeni Jiowa ika sia fen káé me etiwa an ekiek usun ekkena esin mettóch me sia fen filatá met sipwe féri.

15. Ifa usun sia tongeni amwéchú ach tuppwél ngeni Jiowa usun chék ekkewe úlúmén re Ipru?

¹⁵ Pwal ekieki pwóróusen ekkewe úlúmén re Ipru iter Satrak, Mesak me Apetneko. Lupwen King Nepukatnesar a allúkú ngeniir ar repwe fel ngeni férian we ululun mi ffér seni kolt, nge iir rese fókkun mochen fel ngeni. Minne ra pélúwen ngeni ewe king a ffat me a pwáraatá pwe ra fen ekieki usun met epwe fis ika repwe amwéchú ar tuppwél ngeni Jiowa. (Eks. 20:4, 5; Tan. 3:4-6, 12, 16-18) Nge ifa usun ikenái? Met kopwe féri ika noum we boss a tingoreok álillisin moni fán iten eú apwapwa mi riri ngeni lamalam chofona? Epwe éch ach sipwe ekilon wóón án Jiowa ekiek usun ekkena mettóch iei, lap seni ach witiwit tori ach sipwe kúna ena esin sóssót. Iwe, ika a torikich ena esin sóssót, epwe mecheres ngenikich ach sipwe féri me apasa minne mi pwúng, usun chék met ekkewe úlúmén re Ipru ra féri.

16. Ifa usun ach enletin weweiti án Jiowa ekiek a tongeni álisikich le mmólnetá ika a weiweitá ach kútta álillisin pioing?

¹⁶ Ach ekkekilon wóón án Jiowa ekiek a pwal tongeni álisikich le amwéchú ach tuppwél ngeni atun a lamot álillisin pioing lón met mi weiweitá. Pwúngún pwe sia fen apposa letipach ach sisap angang chcha are ekkewe rúáánú kinikinin chcha. (Föf. 15:28, 29) Nge mi wor ekkóch minen álillisin pioing mi weneiti chcha, mi lamot emén me emén Chón Kraist epwe pwisin filatá, nge filian epwe lóngólóng wóón án Paipel kapasen  emmwen. Ineet atun epwe fókkun fich ach sipwe filatá met sipwe féri? Itá ewe atun sia fen núing me neman fán watteen ach metek me ekkewe ekkóch ra echchimwakich ach sipwe mwittir fili met sia mochen féri? Fókkun aapw. Fen iei ewe atun sipwe féri research, amasoua ewe taropwe mi fiti pwúngún allúk ewe mi affatatiw mochenich ren pekin sáfei, me fós ngeni néúch we tokter. *

17-19. Pwata a lamot ach sipwe silei iei án Jiowa ekiek wóón mettóch? Áweweei.

¹⁷ Sáingolóón, ekieki usun án Jesus mwittir pélúweni án Petrus ei pesepes ese pwúng ren an ereni: “Ai Samol, Kot epwe ümöümöch ngonuk! Ei esap fokun fis ngonuk!” A ffat pwe fán chómmóng Jesus a ekilonei met Kot a mochen i epwe féri, me ekkewe oesini mi weneiti manawan me an máló wóón fénúfan. Ena sile a apéchékkúla i an epwe amwéchú an tuppwél ngeni Jiowa me fangóló manawan pwe eú asor fán iten aramas meinisin.​—Álleani Mateus 16:21-23.

¹⁸ Lón ei fansoun Kot a mochen ach sipwe wiliti chiechian me achocho úkúkún ach tufich le afalafala ewe kapas allim. (Mat. 6:33; 28:19, 20; Jas. 4:8) Nge ekkóch aramas ra ekieki met epwe éch ngenikich, iwe neman repwe eppetikich, usun chék met Petrus a féri ngeni Jesus. Áwewe chék, eli noum we boss epwe erenuk an epwe ekietá peioffum, nge ka silei pwe ika epwe ina iwe epwe lapóló noum awaan angang, iwe epwe kisiló óm fansoun fiti mwich are afalafal. Are, ika en emén chón sukul nge noum kewe sense ra erenuk pwe a suuk ngonuk óm kopwe mwékút ngeni pwal eú leeni towau pwe kopwe alapaaló óm sukul ikena ie. Ika a fis ngonuk ena, itá lón chék ena atun kopwe iótek, féri research, me fós ngeni chón óm we famili are ekkewe mwán mi ásimaw iwe féri óm kefil? A fen éch ika kopwe  fen káé án Jiowa ekiek usun ekkena mettóch iei, me eáni an ekiek. Iwe mwirin, ika a fis ngonuk ena kefil, kopwe kúna pwe esap ina eú watteen sóssót pún ka fen fókkun silei met kopwe féri pokiten ka fen filatá le nefotofot wóón óm angang ngeni Jiowa.

¹⁹ Neman ka tongeni ekieki ekkóch mettóch mi weiweitá a tongeni fis ngonuk, nge epwe tongeni sótuni óm tuppwél ngeni Jiowa. Pwúngún, sise tongeni ammólnatá fán iten eú me eú mettóch epwe tongeni fis ngenikich. Nge ika sia ekilonei án Jiowa ekiek atun ach fansoun pwisin káé, iwe epwe álisikich le chechchemeni met sia fen káé me silei ifa usun sipwe apwénúetá ese lifilifil met epwe fis ngenikich. Ina minne lupwen sia káé, sipwe kútta án Jiowa ekiek wóón ekkóch mettóch, eáni an ekiek, me ekieki ifa usun ena mettóch epwe álisikich le féri ekkewe kefil mi múrinné iei me lón mwachkkan.

20, 21. (a) Pwata sipwe pwapwaiti ach ngaseló lón ewe ótót sefé? (b) Ifa usun sia tongeni pwapwaiti manaw iei?

²⁰ Meinisin kich sia wesewesen mwétéresiti ewe ótót sefé. Lape ngenikich sia eáni ewe ápilúkúlúkún manaw esemuch lón Paratis wóón fénúfan. Fán án Kot we Mwú sipwe ngaseló seni metek meinisin me ekkewe riáfféú sia kúna lón ei ótót. Nge pwúngún epwe chúen nóm rech ach ngaseló le féri ekkewe kefil usun met sia sani me met sia mochen.

²¹ Nge esap weween pwe ese wor aúkúkún ach na ngaseló. Ekkewe mi tipetekison repwe chúen féri ar kefil mi lóngólóng wóón án Jiowa kewe allúk me an ekiek. Me ena mettóch epwe atoto pwapwa wachemwuk me watteen kinamwe. (Kölf. 37:11) Nge ren mwo iei, sia tongeni pwapwaiti manawach atun sia eáni án Jiowa ekiek.